کوررنگی چیست؟
هنگامی که سلول های مخروطی دارای همه رنگدانه های مختلف باشند که رنگدانه های نوری نامیده می‌شوند چشم همه رنگ های احتمالی را می بیند.اگر مشکلی در مورد رنگدانه ها وجود داشته باشد، رنگها را آنطور که باید، نخواهید دید. این بیماری فقدان رنگ یا کوررنگی نامیده می شود.
اگر چشم تنها یک رنگدانه را نداشته باشد، ممکن است با دیدن برخی رنگها مشکل داشته باشید.
اگر هیچ رنگدانه ای در سلول های مخروطی خود ندارید، رنگی را نمی‌بینید. این مشکل به عنوان آکروماتوپسیا (achromatopsia) شناخته می شود.
چه عواملی سبب کوررنگی می شوند؟
معمولاً ژن هایی که از والدین به افراد به ارث می‌رسند، باعث ایجاد نقص در رنگدانه های نوری می‌شوند مولکول‌هایی که رنگ را در سلول‌های به شکل مخروط یا سلول‌های مخروطی در شبکیه شناسایی می کنند.اما گاهی کوررنگی به دلیل ژن‌های فرد نیست، بلکه به دلایل زیر رخ می دهد:
آسیب فیزیکی یا شیمیایی به چشم
آسیب عصب بینایی
آسیب به بخش‌هایی از مغز که اطلاعات رنگ را پردازش می‌کنند.
آب مروارید – تار شدن عدسی چشم
بالا رفتن سن. 1
.jpg "کوررنگی را بهتر بشناسید")
کور رنگی چه علائمی دارد؟
افرادی که کوررنگی دارند اغلب بین تشخیص دو رنگ مانند قرمز و سبز ، آبی و زرد مشکل دارند این افراد کم دید رنگند اما افرادی دیگری هستند که بکلی از دیدن رنگ ناتوانند ، این افراد کوررنگی کامل دارند و همه رنگها برایشان درجات مختلف خاکستری است.دکترمی تواند یک آزمون کوررنگی برای تعیین این بیماری و یا مشکل بینایی انجام دهند.
اگر کسی قبلاً قادر به دیدن انواع رنگ بوده و به طور ناگهانی مشکل در دیدن رنگ توسعه یافته است باید به دکتر مراجعه کند زیرا از دست دادن توانایی دیدن رنگ یا از دست دادن بخشی از بینایی رنگی به طور ناگهانی اغلب نشانه ای از یک مشکل بینایی زمینه ای است. 3
انواع مختلف کوررنگی کدامند؟
شایع ترین انواع کوررنگی زمانی اتفاق می افتند که ژن هایی که از والدین خود به ارث برده اید که به تولید رنگدانه ها در سلول‌های مخروطی چشم کمک می کنند، به درستی عمل نمی کنند.گاهی اوقات این امر بدان معنا است که شما نسبت به دیگران به برخی رنگها کمتر حساس هستید و گاهی اوقات به این معنا است که نمی توانید رنگهای خاصی را مشاهده کنید.
کوررنگی آبی – زرد
این مشکل زمانی رخ می دهد که فرد فاقد رنگدانه های سلول‌های مخروطی آبی است یا این رنگدانه ها به درستی کار نمی کنند.این نوع کوررنگی دومین نوع شایع است و به طور مساوی بر مردان و زنان تأثیر می گذارد.
آبی دشوار بینی (Tritanomaly)
در این بیماری سلول‌های مخروطی آبی تنها به روشی محدود عمل می‌کنند. آبی به نظر سبزتر می آید و تشخیص صورتی از زرد و قرمز دشوار است.این مورد بسیار نادر است.
آبی کوری (Tritanopia)
در این مورد که به عنوان کور رنگی آبی – زرد نیز شناخته میشود، فرد هیچ سلول مخروطی آبی ندارد.آبی، سبز به نظر می‌آید و زرد به رنگ خاکستری روشن یا بنفش است. این مورد بسیار نادر است.
کوررنگی قرمز – سبز
این مشکل زمانی رخ می‌دهد که رنگدانه های سلول‌های مخروطی حساس به رنگ قرمز و یا سبز به درستی و یا اصلاً کار نمی کند.چندین نوع از این کوررنگی وجود دارند:
سبز دشوار بینی (Deuteranomaly)
این مورد شایعترین شکل کوررنگی است و ۵٪ از مردان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما در زنان به ندرت اتفاق می افتد.این اتفاق زمانی می افتد که رنگدانه سلول مخروطی حساس به رنگ سبز به درستی کار نمی‌کند.
رنگ زرد و سبز به قرمز می‌زنند و تشخیص آبی از بنفش مشکل است.
سرخ دشوار بینی (Protanomaly)
در این مورد رنگدانه سلول مخروطی قرمز به درستی عمل نمی‌کند. نارنجی، قرمز و زرد، سبزتر دیده می‌شوند و رنگ ها کمتر روشن هستند.این امر معمولاً خفیف است و مشکلی در زندگی روزمره ایجاد نمی‌کند. این مشکل در زنان نادر است و حدود ۱٪ از مردان را تحت تأثیر قرار می دهد.
