هوش هیجانی چیست؟
هوش هیجانی زمانی وارد کلمات روانشناسان شد که تحقیقاتی پیرامون این که علاوه بر بهره هوشی آیا می‌توان انواع دیگری از هوش را تعریف کرد یا خیر.دکتر جان مایر، محقق هوش هیجانی و استاد روانشناسی دانشگاه نیوهمپشایر معتقد است هوش هیجانی به معنی عملکرد اجتماعی مفیدتری است چرا که افرادی با هوش هیجانی بالا راحت‌تر می‌توانند با احساسات دیگران درگیر شوند و نقطه نظرات آنها را درک کنند. این افراد در ارتباط برقرار کردن و مدیریت رفتارشان قوی‌تر هستند.
دکتر مایر به شبکه خبری ان‌بی‌سی می‌گوید: «من قصد داشتم بفهمم که احساسات افراد در حل کردن مشکلات چه نقشی دارند و آیا هوش هیجانی برای سنجش و اعتبار دادن به احساسات انسان، کاربرد درستی دارد یا خیر؟ به نظر می‌رسد افرادی که از بهره هوشی خوبی برخوردار باشند، از توانایی استدلال اجتماعی نیز برخوردار هستند. افرادی که از هوش هیجانی بهتری برخوردار هستند، از توانایی بهتری برای برقراری ارتباط بهره‌مند هستند و مشکلات و درگیری کمتری با دیگران دارند. بر اساس این یافته‌ها، محققان معتقدند باید مقوله‌ای با نام هوش اجتماعی هم وجود داشته باشد ولی هنوز راهی برای اندازه‌گیری آن وجود ندارد.»
نشانه های هوش هیجانی پایین
۱. اصلا عصبانی نمی‌شوید
داشتن هوش هیجانی به معنی همیشه خوب و مهربان بودن نیست، هوش هیجانی یعنی اینکه بتوانید به منظور دستیابی به بهترین نتیجه، مدیریت احساسات خود را در دست بگیرید. گاهی شما باید به طرف مقابل خود نشان دهید که نگران، غمگین و آشفته هستید.اینکه دائم احساس واقعی خود را زیر نقابی از خوشحالی و خونسردی پنهان کنید، به هیچ عنوان صحیح و اثرگذار نیست.
یکی از عادات افرادی با هوش هیجانی بالا این است که احساسات منفی و مثبت خود را در شرایط مختلف نشان می‌دهند.
۲. به راحتی دچار اضطراب می‌شوید
وقتی احساسات خود را پنهان می‌کنید، این احساسات خود را به صورت تنش، نگرانی و استرس نمایان می‌کنند.سرکوب احساسات موجب خستگی روانی و جسمی شما میشود. افزایش مهارت‌های هوش هیجانی به شما در کنترل اضطراب کمک می‌کند و یاری‌تان می‌کند قبل از وخیم‌شدن شرایط، آن را ببینید و با آن مقابله کنید.
افرادی که از مهارت‌های هوش هیجانی خود استفاده نمی‌کنند برای مدیریت احساسات خود به روش‌های دیگر و در برخی موارد رفتارهای پرخطر روی می‌آورند.
احتمال استرس، افسردگی، اعتیاد و تمایل به خودکشی در این افراد دوبرابر سایرین است.
۳. نمی‌توانید از خودتان دفاع کنید
افرادی که هوش هیجانی بالایی دارند، درعین اینکه با سایرین خوب و صمیمانه برخورد می‌کنند، اجازه نمی‌دهند که دیگران از این برخوردها سوءاستفاده کنند و مرزهای مشخصی در ارتباط خود با سایر افراد دارند. این طرز رفتار، تاکتیک بسیار مناسبی است که مانع بسیاری از کشمکش‌ها میشود..jpg "نشانه های افراد با هوش هیجانی پایین")
۴. دایره‌ی لغات احساسی شما محدود است
همه‌ی انسان‌ها، احساس دارند و در موقعیتهای مختلف احساسات متفاوتی را تجربه می‌کنند، اما درصد بسیار کمی از انسان‌ها می‌توانند احساسات خود را به‌طور دقیق بیان و توصیف کنند. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که تنها ۳۶ درصد افراد می‌توانند احساسات خود را به‌طور کامل و دقیق بیان کنند.عدم توانایی در توصیف احساسات، به‌ویژه احساساتی که کلماتی رایج برای توصیف آنها نداریم، ممکن است موجب سوءتفاهم و در نتیجه انتخاب‌های غیرمنطقی و رفتارهای زیان‌بار شود.
ازآنجایی‌که افراد باهوش هیجانی بالا به خوبی احساسات خود را می‌شناسند، توانایی مدیریت، ابراز و بیان احساساسات خود را دارند.
