باقالا از گذشته تا امروز
باقالا گیاه بومی جنوب غرب آسیا و شمال آفریقا و از خانواده حبوبات است که مناطق سردسیری و شمالی کشور کشت می شود و مخصوص فصل بهار است البته در برخی مناطق گرمسیری مانند خوزستان باقلا در پاییز و زمستان نیز برداشت می شود.از چندین هزار سال قبل باقالا توسط یونانیان، رومیان باستان و مصریان فراعنه مصرف می شد و در قبرهای مصریان باستان نمونه هایی از باقالا یافت شده است!
در ایران امروزه دو نوع عمده باقالا ، باقالای معمولی و باقالای لوبیا «پاچ باقالا» کشت می شود. باقلای لوبیا از باقالای معمولی ریز تر و لطیف تر است و با آن غذاهایی مانند باقالا قاتق درست می کنند. خشک شده باقلا سبز را باقالا زرد می گویند که از آن برای تهیه دم پختک استفاده می شود.
مواد مغذی موجود در باقلا
فولات
یک لیوان باقلای پخته شده حاوی 44 درصد میزان روزانه ی فولات است. فولات به تولید مواد ژنتیک، ساختن سلول ها و سوخت وساز آمینواسیدها ، تولید و رشد سلول های جدید کمک می کند. مصرف مواد غذایی دارای فولات برای جلوگیری از کم خونی و طول بارداری نیز ضروری است.
آهن
یک لیوان باقلا 3 میلی گرم آهن دارد. وظیفه ی آهن حمل کردن اکسیژن به تمام نقاط بدن است. وجود آهن در بدن به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند.
روی
روی موجود در یک لیوان باقلا 15 درصد میزان مورد نیاز روزانه ی مردان و 21 درصد میزان مورد نیاز روزانه ی زنان را تشکیل می دهد. روی برای رشد طبیعی بدن ضروری استو کمبود آن موجب تأخیر در رشد و یا رشد ناقص سیستم عصبی می شود. کمبود روی سبب کاهش گلبول های سفید و در نتیجه تضعیف سیستم ایمنی می شود.
ارزش غذایی باقلا خام ( 100 گرم)
کالری :88پروتئین :8 گرم
کربوهیدرات :18 گرم
چربی :0.7 گرم
قند :9 گرم
فیبر :8 گرم
ارزش غذایی باقلا پخته (170 گرم)
کالری :187پروتئین :12.9 گرم
کربوهیدرات :33.4 گرم
چربی :0.7 گرم
فیبر :9.2 گرم
در ادامه این مقاله شما را با خواص باقلا آشنا خواهیم کرد.
بهبود بیماری پارکینسون
مصرف باقلا سبب افزایش مقدار لوودوپا و سی دوپا در خون و کنترل علائم بیماری پارکینسون می شود زیرا افزایش لوودوپا و سی دوپا در خون باعث حرکت راحت تر بیماران مبتلا به پارکینسون می شود.
دیابت و قند خون
باقلا شاخص گلیسمی نسبتا پایینی دارد و همین به کنترل قند خون کمک می کند. همچنین مقادیر بالای فیبر موجود در باقلا سبب کاهش قند خون افراد مبتلا به دیابت و کاهش کلسترول خون بالا در افراد مبتلا به دیابت نوع دو می شود.
درمان یبوست
باقلا به دلیل داشتن فیبر حرکات روده ای را بهبود می بخشد و برای پیشگیری و درمان یبوست سودمند است.
جلوگیری از استرس، اضطراب و افسردگی
مصرف باقلا به دلیل دارا بودن لوودوپا سبب افزایش تولید دوپامین در بدن و بهبود خلق و خو می شود و از ابتلا به بیماری هایی مانند استرس، اضطراب و افسردگی جلوگیری می کند.
