نارسایی احتقانی قلب یکی از بیماری‌های خطرناک در سنین بالا است. ما در این مقاله به بررسی علل نارسایی احتقانی قلب می‌پردازیم.

نارسایی احتقانی قلب عارضه‌ای از بسیاری از بیماری‌های جدی است که طی آن قلب مقداری از ظرفیت پمپ کردن کامل خود را از دست می‌دهد؛ بنابراین خون به داخل دیگر اعضاء، خصوصاً ریه‌ها و کبد، پس زده می‌شود.

نارسایی احتقانی قلب چیست؟

نارسایی احتقانی قلب اغلب باعث اتساع قلب، کاهش عملکرد سلول‌های عضلانی قلب و احتباس آب و سدیم در اندام‌ها می‌شود که سبب بروز علائمی مانند تنگی نفس، خستگی، ادم ریه می‌شود که منجر به بستری شدن، کیفیت پائین زندگی و کاهش عمر فرد می‌شود.

تشخیص نارسایی احتقانی قلب به این معنا نیست که قلب شما دیگر کار نمی‌کند. قلب شما خون را آن‌طور که باید پمپاژ نمی‌کند و اگر اقدامی برای کاهش یا توقف این مشکل نکنید، وضعیت بدتر هم شود. نارسایی احتقانی قلب یک تشخیص جدی است، اما این بدان معنا نیست که زندگی شما تمام شده است.

نارسایی احتقانی قلب، گاهی اوقات فقط به عنوان نارسایی قلبی شناخته می‌شود و زمانی رخ می‌دهد که قلب قادر به پمپاژ کافی خون به اندام‌ها نیست و نمی‌تواند جریان خون کافی (به علت کاهش جریان خون از قلب) را به اعضای بدن برساند. این به این معنی است که خون از طریق رگ‌های خونی به قلب بازگردانده نمی‌شود و سبب تراکم در بافت‌های بدن می‌شود. این احتقان باعث ایجاد تورم در مچ پا، ران‌ها یا کبد و همچنین جمع شدن مایع در ریه‌ها می‌شود که موجب مشکل تنفسی می‌شود.

طول عمر بعد از نارسایی احتقانی قلب بسته به شدت نارسایی قلبی، سن و عوامل دیگر متفاوت است. حتی اگر نارسایی قلبی درمان نداشته باشد، مدیریت وضعیت بیمار با دارو و تغییرات شیوه زندگی می‌تواند تا حد زیادی پیش آگهی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. اگر در چنین شرایطی هستید، ما در اینجا اطلاعات مربوط به مراحل مختلف و علل نارسایی احتقانی قلب را برای شما گردآوری کردیم.

انواع نارسایی احتقانی قلب (CHF)

نارسایی احتقانی قلب (CHF) به طور کلی به عنوان نارسایی قلبی سیستولیک یا دیاستولیک طبقه بندی می شود و با افزایش سن شایع تر می شود. علاوه بر این، بیماران با عوامل خطر بیماری قلبی احتمالاً به نارسایی احتقانی قلب مبتلا می شوند.

نارسایی سیستولیک قلب

این حالت هنگامی رخ می دهد که عمل پمپاژ قلب کاهش یا ضعیف شود. اندازه گیری بالینی متداول، کسر تخلیه (EF) است. کسر تخلیه طبیعی بیش از 55٪ است. نارسایی سیستولیک قلب هنگامی تشخیص داده می شود که کسر تخلیه به طور قابل توجهی زیر آستانه 55٪ کاهش یابد.

نارسایی قلبی دیاستولیک

این حالت هنگامی اتفاق می افتد که قلب به طور عادی منقبض شود اما هنگام استراحت و پر شدن از خون دچار مشکل هست. نارسایی قلبی دیاستولیک در بیماران بالای 75 سال به ویژه در بیمارانی که فشار خون بالا دارند و همچنین در خانم ها بیشتر دیده می شود. در نارسایی دیاستولیک قلب، کسر تخلیه طبیعی یا افزایش یافته است.

