هماتوم یا انباشت خون چیست؟
هماتوم پدیده ای است که خون در بافت نرم خارج از جریان خون انباشته می شود. این پدیده معمولاً داخل بافت بدن جریان پیدا می کند و به دلیل خونریزی ها بر اثر آسیب دیدگی است. هماتوم شبیه به یک کبودی بزرگ است و ممکن است به اندازه یک نقطه قرمز کوچک باشد.متاسفانه هماتوم یا انباشت خون در بعضی از موارد می تواند روی قسمت وسیعی از پوست تاثیر بگذارد و عاملی برای ایجاد التهابات باشد. رگ های خونی در بدن، پیوسته در حال ریکاوری و بازیابی هستند.
اگر فشار قوی در رگ های خونی وجود داشته باشد، مخصوصاً در رگ آئورت، خون به سرعت از دیواره آسیب دیده نشت می کند و هماتوم اتفاق افتاده و به تدریج پخش خواهد شد.
.jpg "بیماری هماتوم")
انواع هماتوم
هماتوم به انواع زیر تقسیم می گردد:هماتوم زیر پوستی
نوعی هماتوم که دقیقا زیر پوست اتفاق می افتد.سفالوپیتلیوما
نوعی هماتوم که در میانه غشای استخوان و جمجمه اتفاق می افتد. ( غشایی که قسمت خارجی استخوان را پوشش می دهد)هماتوم اپیدورال
این نوع هماتوم بین غشا ها رخ می دهد.( غشایی که مغز را پوشش داده و غشای مربوط به نخاع )هماتوم سابدورال
این نوع هماتوم بین لایه ثانویه مغز و نخاع پوست اتفاق می افتد.هماتوم ساب آراکنویید
نوعی از هماتوم که در میانه غشای نرم ( غشای داخلی مغز و نخاع ) و لایه ثانویه مغز و نخاع اتفاق می افتد.هماتوم پریانال
نوعی هماتوم که در ناحیه بین و داخل مقعد رخ می دهد.هماتوم سابونگوآل
یک نوع هماتوم رایج که زیر ناخن اتفاق می افتد. 1علل هماتوم
آسیب دیدگی و تروما شایع ترین علل هماتوم محسوب می شوند. هر آسیبی به دیواره رگهای خونی می‌تواند باعث نشت خون شود.این خون در صورت خروج از رگ انباشته و سبب ایجاد هماتوم می شود.
آسیب نباید حتماً شدید باشد تا سبب هماتوم شود. مردم ممکن است بر اثر صدمه خفیفی مثل کوبیدن انگشت خود به یک مانع دچار هماتوم زیر ناخن گردند.
صدمات جدی تر مثل موارد مربوط به تصادف وسائل نقلیه، سقوط از بلندی، یا آنوریسم نیز می‌توانند باعث هماتوم‌های شدید شوند.
برخی اقدامات جراحی شامل اعمال پزشکی یا دندان پزشکی، می توانند به هماتوم منجر شوند زیرا آنها می توانند باعث آسیب دیدن بافت ها و عروق خونی گردند.
بعضی داروهای رقیق کننده خون نیز خطر هماتومها را افزایش می دهند. مردمی که منظماً آسپیرین، وارفارین یا دی‌پریدامول (پرزانتین) مصرف می کنند نیز ممکن است بیشتر دچار مشکلات خونریزی شامل هماتومها شوند.
در عین حال این امکان وجود دارد که هماتوم بدون علت مشخص بروز کند.
علایم هماتوم
در مورد اغلب هماتوم‌های سطحی علایم شامل موارد زیر است:• تغییر رنگ
• التهاب و ورم
• فرو افتادگی ناحیه دچار هماتوم
• سرخی
• گرم شدن پوست اطراف محل ایجاد هماتوم
• درد
شناسایی هماتوم های داخلی ممکن است دشوارتر باشد. هر کسی که دچار تصادف یا آسیب دیدگی جدی شده باشد باید برای پایش بروز هماتوم توسط پزشک منظماً پایش شود.
هماتوم در جمجمه مشخصاً ممکن است خطرناک باشد. حتی پس از بازبینی موضوع توسط پزشک، این موضوع حیاتی است که مردم در مورد علایم تازه مثل موارد زیر گوش به زنگ باشند:
• سردرد شدید و تشدید یابنده
• ناهمتراز شدن مردمک چشم ها
• دشواری در حرکت دادن یک دست یا پا
• کاهش میزان شنوایی
• دشواری بلع
• خواب آلودگی
• سرگیجه
• کاهش هشیاری
علایم ممکن است بلافاصله بروز نکنند، اما معمولاً در طول چند روز ایجاد می شوند.
نویسندگان یک مطالعه مربوط به سال 2014 می نویسند که علایم هماتوم های ساب دورال گرایشی به بروز در طول 72 ساعت از زمان آسیب دیدگی نشان می دهند.
کبودی و هماتوم
تغییر رنگ و حساسیت ناحیه آسیب دیده این باور را در مردم تقویت می کند که هماتومها و کبودی ها را یکسان بدانند.کبودی هنگامی ایجاد می شود که خون از عروق خونی کوچک تر نشت کرده سبب ایجاد نقاط بنفش، آبی یا تیره رنگ روی پوست می شود.
