بیماری التهابی لگن (PID)، عفونت اندام‌های تولید مثل در زنان است. از علائم عفونت لگن در زنان می‌توان به درد شکمی و تب اشاره کرد.

آنچه معمولاً اتفاق می‌افتد این است که باکتری‌ها ابتدا به واژن وارد می‌شوند و باعث عفونت می‌شوند. با گذشت زمان، این عفونت می‌تواند به اندام‌های موجود در لگن منتقل شود. اگر عفونت به خون شما گسترش پیدا کند، عفونت لگن در زنان می‌تواند بسیار خطرناک و حتی تهدید کننده زندگی باشد.

لگن کجاست؟

لگن در قسمت زیرین شکم قرار گرفته و شامل لوله‌های رحمی، تخمدان‌ها، دهانه رحم و خود رحم می‌شود. این وضعیت می‌تواند حدود ۵ درصد از زنان را درگیر کند، بنابراین توجه به علائم عفونت لگن اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. در ادامه مقاله پیش‌رو شما را به صورت دقیق‌تری با بیماری التهابی لگن (PID)آشنا می‌کنیم، با ما همراه باشید.

التهاب لگن چیست؟

بیماری عفونت لگن به عنوان یک اپیدمی خاموش شناخته می‌شود، چرا که در عین شایع بودن اغلب علائمی ایجاد نمی‌کند. این بیماری می‌تواند بافت اسکار با نوارهای رشته مانندی را در بافت‌ها و اندام‌ها ایجاد کند. طبق تحقیقات صورت گرفه در مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، از هر ۸ زن یک نفر مبتلا به التهاب لگن بوده که در هنگام بارداری با مشکل مواجه شده است.

علائم و نشانه‌های مربوط به بیماری التهابی لگن ممکن است طیفی از شرایط خفیف تا متوسط را شامل شود. در این میان برخی از زنان هم هیچ‌گونه علائم و نشانه‌ای را تجربه نمی‌کنند. بنابراین تا زمانی که دچار مشکلاتی در روند بارداری طبیعی نشده باشید یا به دردهای مزمن و گسترده رحمی مبتلا نشوید، احتمالا متوجه وجود این بیماری در خود نخواهید شد.

عفونت لگن در زنان

بیماری التهابی لگن، عفونت ارگان‌های تولید مثل زن است. این حالت معمولاً هنگامی رخ می‌دهد که باکتری‌های منتقل شده از رابطه جنسی، خود را به رحم، لوله‌های فالوپی یا تخمدان‌ها برسانند؛ سپس علائم عفونت لگن در زنان آشکار می‌شود. معمولاً علائم عفونت لگن در زنان، به طور مشخص قابل شناسایی نیست، در نتیجه اغلب افراد مبتلای بدون علائم عفونت لگن، از بیماری خود خبر ندارند.

علائم عفونت لگن در زنان

برخی از زنان مبتلا به التهاب و عفونت لگن نشانه‌ای ندارند. علائم عفونت لگن در زنان در صورت شناسایی، اغلب شامل موارد زیر است:

* درد شدید به ویژه در ناحیه لگن
* درد در پایین شکم (شایع‌ترین علامت)
* درد در قسمت فوقانی شکم
* تب
* رابطه جنسی دردناک
* ادرار دردناک
* خونریزی نامنظم
* بوی بد واژن
* ترشحات غیرمعمول واژن
* خستگی
* قاعدگی نامنظم
* درد در کمر و راست روده
* تکرر ادرار
* استفراغ

ترشحات واژن

بیماری التهابی لگن می‌تواند درد ملایم یا متوسط را ایجاد کند. با این حال، برخی از زنان درد و نشانه‌های شدیدی مانند درد شدید در شکم، استفراغ، غش و تب بالا را تجربه می‌کنند. اگر علائم شدید دارید؛ بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید. این عفونت ممکن است به جریان خون یا سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد. عفونت لگن در زنان می‌تواند یک وضعیت تهدیدکننده زندگی باشد.

