ارتوپدی یک شاخه پزشکی است که با اصلاح ناهنجاری ها یا اختلالات عملکردی سیستم اسکلتی، به ویژه ستون فقرات و ساختار مرتبط آن، رباطها و عضلات مرتبط است. شرایط زیادی وجود دارد که بر سیستم اسکلتی عضلانی بدن تأثیر میگذارند که نیازمند مراقبتهای بالینی توسط یک پزشک یا متخصصان مراقبتهای بهداشتی هستند.
متخصص ارتوپد کیست ؟
در واقع افرادی که نیاز به متخصص ارتوپد دارند قطعا در قسمتی از استخوان و مفاصل خود دچار درد و یا ناراحتی هستند. بنابراین برای تشخیص درد و معالجه خود باید نزد متخصص ارتوپدی بروند که آسیب و دردی که وجود دارد ابتدا باید عللش تشخیص داده شود و پزشک بتواند درد در این ناحیه را کاهش دهد و عوارض ناشی از روش های درمان را نیز به حداقل برساند.ارتوپد یکی از شاخه های رشته های پزشکی است که مسئولیت آن تشخیص، مراقبت و درمان بیمارانی است که به مشکلات سیستم اسکلتی عضلانی مانند مفصل ها، استخوان ها و اعصاب برخورده اند و به متخصصانی که در این رشته کار می کنند متخصص ارتوپد گفته می شود. هر متخصص ارتوپدی با همه زوایای سیستم اسکلتی عضلانی آشنا می باشد باید دارای تخصص ویژه ای در نواحی منحصر به فردی از بدن مانند ستون فقرات، لگن، زانو، پا، دست، شانه و آرنج نیز باشد.که در واقع پس از اینکه پزشک متخصص ارتوپد فارغ التحصیل شد می تواند در یکی از رشته های مذکور دوره فوق تخصص خود را طی کند و فلوشیپی خود را دریافت نماید.
متخصص ارتوپد کسی است که پس از اینکه دوره های تحصیل خود را در این زمینه گذراند همواره در تلاش است که تاثیر گذارترین روش را برای درمان بیمار خود انجام دهد و این کار را از وظایف خود می داند. متخصص ارتوپد برای درمان بیماری از هر دو روش جراحی و غیر جراحی بنا به نوع بیماری و تشخیص اولیه استفاده می کند و همچنین درمانی را انتخاب می کند که بتواند تاثیراتی خوبی بر روند بیماری داشته باشد و همواره این نکته را در نظر دارد که کمترین آسیب به بیمار در حین درمان به بیمار برسد تا دردی به دردهای مراجعین و بیماران عزیز وارد نشود.
متخصص ارتوپد در ویزیت های اولیه پس از اینکه نوع بیماری را تشخیص داد در رابطه با بیماری و راه های درمان آن به بیمار اطلاعات لازم را می دهد و بهترین روش درمانی را برای بیمار ارائه می دهد تا بیمار نسبت به مواردی که در ممکن است برایش سوال باشد اطلاعات کافی را کسب می کند. متخصص ارتوپد در مرحله نهایی و زمانی که راه دیگری برای درمان وجود نداشته باشد، جراحی را برای بیمار خود تجویز و انتخاب می کند و معمولان بهترین متخصص ارتوپد سعی بر این دارد تا آنجایی که امکان دارد از انجام جراحی خورداری کند.علت این امر در نظر گرفتن عوارض ناشی از جراحی برای بیماران می باشد برای همین منظور تمامی جوانب و نکات را برای تجویز جراحی در نظر گرفته تا عوارض جراحی در بیماران به حداقل برسد و بیماران دچار مشکلات حاد نشوند.
