فلوکستین چیست؟
فلوکستین داروی نام آشنا، کم عارضه و پرطرفدار در داروهای ضدافسردگی می باشد که در موارد متنوعی مانند پرخوری عصبی،افسردگی و وسواس اجباری تجویز می شود.علت اصلی بروز افسردگی ناشناخته است اما هدف از درمان دارو همراه با مشاوره درمانی برطرف کردن علائم افسردگی نظیر خلق پایین، بی حالی،نداشتن انگیزه، افکار خطرناک ،اختلالات خواب و کاهش اشتها و...جهت رساندن فعالیت و عملکرد روزانه ی فرد به سطح طبیعی، می باشد.
فلوکستین چگونه عمل می کند؟
سلول های مغزی که نورون نام دارند،چندین نوع ماده ی شیمیایی را به عنوان پیام رسان در فضای بین سلولی آزاد می کنند تا نورون ها تحریک شوند و پیام عصبی منتقل گردد.این روند برای کنترل بسیاری از عملکردهای مغزی صورت می گیرد.سروتونین یکی از این ترکیبات می باشد که پس از تحریک نورون ها توسط پمپ هایی به داخل سلول های عصبی بازگردانده می شود.
داروهای مهارکننده ی اختصاصی این پمپ های جمع کننده ی سروتونین (SSRI) که فلوکستین یکی از آنهاست، با مهار بازجذب سروتونین به داخل سلول ها منجر به باقی ماندن سروتونین در فضای بین سلولی در مغز و در نتیجه تحریک بیشتر سلول های عصبی می شوند.
در بیماری هایی نظیر افسردگی،پرخوری عصبی و وسواس،سطح سروتونین در مغز کاهش می یابد و با اثر این داروها می توان تعادل بین عوامل شیمیایی مغز را برقرار کرد تا علائم این بیماری ها برطرف گردد. 1
نحوه‌ی مصرف داروی فلوکستین و دوز مصرفی
پیش از شروع مصرف فلوکستین و قبل از هر بار مصرف مجدد راهنمای استفاده از دارو را مطالعه کنید.
این دارو را به صورت خوراکی، طبق تجویز پزشک، معمولا یک بار در روز، صبح‌ها، مصرف کنید. در صورتی که دو بار در روز این دارو را استفاده می‌کنید ممکن است پزشک شما این‌طور تشخیص دهد که یک بار در صبح و یک بار ظهر آن را مصرف کنید.
اگر فلوکستین را برای مشکلات پیش از قاعدگی مصرف می‌کنید ممکن است پزشک شما این‌طور تشخیص دهد که آن را هر روز یا فقط برای دو هفته پیش از شروع قاعدگی تا اولین روز قاعدگی مصرف کنید. به یاد داشته باشید که زمان مصرف قرص را روی تقویمتان علامت بزنید.
اگر از شکل مایع داروی فلوکستین استفاده می‌کنید دارو را با پیمانه‌ی مخصوص مصرف کنید. از قاشق‌های غذاخوری خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است دوز مناسب را میل نفرمایید.
دوز مصرف داروی فلوکستین به سن، وضعیت بیماری و پاسخگویی بدن شما به درمان بستگی دارد. برای کاهش خطر ابتلا به عوارض جانبی ممکن است پزشک شما تشخیص دهد فلوکستین را از دوز کم شروع کرده و به تدریج افزایش دهید. دستورالعمل‌های پزشک خود را با دقت دنبال کنید. برای تاثیرگذاری بیشتر دارو به طور منظم آن را استفاده نمایید. به یاد داشته باشید که فلوکستین را هر روز در زمان مقرر مصرف کنید.
حتی اگر پس از مصرف دارو احساس خوبی داشتید آن را تا زمان تجویز پزشک مصرف کنید. پیش از مشورت با پزشک مصرف دارو را متوقف نکنید. ممکن است پس از قطع مصرف داروبه طور ناگهانی وضعیت شما بدتر شود. ممکن است لازم باشد دوز مصرفی‌تان را به تدریج کاهش دهید.