بیماری التهابی لگن می‌تواند باعث درد خفیف یا متوسط شود. با این حال برخی از زنان دارای درد و علائم شدید مانند موارد زیر هستند:

* درد شدید در شکم
* استفراغ پر تکرار
* غش کردن
* تب بالا (بیشتر از 101 درجه فارنهایت)

اگر علائم شدید دارید ، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه نمایید. این عفونت ممکن است به جریان خون یا سایر قسمت‌های بدن شما سرایت کرده باشد. این موضوع می‌تواند تهدید کننده زندگی باشد.

بعضی اوقات علائم شبیه علائم کیست تخمدان، آپاندیسیت “appendicitis”، آندومتریوز “endometriosis” یا عفونت دستگاه ادراری (UTI) است.

PID می‌تواند بسیار حاد باشد و تا 30 روز طول بکشد. اگر عفونت لگنی بیش از 30 روز طول بکشد، مزمن است.

یک مشکل در درمان PID این است که علائم متنوعی دارد همچنین ممکن است در برخی از زنان هیچ علائمی نداشته باشد.

فردی که علائم را تجربه می‌کند و احتمال می‌دهد در معرض STI یا علل دیگر عفونت قرار گرفته است، می‌بایست به پزشک مراجعه کند.

علل عفونت لگن در زنان

بسیاری از انواع باکتری‌ها می‌توانند علل عفونت لگن در زنان باشند، اما عفونت‌های گونوره یا کلامیدیا شایع‌تر هستند. این باکتری‌ها معمولاً در طول رابطه جنسی محافظت‌نشده انتقال پیدا می‌کنند.

تشخیص عفونت لگن

پزشکان معمولاً بر اساس نشانه‌ها و علائم عفونت لگن، معاینه فیزیکی لگن، تجزیه و تحلیل ترشحات واژن و کشت سرویکس یا آزمایش ادرار، عفونت لگن در زنان را تشخیص می‌دهند. در طول معاینه فیزیکی لگن، دکتر برای اولین بار در مورد علائم عفونت لگن در شما سؤالاتی را می‌پرسد.

ممکن است پزشک شما از سواب پنبه برای نمونه‌برداری از مهبل و دهانه رحم استفاده کند. نمونه‌ها در آزمایشگاه برای تعیین ارگانیسمی که باعث عفونت می‌شود، تجزیه و تحلیل می‌شوند.

برای تایید تشخیص یا تعیین اینکه عفونت گسترده است، پزشک آزمایش‌های زیر را توصیه می‌کند:

آزمایش خون و ادرار: این آزمایش‌ها، گلبول‌های سفید (ممکن است عفونت را نشان دهند) و نشانگرهای التهاب را اندازه‌گیری می‌کنند. پزشک همچنین ممکن است آزمایش‌های HIV و عفونت‌های منتقله از راه جنسی را پیشنهاد کند که گاهی اوقات با عفونت لگن مرتبط هستند.

سونوگرافی: این آزمایش با استفاده از امواج صوتی، برای ایجاد تصاویر ارگانیسم‌های تولید مثل انجام می‌شود.

لاپاراسکوپی: در طی این روش، پزشک شما یک ابزار نازک و روشن را از طریق یک شکاف کوچک در شکم وارد می‌کند تا اندام‌های لگن شما را ببیند.

* اشعه ایکس
* درمان عفونت لگن

درمان‌های بیماری التهابی لگن عبارت‌اند از:

آنتی بیوتیک‌ها: پزشک شما ترکیبی از آنتی بیوتیک‌ها را بلافاصله تجویز می‌کند. پس از دریافت نتایج آزمایشگاه، پزشک ممکن است نسخه شما را دوباره تنظیم کند تا کنترل عفونت را بهتر مدیریت کند. درمان آنتی بیوتیک می‌تواند به جلوگیری از عوارض جدی کمک کند، اما نمی‌تواند آسیب را از بین ببرد.