علت شایعترین بیماری های ارتوپدی
شایعترین بیماریهای ارتوپدی عبارتاند از: بیماری، جراحت یا بیماریهایی که باعث مشکلات زانو، سر و گردن، کتف در رفته، غضروفهای پاره شده، درد پا و فیبرومیالژیا میشود. اینها تنها چند مورد از شایعترین بیماری های ارتوپدی شناخته شده هستند. درمانهای زیادی برای اختلالات ارتوپدی وجود دارد. شایعترین بیماری های ارتوپدی در اثر عوامل زیادی ایجاد میشود از جمله: تروما اسکلتی عضلانی، صدمات ورزشی، اختلالات نخاعی و آسیب، عفونت، اختلالات مادرزادی و تومورها. هدف ما از این مقاله آشنایی بیشتر با شایعترین بیماری های ارتوپدی و نحوه تشخیض و درمان و مراقبت از اختلالات ارتوپدی است.آرتریت
یکی از شایعترین بیماری های ارتوپدی آرتریت و سایر بیماری های روماتیسمی است که باعث درد، تورم و حرکات محدود میشوند. آنها روی مفاصل و چینیجاهای اطراف بدن تأثیر میگذارند. آرتریت به معنای التهاب مفصل است. مفصل جایی است که دو یا چند استخوان به هم متصل میشوند. بیش از 100 بیماری مختلف آرتریت وجود دارد. بیماری های روماتیسمی عبارتاند از هر گونه بیماری که باعث درد، سفتی و تورم در مفاصل، ماهیچهها، تاندون ها، رباطها و یا استخوانها میشود. آرتریت مزمن یا به ندرت تغییر میکند و میتواند به آرامی پیشرفت کند و متاسفانه بسیاری از علل آرتروز ناشناخته است.شکستگیهای استخوان
یکی دیگر از شایعترین بیماری های ارتوپدی شکستگیهای استخوان بدن است که قطعاً مشکل ارتوپدی شایعتری هستند. شکستگی جزئی یا کامل در استخوان رخ میدهد. هنگامی که یک شکستگی در استخوان اتفاق میافتد، آن را به عنوان باز یا بسته طبقه بندی میکنند. شکستگیهای باز یا شکستگیهای ترکیب شده شامل استخوانهایی است که از پوست خارج میشوند و یا زخمهایی که استخوانها را از طریق پوست باز میکند. شکستگی بسته یا شکستگیهای ساده یک استخوان شکسته دیده میشود، اما از طریق زخم خارج نمیشود. شکستگی Greenstick شکستگیهای ناقص است. بخش کوچکی از استخوان شکسته میشود شکستگیهای دیگر شکستگیهای راست خطی در سراسر استخوان هستند و شکستگی مارپیچی شکاف واقعی است که مارپیچی در اطراف استخوان است.کمر درد
کمر درد یکی دیگر از شایعترین بیماری های ارتوپدی است که از هر ده نفر یک نفر آنرا تجربه میکند. شدت کمر درد از خفیف و آزار دهنده به مداوم و شدید متفاوت است. اگر درد را در کمر درد دارید، تحرک شما محدود میشود و عملکرد نرمال شما مختل میشود. یکی از مهمترین مشکلات ارتوپدی امروزه، کمردرد است که میتواند ناشی از فعالیتهای بیش از حد و شدید، استفاده نادرست و قرار گرفتن در معرض ارتعاشهای مداوم باشد. ضایعات یا آسیب دیدگی در پشت ممکن است سبب کمردرد مزمن شود و دژنراسیون مهره ها یک دلیل قطعی برای درد پشتی است. اگر چاق هستید یا دارای ماهیچههای ضعیف هستید، درد کمر درد را تجربه خواهید کرد. مطالعات نشان داده است که افراد سیگاری این نوع درد ارتوپدی را بیشتر تجربه میکنند.درد گردن
درد گردن یکی دیگر از شایعترین بیماری های ارتوپدی است. درد گردن میتواند در اثر تروما یا ضربه به گردن یا آسیب به عضلات و رباط گردن، دیسک گردن یا آرتروز باشد. تومورها و ناهنجاریهای مادرزادی مهره ها میتوانند درد گردن را به شدت افزایش دهند. چرخش و انحراف مهرههای گردن نیز میتواند باعث درد گردن شوند، درد گردن میتواند باعث سردرد و درد در شانهها و پشت شود.فیبروزیت (سندرم فیبرومیالژی)