جلوگیری از سرطان
یکی از علل اصلی ابتلا به سرطان آسیب DNA سلو های بدن است. مصرف باقلا به دلیل دارا بودن ویتامین B9 سبب پیشگیری از آسیب به DNA شده و خطر ابتلا به اسرطان های سینه، مغز، گردن رحم، روده بزرگ و ریه را کاهش می دهد.1.jpg "ارزش غذایی باقلا و خواص آن")
خطر اختلالات مادرزادی را کاهش می دهد
مصرف فولات، انرژی زیادی به شما می‌دهد. به‌علاوه، باقلا فواید زیادی هم برای زنان باردار دارد. فولات خطر اختلالات مادرزادی را کاهش می‌دهد.مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها و خدمات سلامت عمومی آمریکا تحقیقاتی را در این مورد انجام داده است. طبق این تحقیقات همه‌ی زنان بین سنین ۱۵ و ۴۵ ساله بهتر است روزی ۰٫۴ میلی‌گرم فولیک اسید دریافت کنند. فولیک اسید خطر ابتدای نوزاد به اختلالات مادرزادی را کاهش می‌دهد. مصرف این ماده بسیار ضروری است، چون بیشتر این اختلالات در هفته‌های اول بارداری به‌وجود می‌آیند. ممکن است شما در این دوران ندانید که باردار هستید.
مجله‌ی «گزارش علمی» اخیرا تحقیقی درمورد تأثیر مکمل‌های اسید فولیک بر روی اختلالات مادرزادی قلبی منتشر کرده است. نتایج متناقضی درمورد تأثیر مصرف مکمل‌های اسید فولیک در دوران بارداری و خطر ابتلا به نارسایی قلبی مادرزادی به‌دست آمده‌اند. البته چند گزارش هم هستند که تأیید می‌کنند بین مصرف اسید فولیک و کاهش احتمال ابتلا به نارسایی قلبی مادرزادی رابطه‌ی مستقیم وجود دارد.
از ابتلا به پوکی استخوان جلوگیری می‌کند
یکی از مهمترین خواص باقلا جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان است. فقط یک لیوان باقلا می‌تواند ۳۶ درصد از میزان منگنز موردنیاز بدن شما را تأمین کند. بزرگ‌سالان روزانه به ۱۱ میلی‌گرم منگنز نیاز دارند. ولی منگنز چه اهمیتی دارد؟ منگنز فواید زیادی برای بدن دارد؛ به‌ویژه برای استخوان‌ها مفید است. منگنز کمک می‌کند حجم استخوان‌ها بیشتر شوند. به‌علاوه، منگنز کمبود کلسیم را بهبود می‌بخشد.تقریبا ۹۹ درصد از کلسیم بدن در استخوان‌ها و دندان‌ها ذخیره شده است. برای همین هم منگنز برای داشتن استخوان‌هایی محکم واقعا مفید است. درواقع، منگنز از ابتلا به پوکی استخوان جلوگیری می‌کند. کتابخانه‌ی ملی علوم‌پزشکی آمریکا توصیه می‌کند، استفاده از انواع منگنز به‌همراه کلسیم، زینک (روی) و مس می‌تواند «زوال استخوان ستون فقرات در زنان مسن» را به‌تأخیر بیندازد.
می‌تواند فشار خون بالا را درمان کند و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش دهد
یکی از مهمترین خواص باقلا کاهش فشار خون است. اخیرا منیزیم موردتوجه ویژه‌ی پزشکان بوده است. بیشتر به این خاطر که تعداد زیادی از آمریکایی‌ها به کمبود این ماده‌ی معدنی مهم مبتلا هستند. همچنین منیزیم نقش مهمی در سلامت قلب ایفا می‌کند. فشار خون بالا یکی از عوامل خطرآفرین در بیماری های قلبی و سکته مغزی است. تحقیقات نشان می‌دهند منیزیم می‌تواند فشار خون را پایین بیاورد.۱۲ آزمایش بالینی در این مورد انجام شده است. در این آزمایشات ۵۴۵ شرکت‌کننده‌ی مبتلا به فشار خون بالا برای ۲۶ هفته از مکمل منیزیم استفاده کردند. نتیجه این شد که فشار خون سیستولیک این افراد کمی کاهش پیدا کرد.
