آزمایش بارداری چیست؟

آزمایشات بارداری برای تعیین اینکه آیا در ادرار یا خون شما هورمونی به اسم اچ‌سی‌جی (hCG) یا گنادوتروپین جفتی انسان (human chorionic gonadotropin) وجود دارد، انجام می‌شود. این هورمون درست بعد از لانه‌گیری تخم بارورشده در دیواره‌ رحم زن تولید می‌شود. این روند معمولا (اما نه همیشه) ۶ روز بعد از لقاح اتفاق می‌افتد. اگر باردار باشید، سطح هورمون hCG به سرعت بالا می‌رود و هر دو یا سه روز، دو برابر می‌شود.

انواع آزمایش یا تست برای تشخیص بارداری

دو نوع اصلی تست بارداری می‌تواند مشخص کند که شما باردار هستید یا خیر: آزمایش ادرار و آزمایش خون.

آزمایش ادرار

آزمایش ادرار می‌تواند در خانه یا مطب پزشک انجام شود. بسیاری از خانم‌ها معمولا یک هفته بعد از تاخیر در قاعدگی، اولین تست بارداری را در خانه انجام می‌دهند. آزمایش خانگی بارداری خصوصی و راحت‌تر است و در نتیجه یکی از دم دستی ترین روش‌ها برای تشخیص بارداری به شمار می‌رود.

معمولا دستگاه‌های آزمایش بارداری در خانه با دستورالعمل همراه هستند. برای گرفتن نتیجه‌ای دقیق‌تر، کاملا باید طبق دستورالعمل، آزمایش را انجام دهید. بعد از آزمایش، می‌توانید نتیجه را با مراجعه به پزشک تایید کنید؛ پزشک حتی می‌تواند آزمایش‌های بارداری دقیق‌تر و حساس‌تری را هم انجام دهد.

آزمایش خون

آزمایش خون در مطب پزشک یا آزمایشگاه انجام می‌شود؛ اما معمولا این نوع تست نسبت به آزمایش ادرار، کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این آزمایش می‌تواند بارداری را زودتر از آزمایش خانگی، یا در حدود ۶ تا ۸ روز پس از تخمک‌گذاری تشخیص دهد؛ اما نتیجه آزمایش خون، دیرتر از آزمایش بارداری در خانه مشخص می‌شود.

نکته جالب توجه در مورد نحوه تشخیص بارداری با استفاده از آزمایش خون این است که دو نوع آزمایش بارداری خون وجود دارد که در ادامه به این دو نوع اشاره می کنیم.

آزمایش کیفی hCG

این آزمایش به سادگی تشخیص می‌دهد که هورمون hCG در بدن شما وجود دارد یا خیر. آزمایش کیفی hCG به این سوال که «آیا باردار هستید؟» پاسخ مثبت یا منفی می‌دهد. پزشکان معمولا این آزمایش را برای تایید بارداری بعد از ۱۰ پس از تاخیر قاعدگی تجویز می‌کنند. بعضی از این آزمایشات می‌توانند وجود هورمون hCG را خیلی زودتر از این زمان نیز تشخیص دهند.

آزمایش کمی hCG (بتا اچ‌سی‌جی)

این آزمایش میزان دقیق هورمون hCG موجود در خون را مشخص می‌کند. این آزمایش حتی می‌تواند زمانی که سطح هورمون hCG بسیار پایین است هم بارداری را تشخیص دهد، چون می‌تواند به‌طور دقیق میزان هورمون hCG خون را اندازه‌گیری کند؛ به همین دلیل می‌تواند در تشخیص و پیگیری مشکلات به وجود آمده در دوران بارداری، کمک بسزایی کند.

این آزمایش در کنار آزمایشات دیگر می‌تواند برای جلوگیری از بارداری خارج از رحم یا کنترل مادر بعد از سقط جنین، زمانی که سطح hCG به سرعت افت می‌کند، موثر باشد.

نشانه‌های اولیۀ بارداری

وقتی تخمک بارور می‌شود، تغییرات جدی بدن شما شروع می‌شود. ترشح هورمون‌های بارداری می‌تواند علائمی را در بدنتان ایجاد کند. وجود و شدت این نشانه‌ها در زنان متفاوت است، اما اگر منتظر بارداری هستید و برای آن اقدام کرده‌اید وهمچنین نشانه‌های اولیۀ بارداری را دارید، ممکن است باردار باشید و بهتر است این موضوع را با یک تست خانگی بارداری، بیشتر بررسی کنید.