فیبرومیالژیا یک بیماری است که موجب درد در عضلات و بافت نرم در سراسر بدن میشود. این وضعیت مداوم (مزمن) است که میتواند گردن، شانه، پشت، سینه، باسن، بازو و پاها را تحت تأثیر قرار دهد. علت آن ناشناخته است. محققان معتقدند علت بروز این بیماری ارتباطی با مشکلات خواب و استرس دارد. همچنین ممکن است با مشکلات ایمنی، غدد درون ریز و یا بیوشیمی مرتبط باشد.انحنا ستون فقرات یا کیفوز
یکی دیگر از شایعترین بیماری های ارتوپدی انحنا ستون فقرات یا Kyphosis است. این اختلال با یک تست تشخیصی که از امواج الکترومغناطیسی نامرئی برای تولید تصاویر از بافت داخلی، استخوانها و اندام بر روی فیلم استفاده میکند، تشخیص داده میشود.پوکی استخوان
پوکی استخوان از شایعترین بیماری های ارتوپدی در جامعه انسانی است. بدن به طور مرتب اجزای استخوان را جایگزین میکند. وقتی که این اجزاء به سرعت از بین میروند یا به سرعت به وجود میآیند (هر دو)، پوکی استخوان رخ میدهد، پوکی استخوان میتواند علت بیشتر شکستگیها استخوان باشد.پارگی مینیسک
یکی دیگر از شایعترین بیماری های ارتوپدی پارگی مینیسک است. مینیسک ها بافتهای شبیه غضروف هستند که به مراتب محکم تر از غضروف هستند.مینیسک ها مانند بالشتکی در بین دو استخوان اصلی تشکیل دهنده مفصل زانو، یعنی بین استخوان ران و ساق قرار میگیرند و وظیفه اصلی آنها جذب شوکهای ضربهای است که به زانو وارد میشود. در موقع دویدن هر بار که کف پای ما به زمین میرسد، استخوان ساق و ران در محل مفصل زانو به شدت به یکدیگر کوبیده میشوند و مینیسک با قرار گرفتن بین این دو استخوان شدت این ضربه را کاهش میدهد.
بسته به اینکه شکل پارگی مینیسک زانو چگونه است و در کدام قسمت از آن قرار دارد این پارگیها را به انواع مختلفی تقسیم میشوند. پارگیها ممکن است طولی، عرضی، مانند دسته سطل، زبانه ای، شاخی یا مخلوطی از انواع قبلی باشند. در بیشتر اوقات پارگیهای مینیسک در حین ورزش به وجود میآیند.
بیماری خار پاشنه
در قسمت زیرین استخوان پاشنه پا ، برجستگی کوچکی وجود دارد که به آن خار پاشنه گفته می شود ؛ بسیاری از بیماران تصور می کنند علت درد پاشنه پا وجود خار پاشنه می باشد ولی این طور نیست زیرا بسیاری از مردم خار پاشنه دارند ، اما دردی در این ناحیه حس نمی کنند.خار پاشنه ، دقیقا در ناحیه اتصال فاشیای پلانتار به استخوان پاشنه است و در واقع ، علت بروز درد در ناحیه پاشنه پا ؛ به دلیل التهاب فاشیای پلانتار می باشد.
بیماری فتق دیسک
بیماری فتق دیسک که نام دیگر آن بیماری هرنی می باشد ، ناحیه ستون فقرات افراد را درگیر می کند ؛ طبق مطالعات انجام شده بهترین روش درمان دیسک پاره شده ، انجام جراحی است.بیماری رماتیسم مفصلی
رماتیسم مفصلی ؛ یکی از انواع بیماری آرتریت است که باعث التهاب ، درد و تورم در ناحیه مفصل می شود ؛ پیشرفت این بیماری می تواند در نهایت منجر به تخریب مفصل شود.بیماری رماتیسم مفصلی ؛ در همه سنین دیده می شود ، اما شایع ترین زمان بروز آن بین 40 الی 60 سالگی می باشد و ناگفته نماند که شیوع این بیماری در زنان ، سه برابر مردان است.
