نام تجاری
Lortab, Norco, Vicodin
کاربرد
تسکین درد
استامینوفن چیست؟
استامینوفن (با نام انگلیسی: Acetaminophen و نام تجاری: پاراستامول) یکی از پر مصرف ترین داروهای ضد درد و کاهنده تب در جهان است که بدون نسخه در دسترس می باشد.استامینوفن که به نام APAP نیز شناخته شده به خانواده مسکن های غیر اپیوئیدی (غیر مخدری) تعلق دارد. این گروه از داروها با مهار آنزیم تولید کننده درد و پروستاگلاندین های ایجاد کننده التهاب عمل می کنند. اگرچه استامینوفن برخلاف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند آسپرین و ایبوپروفن، تاثیر چندانی در کاهش ورم و التهاب نخواهد داشت.
استامینوفن از داروهایی است که نه تنها به تنهایی مصرف می شود بلکه در بسیاری از داروها از جمله داروهای مورد استفاده برای درمان سرفه، سرماخوردگی و آنفلوآنزا نیز یافت می شود.
موارد مصرف استامینوفن
استامینوفن معمولا برای درمان دردهای خفیف تا متوسط (سردرد، دردهای قاعدگی و پریود، دندان درد، کمر درد، درد ناشی از آرتروز و آرتریت، دردهای عضلانی یا درد ناشی از سرماخوردگی و آنفلوآنزا) و کاهش تب استفاده می شود.این دارو اغلب به صورت خوراکی مصرف می شود اگرچه مصرف درون وریدی آن نیز تجویز می شود.
استامینوفن های ترکیب شده با داروهای مسکن مخدر – همچون کدئین یا هیدروکودون که برای درمان دردهای شدید کاربرد دارند – معمولا با نسخه تجویز می شوند.
نحوه مصرف استامینوفن
قبل از مصرف استامینوفن برچسب دارو را به دقت مطالعه کرده و مطابق دستورالعمل درج شده روی آن مصرف کنید، اگر موارد ذکر شده روی برچسب دارو برای شما مبهم است حتما سوال خود را با پزشک یا مسئول داروخانه در میان بگذارید.استامینوفن در برندها و اشکال مختلف عرضه می شود و دوز مصرف آن برای برندهای مختلف متفاوت است، بنابراین به دوز مصرف درج شده روی برچسب آن دقت کرده و از مصرف بیش از حد این دارو اکیدا خودداری کنید.
برای مصرف سوسپانسیون استامینوفن حتما دارو را قبل از مصرف تکان دهید (برخی انواع داروهای مایع نیاز به تکان دادن ندارد). برای اطمینان راهنمایی های داخل بسته را مطالعه کرده و برای اندازه گیری دوز مصرفی از قاشق مخصوص، قطره چکان یا سرنگ استفاده کنید.
هنگام مصرف قرص های سریع حل شونده، قرص را جویده یا آن را روی زبان بگذارید تا حل شود سپس با یا بدون آب قورت دهید. برای قرص های جویدنی قبل از بلعیدن قرص را کامل بجوید.
از خرد کردن یا جویدن قرص های طولانی رهش خودداری کنید زیرا این کار باعث افزایش عوارض احتمالی آن خواهد شد. همچنین توصیه می شود از نصف کردن قرص ها خودداری کنید مگر در مواردی که خط تقسیم داشته و پزشک یا مسئول داروخانه بگوید که می توانید این کار را انجام دهید.
برای مصرف قرص های جوشان دوز مصرفی را در مقدار مناسب آب حل کرده و بنوشید.
استامینوفن را می توان به همراه غذا یا جداگانه مصرف کرد.
داروهای مسکن زمانی بهترین اثر را خواهند داشت که به محض شروع درد مصرف شوند، اگر بعد از بدتر شدن علائم درد استفاده شوند ممکن است اثر مورد انتظار را نداشته باشد.
اگر کودک دچار گلو درد است (بخصوص اگر با تب بالا، سردرد یا تهوع و استفراغ همراه باشد) سریعا با پزشک مشورت کنید.
