آنفولانزای مرغی

آنفولانزای مرغی که گاهی اوقات به آن آنفلوانزای پرندگان هم گفته می شود، یک عفونت ویروسی است که نه تنها پرندگان بلکه انسان و حیوانات دیگر را نیز آلوده می کند، اما بیشتر اشکال ویروس آن محدود به پرندگان است. این ویروس ها به طور طبیعی در بین پرندگان آبزی وحشی در سراسر جهان مشاهده می شوند و می توانند پرندگان خانگی و سایر گونه های پرندگان و حیوانات را آلوده کنند.

ویروس های آنفولانزای مرغی به طور عادی انسان را آلوده نمی کند. با این حال، عفونت های پراکنده انسانی با ویروس آنفولانزای مرغی دیده شده است. با این وجود برخی از کارشناسان نگران این هستند که با شیوع احتمالی H5N1، این بیماری ممکن است برای انسان ها خطرناک شود و جان آن ها را تهدید کند.

H5N1 شایع ترین نوع آنفولانزای مرغی است و می تواند برای پرندگان کشنده باشد و به راحتی می تواند بر انسان و حیوانات دیگر که در تماس با یک ناقل ویروس قرار دارند، تأثیر بگذارد. طبق گزارشات سازمان بهداشت جهانی، H5N1 اولین بار در سال 1997 در انسان کشف شد و تقریباً 60 درصد مبتلایان به آن جان خود را از دست داده اند.1

علائم آنفولانزای مرغی

آنفولانزا مرغی علائمی شبیه به آنفولانزا معمولی دارند که عبارتند از:

ضعف

سرفه

اسهال

گلو درد

سردرد

آبریزش بینی

دردهای عضلانی

مشکلات تنفسی

تب (بیش از 38 درجه سانتیگراد).1

علل آنفولانزای مرغی

انسان پس از تماس مستقیم با پرندگان آلوده به ویروس H5N1، مبتلا می‌شود. هریک از کارهای زیر انسان را گرفتار آنفولانزای مرغی می‌کند:

تماس و پرکندن پرندگان بیمار؛

تماس با مدفوع و دیگر ترشحات پرندگان بیمار و یا تنفس در هوایی که این پرندگان در آنجا هستند؛

آماده کردن پرندگان بیمار برای پختن غذا؛

کشتار پرندگان آلوده؛

آماده کردن پرندگان برای فروش؛

حضور در بازار برای فروش پرندگان بیمار زنده.

خوشبختانه پختن و خوردن گوشت پرندگان مبتلا، فرد را بیمار نمی‌کند. اما دمای پخت گوشت پرندگان مبتلا باید حداقل ۷۴ درجه باشد و هنگام پخت تخم پرندگان آلوده، باید زرده و سفیده‌ی آن کاملا سفت شوند.

فضولات پرندگان نیز ممکن است حاوی ویروس باشند و غذای مصرفی پرندگان، تجهیزات، وسایل نقلیه، کفش و لباس، خاک، گرد و غبار و آب اطراف خود را آلوده کنند. پاها و روی بدن حیوانات نیز ممکن است آلوده به ویروس باشند.2

تشخیص آنفولانزای مرغی

با تشخیص به‌موقع می‌توان فرد مبتلا را درمان کرد و از مرگ نجات داد. پزشک هنگام تشخیص بیماری، معمولا علائم بیماری در فرد را بررسی می‌کند و از او درمورد سفرها و یا هر گونه تماسی که با پرندگان داشته است، پرس‌وجو می‌کند. سیستم تنفسی فرد نمونه‌برداری و به آزمایشگاه فرستاده می‌شود. این آزمایش‌ها باید در مدت ۴ تا ۵ روزی که علائم بروز می‌کنند، انجام شوند.

سال ۲۰۰۹، سازمان غذا و داروی آمریکا، از تست آنفولانزای Avantage A/H5N1 (ویروس A/H5N1 یا آنفولانزای مرغی را از طریق محتویات درون بینی یا گلوی فرد مشکوک به ابتلا شناسایی می‌کند) استفاده کرد. این تست در کمتر از ۴۰ دقیقه می‌تواند نوع خاصی پروتئین (NS1) را که علامت ابتلا به آنفولانزای مرغی نوع A/H5N1 است، تشخیص دهد. اما ازآنجایی‌که، ویروس‌ H5N1، نسبتا نادر است، پزشک ممکن است آن را در فرد مشکوک به بیماری مشاهده نکند؛ مگر اینکه آن فرد به‌تازگی در تماس با پرندگان و یا محیطی آلوده به این ویروس بوده باشد.2

راه های ابتلا و انتقال ویروس به انسان

این بیماری می توان از راه های مختلفی به افرادی که در نزدیکی پرندگان قرار میگیرند، منتقل شود. از راههای انتقال این عارضه می توانیم به این موارد اشاره کنیم:

تماس با مدفوع پرندگان

تماس با خون پرندگان

تماس ترشحات مجاری تنفسی پرندگان

محیط زیست آلوده

جا به جا کردن پرندگان یا مرغان آلوده.3

افراد در معرض خطر

افراد با شرایط زیر مستعد ابتلا به این بیماری هستند و برای درمان نیاز به مراجعه نزد پزشک خواهند داشت:

افرادی با شغل های مرتبط با زنده یا مرده پرندگان و ماکیان، مدفوع حیوانات، فرآورده یا محل زندگی آنها

افرادی که در آزمایشگاه به بررسی نمونه های این ویروس می پردازند.

