بقعه شاهزاده عبدالله - کردوان سفلی
این بقعه، در حدود ۶۰۰ متری شمال شرقی روستای کردوان سفلی واقع است. کردوان سفلی در شهرستان دشتی، بخش کاکی، دهستان کبکان و روی طول جغرافیایی ۵۱ درجه و ۲۴ دقیقه و عرض جغرافیایی ۲۸ درجه و ۱۰ دقیقه در ارتفاع ۱۸ متری از سطح دریا قرار دارد. فاصله آن تا خورموج مرکز دشتی، ۶۵ کیلومتر و در جنوب غربی آن واقع شده است.
 
مدفون در این بقعه، شاهزاده عبدالله است که البته در برخی از اسناد قدیمی، از وی با عنوان میر جعفر هم یاد شده است. متأسفانه در چگونگی انتسابش به امام معصوم علیه السلام، اختلاف است. برخی از اهالی، وی را از نوادگان حضرت امام سجاد علیه السلام و برخی دیگر، از اعقاب حضرت موسی بن جعفر ی علیه السلام میدانند.
 
بنا به نقل شفاهی، شاهزاده عبدالله در قرون اولیه هجری، از مدینه به قصد دعوت مردم این سامان که اکثرا آئین زرتشتی داشتند، به این قسمت از خاک دشتی می آید و سرانجام، به دست گبرکان شهید و در همین مکانی که اکنون آرامگاه اوست، مدفون می گردد. آقای مشهدی علی محمدی فرزند حسین که قبلا خادم بقعه بوده و حال به سبب کهولت سن خانه نشین است، می گوید: «یک قرن و اندی قبل، شبی شاهزاده عبدالله در خواب به پدرم می گوید روی قبرم اتاقی بزن، و خواسته اش را سه بار تکرار می کند، پدرم در حالی که زبانش قفل و تب شدید بدنش را فرا گرفته بود، از خواب بیدار می شود. موضوع خواب را با علما و معتمدان روستا در میان می گذارد. و سپس با اجازه آنها، اتاقی خشتی بر قبر بنا می کند.»
 
بر اساس آنچه که گذشت، اولین اتاقی که روی قبر شاهزاده عبدالله بنا گردید، از خشت و گل و دومین آن از سنگ و گچ بود. این اتاق برقرار بود، تا این که در سال ۱۳۵۰ خورشیدی، به خاطر فرسودگی تخریب و به کمک نذورات مردمی و به همت سرپرست وقت بقعه - آقای علی محمدی فرزند حسین - اتاق فعلی ساخته شد. این اتاق، به ابعاد 415 در460 سانتی متر و از جنس سنگ و گچ است. در اتاق آهنی به عرض یک متر و درون ایوانی ساده در ضلع شرقی باز شده و در ضلع جنوبی هم دارای یک پنجره آهنی به عرض یک متر جهت ورود هوا و نور است. دیوارهای بنا از بیرون سیمان کاری شده و از داخل، پوشش گچ دارد. کف اتاق گچی، مفروش به موکت شده و بر دیوار ها آیات قرآنی، ادعیه و تمثال بزرگان دین نصب است.
 
بر بالای اتاق، گنبدی مخروطی با نمای گچ و با چهار گلدسته کوچک استوار شده و قبر گچی شاهزاده عبدالله در زیر آن جای دارد. ارتفاع قبر، کمتر از نیم متر و طول و عرض آن ۱۰۰× ۱۸۰ سانتی متر است. سنگ قبر و ضریح نداشته و پارچه های سیاه و سبز بر آن انداخته اند. در کنار قبر، سنگی صاف و به وزن تقریبی چهل کیلو قرار دارد که گویند هر کس آن را از زمین بلند کند، به خواسته اش می رسد. الان در اطراف بقعه، دیواری کوتاه کشیده شده و مدخل ورودی آن در جانب شمالی است. در محوطه حیاط، یک حسینیه کوچک، آشپزخانه و یک انباری " ساخته شده و بقعه، دارای آب لوله کشی، برق، آب انبار و سرویس بهداشتی است.
 
زمین زیارتگاه ۲۶۰۰ متر مربع است که قسمتی از آن اختصاص به گلزار شهدا و گورستان عمومی داده شده است. در محوطه گورستان، یک غسالخانه و یک نخلستان خرم به چشم می خورد.
 
شاهزاده عبدالله، نزد مردم کردوان از احترام خاصی برخوردار است. مردم برای رفع بیماری و مشکلات خود به وی متوسل می شوند و چیزهایی نذرش می نمایند. در ایام پنج شنبه و تعطیلات به زیارتش می روند و گاهی اوقات برخی مراسمات مذهبی خود از جمله روضه خوانی در جوارش برگزار می کنند. امور خارق العاده ای هم از وی نقل می کنند.
 
ناگفته نماند در کنار بقعه شاهزاده عبدالله، شالودۀ منازلی بسیار قدیمی و سنگ و ساروجی آشکار است که معمرین روستا، متعلق به گبرها میدانند. آنها همچنین معتقدند که گبرها در مجاورت بقعه، صاحب قلعه ای محکم بوده اند که اکنون از صفحه روزگار محو شده است.
 
منابع:
1. سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، فرهنگ جغرافیایی آبادی های کشور جمهوری اسلامی ایران ، ج ۱۱۱ (خورموج) ، ص ۸۴.
2. ناصر زنگنه، پژوهشی در شناسایی و معرفی بقاع متبرکه استان بوشهر، ج اول، ص ۲۷۱.
3. گفتگو با مشهدی علی محمدی فرزند مشهدی حسین، معمر، ساکن کردوان سفلی، محله تنگو، مورخ ۱۳۸۴/1/10
۴. گفتگو با حاج مظفر بهادری، معمر، مطلع، ساکن کردوان علیا، مورخ ۱۳۸۴/6/24
۵. گفتگو با زایر حسین حاجی زاده، مطلع، ساکن عامری تنگستان، مورخ ۱۳۸۵/5/10
6. و گفتگو باحسن محمدی، متولد ۱۳۴۱ خورشیدی، ساکن کردوان، مورخ ۱۳۸۶/9/8
۷. مشاهدات نگارنده ، مورخ ۱۳۸۶/9/8
 
منبع: زیارتگاه‌های استان بوشهر، دفتر سوم، غلامحسین هادی نژاد دشتی، انتشارات وثوق، چاپ اول، قم، 1388ش، صص 68-65
نسخه چاپی