اما این مطلب که آیا مغز جنین‌های جوانتر و نابالغ نیز دارای چرخه خواب است و یا اینکه به سادگی در وضعیت غیر فعال قرار می‌گیرد، پیش از این رازی مهم در دانش بیولوژی انسان بوده است.
کارین شواب، ریاضی دان و گروهی از دانشمندان علوم اعصاب در دانشگاه آلمانی «فردریک شیلر» کشف کرده‌اند که جنین‌های بسیار نابالغ گوسفند می‌توانند هفته‌ها قبل از مشاهده اولین حرکات سریع چشم وارد یک وضعیت شبیه رویا دیدن در خواب شوند.
بر اساس این تحقیق، تحلیل‌های ریاضیاتی این محققان می‌تواند منجر به درک بهتری از هدف خوابیدن شود و هم چنین ابزاری برای مطالعه نحوه رشد مغز و تشخیص دوره‌های آسیب پذیری در زمان رشد مغز فراهم کند. در حالی که این آسیب دیدگی‌ها ممکن است به بروز بیماری در سالهای آتی زندگی منجر شود.
مقاله‌ای در خصوص این بررسی‌ها در مجله انستیتو فیزیک آمریکا منتشر شده که روی حرکات پویایی غیر خطی در سیستم‌های ادراکی و عصبی متمرکز شده است.
در این تحقیق بررسی شده که چطور آشفتگی روی نواحی خاصی از مغز تاثیر می‌گذارد و نیز رویکردهایی را درباره مشکلات مختلف در بحث علوم اعصاب از جمله خواب ارائه شده است.
به گفته دانشمندان، اندازه گیری و سنجش مستقیم فعالیت مغز جنین انسان در رحم غیر ممکن است.
آنچه که ما درباره عادات ابتدایی خواب می‌دانیم عمدتا از حرکات چشمی مربوط به مشاهده منشا می‌گیرند.
عملکرد چرخه‌های خواب در اوایل دوران جنین و نیز ماه‌های پایینی این دوره هنوز موضوعی بحث برانگیز در دنیای تحقیقات روی فرایند خواب است.
.png "خواب دیدن جنین در رحم مادر")
دانشمندان از شیوه‌های گوناگون برای ارزیابی فعالیت مغز در جنین استفاده کرده‌اند اما تمام این شیوه‌ها مشکل و خطا پذیر بوده‌اند. به همین دلیل هنوز محققان درباره رشد مغز جنین و چرخه‌های ساده خواب در این دوران اطلاعات دقیقی ندارند.
اما این‌بار دکتر شواب برای حل این مشکل روی گوسفند مطالعه کرده است. چون این حیوان معمولا یک یا دو جنین را به اندازه و وزن جنین انسان باردار می‌شود.
وی و دستیارانش، فعالیت الکتریکی مغز را در جنین گوسفند بررسی کردند. آنها با بهره گیری از تکنیک‌های ریاضی به کشف الگوهای مهمی در خواب جنین نائل شده‌اند.
دکتر شواب توانست چرخه‌هایی را در پیچیدگی فعالیت مغزی نابالغ شناسایی کند. این چرخه‌ها هر 5 تا 10 دقیقه نوسان دارند و همزمان با رشد جنین به آرامی تغییر می‌کنند.
این یافته درک بهتری از فرایند رشد مغزی به ویژه از زمان جنینی و سرنخ‌های مهمی درباره بیماری‌های پس از تولد و در سنین بزرگسالی در اختیار محققان قرار خواهد داد.
زمان خواب جنین در شکم مادر
دانشمندان با مطالعه بر روی رفتار جنین در شکم مادر متوجه شده اند که او در حوالی هفته 32 بارداری، 90 تا 95 درصد از 24 ساعت شبانه روز را در خواب به سر می برد. در برخی از این ساعات، جنین در خواب عمیق است که یکی از نشانه های مهم این حالت که به آن خواب REM نیز گفته می شود، حرکت کردن چشم ها در پشت پلک است.
جنین در شکم مادر چند ساعت می خوابد؟
بر اساس مطالعات انجام شده بر روی فیزیولوژی خواب انسان، دیدن رویاها در زمان خواب REM انجام می پذیرد. مشاهده شدن نشانه های خواب REM از جمله حرکت دادن چشم ها و ... سبب شده که دانشمندان به این موضوع بیندیشند که جنین در رحم مادر در هنگام خوابیدن، رویاهایی را مشاهده می کند. با توجه به این که رویا هایی که در خواب می بینیم معمولا یادآوری خاطرات و تصاویری هستند که در طی روز و در هنگام بیداری مشاهده می کنیم، تصور بر این است که مجموعه تصاویری که جنین در هنگام خواب دیدن مشاهده می کند، تصاویری و صداهایی است که او از دنیای پیرامون خود در رحم مادر دارد که از جمله آنها می توان به یک چشم انداز از یک محیط پر از مایع، اندام ها و دست و پای خود، صدای قلب و روده های مادر و ... اشاره کرد.البته هر قدر به زمان زایمان نزدیک تر می شویم، ساعات خواب جنین کمتر شده و ساعات بیداری و هشیاری او بیشتر می شود به طوری که در حوالی زایمان او 85 درصد از ساعات شبانه روز را خواب است که شباهت بسیار زیادی به میزان خواب نوزادان در 24 ساعت شبانه روز دارد.
