ترانگزامیک اسید چیست و چه کاربردی دارد؟

ترانگزامیک اسید یا ترانکزامیک اسید قرص یا کپسولی است سفید و بیضی شکل. کپسول ترانگزامیک اسید برای بهبود لخته شدن خون کاربرد دارد و در دسته ی داروهای بندآورنده ی خون و ضد خونریزی قرار می گیرد. ترانگزامیک اسید یک هورمون نیست. ترانگزامیک اسید برای درمان خونریزی شدید قاعدگی در زنان استفاده می شود. این دارو برای کاهش میزان خونریزی در طول پریود شما استفاده می شود، اما خونریزی قاعدگی را متوقف نمی کند. هم چنین از کپسول ترانسید برای درمان خونریزی واژینال یا لکه بینی نیز استفاده می شود.

این دارو ممکن است برای موارد دیگر مانند لکه پوستی، و یا سایر موارد خون‌ریزی مانند خون‌ریزی بعد از کشیدن دندان و خون دماغ شدن هم تجویز شود. از این رو برای اطلاعات بیشتر و استفاده از کپسول ترانگزامیک اسید از دکتر زنان مشاوره بگیرید.

چهار نکته ی مهم:

اگر خونریزی شما در طول درمان بهبود نیافت یا بدتر شد با پزشک زنان تماس بگیرید.
اگر این دارو خونریزی شما را بعد از دو دوره پریود کاهش نمی دهد یا به نظر می رسد دیگر موثر نیست، با پزشک زنان مشورت کنید.
استفاده از داروی ترانگزامیک اسید نوعی کنترل بارداری نیست و از بیماریهای مقاربتی محافظت نمی کند.
قرص ترانگزامیک اسید فقط با تجویز پزشک در دسترس است.

نام انگلیسی دارو ترانگزامیک اسید:

Tranexamic acid

نام تجاری و یا رایج دارو:
Lysteda
ترانکزامیک اسید
اسید ترانگزامیک
اسید ترانکسامیک
ترانگزیپ
ترانسید.

نحوه ی عملکرد داروی ترانگزامیک اسید:

ترانگزامیک اسید یک عامل ضد فیبرینولیتیک است. با ممانعت از عملکرد پلاسمین مانع لیز شدن لخته‌های خونی می‌شود و با جلوگیری از تجزیه لخته های خون که مانع خونریزی می شود، عمل می کند.

اسیدترانکسامیک بطور رقابتی فعال شدن پلاسمینوژن را مهار می کند و در نتیجه تبدیل پلاسمینوژن به پلاسمین ( فیبرینولیزین ) را کاهش می‌دهد. این دارو همچنین بطور مستقیم فعالیت پلاسمین را مهار می‌نماید، ولی مقادیر زیاد آن برای ایجاد این اثر لازم است.

فارماکوکینتیک ترانگزامیک اسید

50-30 در صد مقدار مصرف از مجرای گوارش جذب می‌شود. کمتر از 5 درصد دارو متابولیزه می‌شود. نیمه عمر دارو تقریباً 2 ساعت است. زمان لازم برای رسیدن به اوج غلظت پلاسمایی از راه خوراکی تقریباً 3 ساعت است. حداکثر غلظت پلاسمایی از راه خوراکی پس از مصرف یک دوز یک گرمی mcg/ml8 می‌باشد. دارو از راه فیلتراسیون گلومرولی دفع می‌شود. حداکثر تا 39 درصد دارو پس از مقدار مصرف خوراکی mg/kg15-10 طی 24 ساعت و 90 در صد مقدارmg/kg10 از راه تزریقی طی 24 ساعت از راه ادرار دفع می‌شود.

اشکال دارویی ترانگزامیک اسید:

داروی ترانگزامیک اسید به شکل قرص، کپسول، آمپول و ژل موضعی موجود است. برخی از مطرح ترین اسامی این دارو از این قرار است:
آمپول ترانگزیپ ۵۰۰ میلی گرم
کپسول ترانسید ۲۵۰ میلی گرم
کپسول ترانگزامیک اسید ۲۵۰ میلی گرم.
آمپول ترانگزیپ برای درمان مشکلات خونریزی به کار می رود.