علائم نارسایی احتقانی قلب

نارسایی قلبی می‌تواند مداوم باشد (مزمن)، یا ممکن است به طور ناگهانی (حاد) شروع شود. علائم و نشانه‌های نارسایی قلبی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

* مشکلات تنفسی
* خستگی و ضعف
* تورم (ادم) در پاها، مچ پا و ران‌ها
* ضربان قلب سریع یا نامنظم
* کاهش توانایی در ورزش
* سرفه مداوم یا خلط خونی
* افزایش نیاز به ادرار کردن در شب
* تورم شکم (آسیت)
* افزایش وزن بسیار زیاد ناشی از احتباس مایعات
* عدم اشتها و تهوع
* دشواری تمرکز یا کاهش هوشیاری
* تنگی نفس شدید
* درد قفسه سینه (اگر نارسایی قلبی شما از طریق حمله قلبی ایجاد شود)

چه زمانی به دکتر مراجعه کنم؟

اگر فکر می‌کنید ممکن است علائم یا نشانه‌های نارسایی احتقانی قلب را تجربه می‌کنید، به پزشک خود مراجعه کنید. در صورتی که یکی از موارد زیر را تجربه می‌کنید، درمان اضطراری را دنبال کنید:

* درد قفسه سینه
* ناتوانی یا ضعف شدید
* ضربان قلب سریع یا نامنظم که همراه با تنگی نفس، درد قفسه سینه یا خستگی است
* تنگی نفس شدید و سرفه کردن همراه با خلط خونی

اگر چه این علائم و نشانه‌ها ممکن است به علت نارسایی احتقانی قلب باشد، اما بسیاری از علائم احتمالی دیگری نیز وجود دارد، از جمله دیگر بیماری‌های خطرناک قلبی و ریه که می‌تواند ناشی از آن بیماری‌ها باشد. شما می‌توانید برای بررسی علائم و تشخیص دقیق بیماری خود به پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه کنید. برای راحتی و آسایش شما، می‌توانید از لیست پزشکان متخصص قلب و عروق کشور که توسط سایت نوبت دهی دکتر دکتر برای شما تهیه شده است، استفاده کنید، شما می‌توانید از اینجا به لیست متخصصان قلب و عروق کشور دسترسی داشته باشید و روند تشخیص و درمان بیماری خود را پیگیری کنید.

علل نارسایی احتقانی قلب

نارسایی احتقانی قلب تحت شرایط و عوامل مختلفی در افراد رخ می‌دهد. از جمله علل نارسایی احتقانی قلب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

فشار خون بالا– هنگامی که فشار خون شما بالاتر از حد طبیعی است، ممکن است به نارسایی احتقانی قلب منجر شود. فشار خون بالا یکی از علل نارسایی احتقانی قلب است. عوامل مختلفی باعث ایجاد فشار خون بالا می‌شوند که شما می‌توانید از اینجا آنها را مطالعه کنید.

بیماری عروق کرونری– کلسترول و انواع دیگر مواد چرب می‌توانند عروق کرونری (شریان‌های کوچکی که خون را به قلب می‌رساند و تغذیه می‌کنند) را مسدود کنند. این عوامل باعث می‌شوند که این شریان‌ها تنگ شوند. بیماری عروق کرونری می‌تواند یکی از علل نارسایی احتقانی قلب باشد.

بیماری دریچه‌های قلب. یکی دیگر از علل نارسایی احتقانی قلب، مشکلات و بیماری‌های دریچه‌های قلب است. دریچه‌های قلب جریان خون را از طریق قلب تنظیم می‌کنند و آن را باز و بسته می‌کند تا خون را به اندام‌های بدن پمپاژ کند. دریچه‌هایی که به طور صحیح باز و بسته نمی‌شوند، باعث اختلال در روند خون‌رسانی و پمپاژ خون به اندام‌های بدن می‌شود.

آسیب به عضله قلب (کاردیومیوپاتی)– یکی دیگر از علل نارسایی احتقانی قلب، بیماری کاردیومیوپاتی است. آسیب عضلانی قلب (Cardiomyopathy) می‌تواند علل زیادی داشته باشد، از جمله بیماری‌های مختلف، عفونت‌ها، سوء مصرف الکل و اثرات سمی داروها مانند کوکائین و برخی داروهای شیمی درمانی. عوامل ژنتیکی همچنین می‌توانند در رخ دادن این بیماری نقش داشته باشند.

میوکاردیت– میوکاردیت یک التهاب عضله قلب است که در اثر ویروس ایجاد می‌شود و می‌تواند از علل نارسایی احتقانی قلب باشد.