برخی از نشانه‌های اولیه‌ای که ممکن است بعد از لقاح تخمک یا لانه‌گزینی آن در رحم احساس کنید شامل موارد زیر است:

به تعویق افتادن عادت ماهانه: از اولین نشانه‌هایی که یک زن را به باردار بودن مشکوک می‌کند، عقب افتادن تاریخ عادت ماهانه است. اگرچه عقب افتادن عادت ماهانه ممکن است به دلیل موارد دیگری باشد، اما در زنانی که دوره‌های منظمی دارند، می‌تواند یکی از اولین نشانه‌های بارداری نیز باشد. اگر منتظر باردار شدن هستید و عادت ماهانۀ شما در موقع مقرر شروع نشده، بهتر است با استفاده از یک تست بارداری خانگی از باردار بودن خود مطمئن شوید.

درد شکم و لکه‌بینی: تخمک چند روز بعد از بارور شدن وارد رحم می‌شود و در دیوارۀ آن لانه‌گزینی می‌کند. این لانه‌گزینی می‌تواند با اندکی خونریزی که مادر به صورت لکه‌بینی آن را خواهد دید و کمی درد و گرفتگی در شکم همراه باشد. این دو مورد می‌تواند از نشانه‌های اولیۀ بارداری باشد. اگرچه ممکن است مادر این لکه‌بینی و درد را مشابه درد‌های پیش از شروع عادت ماهانه بداند، اما خونریزی ناشی از لانه‌گزینی نسبت به خون عادت ماهانه روشن‌تر است.

تغییرات پستان‌ها: بعد از لقاح و لانه‌گزینی جنین، سطح هورمون‌ها به سرعت تغییر می‌کند و این تغییرات باعث تغییر در بافت پستان می‌شود. ممکن است پستان‌ها در چند هفتۀ اول بارداری متورم و سنگین و همچنین نسبت به تماس حساس شوند. اگرچه مسائل دیگری نیز ممکن است باعث این تغییرات شود، اما اگر برای بارداری اقدام کرده‌اید و عادت ماهانۀ شما نیز عقب افتاده، بهتر است در صورت مشاهدۀ تغییر در پستان‌ها با انجام یک تست خانگی بارداری از وضعیت خود مطمئن شوید.

خستگی شدید: پروژسترون یکی از هورمون‌های بارداری است که وقتی سطح آن در بدن زیاد می‌شود، زن احساس خواب‌آلودگی و خستگی شدید می‌کند. علاوه بر آن، افزایش تولید خون در بدن و کم شدن سطح قند خون با شروع بارداری و لانه‌گزینی جنین می‌تواند باعث این احساس شود.

حالت تهوع: تغییرات سریع هورمونی در بدن زن بعد از لقاح تخمک می‌تواند باعث احساس تهوع و استفراغ در زن شود. احساس تهوع و حساس شدن به بو و مواد غذایی می‌تواند یکی از نشانه‌های اولیۀ بارداری باشد. اگرچه برخی از زنان ممکن است تا پایان دورۀ بارداری هیچ‌وقت این احساس را نداشته باشند.

افزایش دمای پایه‌ی بدن: اگر شما به صورت آگاهانه سعی در باردار شدن داشته‌اید، احتمالاً تغییرات دمای پایه‌ی بدن خود را اندازه می‌گرفتید تا زمان تخمک‌گذاری را پیدا کنید. معمولاً دمای پایه‌ی بدن از زمان تخمک‌گذاری تا قاعدگی بعدی کمی افزایش پیدا می‌کند. اگر بیش از دو هفته این دما بالا باقی بماند ممکن است به علت حامله بودن شما باشد.

حساسیت بویایی: ممکن است بعضی از رایحه ها برای شما ایجاد حساسیت کند و احساس ناخوشایندی را در شما ایجاد کندکه می تواند نشانه هایی دال بر بارداری شما باشد.

احساس گیجی و غش: پایین بودن میزان قند یا فشار خون منجر به حالت غش می شود می توانید با مصرف به اندازه آب و غذا از بروز چنین حالتی جلوگیری کنید

سایر نشانه‌های اولیۀ بارداری: تغییرات ناشی از لقاح تخمک می‌تواند نشانه‌های مختلف دیگری را نیز ایجاد کند. علاوه بر موارد بالا، فرد ممکن است در هفته‌های بعد از لقاح، دچار تکرر ادرار، یبوست، سردرد یا کمردرد شود. اگرچه هر کدام از این نشانه‌ها ممکن است دلیل دیگری داشته باشد، اما این نشانه‌ها در کنار سایر علامت‌ها و همچنین یک تست خانگی می‌تواند خبر از شروع بارداری شما باشد.

تغییر اشتها نشانه بارداری: در بعضی از شرایط ممکن است اشتیاق فراوانی نسبت به یک غذا داشته باشید و برعکس از یک نوع غذا متنفر باشید.

