علائم و عوارض مصرف قرص اکستازی
دکتر رضا تحویلیان معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، با بیان این که این داروی محرک و توان افزا ( قرص های معروف به اکستازی) یکی از مشهورترین مواد اعتیاد آوری است که در بین جوانان رایج شده، اولین سال تولید اکستازی را ۱۹۱۴ عنوان کرد و افزود: این قرص ها برای اولین بار در کشور آلمان به عنوان پایین آورنده اشتها مورد استفاده قرار گرفت و در دیگر کشورها همچون آمریکا نیز مورد استفاده های دارویی فراوانی قرار گرفت.

وی با بررسی عوارض قرص های اکستازی بر روی مغز و کبد و حتی دیگر نقاط بدن، بر فاجعه آمیز بودن مصرف این داروی روان گردان تاکید کرد.

تحویلیان خاطر نشان ساخت: بر روی این قرص ها اغلب اشکال و حروفی همچون شکل فیل، ضربدر و غیره دیده می شود که به همراه رنگ و ترکیبات رنگی، شدت و مدت زمان تاثیر و نوع ماده موثر آن را برای مصرف کننده مشخص می کند.

معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه با تاکید بر این که بیشتر این قرص ها در شرایط غیربهداشتی و غیراستاندارد تهیه می شوند، اظهار داشت: تاثیر این قرص ها زیاد باقی نمی ماند و پس از مدتی شور و هیجان کاذب ناشی از این قرص ها از بین می رود.

علائم و عوارض مصرف قرص اکستازی

وی گفت: وقتی که اثر قرص ها در بدن کاهش پیدا می کند، بی قراری، اضطراب، خستگی و کوفتگی عضلات، بی انگیزگی، بی تفاوتی، احساس بیهودگی و افسردگی دامنگیر فرد می شود و حتی ممکن است فرد را به جنون و خودکشی نیز بکشاند.

درادامه دکتر سجادی‌فر روانپزشک در خصوص عوارض روانی ناشی از مصرف قرص های اکستازی گفت: پس از خوردن این قرص ها، انسان علاوه بر بی پروایی در رفتار و گفتار، احساس قدرت، نیروی فوق‌العاده و رفتارهای هیجانی زیادی خواهد داشت.

وی با اشاره به نام‌های مختلف قرص های اکستازی در جوامع (همچون اکستیسی، قرص شادی آور یا شادی بخش، روان گردان و …) ترک اعتیاد به این ماده روانی را بسیار دشوار دانست و اظهار داشت: برای مسمومیت با اکس در جهان هیچ پادزهری وجود ندارد و خطر مرگ بر اثر مصرف این قرص ها بسیار بالا است.

قرص اکس یا اکستازی با نام علمی متیل دی اکسی مت آمفتامین (MDMA) اولین بار با هدف کنترل و مهار اشتها در افراد چاق توسط یک شرکت آلمانی تولید شد، اما به علت عوارض مصرف قرص اکس، این قرص از رده خارج شد. امروزه این قرص به منظور ایجاد سرخوشی و انرژی‌زایی در میان جوانان شناخته می‌شود که به دلیل ساختار شیمیایی و ترکیبات آن موجب بروز توهم و پیامدهای دیگر در مصرف‌کنندگان می‌شود. در ادامه مقاله به بررسی این ماده، علائم مصرف و عوارض جانبی می‌پردازیم.
 

قرص اکس یا اکستازی

قرص اکس یا اکستازی از جمله مواد توهم زا است که به صورت قرص، کپسول و پودر در دسترس افراد قرار می گیرد و به شکل خوراکی، استنشاقی و تدخینی مصرف می شود. این ماده با تاثیر بر سه ماده شیمیایی مغز (سروتونین، دوپامین و نوراپی نفرین) افکار، هیجانات و اعمال فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اثرات مصرف قرص اکس، 30 تا 45 دقیقه بعد از مصرف مشخص می‌شود و حداکثر تا 6 ساعت باقی می‌ماند. اثرات ِخطرناکِ مصرف این دارو با اثرات خوشایند آن همراه است اما همیشه همه مصرف کنندگان تجربه خوشایندی ندارند. عوارض قرص اکس در افراد مختلف، متفاوت است، بخصوص اگر با مواد دیگری به صورت ترکیبی (مانند الکل و یا ماده مخدر گل) مصرف شود. این ماده با اصطلاحاتی چون ریو، اکس پارتی ، کنسرت راک نیز شناخته می‌شوند.
 