نقص‌های مادر زادی قلبی– یکی دیگر از علل نارسایی احتقانی قلب نقص‌های مادرزادی قلبی است. افرادی که با این اختلال به دنیا می‌آیند معمولاً دچار نارسایی قلبی می‌شوند.

ریتم‌های قلب غیر طبیعی (آریتمی قلبی). ریتم‌های غیر طبیعی قلب ممکن است باعث تپش قلب بیش از حد سریع شود که باعث فشار به قلب و عضلات آن می‌شود. تپش قلب می‌تواند یکی از علل نارسایی احتقانی قلب باشد.

سایر بیماری‌ها- از دیگر بیماری‌های مزمن که می‌توانند از علل نارسایی احتقانی قلب باشند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

* دیابت
HIV
* پرکاری تیروئید
* کم کاری تیروئید
* افزایش آهن (هموچ romatosis) و یا پروتئین (آمیلوئیدوز).

مراحل نارسایی احتقانی قلب

پس از مشخص شدن نارسایی قلبی، ارزیابی نارسایی قلبی مهم است. ارائه تاریخچه کامل و دقیق علائم ضروری است.

مراحل به شرح زیر است:
مرحله A، خطر بالای ابتلا به نارسایی قلبی: بیمار برای ایجاد نارسایی قلبی یک یا چند عامل خطر دارد.

مرحله B، نارسایی قلب بدون علامت: این مرحله شامل بیمارانی است که به هر علتی بطن چپ بزرگ شده یا ناکارآمد دارند، اما بدون علامت هستند.

مرحله C، نارسایی علامتی قلب: بیمار علائم نارسایی قلبی را تجربه می کند، تنگی نفس، خستگی، عدم توانایی در ورزش و غیره.

مرحله D، نارسایی قلبی مقاوم: با وجود معالجه پزشکی، بیمار علائم نارسایی قلبی را در حالت استراحت نشان می دهد.

انجمن قلب نیویورک بیماران را بر اساس محدودیت های بدنی طبقه بندی می کند. طبقه بندی ها به شرح زیر است:

کلاس اول: محدودیتی در فعالیت بدنی ندارند و در فعالیت های معمولی علایمی وجود ندارد.

کلاس دوم: محدودیت اندک است، در فعالیت های عادی علایم کمی وجود دارد.

کلاس سوم: محدودیت مشخص شده و در فعالیت های عادی علایم وجود دارد.

کلاس چهارم: محدودیت شدید است و علائم نارسایی قلبی در هنگام استراحت هم وجود دارد.

افراد در خطر ابتلا به بیماری

هر یک از عوامل زیر می‌توانند از علل نارسایی قلب باشند، ابتلا به یکی از این عوامل خطر ممکن است به اندازه کافی برای ایجاد نارسایی قلبی کافی باشد، اما ترکیبی از عوامل نیز خطر شما نسبت به ابتلا به نارسایی احتقانی قلب را افزایش دهد. عوامل خطر عبارت‌اند از:

* فشار خون بالا
* بیماری عروق کرونری
* حمله قلبی

دیابت. داشتن دیابت خطر ابتلا به فشار خون بالا و بیماری عروق کرونر را افزایش می‌دهد.

عوامل خطر نارسایی احتقانی قلب

براساس یک مطالعه بالینی مشخص شد که از هر 5 نفر یک نفر در طول زندگی خود دچار نارسایی قلبی می شوند.

برخی از مهم ترین عوامل خطر برای نارسایی قلبی عبارتند از:

* سن
* دیابت
* چاقی
* فشارخون
* سیگار کشیدن
* مصرف زیاد الکل
* سندرم متابولیک
* حمله قلبی قبلی
* بیماری عروق کرونر
* عدم تحرک جسمی
* بزرگ شدن بطن چپ
* سابقه خانوادگی نارسایی قلبی
* کلسترول بالا و تری گلیسیرید بالا
* سابقه دریافت اشعه و انواع شیمی درمانی
* عفونت عضله قلب (معمولاً ویروسی است.)
*برخی از انواع بیماری های قلبی دریچه ای، از جمله عفونت ها

غالباً متخصص قلب و عروق، که در نارسایی قلبی تخصص دارند، می توانند با پزشکان مراقبت های اولیه و سایر ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی در تشخیص و درمان نارسایی احتقانی قلب همکاری کنند. برخی علائم باید توسط پزشک معاینه شود.