آزمایش خانگی تشخیص بارداری تا چه حد دقیق است؟

آزمایشاتی که یک هفته بعد از تاخیر در قاعدگی انجام می‌شوند، معمولا نتایج دقیق‌تری به شما ارائه کند. اگر آزمایش را صبح زود، (زمانی که ادرار غلیظ‌‌‌‌تر است انجام دهید)، نتیجه دقیق‌تر می‌شود.

آزمایش خانگی ادرار برای تشخیص بارداری معمولا ۹۹ درصد نتیجه دقیقی دارند. البته آزمایش خون از آزمایش ادرار دقیق‌تر است.

اینکه آزمایش ادرار بارداری در خانه چقدر می‌تواند دقیق باشد، به عوامل زیر بستگی دارد:
* چقدر از دستورالعمل‌ها پیروی می‌کنید؛
* تخمک‌گذاری چه زمانی انجام می‌شود و این عمل چطور رخ می‌دهد؛
* چه زمانی بعد از بارداری این آزمایش را انجام می‌دهید؛
* حساسیت آزمایش بارداری چقدر است.

آیا انجام آزمایش بارداری در خانه (HPT) پرهزینه یا دشوار است؟

شما می‌توانید دستگاه تست بارداری خانگی را از داروخانه‌ها و بدون نسخه تهیه کنید. قیمت این دستگاه‌ها بستگی به برند آن دارد.

استفاده از دستگاه‌های تست بارداری خانگی سریع و آسان است؛ اگر از دستورالعمل‌های آن‌ها با دقت پیروی کنید، نتیجه دقیقی خواهد داشت. این آزمایشات بارداری اغلب روش کار مشابهی دارند.

1.تست بارداری با استفاده از نمک

در قفسه آشپزخانه همه نمک وجود دارد. تمام آنچه شما برای انجام این آزمایش نیاز دارید، نمونه ادرار صبحگاهی، یک یا دو گرم نمک و یک لیوان تمیز برای ترکیب مواد است.

روش : نمونه ادرار را به لیوان اضافه کنید و یک یا دو گرم نمک روی آن بریزید. سه دقیقه صبر کنید.
علامت مثبت : اگر باردار باشید ، توده های سفید خامه ای شکل ایجاد خواهد شد
علامت منفی : اگر هیچ واکنشی بین ادرار و نمک اتفاق نیفتد، باردار نیستید.

2. تست بارداری با استفاده از شکر

شکر یکی از مواد غذایی است که همیشه در خانه ها پیدا می شود. به همین دلیل استفاده از این روش از همه آسان تر است. تمام آنچه برای این آزمایش نیاز دارید ، نمونه ادرارصبحگاهی، یک کاسه و یک قاشق غذاخوری شکر است. این کاری است که باید انجام دهید.

روش : به کاسه شکر اضافه کنید و نمونه ادرار را روی آن بریزید.
علامت مثبت : hCG موجود در ادرار، قند را به راحتی حل نمی کند. اگر می بینید که قند در ادرار تشکیل توده می دهد، باردار هستید.
علامت منفی : در صورتی که قند به راحتی در ادرار حل شود، نشان می دهد که شما باردار نیستید.

3. تست بارداری با استفاده از جوش شیرین

ما در آشپزخانه از جوش شیرین استفاده های مختلفی می کنیم، به خصوص هنگامی که نان درست می کنیم. اما این ماده قدرت تشخیص بارداری را هم دارد. برای این آزمایش، تنها چیزی نیاز دارید جوش شیرین ، نمونه ادرار و یک فنجان تمیز است.

روش: یک فنجان تمیز بردارید. در آن جوش شیرین بریزید. سپس نمونه ادرار جمع آوری شده را به آن اضافه کنید.
علامت مثبت: اگر بینید که جوش شیرین با ادرار واکنش می دهد و حباب و گاز از آن بیرون می آید، نشانه این است که شما باردار هستید
علامت منفی: اگر هیچ واکنشی اتفاقی نیفتد و محلول ته نشین شود، باردارنیستید.

4. تست بارداری با استفاده از گندم و جو

گندم و جو بخشی از سیستم غذایی روزانه بسیاری از مردم جهان است. آیا می دانستید که آنها می توانند در تشخیص بارداری هم به شما کمک کنند؟ درسته! هم گندم و هم جو در ادرار یک خانم باردار دو برابر سریعتر از آب جوانه می زنند. برای این آزمایش ، به دانه های جو و گندم ، نمونه ادرار و یک کاسه تمیز نیاز دارید.

روش : یک کاسه بردارید، نمونه ادرار را در آن بریزید و مقداری گندم و دانه جو به آن اضافه کنید. بگذارید دو روز بماند تا جوانه بزند.
علامت مثبت: اگر بذرها طی چند روز جوانه زدند، پس باید باردار باشید.
علامت منفی: در صورتی که جوانه نزدند، باردار نیستید.