اما تحقیق دیگری نشان داد که استفاده از مکمل منیزیم برای ۳ تا ۲۴ هفته فشار خون سیستولیک و دیاستولیک را کمی کاهش می‌دهد. البته این کاهش به این خاطر بود که مکمل منیزیم به‌همراه میوه‌ها و سبزیجات سرشار از منیزیم و غذاهای کم‌چربی استفاده شدند.
سیستم ایمنی را تقویت می‌کند
خواص باقلا در تقویت سیستم ایمنی بدن موثر است. باقلا حاوی مقدار زیادی مس است. مس به سلامت سلول‌های خونی کمک می‌کند. گلبول‌های سفید نقش مهمی در بدن دارند، چون مولکول‌های بیماری‌زا را از بین می‌برند. گلبول‌های سفید نهایتا رادیکال های آزاد موجود در بدن را از بین می‌برند.مس عملکرد گلبول‌های سفید را در بدن بهبود می‌بخشد، ولی بدن به‌تنهایی نمی‌تواند مس کافی تولید کند. برای همین هم باید از مکمل‌های غذایی یا غذاهایی سرشار از مس مانند باقلا استفاده کرد.
وجود مس برای داشتن گلبول‌های سفید سالم ضروری است. بدون این گلبول‌ها، بدن درمعرض بیماری و عفونت قرار می‌گیرد. برای همین هم کمبود مس در بدن به‌شدت خطرناک است.
تحقیقی درمورد توانایی مس برای ازبین بردن رادیکال‌های آزاد در ژاپن انجام شد. این تحقیق بعدا در «ژورنال سلامت محیطی و علم پیشگیری» منتشر شد. این تحقیق نشان می‌دهد عصاره‌ی متانولیک به‌دست‌آمده از باقلا با بالا رفتن سن به تقویت آنتی اکسیدان‌ها کمک می‌کند.2
مناسب برای کم‌خون‌ها
باقالا یکی از منابع عالی فیبر و پروتئین به حساب می‌آید و مصرف آن همراه با برنج، تمامی پروتئین‌ها و اسیدهای آمینه ضروری بدن را تامین می‌کند. کلسیم و پتاسیم موجود در باقالا از بروز پوکی استخوان جلوگیری کرده و به کنترل فشارخون بالا کمک می‌کند. این دانه همچنین سرشار از آهن، فسفر، مس، منگنز، منیزیم، ویتامین C، ویتامین A، ویتامین K، ویتامین B و اسیدفولیک است بنابراین برای رفع کم‌خونی هم مفید است البته به شرطی که نسبت به آن حساسیت نداشته باشید. لازم به ذکر است که باقالای تازه طبع سرد و تر و باقالای خشک طبع سرد و خشک دارد. گل آن نیز طبع گرم دارد. ارزش غذایی باقالای خشک شده نیز بیشتر از باقالای تازه است اما ویتامین C باقالای تازه بیشتر است.
از گل باقالا غافل نشوید!
نه‌تنها باقالا بلکه گل آن نیز فواید خاص خود را دارد. جهت بهره‌مندی از این خواص می‌توانید 30 تا 60 گرم گل باقالا را در یک لیتر آب ریخته و اجازه دهید به مدت 20 دقیقه دم بکشد سپس آن را از صافی عبور دهید و یک فنجان از آن بنوشید. این نوشیدنی ضدتشنج و ادرارآور است همچنین به دفع سنگ کلیه کمک می‌کند و برای قولنج‌ها و دردهای کلیوی مفید است. بیماران مبتلا به میگرن، رماتیسم، نقرس و درد مفاصل نیز می‌توانند از آن بهره ببرند.
