قانقاریا چیست؟
قانقاریا به معنی بافت مرده است. قانقاریا وقتی ایجاد می شود که زخم عفونت پیدا کند یا بافت در اثر وارد آمدن آسیب دچار تخریب شود. قانقاریا می تواند در هر نقطه ای از بدن رخ دهد، اما شایع ترین جاهایی که قانقاریا ممکن است رخ دهد عبارتند از پا، انگشتان پا و ساق پا، انگشتان دست، دست، و ساعد. خطرناک ترین جایی که ممکن است دچار قانقاریا شود احشای شکمی است.
علائم قانقاریا
سیاه شدن پوست همراه با مردن عضلات و استخوان زیر آن از علائم قانقاریا هستند.از نشانه های بیماری قانقاریا، ترق و تروق کردن پوست است در این حالت انگار که روی حباب های هوا در زیر پوست فشار آورده می شود.
تورم از دیگر علایم قانقاریا است.
درد یا بی حس شدن ناحیه نیز از نشانه های شایع قانقاریا می باشد.
از علائم شایع بیماری قانقاریا، ترشحات بدبو از زخم های موجود در بافت های مرده است.
تب خفیف تا 3/38 درجه سانتیگراد نیز از علائم بیماری قانقاریا است.
علل بیماری قانقاریا
قانقاریا وقتی رخ می دهد که جریان خون به یک قسمت از بدن متوقف شود یا به شدت کاهش یابد. جریان خون می تواند در موارد زیر متوقف و در نتیجه قانقاریا ایجاد شود:عفونت با باکتری کلستریدیوم پرفرنژانس می تواند منجر به بیماری قانقاریا شود.
از دیگر علل ایجاد بیماری قانقاریا تشکیل لخته خون در یک سرخرگ است.
آسیب بافتی در اثر حوادث، جراحی، یا زخم های سوراخ کننده عمقی می تواند باعث ایجاد بیماری قانقاریا شود.
له شدگی که باعث قطع جریان خون شود می تواند سبب بیماری قانقاریا شود.
از دیگر علل بیماری قانقاریا تصلب شرایین (سفت و انعطاف ناپذیر شدن سرخرگ ها) است.
سرمازدگی طولانی مدت می تواند منجر به بیماری قانقاریا شود.1
انواع قانقاریا
قانقاریا خشک
قانقاریا خشک با خشکی پوست و تغییر رنگ پوست به قهوه ای ، آبی و سیاه مشخص می شود و ممکن است به آرامی رشد کند .عموما در افرادی که بیماری عروق خونی، مانند تصلب شریان، یا افرادی که دیابت دارند رخ می دهد.
قانقاریا تر
اگر عفونت باکتریایی در بافت آسیب دیده وجود داشته باشد. ورم، تاول و رطوبت ویژگی های معمول قانقاریا هستند.این بیماری ممکن است بعد از سوختگی شدید، سرمازدگی و یا جراحت ایجاد شود و اغلب در افراد مبتلا به دیابت که به طور ناخواسته یک انگشت یا پای خود را زخمی می کنند رخ می دهد. قانقاریا مرطوب باید سریعا درمان شود چون به سرعت پخش شده و می تواند مهلک باشد.
قانقاریا گازی
قانقاریا گازی به طور معمول بر بافت عمیق عضله تاثیر می گذارد. اگر مبتلا به قانقاریا گازی شوید، سطح پوست در ابتدا ممکن است عادی به نظر برسد. با پیشرفت این بیماری پوست کم رنگ و سپس به رنگ قرمز یا ارغوانی تبدیل می شود.ظاهر حبابی ممکن است روی پوست ظاهر شود، وقتی بر روی آن فشار وارد می کنید به دلیل گازداخل بافت ممکن است صدای ترق و تروق از پوست آسیب دیده به گوش برسد.
قانقاریا گازی عمدتا ناشی از عفونت باکتری کلستریدیوم پرفرنژنس است که در جراحت یا زخم ایجاد می شود. باکتری های عفونی سمی تولید می کنند که گاز را آزاد کرده و باعث مرگ بافت می شود. مانند قانقاریا مرطوب، قانقاریا گازی نیز می تواند مهلک باشد.
قانقاریا داخلی
قانقاریا که بر روی یک یا چند عضو بدن تاثیر می گذارد مانند روده ها، کیسه صفرا یا آپاندیس ، قانقاریا داخلی گفته می شود. این نوع قانقاریا زمانی رخ می دهد که جریان خون داخل ارگان داخلی مسدود می شود. به عنوان مثال، زمانی که روده ها از یک ناحیه ضعیف شده ماهیچه، داخل شکم پیچ خورده می شود.قانقاریا داخلی ممکن است موجب تب و درد شدید شود و اگر درمان نشود می تواند مهلک باشد.