چکونگی آسیب دیدن استخوان ها از نظر جراح ارتوپد
به گفته جراح ارتوپدی، استخوان به دلایل مختلفی می توانند دچار آسیب شود و نیاز به درمان دارویی و یا جراحی توسط جراح ارتوپدی داشته باشد که شایع ترین آسیب های استخوانی عبارتند از:* انواع شکستگی های استخوان بر اثر ضربه
* پوکی استخوان
* تومور استخوانی
* عفونت استخوانی
* بیماری های مادرزادی استخوان
* تغییر شکل پیدا کردن استخوان ها
جراح ارتوپد چه نوع اعمال جراحی بر روی استخوان انجام می دهد؟
انواع اعمال جراحی که توسط جراح ارتوپد روی استخوان انجام می شود عبارتند از:۱-جا انداختن قسمت شکسته شده استخوان و سپس گچ گرفتن آن
۲-جا انداختن باز شکستگی استخوان و سپس بی حرکت کردن آن به کمک پیچ و پلاک یا میله داخل استخوانی
۳-استئوتومی استخوان و تصحیح کردن شکل استخوان های تغییر یافته
۴-باز کردن دریچه در استخوان در جراحی استئومیلیت (عفونت استخوان)
۵-بلند کردن و کوتاه کردن استخوان
۶-انجام جراحی آمپوتاسیون یا قطع عضو
۷-اپی فیزیودز
۸-نمونه برداری از استخوان
۹-بیرون آوردن تومورهای استخوانی
۱۰-پیوند استخوان در مواقعی که استخوان ها جوش نمی خورند
شایع ترین مشکلات ارتوپدی در زنان
امروزه بیماری ها و آسیب های ارتوپدی, باتوجه به بالابودن آمار تصادف ها و بروز حوادث طبیعی و غیرمترقبه, جزو پنج بیماری شایع دنیا به حساب می آید معمولا شکستگی های ناحیه مچ دست وپا, بازو, شانه, لگن, ران و ساعد از مهم ترین آسیب های ارتوپدی در بین افراد است.سلامتی و کارکرد مناسب سیستم عضلانی اسکلتی، با نحوه فعالیت سایر دستگاه های بدن، ارتباط مستقیمی دارد؛ اما به دلیل نوع شیوه زندگی ماشینی امروزه ، کم تحرکی، نوع فرهنگ غذاهای مصرفی نادرست ، ورزش و فعالیت های بدنی، ایجاد تصادف ها، حوادث طبیعی، غیرمترقبه و…، باعث شده امروزه سلامت و عملکرد این بخش از سیستم بدنی، بیشتر به خطر بیفتد.
از بیماری های شایع میتوان استئوآرتریت یا آرتروز(ساییدگی مفصل)، دفرمیتهها مانند زانوی پرانتزی، ضربدری و ساییدگی کشکک را در جوانها بهویژه درخانمها را شایعترین بیماریهای زانو در ارتوپدی نام برد که توسط جراح ارتوپد قابل درمان است.
مشکلی در کمین خانمهای جوان
بیماریهای روماتیسمی و آرتریت روماتوئید(روماتیسم مفصلی) یکی دیگر از ضایعههایی است که بیشتر متوجه خانمها است. این ضایعههای تخریبی مفصل بیشتر در سن جوانی رخ میدهد. علامت اولیه درد در دستها، مچدست و گاهی پاها است و گاهی مفصل بزرگ را هم درگیر میکند. مفصل گرفتار بهطور مزمن تخریب خواهد شد و تشخیص بالینی و با استفاده از رادیولوژی و آزمایش است.منبع: سایت دکتردکتر
سایت ویرگول
سایت دکترطاهریان