دوستدار دستگاه گوارش
باقالا در مقایسه با سایر حبوبات بیشترین فیبر غذایی را دارد و باعث تسریع در هضم غذا می‌شود به‌خصوص اگر همراه با پوست مصرف شود. فیبر موجود در آن همچنین به کاهش چربی‌های خون و درمان یبوست کمک می‌کند. علاوه بر این، مصرف فیبر باعث تنظیم سطح قند خون می‌شود و به همین دلیل برای افراد دیابتی نیز مفید است. فیبر خطر ابتلا به سرطان‌های دستگاه گوارش را هم کاهش می‌دهد و به سم‌زدایی بدن از مواد مضر کمک می‌کند. مصرف باقالای پخته همراه با سرکه و آب نیز در درمان اسهال مزمن موثر است. این دانه همچنین باعث تسکین و درمان زخم معده و رفع حالت تهوع و استفراغ می‌شود اما به یاد داشته باشید برای آسان‌تر شدن هضم آن باید ابتدا باقالا را برای 24 ساعت در آب خیس کرده و بعد بپزید.
مبتلایان به «فاویسم» مراقب باشند!
افراد مبتلا به بیماری «فاویسم» باید از خوردن و حتی بو کردن باقالا خودداری کنند! فاویسم یک بیماری ژنتیکی خونی است که بیشتر در اثر خوردن باقالای سبز خام و گاهی فریز شده ایجاد می‌شود. گلبول‌های قرمز خون در این بیماری طی 24 تا 48 ساعت بعد از خوردن باقالا شروع به تخریب شدن می‌کند. در نتیجه علائمی چون زردی پوست و سفیده چشم، احساس خستگی، سردرد، تهوع، استفراغ، اسهال و گاهی نارسایی کلیوی و خون در ادرار ایجاد می‌شود. به عبارتی در این عارضه خون بدن کم می‌شود و فرد باید خیلی سریع خون و سرم‌های غذایی دریافت کند.یکی از راه‌های جلوگیری از ابتلا به این بیماری دو لپه کردن باقالا و جوشاندن آن در آب و دور ریختن آب آن است. پخت باقالا در روغن و همراه ادویه‌های گرم مانند آویشن، دارچین، فلفل، میخک و گلپر نیز احتمال این عارضه را کاهش می‌دهد. لازم به ذکر است که بیماران مبتلا به فاویسم در حالت عادی کاملا طبیعی هستند و هیچ علامتی ندارند و فقط در صورت مصرف باقالا دچار علامت می‌شوند.
ضرر هم دارد؟!
مصرف باقالا همراه با ماست باعث دل‌پیچه می‌شود.زیاده‌روی در مصرف باقالای تازه باعث ایجاد تاول در دهان می‌شود.
از مصرف باقالا هنگام شب خودداری کنید زیرا باعث بی‌خوابی می‌شود.
افراط در مصرف باقالا می‌تواند باعث نفخ یا سنگینی معده شود. برای جلوگیری از این عارضه باید ابتدا باقالا را پوست کنده و بجوشانید و بعد آب آن را دور بریزید. نفخ باقالای کهنه و بدون پوست نیز کمتر از باقالای تازه و با پوست است.
بعضی‌ها معتقدند مصرف باقالا در بارداری ممکن است احتمال ابتلای جنین به بیماری فاویسم را افزایش دهد. البته این موضوع از لحاظ علمی ثابت نشده است. با این حال بهتر است قبل از مصرف آن با پزشک خود مشورت کنید.
مبتلایان به کلسترول خون بالا، تصلب‌شرایین، فشار خون بالا، اسیداوریک بالا، افسردگی، نفخ، دل‌درد، سنگ اورات، خارش پوستی و صرع نباید در خوردن باقالا زیاده‌روی کنند.3
پی نوشت:
1.www.namnak.com
2.www.chetor.com
3.www.bartarinha.ir