فلج بل

فلج بل (Bell’s palsy) یا فلج عصب صورت ایدیوپاتیک باعث ضعف موقت و ناگهانی عضلات صورت خواهد شد. بعد از ابتلا به این بیماری نیمی از عضلات صورت فلج شده و افتادگی پیدا می کنند. به عنوان مثال فقط با نیمی از دهان تان می توانید بخندید و یکی از چشم هایتان در برابر بسته شدن مقاومت خواهد کرد.

بیماری فلج بل که آن را با نام فلج صورت نیز می شناسند، ممکن است در هر سن و سالی اتفاق بیفتد. علت اصلی بروز بیماری فلج بل هنوز مشخص نیست ولی بسیاری از متخصصان بر این باورند که علت اصلی بروز فلج بل التهابات و تورمی است که در عصب های کنترل کننده عضلات نیمی از صورت اتفاق میفتد. در بعضی از موارد نیز می توان گفت علت بروز فلج بل واکنش بدن نسبت به یک عفونت ویروسی است.1

علائم فلج بل

علائم فلج بل ممکن است یک یا دو هفته پس از یک سرماخوردگی، عفونت گوش یا عفونت چشم ایجاد شود. این علائم معمولا به طور ناگهانی ظاهر می شوند. شما ممکن است آنها را صبح که بیدار می شوید یا زمانی که سعی می کنید چیزی بخورید یا بنوشید متوجه شوید.

فلج بل با یک ظاهر پژمرده در یک طرف چهره و عدم توانایی باز کردن یا بستن چشم در طرف آسیب دیده مشخص می شود. در موارد نادر، فلج بل ممکن است در هر دو طرف چهره شما تاثیر بگذارد.

علائم و نشانه های دیگر فلج بل عبارتند از:

آبریزش دهان

خشکی دهان

دشواری در خوردن و نوشیدن

ناتوانی در ایجاد حالت های چهره ای، مانند لبخند زدن یا اخم کردن

ضعف صورت

گرفتگی عضله در چهره

خشکی چشم

سردرد

حساسیت به صدا

سوزش چشم در طرف مربوطه

درد در فک یا داخل و بیرون گوش

کاهش قدرت چشایی

اگر هر کدام از این علائم را داشتید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. هرگز نباید خودتان فلج بل را تشخیص دهید! این علائم می تواند شبیه به سایر بیماری های جدی مانند سکته مغزی یا تومور مغزی باشد.2

علت ایجاد فلج بل

گرچه دلیل اصلی فلج بل مشخص نیست، اغلب با عفونت ویروسی ارتباط دارد. ویروس‌هایی که با فلج صورت ارتباط دارند، ویروس‌هایی هستند که باعث:

تب خال و تبخال تناسلی (هرپس سیمپلکس)

آبله مرغان و شینگل(هرپس زوستر)

مونونوکلئوز (اپشتن بار)

عفونت سیتومگالوویروس

بیماری‌های تنفسی (آدنوویروس‌)

سرخک آلمانی (سرخچه)

اوریون (ویروس گوشک)

آنفولانزا (انفولانزای نوع B)

بیماری دست و پا و دهان (ویروس کوکساکی)

در فلج صورت، عصبی که عضلات صورت شما را کنترل می‌کند، از یک کانال باریک استخوانی در مسیر صورت شما می‌گذرد، این عصب ملتهب و متورم شده که اغلب با عفونت‌های ویروسی ارتباط دارد.

علاوه بر عضلات صورت، این عصب اشک، بزاق، طعم و استخوان کوچکی در میانه گوش شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد.3

عوامل خطر فلج بل

برخی عوامل می تواند خطر بروز بیماری را افزایش دهند، مانند:

بارداری به خصوص در سه ماهه اول

عفونت دستگاه تنفسی مثل سرما خوردگی و تب

بیماری دیابت

به ندرت ممکن است شخصی که یک بار به بیماری فلج بل دچار شده و بهبود یافته، مجدداً به این بیماریی دچار شود. اما در بعضی از موارد ممکن است فردی به خاطر استعداد ژنتیکی، بارها مورد حمله این بیماری قرار بگیرد.3

فلج بل چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک شما برای اولین بار یک معاینه فیزیکی برای اندازه گیری ضعف عضلات صورت شما انجام می دهد. پزشک همچنین در مورد علائم شما در رابطه با “وقتی که آن علائم رخ داده اند یا هنگامی که در ابتدا متوجه آنها شدید” از شما سؤال می کند.