رنگ کبودی در روند التیام تغییر کرده به طور معمول پیش از محو کامل به رنگ زرد یا روشن چرخش می کند. کبودی ها معمولاً مشکل جدی محسوب نمی شوند.
در مقابل، هماتوم نشت خون از یک رگ خونی بزرگ تر است. نشانه ایجاد شده توسط آن ممکن است تیره یا آبی یا سیاه رنگ باشد، اما هماتوم همچنین می تواند سبب ایجاد سرخی قابل ملاحظه ای شود. تروماهای شدیدتر سبب هماتوم هایی می شوند که ممکن است مواردی جدی بوده و نیاز به درمان پزشکی داشته باشند.
اغلب کبودی ها بدون نیاز به درمان خود به خود برطرف می شوند. موارد کبودی شدید نادر است اما آنها می توانند به بافت ها و دستگاه های داخلی بدن صدمه بزنند و برای پیشگیری از عفونت باید درمان شوند.
برخی از مردم شامل افراد دچار آنمی یا کمبود ویتامین و نیز افراد مصرف کننده داروهای رقیق کننده خون ممکن است بیش از بقیه مستعد کبودی باشند. 2
.jpg "بیماری هماتوم")
تشخیص هماتوم
تشخیص این بیماری شامل معاینه جسمی به همراه بررسی تاریخچه پزشکی جامع بیمار است. به طور کلی، آزمایش خون خاصی برای تشخیص آن وجود ندارد.اما بسته به شرایط، آزمایشات می تواند شامل شمارش کامل خون (CBC)، و پانل متابولیک و آزمایش های کبدی باشد.
برای تشخیص هماتوم در بدن اغلب مطالعات تصویربرداری زیر انجام می گیرد:
توموگرافی کامپیوتری سر (CT) که می تواند برای تایید و یا تشخیص هماتوم زیر جلدی مفید می باشد.
CT شکم آزمایش خوبی برایت شخیص هماتوما در حفره شکمی (داخل شکمی، کبدی، طحال، رتوپروتئون، صفاقی) می باشد.
تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) در تشخیص نوع اپیدورال نسبت به سی تی اسکن قابل اطمینان تر است.
درمان هماتوم
درمان این عارضه به محل، علائم و وضعیت بالینی بیماری بستگی دارد. برخی از این افراد ممکن است به هیچ وجه نیاز به درمان نداشته باشند، در حالی که برخی دیگر نیاز به درمان فوری دارند. از طرف دیگر، هماتومای علامت دار یا آن هایی که در مکان های خاصی قرار دارند، گاهی اوقات نیاز به معالجه پزشکی یا جراحی دارند.جراحی یک روش متداول برای درمان برخی از هماتوم ها است. وجود علائم و محل هماتوم به طور کلی بیانگر این است که چه نوع رویه ای برای درمان این بیماری لازم است و در چه زمانی درمان باید انجام شود.
به عنوان مثال، یک هماتوم subdural منجر به علائمی مانند سردرد، ضعف یا سردرگمی ممکن است نیاز به درمان فوری توسط یک جراح مغز و اعصاب داشته باشد. برعکس، یک هماتوم زیر جلدی عاری از علائم و مزمن ممکن است نیاز به درمان نداشته باشد. یک هماتوم زیر ناخن با ناراحتی شدید قابل تخلیه است تا خون از فضای بین ناخن و بافت زیرین تخلیه شود.
اگر علت اصلی یا عامل مؤثر در بروز خون ریزی تاثیر داشته باشد، اصلاح یا درمان علت اصلی نیز می تواند در درمان این بیماری تاثیر مثبتی داشته باشد.
به عنوان مثال، اگر فرد مبتلا به هماتوما مصرف کننده داروی رقیق کننده خون باشد، پزشک بسته به وضعیت فردی ممکن است قطع دارو و یا جایگزین کردن آن را پیشنهاد کند.
پیشگیری هماتوم
پیشگیری از هماتوما به طور کامل امکان پذیر نیست، اما در موارد خاص می توان از بروز آن پیشگیری کرد.در افراد، به ویژه سالمندان، که داروهای رقیق کننده خون یا داروهای ضد پلاکت (آسپیرین ) مصرف می کنند، سقوط یکی از علل عمده تروما و تشکیل این عارضه است. سقوط می تواند باعث ایجاد هماتوم در پاها، قفسه سینه یا مغز شده و در بعضی مواقع منجر به بیماری یا مرگ شود.
بنابراین، اقدامات برای جلوگیری از سقوط در این افراد می تواند از بروز هماتوم جلوگیری کند.
کودکان به ویژه، خردسالان به دلیل افتادن و صدمات جزئی در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.
هماتوما که ناشی از تروما و کار سنگین بدنی یا ورزش های رقابتی است، کمتر قابل پیشگیری می باشند. 3
پی نوشت:
1.namnak.com
2.mehrinmednews.com
3.pezeshket.com