درحالی‌که ممکن است یک فرد با هوش هیجانی معمولی از عبارت «خوب نیستم» برای توصیف احساس خود استفاده کند، افرادی با هوش هیجانی بالا به‌طور دقیق مشخص می‌کنند که منظورشان از حال بد، «ناامیدی»، «استرس» یا «ضعف» است.
هرچه کلماتی که برای توصیف حال خود استفاده می‌کنید دقیق‌تر باشند، آگاهی شما از وضعیت روحی و درونی‌تان بیشتر و قدرت مدیریت آن احساس در شما بالاتر است. 1
5. امتناع از گوش دادن به سایر نکات دیدنی
افراد با EQ پایین احساس می کنند که کار آنها همیشه درست است و از قدرت و موقعیت خود دفاع می کنند و از گوش دادن به حرف دیگران خودداری می کنند. این افراد به ویژه در مورد سایر افراد نسبت به اینکه چگونه نمی فهمند دیگران چه احساسی دارند، انتقاد می کنند. آنها اغلب نسبت به احساسات دیگران بدبین و بیش از حد منتقد هستند.7. سرزنش دیگران به اشتباه
افرادی که دارای هوش هیجانی پایین هستند، بینش کمی نسبت به اینکه چگونه احساسات آنها منجر به مشکل میشود دارند.وقتی کارها اشتباه پیش می روند، اولین واکنش آنها سرزنش دیگران است. آنها غالباً شرایط یا رفتارهای افراد دیگر را مقصر می دانند.
آنها ممکن است مطرح کنند که آنها برای کاری که انجام داده اند گزینه دیگری نداشتند و افراد دیگر نیز به سادگی وضعیت او را درک نمی کنند.
این گرایش نداشتن به مسئولیت پذیری اغلب باعث می شود احساس تلخ و قربانی کنند.
8. عدم توانایی در مقابله با موقعیتهای پر هیجان
احساسات شدید، چه خودشان و چه دیگران، درک آن برای افرادی که دارای هوش هیجانی کم هستند دشوار است.این افراد غالباً از چنین موقعیتهایی دور می شوند تا از برخورد با شرایط عاطفی خودداری کنند.
پنهان کردن احساسات واقعی آنها از دیگران نیز بسیار متداول است.
9. دشواری در حفظ دوستی
از آنجا که افراد با ضریب هوشی پایین اغلب به شکل بی عاطفه از خانه خارج می شوند، در حفظ دوستی مشکل دارند.دوستی های نزدیک به اشتراک متقابل احساسات، دلسوزی و پشتیبانی عاطفی نیاز به یک زندگی مشترک و متقابل دارد، که همه افراد کم توان EQ با آن مبارزه می کنند.
.jpg "نشانه های افراد با هوش هیجانی پایین")
10. عدم همدلی
از آنجا که افراد با هوش هیجانی کم، احساسات دیگران را نمی فهمند، همدلی کمی نسبت به افراد دیگر تجربه می کنند.آنها آنچه را که دیگران احساس می کنند به دست نمی آورند، بنابراین غیرممکن است که بتوانند خود را در جای شخص دیگری قرار دهند.
هوش هیجانی ضعیف می تواند در قسمت های مختلف زندگی یک شخص ویرانی به بار بیاورد. مدرسه، کار، خانواده، دوستی و روابط عاشقانه فقط معدود مناطقی هستند که فرد مبتلا به EQ پایین در آن با مشکلات اساسی روبرو می شود. اگر فکر می کنید مهارت های عاطفی شما می تواند اصلاح شود، با یادگیری بیشتر در مورد پنج مؤلفه اصلی هوش هیجانی شروع کنید. 2
هوش هیجانی را می‌توان افزایش داد؟
دکتر مایر و آقای باریسو هر دو معتقدند که هوش هیجانی را می‌توان آموخت و تقویت کرد.جاستین باریسو به شبکه خبری ان‌بی‌سی می‌گوید: «ما بیشتر بر اساس عادت نسبت به موقعیت‌ها واکنش نشان می‌دهیم. پس اولین قدم دقت کردن به احساساتمان در مواقع مختلف و شناختن عادت ها است. با گذر زمان و تمرین می‌توان عادت‌ها را تغییر داد و احساسات را مدیریت کرد. این همان تقویت هوش هیجانی است.»
آیا باید برای تقویت هوش هیجانی تلاش کرد؟
دکتر مایر معتقد است احساس نیاز به تقویت هوش هیجانی بستگی به فرد دارد.او می‌گوید: «اگر فرد احساس می‌کند که در رابطه با دیگران مشکل دارد، اگر همیشه عصبانی است و یا برعکس نمی‌داند باید در برابر چه موقعیتی، چه احساسی داشته باشد، بهتر است درباره هوش هیجانی بخواند و تلاش کند تا آن را در خود تقویت کند.» 3
پی نوشت:
1.www.per.euronews.com
2.www.injamax.com
3.www.chetor.com