جنین در طی یک شبانه روز ممکن است تا 50 مرتبه بیدار شده و سپس مجددا به خواب برود، بعلاوه برخی مطالعات نشان می دهد که بیشترین میزان خواب بدون وقفه جنین در حدود 120 دقیقه بوده و بعد از آن بیدار خواهد شد.
واکنش جنین در رحم مادر نسبت به دنیای بیرون
ابتدا مطالعات دانشمندان به این خاطر انجام شد که جنین بلافاصله بعد از به دنیا آمدن نسبت به صدای مادرش چه واکنشی نشان می‌دهد؟ آیا جنین زمانی که در رحم است، صدای مادر خود را می‌شناسد. آیا به طور طبیعی و خود‌کار می‌داند که مادرش چه کسی است؟ البته در حال حاضر ما می‌دانیم که جنین در شکم مادر خود شروع به یادگیری و واکنش نشان دادن نسبت به جهان اطراف می‌کند.در واقع تحقیقات نشان داده است که درک و واکنش جنین بسیار زود‌تر از آن زمانی که ما تصور می‌کنیم در رحم مادر اتفاق می‌افتد. در یک مطالعه که در سال ۲۰۱۵ انجام شد، جنین از ۱۶ هفتگی و زمانی که گوش‌ها و دستگاه شنوایی او به طور کامل رشد نکرده است به صدا‌های محیط اطراف، واکنش نشان داده است.
حتی صحبت کردن و هر گونه تماس با نوزاد روی او تاثیر می‌گذارد و سعی می‌کند با لگد و تکان بیشتر نسبت به آن واکنش نشان دهد. اکنون ما می‌دانیم جنین زمانی که در رحم است نسبت به محرک‌‌های خارجی مانند حرکت، نور و اعضای خانواده با فشار و لگد پاسخ می‌دهد. جنین در شکم مادر می‌تواند بچرخد، از جا بپرد و ادرار کند. البته به لطف مایع آمنیوتیک و فراهم شدن محیط آرام برای او، تصور گریه جنین در رحم کمی سخت است.
در طی ماه های آخر بارداری، نوزاد زمان خواب و بیداری خود را تنظیم می کند. مادر می تواند بر اساس حرکات کودک در شکم خود، این الگو را تشخیص دهد.
بعضی نوزادان در طی روز در شکم مادر ساکت هستند و تکانی نمی خورند. ولی هنگام شب تکان زیادی در شکم مادر دارند. این گروه از نوزادان ممکن است بعد از تولد هم، تمام روز را بخوابند و در عوض، تمام شب را بیدار بمانند.
بعضی نوزادان هم بر عکس گروه اول، در طی روز که مادر فعالیت دارد آنها هم فعال هستند و شب ها آرام. الگویی که نوزاد در این زمان برای خواب و بیداری خود دارد، تا مدت کوتاهی بعد از تولد هم ادامه می یابد. عوامل محیطی وجود دارند که می توانند این الگوی خواب درونی را تغییر دهند و باعث بیدار نگه داشتن نوزاد در طی شب شوند.
مؤثرترین روش این است که مادر به چشم های نوزاد خیره شود. این کار باعث می شود ضربان قلب و فشارخون کودک افزایش یابد و بیشتر بیدار بماند. روش های دیگر شامل روشن کردن چراغ در اتاق کودک ، صحبت کردن در کنار کودک ، بازی کردن با کودک و قلقلک دادن اوست.
ولی با تاریک شدن هوا و رسیدن شب، دیگر هیچ کدام از کارهایی را که در بالا گفته شد انجام ندهید تا کودک به آرامی بخوابد.
البته نوزاد نبایستی تمام روز را هم بیدار بماند و چند ساعت خوابیدن در طی روز برای او لازم است. شب نیز برای شیرخوردن باید بیدار شود. هدف از انجام این کارها این است که نوزاد در طی روز بیشتر بیدار باشد.
دو تا سه روز این کارها را انجام دهید. با این کار به کودک خود یاد می دهید که روز، باید بازی و فعالیت کند و شب، باید بخوابد.
منبع: سایت سیمرغ
سایت نی نی +
سایت نی نی بان
سایت پارس