اگر شخصی دارای هر یک از علائم ذکر شده در زیر است، باید به پزشک مراجعه کند.

* نفخ شکم
* اشتهای ضعیف
* رنگ پریده گی مداوم پوست
* تورم در مچ پا که از بین نمی رود.
* شبها با تنگی نفس بیدار می شوید.
* خستگی غیرمعمول که با استراحت بهتر نمی شود.
* تنگی نفس که به نظر می رسد رو به وخامت است.
* تنگی نفس با فشار خفیف ایجاد می شود و از حد معمول بدتر است.
* خواب در حالت نیمه قائم در صندلی یا بستر بهتر از تخت در رختخواب است.
* سرفه خشک که از بین نمی رود یا در غیر این صورت غیر معمول به نظر می رسد.

همیشه درد قفسه سینه را جدی بگیرید. نارسایی احتقانی قلب، به خودی خود، معمولاً باعث درد قفسه سینه نمی شود. با این حال، به یاد داشته باشید سایر شرایط جدی که باعث درد قفسه سینه، مانند آنژین و انفارکتوس میوکارد می شوند، می توانند با نارسایی قلبی همگام باشند.

برخی از داروهای دیابت

بعضی داروها بعضی از داروها ممکن است به نارسایی قلب یا مشکلات قلبی منجر شوند. داروهایی که ممکن است خطر ابتلا به مشکلات قلبی را افزایش دهند عبارت‌اند از:

* داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)؛ داروهای خاص بیهوشی برخی از داروهای ضد آرتریت برخی داروهای مورد استفاده برای درمان فشار خون بالا، سرطان
* نقص مادرزادی قلب.
* بیماری دریچه‌های قلبی
* عفونت در اثر ویروس ها
* مصرف الکل مصرف الکل بیش از حد می‌تواند عضله قلب را تضعیف کند و منجر به نارسایی قلبی شود.
* سیگار کشیدن
* چاقی

ضربان قلب نامنظم ریتم‌های غیر طبیعی، به ویژه اگر آنها بسیار مکرر و سریع هستند، می‌توانند عضلات قلب را تضعیف کنند و باعث نارسایی قلب شوند.

عوارض جانبی

عوارض نارسایی احتقانی قلب می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

آسیب یا نارسایی کلیه نارسایی قلبی می‌تواند جریان خون را به کلیه ها کاهش دهد که در نهایت می‌تواند باعث نارسایی کلیه شود.

مشکلات دریچه‌های قلب

مشکلات ریتم قلب (آریتمی) می‌تواند یک عارضه بالقوه نارسایی قلبی باشد.

آسیب کبدی. نارسایی قلبی می‌تواند منجر به ایجاد مایع شود که باعث فشار زیادی بر کبد می‌شود.

علائم بیماری و عملکرد قلب در برخی از افراد با درمان مناسب بهبود می‌یابند. با این حال، نارسایی قلبی می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد. افراد مبتلا به نارسایی قلبی ممکن است نشانه‌های شدیدتری داشته باشند و برخی ممکن است نیاز به پیوند قلب یا پشتیبانی از دستگاه کمک بطنی داشته باشند.

تشخیص نارسایی احتقانی قلب

نارسایی احتقانی قلبی CHF را می توان با سایر بیماری هایی که باعث مشکلات تنفسی می شوند، مانند برونشیت، ذات الریه، آمفیزم و آسم اشتباه گرفت.

* آزمایش خون
* تست ورزش
* عکس از قفسه سینه
* آزمایش عملکرد کلیه
* الکتروکاردیوگرام (ECG ،EKG) یا نوارقلب

پپتید ناتریورتیک BNP از نوع B قابل اندازه گیری است. این هورمونی است که در سطوح بالاتر توسط عضله قلب ناقص ایجاد می شود. این یک آزمایش غربالگری خوب است. سطح این هورمون به طور کلی با افزایش شدت نارسایی قلبی افزایش می یابد.

اکوکاردیوگرام (اکو): اکوکاردیوگرام می تواند در تعیین علت نارسایی قلبی (مانند مشکلات عضله، دریچه ها یا پریکارد) مفید باشد و اندازه گیری دقیقی از کسر تخلیه بطن چپ را انجام دهد، این یک اقدامات مهم در عملکرد پمپاژ قلب است.