کارکنان مراقبت های بهداشتی

افراد ساکن در مناطقی که مرگ ماکیان و پرندگان در آنجا به طور مشکوکی افزایش پیدا کرده است.

تماس کمتر از یک متر با ماکیان مبتلا به بیماری

حضور در محیطی که ماکیان و یا پرندگان مبتلا طی 6 هفته قبل در آنجا سکونت داشته اند.

تماس با مورد انسانی مبتلا به این ویروس.3

درمان آنفولانزای مرغی

انواع مختلف آنفولانزای مرغی می تواند علائم متفاوتی را ایجاد کنند. بر همین اساس نوع گزینه های درمانی به علائم احتمالی بیماری بستگی دارند. در بیشتر موارد، درمان با داروهای ضد ویروسی می تواند شدت بیماری را کاهش دهد.

با این حال، پس از ظاهر شدن علائم، این دارو باید ظرف 48 ساعت مصرف شود. ویروسی که باعث ایجاد آنفولانزا در انسان می شود، می تواند در برابر دو شکل رایج از داروهای ضد ویروسی، آمانتادین و ریمانتادین (فلومادین) مقاومت کند. برای همین این داروها نباید برای معالجه بیماری استفاده شود.

علاوه بر آن، خانواده فرد بیمار و یا سایر افراد که در تماس نزدیک با بیمار هستند حتی اگر علائمی از بیماری را ندارند بهتر است به عنوان یک اقدام پیشگیرانه دارو های ضد ویروس مصرف کرده و خودشان را قرنطینه کنند. پزشک ممکن است در شرایط عفونت شدید استفاده از دستگاه تنفس و اکسیژن درمانی را تجویز کند.1

عوارض

از جمله مهمترین عوارض ابتلا به این بیماری می توانیم به این موارد اشاره کنیم:

پنومونی (ذات الریه)

نارسایی تنفسی

نارسایی اندام‌های مختلف بدن نظیر کلیه‌ها و قلب

خونریزی از ریه‌ها

تجمع هوا در فضای جنب (فضای میان ریه‌ها و پرده پوشاننده ریه‌ها)

کاهش تمامی رده های گلبول‌های خون (گلبول‌های سفید و قرمز و پلاکت‌ها)

سندرم ری (بیماری که با رسوب چربی در کبد و درگیری مغزی مشخص می‌شود)

سپسیس (عفونت شدید در یک نقطه از بدن یا در خون که علائم التهابی را در سراسر بدن به همراه دارد.)

متاسفانه میزان مرگ و میر با این بیماری بالا است و تاکنون بیش از نیمی از مبتلایان جان خود را از دست داده‌اند از همین روی لازم است در صورت مشاهده علائم به پزشک مراجعه نمایید.3

روش‌های پیشگیری از آنفولانزای مرغی

پیشگیری کامل از گسترش آنفولانزای مرغی امکان ندارد، اما مسئولان می‌توانند با بررسی الگوهای مهاجرت پرندگان، در برابر احتمال گسترش آلودگی آماده باشند. درحال‌حاضر برای آنفولانزای فصلی، واکسیناسیون انجام می‌شود اما این امکان هنوز برای آنفولانزای مرغی مهیا نشده است.

البته بنابه گفته‌ی سازمان جهانی بهداشت، برای ویروس H5N1 واکسن تولید شده، اما هنوز برای استفاده‌ی همگان آماده نشده است. می‌توان با انجام برخی از اقدامات احتیاطی، جلوی ابتلا به انواع آنفولانزا، از مرغی تا عفونت‌های دیگر را گرفت.

بهداشت دست

قبل و بعد از استفاده از دست‌شویی یا استفاده از مواد غذایی و همچنین پس از سرفه کردن، دست‌هایتان را با آب گرم و صابون بشویید.

سرفه

هنگام سرفه، آرنج‌تان و یا یک دستمال را جلوی دهان‌تان بگیرید. سپس دستمال را به درون سطل آشغال بیندازید. اگر دست‌تان را جلوی دهان‌تان بگیرید، بخشی از ویروس‌های آلوده‌کننده به دست‌هایتان منتقل می‌شود و آن ویروس می‌تواند به فرد دیگری، مثلا هنگام دست دادن، منتقل شود.

جداسازی

افرادی که بیمار هستند باید از اماکن عمومی دور بمانند و تا جایی‌ که امکان دارد، با مردم در ارتباط نباشند.

واکسیناسیون

واکسن بیماری‌‌های آنفولانزای فصلی و ذات الریه را به‌موقع دریافت کنید.

البته بنابه گفته‌ی سازمان جهانی بهداشت، واکسن آنفولانزای فصلی نمی‌تواند فرد را از ابتلا به ویروس H5N1 مصون نگه‌ دارد.2

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.chetor.com
3.www.virgool.io