عوارض مصرف قرص اکس یا اکستازی

عوارض مصرف قرص اکس به دو صورت کوتاه مدت و بلند مدت بروز پیدا می کند. عوارض کوتاه مدت مصرف این ماده موارد زیر را شامل می شود:

عوارض کوتاه مدت مصرف اکس


- حالت تهوع
- سفتی عضلات
- افزایش دمای بدن
- تاری دید
- تعریق مفرط

 یکی از خطرناک‌ترین عوارض مصرف اکستازی، افزایش شدید دمای بدن (hyperthermia) است که منجر به از دست دادن آب بسیار زیاد از بدن می‌شود. کمبود آب درون سلول‌های بدن در نهایت به کاهش هشیاری، کما و مرگ منجر خواهد شد. از جمله دیگر مشکلاتی که در پی افزایش دمای بدن ایجاد می‌شوند می‌توان به اختلال کبد، کلیه‌ها و  مشکلات قلبی- عروقی اشاره کرد.

علائم و عوارض مصرف قرص اکستازی

در بعضی افراد، روزی که مصرف داشته‌اند می‌تواند تبدیل به یک روز سخت شود، به طوری که نزدیک به 80% مصرف کنندگان افسردگی و خستگی مفرط را تجربه می‌کنند. این عوارض کوتاه مدت می‌توانند ناراحت کننده و مشکل‌زا باشند اما خطر واقعی نادیده گرفتن اثرات بلند مدت این ماده توهم‌زا است.
 

عوارض بلند مدت مصرف اکس 

زمانی که اکستازی مدت زیادی مصرف شود، اثرات زیان‌بار آن برای مصرف کننده بسیار شدیدتر  خواهد شد. از جمله عوارض بلند مدت اکستازی یا قرص اکس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
 

- آسیب‌های عصبی و نقایص شناختی نظیر بروز مشکلاتی در سیستم تفکر و حافظه

- اثرات مخرب بر تولید سروتونین در مغز که منجر به کاهش سروتونین می‌شود و در نتیجه فرد ممکن است به افسردگی، مشکلات خواب، اضطراب، کاهش اشتها و کاهش میل جنسی مبتلا شود.
- سندرم سروتونین: یکی از  دیگر از بحران‌های بالقوه مصرف اکستازی دچار شدن به این سندروم است. علت بروز سندروم سروتونین این است که  مغز با مقدار زیادی از سروتونین پر می‌شود، علائم این سندروم عبارت‌اند از: افزایش ضربان قلب، دچار شدن به انواع توهم‌ها ، تعریق، از دست دادن جهت‌یابی، تحریک‌پذیری، اسهال، استفراغ، تشنج، حالت تهوع و ...
 

اوردوز با قرص اکس 

قرص اکس به دلیل خاصیت اعتیادآوری که دارد پس از چند بار مصرف فرد را دچار تحمل نسبت به آن می‌کند. به این معنی که مصرف دوز قبلی نمی‌تواند برای فرد همان اثرات خوشایند سابق را ایجاد کند در نتیجه فرد مجبور می‌شود دائماً دوز را افزایش این مسئله احتمال خطراتی چون اُوِر دوز (over dose) را بالا می‌برد که به صورت افزایش دمای بدن، خشونت، فشار خون بالا، حملات وحشت زدگی، تشنج و از دست دادن هوشیاری ظاهر می‌شود.
 