آنتی بیوتیک‌ها جهت درمان PID عبارتند از:
* سفوکسیتین “cefoxitin”
* مترونیدازول “metronidazole”
* سفتریاکسون “ceftriaxone”
* داکسی سایکلین “doxycycline”

اگر آنتی بیوتیک‌ها ظرف مدت 3 روز تفاوتی در روند بیماری ایجاد نکنند، بیمار می‌بایست کمک بیشتری از پزشک بگیرد. پزشک ممکن است آنتی بیوتیک درمانی وریدی یا تغییر دارو را توصیه نماید.

درمان برای شریک زندگی شما: برای جلوگیری از عفونت مجدد با بیماری‌های مقاربتی، شریک جنسی شما باید مورد آزمایش قرار گیرد و درمان شود. شریک جنسی آلوده ممکن است نشانه‌های قابل توجهی نداشته باشد. اکثر زنان مبتلا به التهاب لگن فقط نیاز به درمان سرپایی دارند. با این حال، اگر شما به طور جدی بیمار باشید، به داروهای خوراکی پاسخ ندهید و یا باردار باشید؛ ممکن است نیاز به بستری شدن داشته باشید.

جراحی: این روش درمان به ندرت ضروری است. با این حال، اگر یک آبسه در ناحیه لگن تشکیل شده باشد؛ پزشک ممکن است آن را با جراحی تخلیه کند. اگر به درمان آنتی‌بیوتیک پاسخ ندهید، مثلاً زمانی که یک یا چند نشانه یا علائم عفونت لگن وجود نداشته باشد یا تشخیص مشکوک داشته باشید؛ نیاز به جراحی بیشتر می‌شود.

عوامل خطر التهاب لگن

تعدادی از عوامل که ممکن است خطر ابتلا به التهاب لگن را افزایش دهد:

* داشتن شرکای جنسی متعدد
* داشتن رابطه جنسی با فردی که دارای بیش از یک شریک جنسی است
* داشتن رابطه جنسی بدون کاندوم
* سابقه بیماری التهابی لگنی یا عفونت منتقله از راه جنسی

عوارض جانبی التهاب لگنی

بیماری التهابی لگن درمان نشده ممکن است بافت اسکار ایجاد کند. همچنین ممکن است در لوله‌های فالوپ ، آبسه ایجاد کند که می‌تواند به اندام‌های تولید مثل آسیب برساند. عوارض دیگر عبارت‌اند از:

حاملگی خارج رحمی: عفونت و التهاب لگن یکی از دلایل اصلی بارداری خارج رحمی است. در حاملگی خارج رحمی، بافت اسکار ناشی از عفونت لگن مانع تخمک‌گذاری از طریق لوله فالوپی می‌شود. حاملگی خارج از رحم می‌تواند خونریزی گسترده و تهدیدکننده زندگی را به وجود آورد و به مراقبت اورژانس نیاز داشته باشد.

ناباروری: عفونت لگن ممکن است به اندام‌های تولید مثل شما آسیب برساند و باعث ناباروری شود. تأخیر در درمان عفونت لگن به طور چشمگیری خطر ابتلا به ناباروری را افزایش می‌دهد.

درد مزمن لگن: بیماری التهابی لگن می‌تواند درد لگن را ایجاد کند. این درد ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها طول بکشد. عفونت در لوله‌های فالوپ و دیگر اندام‌های لگن می‌تواند درد را در هنگام مقاربت و تخمک‌گذاری ایجاد کند.