پزشک شما همچنین می تواند از انواع آزمایشات برای تشخیص فلج بل استفاده کند. این آزمایش ممکن است شامل آزمایش خون برای بررسی وجود عفونت باکتری یا ویروسی باشد. پزشک همچنین می تواند از MRI یا سی تی اسکن برای بررسی اعصاب در چهره استفاده کند.2

درمان فلج بل

بسیاری از افراد مبتلا به فلج بل بدون نیاز به درمان بهبود می یابند. همچنین نمی توان برای همه افراد مبتلا به فلج بل یک درمان به خصوص پیشنهاد کرد و پزشک با توجه به شدت بیماری ممکن است درمان هایی مثل فیزیوتراپی و جراحی را نیز برای افزایش سرعت بهبود پیشنهاد کند.

دارو درمانی

داروهایی که معمولاً برای درمان فلج بل مورد استفاده قرار می گیرند شامل موارد زیر می شوند:

کورتیکو استروئید ها

این داروها ضد التهاب های قدرتمندی هستند که می توانند تورم عصب صورت را تا حد قابل توجهی کاهش دهند.

بعد از مصرف این داروها عصب صورت دیگر مشکلی با حفره باریک داخل جمجمه نداشته و عملکرد آن به حالت اولیه باز خواهد گشت. در صورتی که بیماری فلج بل به موقع تشخیص داده شده و در روز های ابتدایی تحت درمان با کورتیکو استروئید قرار بگیرد، نتیجه بسیار بهتری حاصل خواهد شد.

داروهای ضد ویروس

هنوز تأثیر داروهای ضد ویروس بر روی بیماری بل موضوعی ابهام برانگیز است. زیرا مصرف داروهای ضد ویروس به تنهایی هیچ تفاوتی با دارو نماها (پلاسیبو) نداشته است. اما زمانی که ضد ویروس ها همراه با استروئید ها مصرف می شوند به درمان بعضی از بیماران مبتلا به فلج بل کمک می کنند. با این حال هنوز این موضوع تأیید نشده است.

فیزیو تراپی

عضلات فلج شده ممکن است به مرور زمان کوتاه و کوچک تر شده و انقباض دائمی در بعضی از قسمت های صورت به وجود بیاورد. فیزیو تراپی به درمان چنین مشکلاتی کمک کرده و می توان با استفاده از ماساژ و ورزش عضلات صورت از بروز مجدد چنین عوارضی اجتناب کرد.

جراحی

در گذشته از عمل جراحی ضد فشار برای برداشتن فشار از روی عصب صورت استفاده می شده است. در حین این عمل مجرای اسکلتی داخل جمجمه را بازتر می کردند تا به کلی مشکل عصب برطرف شود. اما امروزه دیگر نیازی به انجام عمل جراحی برای رفع فشار نیست. زیرا در بعضی از موارد ممکن است در نتیجه این عمل جراحی فرد کاملاً شنوایی خود را از دست بدهد.

در بعضی از موارد نادر ممکن است برای اصلاح آسیب های عصب صورت پایدار از جراحی پلاستیک برای درمان استفاده شود.

سبک زندگی و درمان خانگی فلج بل

درمان های خانگی برای بهبود علائم فلج بل شامل موارد زیر می شود:

محافظت از چشمی که بسته نمی شود

در صورت مشکل برای چشم و عدم توانایی در بستن کامل آن، فرد باید از قطره های چشمی در طول روز و پمادهای چشمی در طول شب استفاده کند تا رطوبت چشم کم نشود. همچنین بهتر است از عینک در طول روز و چشم بند در طول شب استفاده کرد تا در طول مدت درمان آسیبی به چشم وارد نشود.

استفاده از مسکن های بدون نیاز به نسخه

می توان برای کاهش درد در طول مدت زمان درمان و بهبودی از دارو های بدون نیاز به نسخه ای مثل آسپرین، ایبوپروفن یا استفامینوفن و یا داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی استفاده کرد.

انجام ورزش های فیزیوتراپی

ماساژ دادن و انجام ورزش های صورت با توجه به دستور العمل فیزیوتراپ به آرامش بیشتر عضلات صورت و بهبودی سریع تر آن ها کمک خواهد کرد.1

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www./tavandarman.com
3.www.alirezai-pt.com