آنچه به عنوان رشد طبیعی در نظر گرفته می شود طیف گسترده ای را شامل می شود و این مراحل مهم رشدی نوعی راهنمای کلی در خصوص نحوه رشد کودک در اختیارتان قرار می دهند.
بسیاری از والدین گاهی نگران قرار داشتن یا نداشتن فرزندشان در مسیر صحیح و خط رشدی مناسب می باشندبسیاری از والدین گاهی نگران قرار داشتن یا نداشتن فرزندشان در مسیر صحیح و خط رشدی مناسب می باشند. در این وضعیت کودکانی وجود دارند که ممکن است مطابق با جدول رشدی پیش نروند و در مراحل دیگری مانند رنگ آمیزی مهارت بیشتری داشته باشند یا با خواهر و برادر بزرگتر از خود که زودتر از آنها شروع به راه رفتن کردند مقایسه شوند.
معمولاً این موارد نگران کننده نخواهند بود و این کودکان سرانجام خود را به مراحل رشدی مورد نظر می رسانند. با این حال چنانچه در خصوص رشد و تکامل کودک نگرانی وجود داشته باشد تعیین و تشخیص زودهنگام آن دارای اهمیت است چرا که مداخله زودهنگام می تواند بسیار مفید واقع شود.
بهتر است با مراحل رشد معمول که در این راهنما آورده شده است آشنا شوید چرا که بدین وسیله می توانید پیشرفت کلی کودک نوپای خود را مورد بررسی قرار دهید.
مراحل رشد از 6 تا 12 ماهگی
* از جلو به پشت و از پشت به جلو شروع به غلت زدن می کند.* از 7 ماهگی بدون استفاده از دست جهت حفظ تعادل و نگاه داشتن خود، با ایمنی بیشتری می نشیند.
* از حدود 7 ماهگی شروع به چهار دست و پا رفتن یا کشیدن باسن خود بر روی زمین می کند.
* از حدود 9 ماهگی به منظور ایستادن خود را بالا کشیده و شروع به حرکت در اطراف مبلمان می کند و تا 11 ماهگی می تواند زمانی که می خواهد از وضعیت ایستاده خارج شده و بنشیند این کار را با کنترل بیشتری انجام دهد.
* نخستین قدم های خودرا برمی دارد، هرچند انجام این حرکت می تواند هنوز چندین هفته یا چندین ماه به طول انجامد.
* از 9 ماهگی در گرفتن اشیاء با کمک انگشت شست و سبابه مهارت پیدا می کند.
* از 9 ماهگی شروع به اشاره به اجسام و اشیاء می کند.
* اشیاء را از یک دست به دست دیگر انتقال می دهد.
* از 10 ماهگی توانایی رها کردن جسمی به دلخواه و از روی عمد را بدست می آورد.
* به دنبال اسباب بازی پنهان شده می گردد.
* در اواخر سال شروع به تغذیه مستقل با قاشق می کند، هرچند گاهی محل قرار دادن قاشق در دهان را گم می کند.
* در حدود 9 تا 10 ماهگی در غان و غون کردن مهارت بیشتری پیدا می کند و نخستین واژه های خود مانند «دادا» یا «ماما» را به زبان می آورد.
* از حالتهای مختلف صورت جهت نشان دادن نیازهای خود بهره می برد.
* از حدود 9 ماهگی با شنیدن نام خود شروع به پاسخ دادن می کند.
* از غریبه ها خجالت کشیده و از حدود 8 ماهگی به هنگام دور شدن از شما دچار اضطراب زیادی می شود.
* در حدود 11 ماهگی بوسیدن را یاد می گیرد.
* درخواستهای ساده را درک کرده و سر خود را به نشانه پاسخ منفی یا «نه» تکان می دهد.
مراحل رشد از 1 تا 2 سالگی
* شروع به کشیدن خود به سوی مبل کم ارتفاع می کند.* شروع به راه رفتن ابتدا با پاهایی صاف و از هم باز می کند و سپس به تدریج با پاهایی مستقیم تر و نزدیکتر به هم و تعادل بهتر راه می رود.
* از هل دادن اسباب بازی های چرخدار لذت خواهد برد.
* از حدود 15 ماهگی به صورت چهار دست و پا از پله ها بالا می رود و با استفاده از باسن خود از آنها پایین می آید.
* سعی می کند بدود اگرچه اغلب همانطور که در حال یادگیری نحوه توقف از حالت دویدن است سرنگون می شود.
* می تواند برجی متشکل از دو تا سه بلوک بسازد.
* مداد شمعی را در دست گرفته و سعی می کند اولین نقاشی خط خطی خود را بکشد. از حدود 18 ماهگی در حالی که دستان شما را در دست دارد شروع به پایین آمدن از پله ها می کند.