آبسه تخمدان: عفونت لگن ممکن است در لوله رحمی و تخمدان‌ها آبسه ایجاد کند. التهاب لگن قادر است آبسه یا کیسه های حاوی چرک در دستگاه تولید مثل شما ایجاد کند. به‌طور معمول، آبسه‌ها بر لوله‌های رحمی و تخمدان‌ها تأثیر گذارند، اما احتمال ایجاد آنها در رحم یا سایر اندام‌های لگنی نیز وجود دارد. اگر این آبسه‌ها تحت درمان قرار نگیرند، می‌توانند به یک عفونت تهدید‌کننده زندگی تبدیل شوند.

چه کسی بیشتر تحت تأثیر بیماری عفونت لگنی قرار می‌گیرد؟

عفونت PID در زنان، طی فعالیت‌های زیر افزایش می‌یابد:

* زنان زیر 25 سال داشته باشند و از نظر جنسی فعال باشند.
* چندین شریک جنسی داشته باشند.
* از داروهای جلوگیری از بارداری استفاده نکنند.
* استفاده بیش از حد از اسپری‌های آب و ضدعفونی کننده
* این بیماری بیشتر در بین زنان 15 تا 29 ساله دیده می‌شود.

چه زمانی برای درمان عفونت لگنی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر موارد زیر را تجربه کردید حتما به پزشک مراجعه کرده و از راهنمایی‌های او استفاده کنید:

* درد شدید در ناحیه زیر شکم
* حالت تهوع، استفراغ و ناتوانی در نگه داشتن چیزی در معده
* تب بالاتر از ۳۸ درجه

جهت تشخیص و درمان بیماری عفونت لگنی به کدام متخصص مراجعه کنم؟

هیچ آزمایش واحدی به منظور تشخیص و درمان بیماری التهابی لگن در زنان (PID) وجود ندارد. این بیماری براساس علائم و معاینه زنان تشخیص داده می‌شود. پزشک ابتدا از شما در مورد سابقه پزشکی و جنسی سوال خواهد کرد سپس با توجه به اطلاعات به دست آمده، آزمایشات را تجویز می‌نماید. در صورت مشاهده هر گونه علائم و به وجود آمدن وضعیت خاص زنانه به پزشک زنان و زایمان مراجعه نمایید. پزشک زنان تاریخچه‌ی پزشکی شما را مطالعه می‌نماید و با توجه به اطلاعات به دست آمده و معاینات فیزیکی درمان را آغاز می‌کند. به خاطر داشته باشید رعایت تمامی نکات و دستورالعمل‌های پزشکی به شما در درمان زودهنگام بیماری کمک می‌نماید و عوارض بعدی بیماری را به حداقل می‌رساند.

ترشحات بد واژن

اگر شما علائم و نشانه‌های عفونت لگنی را داشته باشید اما خیلی شدید نباشند، باید برای درمان زودهنگام آن اقدام کنید. ترشحات بدبوی واژن، ادرار دردناک یا خونریزی بین چرخه قاعدگی نیز می‌تواند از علائم عفونت مقاربتی باشد. اگر این علائم و نشانه‌ها را مشاهده کردید، رابطه جنسی خود را برای مدتی متوقف کنید و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. درمان سریع عفونت مقاربتی می‌تواند از ابتلا به عفونت لگنی جلوگیری کند.

تشخیص عفونت لگنی

یک پزشک در مورد علائم بیماری از بیمار سوالاتی می‌پرسد و معاینه لگن را جهت بررسی وضعیت بیمار انجام می‌دهد.

همچنین آن‌ها جهت تشخیص ابتلا به کلامیدیا و سوزاک آزمایشاتی انجام خواهند داد.

در این آزمایشات ممکن است یک سواب “swab” از دهانه رحم یا از مجاری ادراری و از مثانه که ادرار از آن جریان دارد گرفته شود. همچنین در این شرایط ممکن است آزمایشات خون و ادرار تجویز شود.

به منظور بررسی التهاب در لوله‌های رحمی از اسکن اولتراسوند “ultrasound” استفاده می‌شود.

گاهی از لاپاراسکوپ “laparoscope” جهت مشاهده ناحیه عفونی و درگیر استفاده می‌شود. در صورت لزوم می‌توان از طریق این روش نمونه‌های بافتی گرفت.