اسکن MUGA: در روش (اسکن MUGA)، مقدار کمی از رنگ خفیف رادیواکتیو به رگ تزریق می شود و به سمت قلب حرکت می کند. همانطور که قلب پمپاژ می کند، عکس گرفته می شود. عملکرد پمپاژ بطن های چپ و راست را می توان از این تصاویر مشخص کرد. این آزمایش بسیار کمتر از اکوکاردیوگرافی استفاده می شود.

MRI (تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی): از میدان های مغناطیسی برای تهیه تصاویری از ساختار قلب و توانایی آن در پمپاژ خون به بدن استفاده می شود.

کاتتریزاسیون قلبی (کات): در طی این روش، یک لوله کوچک در پا یا بازو داخل شریان وارد می شود. کاتتر برای اندازه گیری فشارهای داخل قلب و قرار دادن کنتراست در عروق کرونر به قلب منتقل می شود تا به دنبال انسداد باشد.

اگرچه این آزمایش تهاجمی است، اما برای تشخیص بیماری عروق کرونر و همچنین برای اندازه گیری فشارهای مختلف در قلب و تشخیص برخی از اختلالات دریچه های قلب، “استاندارد طلا – gold standard” است و در نظر گرفته می شود.

پیش آگهی نارسایی احتقانی قلب

امروزه بسیاری از افراد از سکته قلبی و سایر بیماری های قلبی جان سالم به در می برند. تحمل این شرایط قلبی سال ها عمر با کیفیت را به آن ها می دهد، اما در نهایت می تواند منجر به پیشرفت نارسایی قلبی شود.

در سال های اخیر، داروهای مؤثرتری ایجاد شده است که چشم انداز نارسایی قلبی را بهبود می بخشد. داروها پایه اصلی درمان با نارسایی احتقانی قلب هستند.
درمان های جدید و پیشرفته به مردم امکان می دهد زندگی طولانی تری داشته باشند. این نتایج با آزمایشات بالینی اثبات شده است که در آن بیماران داوطلب می شوند تحت نظارت دقیق اخلاقی و علمی، اقدامات درمانی جدیدی انجام دهند.

راهکارهای درمانی بیماری نارسایی قلب!

در ابتدا ممکن است شما برای خود و یا بیمارتان به دنبال یک درمان قطعی باشید. اما کم کم توجه می شوید که درمان این بیماری به صبوری زیادی نیاز دارد و تا حد زیادی به تغییر سبک زندگی شما و عادت های روزانه شما بستگی دارد. هر چند تمامی تلاش تیم درمانی نارسایی قلب این است که در این راه طولانی درمان، به شما کمک کند تا شما به زندگی عادی و طبیعی خود مانند سایرین ادامه دهید؛ کنترل و مدیریت این بیماری به گذر زمان و همکاری خود شما نیاز دارد.

این بیماری هرگز به معنی محدودیت مطلق برای شما نیست، لازم است مواردی را در زندگی روزمره و رفتار خود تغییر داده و رعایت کنید تا همانند هزاران بیمار مشابه خودتان که در سراسر دنیا با این بیماری همراهی می کنند، شما نیز از زندگی خود لذت بیشتری ببرید. اما در این میان خبر خوب این است که شناخت زیادی از این بیماری در سال های اخیر به دست آمده و راهکارهای درمانی جدید، بسیاری از بیماران را به ادامه راه امیدوار کرده و شرایط درمان را برای آنها فراهم کرده است:

قدم اول

اولین و مهمترین قدم در این راه قبول این واقعیت است که قلب بیمار نیازمند کمک است. تجربه نشان داده که افراد مختلف عکس العمل های متفاوتی نسبت به این بیماری نشان داده اند و هرکسی براساس تجربه شخصی خود و با روش خاصی با این شرایط کنار می آید. در واقع هیچ کس را نمی شناسیم که بعد از تشخیص بیماری نارسایی قلبی ابراز خرسندی کرده باشد. برخی خود را در بیماری غرق می کنند و برخی مایل هستند آن را فراموش کنند. اما در نهایت همگی به دنبال بهترین راهکار درمانی می گردند.