نکروزان التهابی غلاف کف ( فاسیت)
این نوع قانقاریا اندام های تناسلی را درگیر می کند . مردان اغلب مبتلا به این نوع قانقاریا می شوند، اما زنان هم می توانند تحت تاثیر قرار بگیرند. قانقاریا معمولا به خاطر عفونت در ناحیه تناسلی یا دستگاه ادراری به وجود می آید و موجب درد، قرمزی و التهاب می شود.
اکسایش های باکتریایی پیشرفته (قانقاریا)
این نوع نادر از قانقاریا به طور معمول بعد از عمل جراحی رخ می دهد که به علت جراحات دردناک پوست یک تا دو هفته بعد از عمل جراحی رخ می دهد.
عوامل خطر بیماری قانقاریا
عوامل متعددی ریسک ابتلا به قانقاریا را افزایش می دهند. این موارد عبارتند از:
دیابت
اگر دیابت داشته باشید، بدن به اندازه کافی هورمون انسولین تولید نمی کند (که به سلول های کمک می کند تا قند خون را بالا ببرند)یا نسبت به اثرات انسولین مقاوم باشند. سطح قند خون بالا می تواند در نهایت به رگ های خونی، کاهش یا قطع جریان خون و به بخشی از بدن آسیب برساند.
بیماری رگ خونی
شریان های باریک و کوچک (تصلب شریان)و لخته های خونی نیز می توانند جریان خون را در منطقه ای از بدن مسدود کنند.
آسیب شدید و یا جراحی
هر فرآیندی که باعث آسیب به پوست و بافت زیرین، از جمله جراحت یا سرمازدگی شود، خطر پیشرفت قانقاریا را افزایش می دهد، به خصوص اگر یک بیماری اساسی داشته باشید که بر جریان خون در ناحیه زخمی تاثیر بگذارد.
استعمال سیگار
افرادی که سیگار می کشند خطر ابتلا بیشتری دارند.
چاقی
چاقی اغلب همراه با دیابت و بیماری های قلبی است، فشار وزن اضافی به تنهایی می تواند شریان ها را فشرده، و منجر به کاهش جریان خون و افزایش ریسک ابتلا به عفونت و بهبود زخم شود.اگر مبتلا به ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV)هستید و یا اگر تحت شیمی درمانی یا رادیوتراپی قرار دارید، توانایی بدن شما برای مقابله با عفونت دچار اختلال شده است.
داروهای تزریقی
در موارد نادر، داروهای خاص و داروهای غیر قانونی که به افراد تزریق می شود موجب عفونت باکتریایی و قانقاریا می شود.2
قانقاریا چگونه تشخیص داده می‌شود؟
آرتریوگرام: اشعه ایکس مخصوصی که انسداد در رگ‌های خونی را مشخص می‌کند.آزمایش خون: در بیماری قانقاریا تعداد گلبول‌های سفید خون امکان دارد خیلی زیاد شوند.
سی تی اسکن: در بیماری قانقاریا به منظور بررسی اعضای داخلی بدن صورت می گیرد.
کشت بافت مبتلا به قانقاریا و یا ترشح زخم برای شناسایی عفونت باکتریایی انجام می شود. بررسی بافت مشکوک به قانقاریا، زیر میکروسکوپ برای دیدن اینکه سلول‌ها مرده اند یا نه، اقدام مفیدی است.
جراحی: برای یافتن و برداشتن بافت‌های مرده راهکار مناسبی است.
عکس‌برداری: تشخیص قانقاریا از طریق عکس‌برداری با اشعه ایکس یکی از مهم ترین اقدامات است.
انواع درمان قانقاریا
قطع عضو مبتلا شده به قانقاریاجراحی برای برداشتن بافت مرده و مبتلا به بیماری قانقاریا
عمل جراحی برای بهبود جریان خون در قسمت مبتلا به قانقاریا
تجویز آنتی بیوتیک برای درمان قانقاریا
جراحی مکرر برای برداشتن بافت مرده و مبتلا به قانقاریا
پیشگیری از قانقاریا
برای پیشگیری از مبتلا شدن قانقاریا حتما باید در صورتی که مبتلا به دیابت هستید، دستورات درمانی را به دقت رعایت کنید. پای خود را مرتباً از لحاظ علایم ناشی از بافت بیمار کنترل کنید. ناخن‌های خود را همیشه کوتاه نگاه دارید. کفش‌های راحت و اندازه پایتان بپوشید. سعی کنید آسیبی به بدنتان وارد نشود.در صورت بروز علائم عفونت (گرمی، تورم، قرمزی، درد یا حساس بودن به لمس) در یک آسیب پوستی، به پزشک حتما مراجعه کنید.گفتنی است از کار افتادگی عضو بر اثر قطع و یا برداشتن بافت مرده از عوارض بیماری قانقاریا است .3
پی نوشت:
1.www.beytoote.com
2.www.namnak.com
3.www.baharnews.ir