5. تست بارداری با استفاده از پودر خردل

در صورت تاخیر در دوره قاعدگی و مشکوک بودن به بارداری می توانید از این تست خانگی استفاده کنید. تمام آنچه برای این آزمایش نیاز دارید نصف تا ¾ فنجان پودر خردل و یک وان پر از آب گرم است. گفته می شود پودر خردل بدن شما را گرم می کند و به شما کمک می کند تا از تاخیر قاعدگی خلاص شوید.

روش : پودر خردل را به آب گرم وان اضافه کنید و حدود 20 دقیقه در آن بمانید. دو تا سه روز صبر کنید.
علامت مثبت : اگر بعد از چند روز پریود نشدید ، ممکن است باردار باشید
علامت منفی: اما اگر پریود شدید، نشانه این است که هنوز باردار نیستید.

ادرار را با یکی از روش‌های زیر می‌توانید آزمایش کنید:
* روی دستگاه تست بارداری ادرار کنید؛
* داخل ظرفی مثل لیوان یک بار مصرف ادرار کنید و سپس دستگاه را داخل ادرار فرو ببرید؛
* در ظرفی ادرار کنید و برای انتقال آن به ظرف دیگر، از قطره چکان استفاده کنید.

با استفاده از تمامی این تکنیک‌ها، برای دیدن نتیجه باید چند دقیقه صبر کنید. نتیجه ممکن است به شکل یک خط، رنگ، یا نمادی مثل «+» یا «-» باشد. آزمایش‌های دیجیتال ممکن است با نشان دادن کلمات «باردار» (pregnant) یا «باردار نیستید» (not pregnant) نتیجه را نشان دهند.

در نهایت اگر سوالی در مورد آزمایش بارداری یا نتیجه‌ی آن داشتید، می‌توانید به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.

نتیجه منفی ممکن است بنا به دلایل زیر باشد:
* اینکه شما اصلا باردار نباشید
* از بارداری شما زمان زیادی نگذشته باشد
* یک دهم افراد زمانی که تاریخ قاعدگی عقب افتاده باشد، سطح hCG پایینی دارد.
* اگر نتیجه‌ی تست شما منفی است ولی هم‌چنان خون‌ریزی ماهانه ندارید، بهتر است حداقل سه تا ده روز بعد دوباره تست کنید.

دقت تست ادرار چقدر است؟

این تست دقت بالایی خواهد داشت در حدود 97 درصد چناچه به صورت دقیقی انجام شود

نتیجه آزمایش بارداری به چه معنا است؟

مهم است که بدانید نتیجه مثبت یا منفی بارداری چه معنایی دارد. اگر نتیجه آزمایش مثبت بود، شما باردار هستید. مساله‌ای نیست که چقدر خط، رنگ یا علامت آزمایش ضعیف است. اگر از دستگاه آزمایش بارداری خانگی نتیجه‌ی مثبتی گرفتید، با پزشک خود تماس بگیرید تا ببینید قدم بعدی چیست.

در موارد بسیار نادر، ممکن است این نتیجه کاذب باشد. این بدین معنی است که شما باردار نیستید، اما آزمایش می‌گوید باردار هستید. اگر ادرار شما حاوی خون یا پروتئین باشد، آزمایش بارداری به شکل کاذبی مثبت می‌شود. البته برخی داروهای خاص مثل آرام‌بخش‌ها، ضد انعقاد‌ها یا خواب‌آورها هم می‌توانند باعث مثبت شدن آزمایش بارداری (کاذب) شوند.

اگر نتیجه منفی دریافت کردید، احتمالا باردار نیستید؛ با این حال ممکن است باردار باشید اگر:
* تاریخ انقضای دستگاه آزمایش بارداری گذشته باشد؛
* آزمایش را به درستی انجام نداده باشید؛
* آزمایش را خیلی زود انجام داده باشید؛
* به دلیل استفاده بیش از اندازه از مایعات، ادرار شما بیش از حد رقیق شده باشد؛
* داروهای خاصی مثل داروهای ادرارآور یا آنتی هیستامین مصرف کرده باشید.

اگر نتیجه آزمایش بارداری شما منفی باشد، حدود یک هفته بعد، دوباره این آزمایش را تکرار کنید؛ برخی آزمایش‌های بارداری خانگی پیشنهاد می‌کنند که بدون در نظر گرفتن نتیجه، این کار را انجام دهید.

اگر در هر بار آزمایش، دو نتیجه‌ی متفاوت به دست آوردید، باید به پزشک مراجعه کنید. در این صورت انجام آزمایش خون می‌تواند راه‌گشا باشد.

منبع: سایت دکتردکتر
سایت مادرشو
سایت بیمارستان سارم
سایت مارکوپکس