در این مسیر، درمان شما پس از تشخیص با تجویز صحیح داروهای نارسایی قلبی شروع می شود. البته ما می دانیم که مصرف همزمان مقدار زیادی قرص در وعده های مختلف و گاهی با عوارض جانبی ناخواسته گاهی سخت و دشوار است. لذا در ابتدا ممکن است اثرات جانبی بعضی از داروها برای بیمارآزار دهنده باشد اما نباید نگران بود و از ادامه درمان خسته شد. به یاد داشته باشید که بدن بیمار به زودی به این داروها عادت خواهد کرد و عوارض آزاردهنده دارو کم شده و شما نتیجه مطلوب را از مصرفدارو مشاهده خواهید کرد. بدانیدکه مصرف صحیح و به موقع داروها نقش حیاتی در بهبودی و درمان این بیماری دارد.

قدم های بعدی

تغییر در عادت غذایی، قدم بعدی در درمان شما یا بیمارتان است . البته این به معنای محدودیت یا حذف وعده های غذایینیست. سعی کنید حجم کمتری از غذا در وعده های بیشتری میل شود. یعنی به جای خوردن غذا در سه وعده صبحانه، ناهار و شام، غذای خود را در پنچ یا شش وعده تقسیم کنید. چرا که هضم مقادیر کم غذا می تواند فشار کمتری روی بدن و قلب وارد کند.

مراقب باشید که چه میزان نمک مصرف می شود. می دانیم که نمک باعث تجمع و احتباس آب در بدن می شود. مصرف نمک مانند یک اسفنج منجر به جذب مقدار زیادی آب شده که در نهایت به صورت اِدم و ورم شکم (آسیت) بروز می کند. البته همیشه علائم تجمع آب در بدن به صورت ورم و اِدم نیست، گاهی تنگی نفس، بی اشتهایی و تهوع شما را آزار میدهد؛ که این مساله هم به علت مصرف زیاد نمک در غذا است که قلب را تحت فشار قرار می دهد. پس سعی کنید نمک را از رژیم غذایی خود و یا بیمارتان حذف کنید.

در برنامه رژیم غذایی روزانه مقدار کافی سبزیجات، فیبر، حبوبات و پروتئین بگنجانید. نگران محدودیت های غذایی نباشید فقط کافی است که غذاهای سالم، کم نمک و کم چرب مصرف شود.

مراقب وزن خود باشید. اضافه وزن بیشتر برابر است با افزایش خطر بیماری های قلبی، دیابت نوع دو، مشکلات تنفسی و عروقی. اگر پزشک تشخیص داده که مشکل نارسایی قلبی بوجود آمده ، مصرف سیگار باید قطع شود.

مجدد تاکید می شود که نارسایی قلبی به معنای محدودیت مطلق نیست. باید سعی شود که فعالیت های عادی روزانه ترک نشود. شروع پیاده روی و قدم زدن با دوستان و ورزش های ایروبیک با حداقل 10 دقیقه در روز و افزایش تدریجی آن با توجه به میزان توان خود و مشورت با پزشک می تواند بسیار موثر و مطلوب باشد.

راهکارهای مداخله ای جراحی

گاهی در شرایطی خاص با توجه به پیشرفت بیماری و ظاهر شدن علائمی که قابل کنترل با دارو نیست، ممکن است نیاز به استفاده از پیس میکر قلب لازم باشد. مانند: دستگاه دو طرفه ( CRT) و یا کاردیورتر (ICD )

یک دستگاه ICDنه تنها موجب تپیدن قلب می شود، بلکه ریتم ضربان قلب را نیز تنظیم می کند. گاهی در ریتم ضربان قلب مواردی پیش می آیدکه می تواند عواقب جدی به دنبال داشته باشد. دستگاهICD برای این گروه از بیماران که نامنظمی های تهدیدکننده قلبی دارند بسیارحیاتی است.

برای این کار یک دستگاه کوچک در بالای قفسه سینه و زیر پوست کاشته می شود. سیم های دستگاه از یک طرف به ماهیچه قلب و از سوی دیگر به دستگاه متصل می شوند. اینکار برای برطرف کردن هرگونه مشکل در ریتم ضربان قلب که می تواند مرگ آفرین باشد بسیار کمک کننده است.

یک دستگاه CRT با ارسال سیگنال های ظریفی به قلب، به تپش منظم آن کمک می کند و در نهایت به قلب کمک می کند تا با کارایی بیشتری پمپ کند. البته این دستگاه برای همه ی بیماران نارسایی مفید نیست.