نحوه ی مصرف قرص ترانگزامیک اسید و دوز مصرفی

* ترانگزامیک اسید به صورت قرصی است که خوراکی مصرف می شود.
* قرص ترانگزامیک اسید را کامل ببلعید.
* این دارو را شکسته، جویده یا خرد نکنید.
* قرص ترانگزامیک اسید را طبق دستور پزشک زنان و یا بدون غذا به صورت خوراکی مصرف کنید.
* ترانگزامیک اسید را در زمان مشخص استفاده کنید.
* در چرخه قاعدگی بیش از ۵ روز از داروی ترانگزامیک اسید استفاده نکنید و یا بیش از ۶ قرص را در یک دوره ۲۴ ساعته مصرف نکنید.
* مقادیر بیشتری از داروی ترانگزامیک اسید را مصرف نکنید.
* دارو را برای مدت زمان طولانی تری از دستور پزشک مصرف نکنید.
* در صورت پریود نشدن، داروی ترانگزامیک اسید را مصرف نکنید.
* ترانگزامیک اسید را دقیقاً طبق دستور پزشک زنان مصرف کنید.
* رژیم غذایی طبیعی خود را ادامه دهید، مگر اینکه پزشک زنان خلاف این را به شما توصیه کند.

میزان مصرف داروی ترانگزامیک اسید

* میزان مصرف این دارو براساس شرایط پزشکی و پاسخ به درمان است.
* در ۲۴ ساعت بیش از۶ قرص مصرف نکنید.
* در صورت تغییر در الگوی خونریزی یا ادامه خونریزی شدید یا بدتر شدن آن، به پزشک زنان خود اطلاع دهید.
* دوز این دارو برای بیماران مختلف متفاوت خواهد بود.
* بسیار مهم است که پزشک زنان در حین استفاده از این دارو تغییرات شما را بررسی کند همچنین به شما این امکان را می دهد که پزشک شما ببیند دارو مفید است یا خیر و تصمیم می گیرد که آیا شما همچنان به مصرف آن ادامه دهید.

عوارض جانبی داروی ترانگزامیک اسید

به یاد داشته باشید که پزشک این دارو را برای شما تجویز کرده است زیرا صلاحدید پزشک این است که سود شما بیش از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند عوارض جانبی جدی ندارند.

در صورت بروز هر یک از عوارض جانبی زیر بلافاصله با پزشک زنان مشورت کنید:

عوارض جانبی شایع:
* پوست رنگ پریده
* مشکل تنفس با فشار
* خونریزی یا کبودی غیرمعمول
* خستگی یا ضعف غیرمعمول

عوارض جانبی کمتر شایع:
* اضطراب
* تغییر دید
* درد یا گرفتگی قفسه سینه
* گیجی
* سرفه کردن
* مشکل در بلعیدن
* سرگیجه یا سبکی سر
* غش کردن
* ضربان قلب سریع
* بی حسی دست ها
* درد، قرمزی یا تورم در بازو یا پا
* پف یا تورم پلک ها یا اطراف چشم ها، صورت، لب ها یا زبان
* بثورات پوستی، کهیر یا خارش

برخی از عوارض جانبی ممکن است رخ دهد که معمولاً نیازی به توجه پزشکی ندارند. با سازگاری بدن با دارو، این عوارض جانبی ممکن است از بین بروند. همچنین، متخصص مراقبت های بهداشتی شما ممکن است بتواند در مورد راه های پیشگیری یا کاهش برخی از این عوارض جانبی شما را راهنمایی کند.

در صورت ادامه یا آزار دهنده بودن عوارض جانبی زیر، یا در صورت داشتن هرگونه سوال در مورد آنها، با پزشک زنان مشورت کنید:

عوارض جدی:
* درد شکم یا معده، ناراحتی یا حساسیت به لمس
* لرز یا تب
* مشکل در حرکت
* سردرد، شدید و ضربان دار
* درد مفصل یا کمر
* درد یا گرفتگی عضله
* دردهای عضلانی یا سفتی
* گرفتگی یا آبریزش بینی

در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله: مشکلات چشم یا پلک، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.

نکته مهم:
اگرچه بعید است، اما این دارو ممکن است مشکلات جدی در لخته خون ایجاد کند. در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی بعید اما جدی، مصرف ترانگزامیک اسید را متوقف کرده و فوراً به پزشک مراجعه کنید.

عوارض جانبی نادر:
* سرفه خون
* غش کردن
* درد
* تورم
* گرما در کشاله ران
* درد در بازوها و پاها
* ضعف در یک طرف بدن
* اختلال گفتار
* تغییرات ناگهانی بینایی
* گیجی
* تغییرات بینایی.

واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی از جمله: بثورات پوستی، خارش، تورم (به ویژه در صورت، زبان، گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفس فوراً به پزشک مراجعه کنید.