پیشگیری از ابتلا به بیماری عفونت لگنی

برای کاهش خطر ابتلا به بیماری عفونت لگنی می‌توانید کارهای زیر را انجام دهید.

رابطه جنسی ایمن داشته باشید. در هنگام رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید و تعداد شریک جنسی خود را محدود کنید. سابقه جنسی شریک زندگی خود را نیز جویا شوید.

با پزشک خود درباره جلوگیری از بارداری مشورت کنید. بسیاری از روش‌های پیشگیری از بارداری در برابر پیشرفت عفونت لگنی به کار نمی‌آیند. استفاده از روش‌های مانع شونده مانند استفاده از کاندوم می‌تواند خطر ابتلا به بیماری عفونت لگنی را کاهش دهد. حتی اگر از قرص‌های ضد بارداری هم استفاده می‌کنید، برای برقراری رابطه جنسی با شریک جنسی جدید حتما از کاندوم استفاده کنید تا از بیماری عفونت مقاربتی جلوگیری کنید.

آزمایش بدهید. اگر در معرض خطر ابتلا به بیماری عفونت مقاربتی هستید حتما به پزشک مراجعه کرده و آزمایش بدهید. در صورت لزوم نیز می‌توانید برنامه‌ای منظم برای ملاقات با پزشک و آزمایش تنظیم کنید. درمان سریع عفونت مقاربتی بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا به بیماری عفونت لگنی است.

از شریک جنسی خود بخواهید که آزمایش بدهد. اگر شما مبتلا به عفونت مقاربتی هستید، از شریک جنسی خود درخواست کنید تا او هم آزمایش دهد و در صورت نیاز تحت درمان قرار گیرد. این کار سبب می‌شود که از پیشرفت بیماری عفونت مقاربتی جلوگیری شود و همچنین احتمال ابتلا به عفونت لگنی نیز کاهش یابد.

واژن را با فشار آب زیاد شستشو ندهید. شست‌‌وشوی واژن تعادل باکتری‌ها را در واژن بر هم می‌زند.

کنار آمدن با بیماری عفونت لگنی و پشتیبانی

بیماری عفونت لگنی می‌تواند منجر به ایجاد احساس ناراحتی یا استرس شود. شما ممکن است با تشخیص عفونت مقاربتی، ناباروری احتمالی یا درد مزمن سروکار داشته باشید. برای کنار آمدن با فراز و نشیب‌های تشخیص این بیماری، راهکارهای زیر را در نظر بگیرید:

برای درمان بیماری خود اقدام کنید. بیماری عفونت لگنی اغلب در اثر عفونت مقاربتی ایجاد می‌شود. دانستن این مسئله که شما عفونت مقاربتی دارید می‌تواند برای شما یا همسرتان آسیب‎زا باشد. با این حال، شما و همسرتان باید برای درمان این بیماری اقدام کنید تا شدت عفونت لگنی را کاهش دهید و در نتیجه از عفونت مجدد جلوگیری کنید.

آماده باشید. اگر بیش از یک دوره بیماری التهابی لگن را تجربه کرده باشید، بیشتر در معرض خطر ناباروری هستید. اگر برای بارداری اقدام کرده‌اید و ناموفق بوده‌اید باید برای ارزیابی ناباروری با پزشک خود مشورت کنید. از پزشک خود درخواست کنید تا مراحل آزمایش و درمان ناباروری را برای شما شرح دهد. فهم درست در مورد این فرایند ممکن است استرس شما را کاهش دهد.

به دنبال پشتیبانی باشید. اگرچه سلامت جنسی، ناباروری و درد مزمن می‌تواند موضوعات کاملا شخصی باشد، اما برای حمایت و پشتیبانی می‌توانید با شریک عاطفی، اعضای نزدیک خانواده، دوستان یا یک متخصص در ارتباط باشید. بسیاری از گروه‌های پشتیبانی آنلاین وجود دارند که به شما این امکان را می‌دهند که به صورت ناشناس بتوانید دغدغه‌ها و نگرانی‌هایتان را در میان بگذارید.