روش نوین تعبیه دستگاه کمک بطنی قلب (LVAD) ventricular assist device

یکی از روش های پیشرفته درمان نارسایی قلبی تعبیه پمپ کمکی قلب است که امید را در گروه بزرگی از بیماران نارسایی قلبی پیشرفته زنده کرده است. هدف پزشکان از تعبیه این پمپ، پشتیبانی عضله ضعیف قلب است که در دو گروه قابل تعبیه است. گروه اول بیمارانی که در لیست پیوند قلب قرار دارند و به اصطلاح ان را “پلی برای پیوند ” می نامند که درصد موفقیت عمل پیوند قلب را افزایش می دهد. این پمپ کمک می کند که ارگان های حیاتی مانند کبد وکلیه به دنبال نارسایی قلبی طولانی دچار آسیب شدید نشوند.

گروه دوم بیمارانی که به دلیل سن و یا هر دلیل دیگری امکان پیوند قلب ندارند اما بیماری نارسایی انها پیشرفت کرده و زندگی انها را مختل کرده است. در نتیجه کاشت این پمپ تا حد زیادی کیفیت زندگی انها را بهتر خواهد کرد.

فناوری این دستگاه در طول سال ها تغییرات زیادی کرده و به طور مداوم پیشرفت هایی داشته است و حاصل ان کوچک تر شدن سایز پمپ، بازدهی بیشتر و کاهش عوارض پمپ بوده است.

انواع و تاریخچه دستگاه VAD

از زمان شروع پیوند قلب در دهه ی1960 و اولین جراحی پیوند قلب، پزشکان می دانستند که همه ی بیماران کاندید خوبی برای پیوند قلب نیستند وبیمارانی که قابل پیوند کردن بودند باید مدت های طولانی در لیست انتظار پیوند قلب می ماندند تا دهنده مناسب برایشان پیدا شود. در نتیجه کمبود دهنده ی مناسب برای اهدا عضو، بهبود بیماران نارسایی را علیرغم افزایش تعداد آنها سخت ترو سخت تر می کرد. بنابراین ذهن بشر همیشه در فکر پیدا کردن راه حل مناسبی برای درمان این گروه از بیماران بود تا اینکه اولین دستگاه VAD در سال 1966 توسط دکتر دبیکیت برای خانم 37 ساله ی مبتلا به نارسایی مزمن قلبی تعبیه شد که با نیروی باد کار می کرد این دستگاه بسیار بزرگ بود و فقط برای بیمار بستری مورد قابل استفاده بود در نتیجه به علت معایب زیادی که داشت بعدها مورد استفاده قرار نگرفت.

اما اولین دستگاهی که رسما توسط سازمان غذا و داروی امریکا (FDA ) تایید شد در سال 1986 بود که این دستگاه Heartmate IP نام داشت، این دستگاه نیز به نوبه خود از تکنولوژی کافی برخوردار نبود و معایب آزاردهنده این پمپ مکانیکی مثل بزرگ بودن، سنگین بودن، تولید صدای ناهنجاری، خطر بالای عفونت و تشکیل باعث شد که این دستگاه هم محبوبیتی حاصل نکند.

دستگاه Heartmate IP همان طور که در عکس بالا می بینید، پمپ از طریق یک لوله بلند به دستگاهی در کنار بیمار متصل شده است و بیمار مجبور بوده که این دستگاه بزرگ و پر سر و صدا را با خود در حین حرکت و پیاده روی جابه جا کند. می توانید تصور کنید که چه انرژی و توانی برای جابه جایی این دستگاه صرف می شده و نیاز به چه باتری های قوی و بزرگی برای تامین کردن انرژی لازم داشته است!

اما در سال 1991 نوع دیگری از دستگاه به نام Heartmate XVE VAD تولید و وشهرت خاصی نسبت به انواع دیگر پیدا کرد که نمونه های امروزی انواع پیشرفته این دستگاه است.

Heartmate XVE بر خلاف مدل قدیمی، کوچک تر شده و کل دستگاه بیرونی به یک سیستم کنترل کننده در بیرون و یک باتری سبک، کوچک و قابل حمل که انرژی لازم برای حرکت پمپ را در بدن تامیین می کند تبدیل شده است .در نتیجه به علت مزیت هایی که این دستگاه داشت پایه و اساس نمونه های امروزی شد. امروزه از مشهورترین مدل های VAD میتوان به (Heartmate IIHM II) و (Heartware HVAD) اشاره کرد که برای گروه بزرگی از بیماران در آمریکا تعبیه شده است.