موارد احتیاط مصرف داروی ترانگزامیک اسید

حساسیت:
قبل از مصرف داروی ترانگزامیک اسید، در صورت حساسیت به آن یا اگر آلرژی دیگری دارید به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیرفعال باشد، که می تواند باعث واکنش های آلرژیک یا سایر مشکلات شود. برای اطلاعات بیشتر با داروساز خود صحبت کنید. همچنین اگر به موارد دیگر از قبیل غذاها، رنگها، مواد نگهدارنده یا حیوانات آلرژی دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.

در نظر داشته باشید که این دارو ممکن است باعث واکنش های آلرژیک جدی از جمله آنافیلاکسی شود. آنافیلاکسی می تواند زندگی را تهدید کند و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. اگر در حین استفاده از این دارو دچار تنگی نفس، گرفتگی قفسه سینه، گرگرفتگی صورت، مشکل در بلع یا تورم دست، صورت یا دهان خود هستید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.

سابقه ی خونریزی:
قبل از استفاده از این دارو، سابقه پزشکی خود را به پزشک یا داروساز اطلاع دهید.

* خونریزی در مغز (خونریزی زیر عنکبوتیه)
* سابقه لخته شدن خون (مانند پاها،ریه، مغز، چشم)
* برخی بیماری های قلبی (ضربان نامنظم قلب، مشکلات دریچه قلب)
* مشکلات لخته شدن خون
* مشکلات کلیوی (از جمله خون در ادرار)
* خونریزی پریود نامنظم به علت نامشخص.

نکته مهم: اگر ریسک ابتلا به لخته خون دارید احتمالاً نظر پزشک این است که داروی ترانگزامیک اسید را مصرف نکنید.

مشکلات چشمی:
در صورت بروز هر گونه مشکل چشمی مانند تغییر در بینایی فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.

بارداری و شیردهی:
این دارو معمولاً در دوران پریود شما استفاده می شود. بنابراین بعید است در دوران بارداری استفاده شود. اگر باردار هستید یا قصد بارداری را دارید به پزشک خود اطلاع دهید.

مطالعات کافی در مورد تعیین خطر نوزاد در هنگام استفاده از این دارو در دوران شیردهی در زنان وجود ندارد. قبل از مصرف این دارو هنگام شیردهی، مزایای بالقوه را در مقابل خطرات احتمالی بسنجید.

پیشگیری از بارداری:
اگر از قرص های جلوگیری از بارداری یا دیگر روش های جلوگیری از بارداری استفاده می کنید (به عنوان مثال پچ، حلقه واژن یا دستگاه داخل رحمی) به پزشک خود اطلاع دهید.

اگر از روش پیشگیری از بارداری هورمونی نیز استفاده می کنید نباید از این دارو استفاده کنید زیرا ممکن است احتمال لخته شدن خون، حمله قلبی یا سکته را افزایش دهد.

بیماری کلیوی:
اگر بیماری کلیوی دارید یا تا به حال به پزشک خود اطلاع داده اید. همچنین اگر فاصله بین شروع دوره های پریود شما کمتر از ۲۱ روز یا بیشتر از ۳۵ روز است به پزشک خود بگویید.

جراحی:
قبل از انجام جراحی، کلیه محصولات مورد استفاده خود (از جمله داروهای تجویز شده، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) را به پزشک یا دندانپزشک خود بگویید.

سابقه پزشکی:
وجود برخی مشکلات پزشکی ممکن است در استفاده از این دارو تأثیر بگذارد. در صورت داشتن سایر مشکلات پزشکی، به ویژه موارد زیر پزشک زنان را در جریان بگذارید:

* سرطان خون حاد پرومیلوسیتی
* لخته خون ، فعال یا سابقه
* ترومبوز ورید عمقی (لخته شدن خون در پا)
* آمبولی ریوی (لخته شدن خون در ریه)
* انسداد عروق شبکیه یا ورید (لخته شدن خون در چشم) ، سابقه
* سکته مغزی (لخته شدن خون در مغز) – در بیماران با این شرایط استفاده نمی شود.
* بیماری کلیه – با احتیاط استفاده کنید. اثرات ممکن است به دلیل کند کردن دارو از بدن افزایش یابد.
* اگر از روش پیشگیری از بارداری هورمونی نیز استفاده می کنید نباید از ترانگزامیک اسید استفاده کنید، زیرا ممکن است احتمال لخته شدن خون، حمله قلبی یا سکته را افزایش دهد.