آمادگی برای ویزیت حضوری نزد پزشک متخصص

اگر علائم و نشانه‌های بیماری التهابی لگن را دارید حتما برای گرفتن وقت از پزشک متخصص مربوطه اقدام کنید. در ادامه اطلاعاتی از چگونگی آمادگی برای مراجعه به پزشک مربوطه و انتظاراتی که از پزشک می‌رود را شرح داده‎ایم.

قبل از مراجعه به پزشک چه باید بکنید؟

از هرگونه محدودیت قبل از قرار ملاقات مطلع شوید. زمانی که برای گرفتن وقت از پزشک مورد نظر اقدام می‌کنید، حتما بپرسید که آیا نیاز است کاری از قبل انجام دهید یا خیر.

* تمامی علائمی که تجربه کرده‌اید را در جایی یادداشت کنید. حتی اگر موردی بود که حس کردید با موضوع اصلی نامرتبط است را نیز می‌توانید یادداشت کنید.

* لیستی از داروهایی که مصرف می‌کنید را یادداشت کنید. لیستی از داروها، ویتامین‌ها یا مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید را تهیه کنید.

* سوالات خود را یادداشت کنید. سوالاتی که در نظر دارید از پزشک متخصص بپرسید را یادداشت کنید تا در هنگام مراجعه حضوری تمامی مسائل را بتوانید عنوان کنید.

برخی سوالات پایه که از پزشک می‌پرسید شامل موارد زیر است:

چه آزمایش‌هایی باید بدهم؟
آیا بیماری من در اثر عفونت مقاربتی است؟
آیا شریک جنسی من نیز باید آزمایش دهد و تحت درمان قرار گیرد؟
آیا در طول درمان باید از داشتن رابطه جنسی اجتناب کنم؟ چه مقدار طول می‌کشد؟
چگونه می‌توانم از دوره‌های بعدی بیماری التهاب لگنی پیشگیری کنم؟
آیا این مسئله در باروری من مشکل ایجاد می‌کند؟
آیا دارویی که برای من تجویز می‌کنید جایگزین گیاهی دارد؟
آیا می‌توانم در خانه مراحل درمان را طی کنم؟ یا نیاز است که حتما در بیمارستان بستری شوم؟
نیاز است که دوباره برای ویزیت نزد شما مراجعه کنم؟
چه انتظاری از پزشک می‌رود؟
پزشک شما ممکن است سوالات متعددی نظیر سوالات زیر از شما بپرسد.
آیا شما شریک جنسی جدید داشته‌اید یا دارای تعدد شریک جنسی هستید؟
آیا همیشه از کاندوم استفاده می‌کنید؟
اولین باری که علائم را مشاهده کردید چه زمانی بود؟
علائم شما چیست؟
آیا دردی در ناحیه لگنی نیز تجربه می‌کنید؟
علائم شما چه مقدار شدت دارند؟

سخن آخر:

لگن قسمت پایین شکم است که شامل لوله‌های فالوپ، تخمدان‌ها، دهانه رحم و رحم می‌شود. عفونت لگن در زنان شایع است و سالانه هزاران نفر در سراسر جهان به این عارضه مبتلا می‌شوند. چندین نوع باکتری می‌توانند عامل عفونت لگن در زنان شوند. از جمله باکتری‌هایی که باعث عفونت‌های منتقله از راه جنسی ( بیماری مقاربتی) مثل گونوره و کلامیدیا می‌شوند.

عفونت لگن در بعضی موارد اگر به موقع درمان نشود، خطرات زیادی برای فرد به همراه دارد.

منبع: سایت دکتردکتر
سایت رسا
سایت پذیرش24