شما باید یک الی دو هفته پس از مصرف دارو احساس بهتری داشته باشید اما ممکن است تا زمانی که احساس بهبودی بکنید چهار الی پنج هفته طول بکشد.
در صورتی که وضعیت شما بهتر نشد یا حال‌تان وخیم‌تر شد به پزشک خود اطلاع دهید. 2
عوارض جانبی فلوکستین
• حالت تهوع• خواب آلودگی
• سرگیجه
• اضطراب
• مشکل خواب
• از دست دادن اشتها
• خستگی
• تعریق
• تغییرات ذهنی / خلقی غیرمعمول یا شدید
• کبودی / خونریزی آسان
• ضعف عضلانی / اسپاسم
• کاهش علاقه به رابطه جنسی
• کاهش وزن غیرمعمول
• مدفوع خونی / سیاه
• تشنج
• علائم مشکلات کلیوی
• درد چشم / تورم / قرمزی
• گشاد شدن مردمک چشم
• تغییرات بینایی
• بثورات پوستی
• خارش / تورم
• سرگیجه شدید / از دست دادن تعادل
• مشکل تنفس
• ضربان قلب سریع
• سرگیجه شدید
• تب با علت ناشناخته
• توهم
نکته: در صورت مشاهده هر کدام از این علائم حتما به پرشک خود اطلاع دهید. 3
تداخل های دارویی
کپسول خوراکی فلوکستین می‌تواند با برخی داروها، ویتامین‌ها یا گیاهان دارویی تداخل داشته باشد و درنتیجه نحوه‌ی اثرگذاری آن تغییر کند. تداخل دارویی می‌تواند زیان‌آور باشد و مانع اثرگذاری درست دارو شود. برای اینکه هیچ تداخلی رخ ندهد، باید تمام داروها، ویتامین‌ها یا گیاهان دارویی‌ای را که مصرف می‌کنید به پزشک معالج‌تان اطلاع دهید.
.jpg "موارد مصرف داروی فلوکستین و عوارض جانبی آن")
داروهایی که نباید با فلوکستین مصرف شوند
داروهایی که در زیر آمده‌اند، نباید با فلوکستین مصرف شوند. مصرف این داروها همراه با قرص فلوکستین می‌تواند موجب ایجاد واکنش‌های خطرناکی در بدن شود.مهارکننده‌های مونوآمین اُکسیداز (MAOIs) مانند ایزوکربوکسازید، فِنِلزین و ترانیل‌سیپرومین: اگر MAOI مصرف می‌کنید یا اگر طی دو هفته‌ی گذشته مصرفش را قطع کرده‌اید نباید فلوکستین مصرف کنید. از آن‌طرف هم اگر طی پنج هفته‌ی گذشته مصرف فلوکستین را قطع کرده‌اید، نباید MAOI مصرف کنید. مصرف این داروها در فواصل زمانی نزدیک به هم می‌تواند عوارض جانبی جدی و حتی کشنده ایجاد کند. ازجمله علائم تداخل این داروها عبارت‌اند از:
تب
اسپاسم عضلانی مداوم و غیرقابل‌کنترل
سفت‌شدن عضلات
تغییرات سریع در ضربان قلب و فشار خون
گیجی
ناهشیاری
تیوریدازین: قرص فلوکستین نباید با تیوریدازین مصرف شود. اگر طی پنج هفته‌ی گذشته مصرف فلوکستین را قطع کرده‌اید، تیوریدازین مصرف نکنید. مصرف هم‌زمان این داروها موجب ایجاد مشکلات جدی در ریتم قلب می‌شود و حتی ممکن است به مرگ ناگهانی بینجامد.
پیموزاید: فلوکستین را با پیموزاید هم نباید مصرف کرد، زیرا موجب افزایش سطح پیموزاید در بدن می‌شود و خطر بروز مشکلات ریتم قلب را افزایش می‌دهد.