در صورت مشاهده موارد زیر، مصرف استامینوفن را قطع کرده و با پزشک تماس بگیرید:
اگر بعد از 3 روز مصرف استامینوفن تب برطرف نشده باشد
اگر بعد از 7 روز مصرف استامینوفن در بزرگسالان (یا 5 روز در کودکان) درد همچنان ادامه داشته باشد
اگر با وجود مصرف استامینوفن وضعیت بیماری به همان صورت ادامه پیدا کرده، یا بدتر شود یا علائم جدیدی ظاهر شود 1
عوارض جانبی داروی نورکو
اگر شما نشانه‌هایی از یک واکنش آلرژیک و حساسیت به داروی نورکو مانند: راش پوستی یا کهیر (با یا بدون تب یا درد مفاصل)؛ اشکال در تنفس؛ تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو، را مشاهده کردید، با اورژانس پزشکی تماس بگیرید.
در موارد نادر، مصرف داروی نورکو ممکن است یک واکنش شدید پوست ایجاد کند که می‌تواند مرگبار باشد. این واکنش ممکن است حتی اگر شما استامینوفن را درگذشته مصرف کرده‌اید و هیچ واکنشی نداشتید نیز رخ دهد. در صورت بروز قرمزی پوست و یا بثوراتی که گسترش می‌یابد و باعث التهاب و خارش پوست شما میشود، مصرف این دارو را قطع کنید و از پزشک خود در این زمینه سؤال کنید. اگر این نوع واکنش را داشته باشید، هرگز نباید هیچ دارویی مصرف کنید که حاوی استامینوفن باشد.
اگر هر یک از عوارض مانند موارد زیر را مشاهده کردید به پزشک خود اطلاع دهید:
• تنفس کم‌عمق، ضربان قلب آرام؛
• داشتن یک احساس سرگیجه، و حالتی مثل‌اینکه شما ممکن است بی‌هوش شوید؛
• سردرگمی و گیجی، افکار غیرمعمول یا رفتار پرخطر؛
• تشنج (صرع)؛
• کبودی یا خونریزی؛
• ناباروری، از دست دادن دوره‌های قاعدگی؛
• ناتوانی جنسی، مشکلات جنسی، از دست دادن علاقه به برقراری رابطه جنسی؛
• مشکلات کبدی، حالت تهوع، درد معده بالای سر، خارش، از دست دادن اشتها، ادرار تیره‌رنگ، مدفوع رنگ خاکستری، یرقان (زرد شدن پوست یا چشم‌ها)؛
• نشانه‌های سطوح پایین هورمون کورتیزول در بدن مانند حالت تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها، سرگیجه، خستگی یا ضعف.
در صورت داشتن علائم سندرم سروتونین، ازجمله: تحریک، توهم، تب، عرق کردن، لرزش و حرکت بدن، افزایش سرعت ضربان قلب، سفتی عضلات، تکان خوردن سینه، از دست دادن هماهنگی در حرکات بدن، تهوع، استفراغ یا اسهال، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
عوارض جانبی شایع داروی نورکو شامل
خواب‌آلودگی، سردرد،ناراحتی معده، یبوست؛
تاری دید؛
دهان خشک.
این یک لیست کامل از عوارض جانبی این دارو نیست و موارد دیگری ممکن است رخ دهد. برای توصیه‌های پزشکی در مورد عوارض جانبی با پزشک خود تماس بگیرید. در صورت مشاهده عوارض جانبی به FDA این موارد را گزارش کنید. 2
موارد احتیاطی مصرف استامینوفن
در صورتی که به استامینوفن حساسیت داشته یا از هرگونه آلرژی دارویی دیگر رنج می برید حتما قبل از مصرف این دارو با پزشک مشورت کنید زیرا این دارو ممکن است باعث بروز واکنش های آلرژیک و سایر مشکلات سلامتی در برخی افراد شود.قبل از مصرف استامینوفن با مسئول داروخانه یا پزشک درباره سوابق پزشکی خود صحبت کنید بخصوص اگر به بیماری های کبدی مبتلا بوده اید
اشکال مختلف استامینوفن – شامل مایع یا قرص های جویدنی، حل شدنی یا جوشان – ممکن است حاوی مقادیری شکر یا آسپارتام باشد، بنابراین در صورت ابتلا به دیابت و فنیل کتونوری (یا هر بیماری دیگری که نیاز به کنترل تغذیه و اجتناب از مصرف این مواد غذایی دارد) در استفاده از این داروها احتیاط کنید.