از پمپ کمک بطنی قلب (VAD ) چه میدانیم؟

پمپ کمک بطنی (VAD )یک پمپ الکترومکانیکال است که ماهیچه ی ضعیف قلب و جریان خون را حمایت کرده و باعث افزایشطول عمر و بهبود کیفیت زندگی در این گروه از بیماران می شود. این پمپ ( Device ) می تواند عملکرد بطن چپ ، بطن راست و یا هر دو طرف قلب را حمایت می کند. این پمپ شامل انواع زیر است:

* پمپ کمک بطنی چپ: (LVAD ) که بیشترین و شایعترین کاربرد را دارد
* پمپ کمک بطنی راست: ( RVAD )
* پمپ کمک بطنی دو طرفه ی قلب: ( BiVAD )

برای درک بهتر کارکرد این پمپ بهتر است کمی از ساختار قلب را مرور کنیم؛ قلب شامل چهار حفره است که دو حفره ی کوچک در بالای قلب به نام های دهلیز راست (RA ) و چپ (LA ) و دو حفره بزرگ در پایین به نام بطن راست (RV ) وچپ (LV ) قرار دارد. دهلیز و بطن راست را به نام قلب راست (Right Side) و دهیلز و بطن چپ را به نام قلب چپ (Left Side) می شناسند که بوسیله یک دیوار از هم جدا شده اند. به طور مختصر سمت راست قلب مسئولیت دریافت خون بدون اکسیژن از اعضا بدن را دارد و آن را به ریه ها جهت تصفیه ارسال می کند و سمت چپ قلب، خون اکسیژن دار را به شاهرگ اصلی بدن یا همان ائورت منتقل کرده و ائورت خون را با تمامی ارگان های حیاتی منتقل می کند.

پمپ قلب چگونه کار می کند؟

پمپ به دنبال جراحی قلب باز (که حدودا 6-4 ساعت به طول می انجامد ) از راس قلب در بطن چپ کار گذاشته می شود و از طریق یک لوله خرطومی مخصوص به شاهرگ حیاتی بدن (ائورت) متصل می شود. مهمترین وظیفه ی پمپ، ساکشن کردن خون اکسیژن دار از بطن چپ نارسا و ارسال آن به سیستم گردش خون اصلی بدن برای انتقال به تمامی ارگان های حیاتی بدن است. پمپ قلب می تواند خون کافی را در هر دقیقه در کل بدن گردش داده و علائم نارسایی قلبی را کاهش دهد. پمپ از طریق یک کابل که در طی جراحی با برش کوچکی از پوست شکم خارج شده و به باطری ها متصل شده و انرژی لازم را برای پمپ تامین می کند. پزشک معالج شما پمپ را تنظیم می کند تا میزان دقیق و درستی از جریان خون به کل بدن پمپ شود. پس از عمل جراحی بیمار به بخش ICU برای گذراندن دوره ریکاوری منتقل می شود.

همانطور که در شکل بالا می بینید پمپ اصلی در نوک قلب و در بیشتر مواقع در سمت چپ گذاشته شده و از طریق یک لوله خرطومی (که با فلش نشان داده شده ) به شاهرگ اصلی بدن یا همون ائورت متصل می شود .این پمپ به ماهیچه ضعیف قلب در سمت چپ کمک کرده و خون را به سمت ائورت پمپ می کند.

اجزای مختلف دستگاه کمک بطنی:

قسمت اصلی این دستگاه یک پمپ چرخشی است (PUMP) که در راس قلب در محل بطن چپ کار گذاشته می شود و خون را از سمت ضعیف قلب که بیشتر مواقع قلب چپ است به سمت شاهرگ اصلی بدن (ائورت) هدایت می کند

باطری ها (Power Sources ) که نیروی لازم برای چرخش پمپ را فراهم می کند

و اما با پیشرفت های علمی مختلف در سال های اخیر آخرین تکنولوژی این پمپ توسط دو شرکت وارد بازار شده است. نوع جدید هارت میت 3 (HeartmateIIIHMIII) که از سال 2014 مورد استفاده قرار گرفته است و دستگاه آمود که از سال 2015 Heartware MVAD)) به بازار وارد شده است.

منبع: سایت دکتردکتر
سایت پزشکت
سایت خبرگزاری تسنیم