تداخل‌هایی که موجب تشدید عوارض جانبی می‌شوند
مصرف فلوکستین همراه با برخی داروهای خاص موجب افزایش خطر عوارض جانبی می‌شود، زیرا فلوکستین و این داروهای خاص عوارض جانبی یکسانی دارند. داروهایی که نباید به‌خاطر تشدید عوارض جانبی با فلوکستین مصرف شوند شامل داروهای سِروتونِرژیک هستند، مانند:مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین مانند فلوکستین و سرترالین
مهارکننده‌های بازجذب سروتونین-نوراِپینِفرین (SSNRIs) مانند دولوکسِتین و وِنلافاکسین
ضدافسردگی‌های سه‌حلقه‌ای (TCAs) مانند آمی‌تریپتیلین و کلومیپورامین
مخدرهای فِنتانیل و ترامادول
آنکسیولیتیک بوسپیرون
تریپتان‌ها
لیتیوم‌ها
تریپتوفان
مخمر سِنت جان
آمفِتامین‌ها
مصرف این داروها همراه با قرص فلوکستین موجب افزایش خطر سندرم سروتونین می‌شود که می‌تواند کشنده باشد. اگر از این داروها مصرف می‌کنید، پزشک معالج‌تان درمان را با فلوکستینِ دز پایین آغاز خواهد کرد و وضعیت‌تان را ازلحاظ علائم سندروم سروتونین زیرنظر خواهد گرفت. این علائم شامل پریشان‌حالی، تعریق، پرش‌های عضلانی و گیجی هستند.
برخی از سایر داروهایی که مصرف هم‌زمان‌شان با فلوکستین موجب افزایش خطر عوارض جانبی می‌شود، عبارت‌اند از:
بِنزودیازِپین‌ها مانند تریازولام و میدازولام: مصرف این داروها با فلوکستین موجب افزایش رخوت و خواب‌آلودگی می‌شود.
وارفارین: مصرف فلوکستین با وارفارین موجب افزایش خطر خونریزی می‌شود. بنابراین پزشک معالج از این بابت نیز وضعیت شما را کنترل خواهد کرد.
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs): این تداخل نیز موجب افزایش خطر خونریزی می‌شود.
آسپرین: این تداخل نیز با افزایش خطر خونریزی همراه است.
داروهایی که با آنزیم CYPD2D6 j تجزیه می‌شوند مانند آریپیپرازول، دِکسترومِتورفان و ریسپِریدون: مصرف هم‌زمان این داروها با فلوکستین موجب افزایش خطر سندرم سروتونین، مشکلات ریتم قلب و حرکات عضلانی غیرارادی می‌شود.
لیتیوم: اگر لازم باشد که هر دوی این داروها را با هم مصرف کنید، پزشک معالج‌تان باید سطح لیتیوم خون‌تان را بررسی کند.
فِنیتوئین: مصرف فِنیتوئین با فلوکستین می‌تواند موجب گیجی، سرگیجه و تب شود. تغییرات رفتاری هم محتمل است. این تغییرات شامل خشم، تحریک‌پذیری یا ناراحتی هستند. بنابراین پزشک معالج‌تان باید سطح فِنیتوئین موجود در بدن‌تان را کنترل کند.
کاربامازِپین: این تداخل موجب تاری دید، سرگیجه یا لرزش می‌شود. بنابراین پزشک معالج‌تان باید سطح کاربامازِپین موجود در بدن‌تان را بررسی کند.
سلب مسئولیت: همان‌طور که گفتیم در این مطلب سعی داریم شما را با اطلاعات دارویی درمورد فلوکستین آشنا کنیم. اما ازآنجایی‌که داروها در بدن هر فردی به‌شکل متفاوتی روی هم اثر می‌کنند، نمی‌توانیم تضمین کنیم که این اطلاعات تمام تداخل‌های احتمالی را شامل می‌شوند. این اطلاعات نباید جایگزین توصیه‌های پزشکی شوند. برای اطمینان بیشتر همیشه باید درمورد تداخل داروهای تجویزی با سایر داروها، ویتامین‌ها، گیاهان دارویی، مکمل‌ها و داروهای غیرتجویزی از پزشک معالج‌تان مشورت بگیرید. 4
پی نوشت:
1.www.darooyab.ir
2.www.doctoreto.com
3.www.beytoote.com
4.www.dr-zakeri.com