سرخ کوری (Protanopia)
در این مورد فرد بیمار، هیچ سلول مخروطی حساس به قرمز فعالی ندارد. رنگ قرمز به سادگی سیاه دیده میشود.برخی از سایه‌های نارنجی، زرد و سبز به رنگ زرد به نظر می‌آیند. این مورد در زنان کمیاب است و حدود ۱٪ از مردان را تحت تأثیر قرار می دهد.
سبز کوری (Deuteranopia)
فرد هیچ سلول مخروطی سبز فعالی ندارد. قرمز ممکن است زرد مایل به قهوه‌ای به نظر برسد و سبز ممکن است بژ باشد.این بیماری در ۱٪ مردان وجود دارد و در زنان بسیار کم است.
کور رنگی کامل
در این مورد که به عنوان تک رنگ بینی (monochromacy) نیز شناخته می شود، فرد به هیچ وجه رنگی را نمی‌بیند و بینایی به اندازه کافی واضح نیست.دو نوع تک رنگ بینی وجود دارد:
تک رنگ بینی سلول مخروطی
این مورد زمانی اتفاق می افتد که ۲ رنگدانه از ۳ رنگدانه سلول مخروطی -قرمز، سبز یا آبی – عمل نمی‌کنند.هنگامی که فقط یک نوع سلول مخروطی کار می‌کند، تشخیص رنگی از رنگ دیگر سخت است و اگر یکی از سلول‌های مخروطی معیوب، آبی باشد، ممکن است دید فرد به اندازه کافی دقیق نباشد، فرد نزدیک بین باشد و ممکن است حرکات غیر قابل کنترل چشم داشته باشد – وضعیتی که به عنوان نیستاگموس شناخته میشود.
تک رنگ بینی سلول استوانه ای
این نوع تک رنگ بینی که به عنوان آکروماتوپسیا شناخته می شود، شدیدترین نوع کور رنگی است.هیچ کدام از سلول های مخروطی، رنگدانه فعال ندارند. در نتیجه، جهان به نظر فرد بیمار سیاه، سفید و خاکستری است.
نور روشن ممکن است به چشم آسیب برساند و فرد ممکن است حرکت چشم غیرقابل کنترل (نیستاگموس) باشد. 1
.jpg "کوررنگی را بهتر بشناسید")
تشخیص کور رنگی چگونه است؟
یکی از بهترین آزمون های تشخیصی، تست ایشی هارا Ishihara می باشد.این تست شامل مجموعه تصاویری است که درهر کدام یک عدد با دانه های رنگی در پس زمینه ای با دانه های رنگی مختلف قرار دارد.
آزمون ایشی هارا بر اساس تفاوت کنتراست بینایی را مورد سنجش قرار می دهد. دانه ها هم بر اساس رنگ هم براساس تفاوت کنتراست چیده شده اند.
اگر فرد دارای کور رنگی باشد در تشخیص این اعداد به مشکل می خورد. چون رنگ ها را به درستی تشخیص نمی دهد و در نتیجه اعداد قابل دیدن نیستند.
اگر فرد در این آزمون به مشکل بخورد، ارزیابی دقیق تری باید انجام دهد.
بسیاری از کسانی که دارای کور رنگی هستند از مشکل خود آگاهی ندارند. چون یاد گرفته اند که رنگ ها را از روی درخشانی و روشنی خاص هر یک نامگذاری کنند.
مثلا کسی که دارای کوری رنگ قرمز و سبز است، قرمز برایش مشابه خاکستری سیر است.
پس هر چیز سرخی را خاکستری تیره می بیند. ولی یاد گرفته است آن را قرمز بگوید.
همچنین کسی که کوری رنگ سبز دارد، پیراهن قهوه ای که دارای روشنی معینی است را سبز می گوید.
پریمتر دستگاهی ست که برای تعیین ناحیه رنگ بین شبکیه و ناحیه نقطه کور مورد استفاده قرار میگیرد.
فرد یک چشمش را می بندد و با چشم دیگر وسط پریمتر را نگاه می کند. از گوشه چشمش رنگ کوچکی را می بیند.
سپس آزمون انجام شده و نتیجه ی دقیقتری نسبت به آزمون ایشی هارا بدست می آید. 2
درمان کوررنگی چیست؟
تحقیقات نشان می دهد که درمان برای این بیماری روزی ممکن خواهد بود اما این درمان ها هنوز برای افراد بشر ایمن نیستند ومتاسفانه هم اکنون هیچ درمانی برای کور رنگی وجود ندارد اما استراتژی وجود دارد که می تواند به این افراد در عملکرد موثرتر کمک کند ، برنامه های آندروید و اپل می تواند در تشخیص رنگ به مردم کمک کند.کور رنگی بیماری ارثی است که می تواند از مادر به کودک انتقال پیدا کند، مشاوره ژنتیک می تواند شانس عبور این شرایط را به کودک شما را نشان دهد.
تشخیص به موقع این بیماری می تواند به جلوگیری از مشکلات یادگیری کودکان در مدرسه کمک کند. 3
پی نوشت:
1.www.rastineh.com
2.www.tavandarman.com
3.www.namnak.com