* انداختن توپ را یاد می گیرد و ممکن است از حدود 18 ماهگی شروع به ضربه زدن به یک توپ بزرگ با تماشای نحوه انجام این کار نماید.
* می تواند کفش های خود را درآورد و از 18 ماهگی ممکن است سعی در به پا کردن جوراب و کفش های خود کند.
* به طور مداوم به گفتگو با شما می نشیند، کلمات، غان و غون و اصطلاحات را در هم ادغام می کند.
* تماس چشمی خوبی برقرار می کند و درخواستهای ساده را انجام می دهد.
* تا حدود 18 ماهگی از دامنه لغات حدود 5 تا 20 واژه برخوردار می شود.
* از حدود 15 ماهگی شروع به مشارکت در بازهایی می کند که در آنها خود را به جای افراد دیگر می گذارند.
* ممکن است جمله ای متشکل از دو واژه بگوید.
* از رشد اجتماعی بالایی برخوردار شده و از همراهی و گذران وقت با سایر کودکان لذت می برد.
مراحل رشد از 2 تا 3 سالگی
* چمباتمه زدن و برداشتن جسمی از روی زمین را می آموزد.* هنگام توقف یا چرخیدن در قسمت گوشه های خانه می تواند بدون افتادن بدود و ممکن است بر روی پنجه پاهای خود راه برود.
* ممکن است شروع به استفاده از سه چرخه کند به طوری که پاهای او بر روی زمین قرار دارند.
* شاید آماده شروع به استفاده از لگن یا توالت مخصوص خود باشد.
* با هر دو پای خود می پرد.
* صفحات کتابی را با کنترل بیشتری ورق می زند.
* می تواند یک خط راست بکشد.
* می تواند حداقل شش بلوک را روی هم قرار دهد.
* شروع به لباس پوشیدن به تنهایی کرده و می تواند دستان خود را با کمک دیگران بشوید.
* دامنه لغات او به حدود 150 تا 300 لغت رسیده است.
* می تواند شعرهای مهد کودک را بخواند.
* از اراده بیشتری برخوردار بوده و اغلب به خواسته های دیگران «نه» می گوید.
* با اسباب بازی های خود به ایفای نقش های خیالی می پردازد.
* می تواند یک جمله 5 کلمه ای بگوید.
مراحل رشد از 3 تا 4 سالگی
* بدون کمک از پله های بالا و پایین می رود.* می تواند با سه چرخه پدال بزند.
* با هماهنگی و نیروی بیشتری به توپ ضربه می زند.
* با قاشق و چنگال غذا می خورد.
* با سایر کودکان تعامل و ارتباط برقرار می سازد.
* شروع به فراگرفتن به اشتراک گذاشتن وسایل خود می کند.
* قادر به نشان دادن همدردی بیشتری است.
* به قدر کافی واضح صحبت می کند که درک آن برای غریبه ها آسان باشد.
* از ضمایر به درستی استفاده می کند.
* شروع به پرسیدن علت «چرایی» مسائل می کند.
مواقعی که لازم است به پزشک مراجعه شود
رشد و تکامل کودکان اغلب به شخصیت آنها بستگی دارد. بنابراین در صورتی که فرزندتان به اکتشاف علاقه دارد، ممکن است مهارت های حرکتی او به نسبت سریع تر تکامل یابند در حالی که کودکی دیگر ممکن است بیشتر وقت خود را صرف کار بر روی زبان و مهارت های ارتباطی نماید و زمان کمتری را صرف تمرکز بر روی حرکت و مهارتهای حرکتی کند.در این موارد از دست دادن مرحله رشدی نباید باعث نگرانی والدین شود چرا که کودک به وضوح در سایر زمینه ها از خود پیشرفت نشان می دهد.
با این حال در صورتی که کودکی به طور مداوم مراحل مهم رشدی را در چندین زمینه از دست می دهد یا به ویژه در یک زمینه دارای تأخیر است آنگاه بهتر است از پزشک کمک بخواهید. با پزشک کودک صحبت کنید چرا که می تواند رشد و تکامل فرزندتان را مورد بررسی قرار دهد و در صورتی که موردی برای نگرانی وجود داشته باشد شما را به پزشک متخصص مربوطه ارجاع خواهد داد.
سلب مسئولیت: اطلاعات موجود در این برنامه یا مقاله با کمک از کارشناسان و اطلاعات موجود در اینترنت بدست آمده است. داده های موجود در این مقاله ممکن است با داده های مربوط به کودک شما مطابقت نداشته باشد. اکیداً توصیه می شود رهنمودها و توصیه های موجود در این برنامه را بدون مشورت با پزشک خود اعمال نکنید.
منبع: اپلیکیشن ردیاب کودک (Baby Tracker)