طبق گزارش منتشر شده از سازمان غذا و دارو مصرف روزانه بیش از 4000 میلی گرم استامینوفن – حتی در مقادیر کمی بیشتر – باعث آسیب جدی به کبد و حتی مرگ خواهد شد.
مصرف استامینوفن ممکن است باعث کاهش دقت برخی آزمایش های خاص قند در ادرار شود، لازم است قبل از آزمایش با مسئول آزمایشگاه مشورت کنید.
استامینوفن در بارداری
مصرف استامینوفن ممکن است به جنین در حال رشد آسیب برساند.
نتایج مطالعه انجام شده در مجله JAMA Pediatrics در سال 2016 نشان می دهد مصرف استامینوفن بخصوص در سه ماهه سوم بارداری خطر بروز مشکلات رفتاری در کودکان را افزایش می دهد.
بنابراین اگر باردار هستید حتما قبل از مصرف استامینوفن با پزشک مشورت کنید.
استامینوفن و شیردهی
استامینوفن از شیر مادر به نوزاد منتقل می شود، قبل از شیردهی حتما با پزشک صحبت کنید.
استامینوفن در کودکان
برای مصرف استامینوفن در کودکان حتما از داروهای مناسب کودک استفاده کنید، برای تعیین دوز دقیق دارو برای کودک خود، حتما وزن فرزندتان را مدنظر داشته باشید. اگر از وزن او مطمئن نیستید می توانید سن را در نظر بگیرید.از مصرف استامینوفن در نوزادان کمتر از 2 سال بدون مشورت با پزشک خودداری کنید.
از مصرف استامینوفن بیش از حد قوی در کودکان کمتر از 12 سال اجتناب کنید. 1
تداخلات دارویی
تداخلات دارویی ممکن است عملکرد داروهای شما را تغییر دهند و یا خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهند. این مقاله شامل تمام تداخلات دارویی امکان پذیر نیست. لیستی از تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای تجویزی / داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) را تهیه کنید و آن را به پزشک و داروساز خود نشان دهید. بدون تایید پزشک دوز هر دارو را شروع، متوقف و یا تغییر ندهید.برخی از محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از: داروهای ضد درد خاص (مواد مخدر مخلوط آگونیست / آنتاگونیست مانند پنتازوسین نالبوفین، بوتورفانول)، کتوکونازول، مواد مخدر آنتاگونیست (مانند نالوکسان).
خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی (مانند تنفس آهسته / کم عمق، خواب آلودگی شدید / سرگیجه) در صورت مصرف این دارو با سایر محصولاتی که ممکن است تنفس را تحت تاثیر قرار دهند و یا موجب خواب آلودگی شوند، می تواند افزایش یابد. بنابراین، اگر محصولات دیگری مانند آنتی هیستامین ها (از قبیل ستیریزین، دیفن هیدرامین)، مواد مخدر برای خواب و یا اضطراب (مانند آلپرازولام، دیازپام، زولپیدم)، شل کننده های عضلانی (مانند carisoprodol، cyclobenzaprine) و مسکن های مخدر درد (مانند کدئین، هیدرومورفون) مصرف میکنید، پزشک خود را در جریان قرار دهید.
برچسب روی تمام داروهای خود (مانند داروهای آلرژی یا سرفه و سرماخوردگی) را بررسی کنید چرا که آنها ممکن است مواد تشکیل دهنده ای داشته باشند که باعث خواب آلودگی شوند. برای مصرف بی خطر این داروها با داروساز خود مشورت کنید.
این دارو ممکن است با تست های آزمایشگاهی خاص (از جمله سطوح آمیلاز / لیپاز) تداخل داشته باشد و احتمالا باعث نتایج اشتباه میشود. مطمئن شوید که پرسنل آزمایشگاه و تمام پزشکان شما اطلاع دارند که این دارو را مصرف می کنید. 3
پی نوشت:
1.www.coca.ir
2.www.redmag.ir
3.www.rastineh.com