علائم و عوارض مصرف قرص اکستازی

پیامدهای مصرف قرص اکس یا اکستازی

به دنبال مصرف اکستازی، فعالیت بخش بازدارنده مغز کاهش میابد در نتیجه  اعتماد به نفس و شجاعت در فرد بالا می‌رود، هنجارها و ممنوعیت‌های اخلاقی کمرنگ شده و به همین دلیل رفتارهای پرخطر نیز افزایش پیدا می‌کند. همچنین شعور، قوه استدلال، آگاهی و آستانه‌ی تحریک‌پذیری فرد تحت تأثیر قرار می‌گیرد. در پی این  تغییرات رفتارهایی نظیر رفتارهای زیر در فرد مشاهده می‌شود: 

- پرحرف شدن
 - لرزش اندام‌ها
- شدید شدن احساسات و عواطف
- فعالیت فیزیکی زیاد بدون احساس تشنگی
- بی‌اشتهایی
- بی‌ثباتی خلق و علائم افسردگی
- افزایش میل جنسی

طبق تحقیقات انستیتو ملی سلامت که بر روی افراد مصرف‌کننده انجام شد، نتایج نشان داد که این قرص با تخریب مناطق مختلفی از مغز باعث اختلالاتی مانند از دست دادن حافظه، زوال عقل و سایر بیماری‌های روانی در فرد می‌گردد. همچنین با آسیب به نواحی مختلف مغز یادگیری، خواب و تنظیم هیجانات این افراد دچار مشکلات شدیدی می‌شود. اثرات سوءمصرف قرص اکس یا اکستازی گاهی به اندازه‌ای خطرناک می‌شود که ممکن است به فرد جنون و توهمات شدید دست دهد که موجب آسیب به خود یا دیگران شود. به موجب افزایش رفتارهای پرخطر جنسی احتمال ابتلا به بیماری های مقاربتی از جمله ایدز، سیفلیس و سوزاک نیز افزایش پیدا می‌کند.
 

درمان اعتیاد به مصرف قرص اکس

زمانی که با خود تصمیم جدی برای ترک می گیرید بهتر است ابتدا به دنبال موثرترین روش برای درمان اعتیاد به قرص اکس باشید. دریافت  مشاوره روانشناسی در درمان اعتیاد به اکس اهمیت بسیار زیادی دارد. چرا که قرص اکس و به طور کل توهم‌زاها بیشتر از آنکه وابستگی جسمانی در فرد ایجاد کنند وابستگی روانی شدیدی را به وجود می‌آورند و فرد در ترک این ماده با مشکلات روحی و روانی ناخوشایندی نظیر افسردگی و اضطراب مواجه می‌شود.

درمانگر در ابتدای جلسات درمان ارزیابی بالینی جامعی انجام می‌دهد تا بتواند آسیب‌های روانی ناشی از مصرف این قرص را به‌درستی تشخیص داده و برای درمان آن‌ها برنامه‌ریزی مناسبی انجام دهد. بررسی ریشه‌های اعتیاد  فرد، شناسایی عوامل تحریک کننده برای مصرف، آموزش مهارت‌های جرات ورزی برای نحوه برخورد با دوستان مصرف‌کننده، آموزش مهارت‌های مقابله با وسوسه و برگزاری جلسات پیشگیری از بازگشت، همگی از جمله فعالیت‌هایی هستند که درمانگر در طول جلسات روان درمانی به آن‌ها خواهد پرداخت. 

علائم و عوارض مصرف قرص اکستازی

اکستازی تقلبی

بررسی‌ها نشان داده که بیشتر قرص‌های نشاط‌آور مهمانی که با نام اکستازی فروخته می‌شود حاوی مواد محرک دیگر که خطرناک‌تر و ارزان‌تر هستند می‌باشند که ساختشان از خود اکستازی آسان‌تر است. از این رو برخی مصرف‌کنندگان برای کم کردن آسیب‌های موجود ماده خود را با کیت مخصوص تست می‌کنند.
 

سمیت

اکثر قرص‌هایی که با نام اکستازی به فروش می‌رسند حاوی ترکیبات محرک ارزان‌تر و مواد شیمیایی بازمانده از سنتز آن‌ها هستند که این موضوع می‌تواند بسیار خطرناک باشد. البته حتی در صورتی که قرص‌ها کاملاً خالص باشند مصرف اکستازی می‌تواند باعث آسیب مغزی شود.


منبع: سایت سیمرغ
سایت حامی هنر زندگی
سایت ویکی پدیا
نسخه چاپی