تداخلات دارویی ترانگزامیک اسید با داروهای دیگر

تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما را تغییر دهد یا خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این سند شامل همه تداخلات دارویی احتمالی نیست. لیستی از تمام کالاهایی که استفاده می کنید (شامل داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) را نگه دارید و آن را با پزشک و داروساز خود به اشتراک بگذارید. بدون تأیید پزشک ، دوز داروها را شروع ، متوقف یا تغییر ندهید.

اگرچه بعضی از داروها به هیچ وجه نباید با هم استفاده شوند، اما در موارد دیگر حتی در صورت ایجاد تعامل ممکن است از دو داروی مختلف استفاده شود. در این موارد پزشک ممکن است بخواهد دوز دارو را تغییر دهد، یا اقدامات احتیاطی دیگر لازم است.

هنگامی که این دارو را مصرف می کنید، به خصوص مهم است که متخصص مراقبت های بهداشتی شما بدانید که از داروهای ذکر شده در زیر استفاده می کنید.

فعل و انفعالات زیر بر اساس اهمیت بالقوه آنها انتخاب شده اند و لزوماً همه گیر نیستند.

تداخل دارویی:
استفاده از این دارو با هر یک از داروهای زیر توصیه نمی شود. ممکن است پزشک زنان تصمیم بگیرد که شما را با این دارو معالجه نکند یا برخی از داروهای دیگر را که تغییر می دهید تغییر دهد.

* دزوجسترول
* دروسپیرنون
* استرادیول
* اتینیل استرادیول
* اتینودیول
* اتونوژسترل
* ژستودن
* لوونورژسترل
* مدروکسی پروژسترون
* مسترانول
* نومژسترول
* نورلژسترومین
* نوراتیندرون
* نرمترین
* نورجسترل.

داروهایی که به صورت همزمان توصیه نمی شوند:

استفاده از این دارو با هر یک از داروهای زیر معمولاً توصیه نمی شود ، اما ممکن است در بعضی موارد لازم باشد. اگر هر دو دارو با هم تجویز شوند، پزشک ممکن است دوز دارو یا تعداد دفعات استفاده از یک یا هر دو دارو را تغییر دهد.

* کلرپرومازین
* ترتینوئین

داروهایی که خطر خونریزی را بالا می برند:

تمام برچسب های داروهای تجویزی و بدون نسخه را به دقت بررسی کنید زیرا بسیاری از داروها حاوی تسکین دهنده درد / کاهش دهنده تب (مانند آسپرین ، ایبوپروفن ، ناپروکسن) هستند که ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهند. در صورت تجویز پزشک به دلایل پزشکی خاص مانند حمله قلبی یا پیشگیری از سکته مغزی (با دوزهای ۸۱-۳۲۵ میلی گرم در روز) ، آسپرین با دوز پایین باید ادامه یابد. از دکتر یا داروساز خود برای جزئیات بیشتر بپرسید.

تداخلات غذایی:
از مصرف برخی از داروها نباید در زمان خوردن غذا یا خوردن انواع خاصی از غذا استفاده شود زیرا ممکن است تداخل ایجاد کند. استفاده از الکل یا تنباکو همراه با داروهای خاص نیز ممکن است باعث ایجاد تداخل شود. با پزشک متخصص خود در مورد استفاده از دارو با غذا ، الکل یا دخانیات مشورت کنید.

علائم اوردوز داروی ترانگزامیک اسید

اگر کسی داروی ترانگزامیک اسید را بیش از حد مصرف کرده و علائم جدی مانند از دست دادن یا مشکل تنفس دارد، با اورژانس تماس بگیرید.

علائم مصرف بیش از حد:
* حالت تهوع
* استفراغ
* اسهال
* سرگیجه
* تغییرات بینایی
* تغییر در رفتار یا خلق و خوی
* لرزش یا لرزش غیرقابل کنترل بخشی از بدن
* راش

دوزهای بالاتر کل IV (مثلاً ۵۰ میلی گرم در کیلوگرم)، مانند آنهایی که بعد از عمل داده می شوند ، ممکن است با افزایش خطر تشنج همراه باشد. دوزهای پایین تر (به عنوان مثال ، ۱ یا ۲ گرم داده شده در ۸ ساعت اول ضربه) به نظر نمی رسد خطر تشنج یا ترومبوآمبولی وریدی را افزایش دهد.

دارو های هم گروه ترانگزامیک اسید

- آنتی هموفیلیک فاکتور 8
- کمپلکس فاکتور9
- آمینوکاپروئیک اسید
- آپروتینین
- فاکتور7
- فاکتور8 مهارکننده بای پس
- فاکتور9
- فاکتور13
- فیبرینوژن
- فاکتور1
- ترومبین آلفا موضعی
- پروترومبین کمپلکس
- ترومبین-سیستمیک
- آنتی هموفیلیک فاکتور 10
- فاکتور ۸ + وون ویلبراند

شرایط نگهداری قرص ترانگزامیک اسید

* قرص ترانگزامیک اسید را دور از دسترس کودکان نگه دارید.
* قرص ترانگزامیک اسید را در جایی خشک و خنک و به دور از گرما و تابش نور مستقیم نگه دارید.

جواب سوالات شما در خصوص داروی ترانگزامیک اسید

این دارو، مانند دیگر داروها نباید خودسرانه مصرف شود. سوالات زیر رایج ترین سوالات در خصوص مصرف این دارو است:

1. آیا می توان قرص ترانگزامیک اسید را در نوجوانی استفاده کرد؟
این دارو ممکن است توسط خانم های نوجوان استفاده شود، اما برای استفاده قبل از شروع پریود در نظر گرفته نشده است. مطالعات مناسبی در مورد رابطه سن با اثرات ترانگزامیک اسید در کودکان یا دختران نوجوان کمتر از ۱۲ سال انجام نشده است.

2. آیا می توان قرص ترانگزامیک اسید را در دوران یائسگی استفاده کرد؟
قرص ترانگزامیک اسید برای استفاده در دوران یائسگی در نظر گرفته نشده است.

3. قرص ترانگزامیک اسید برای چیست؟
ترانگزامیک اسید با مهار کردن پلاسمینوژن خونریزی رو کم می کند.

4. قرص ترانگزامیک اسید در قاعدگی؟
مقدارش بر اساس حجم خونریزی طبق نظر پزشک تجویز می شود.

5. نحوه مصرف قرص ترانگزامیک اسید؟
بیشتر از ۳روز بهتره تجویز نشود.

ترانگزامیک اسید برای درمان لکه پوستی استفاده می شود؟

ترانگزامیک اسید یا ترانکزامیک اسید یکی از مواد نه چندان شناخته شده اما موثر در مراقبت از پوست است. احتمالا شما برای اولین بار است که نام این اسید را می‌شنوید اما ترانگزامیک اسید با تاثیر چشمگیری که در بهبود وضعیت پوست دارد از نظرها مخفی نخواهد ماند. این ماده اثری عالی در روشن کردن پوست و از بین بردن لکه‌های پوستی دارد و می‌تواند ملازما، هایپرپیگمنت‌ها و لک‌های ناشی از جای جوش را به راحتی درمان کند. این ماده به عنوان یک سرم درمانی پس از پاکسازی پوست و قبل از استفاده از محصولات مراقبتی مثل مرطوب کننده و ضدآفتاب به کار می‌رود.

هر چند در بالا به تاثیر ترانگزامیک اسید برای مراقبت از پوست استفاده شد، اما از مصرف خودسرانه ترانگزامیک اسید برای رفع لکه پوستی و غیره به صورت جدی پرهیز کنید. برای هر اقدامی بهتر است از متخصص پوست کمک بگیرید.

مفنامیک اسید بهتر است یا ترانگزامیک اسید؟

مفنامیک اسید جز دسته ی داروهای ضد التهابی است که برای درمان درد قاعدگی و کاهش خونریزی شدید پریود استفاده می شود. ترانگزامیک اسید نیز چنین خاصیت کاهنده ی خونریزی را دارد. اما اینکه کدام بهتر است را باید دکتر زنان تشخیص دهد.

دیکلوفناک بهتر است یا ترانگزامیک اسید؟

قرص دیکلوفناک نیز از دسته داروهای ضد التهابی است که برای کاهش درد، التهاب و تب مصرف می شود. گاهی زنان از این دارو برای کاهش درد پریود و کم کردن خونریزی یا قطع لکه بینی نیز استفاده می کنند. برخی نیز هر دو داروی دیکلوفناک و ترانگزامیک اسید را با هم مصرف می کنند. بهتر است از مصرف خودسرانه این دو دارو بپرهیزید و در این خصوص با دکتر زنان مشورت کنید.

منبع:
سایت دکترتو
سایت دارویاب
سایت پذیرش24