نام گل	عشقه
نام انگلیسی	Hedera helix
نام علمی	Hedera helix
زادگاه	آسیا، اروپا و شمال ایران

گیاه زیبای عشقه که نام دیگر آن پاپیتال است با برگهای زیبای قلبی شکلش اگر در نزدیکی درخت ، دیوار و یا صخره ای باشد به دور آن پیچیده و بالا می رود در غیر این صورت رشدش را روی زمین ادامه می دهد .

از نام های رایج گیاه عشقه یا پاپیتال می توان پیچ انگلیسی یا هدرا هلیکس و درزبان فارسی آن را پاپیتال و داردوست و پیچک نیزنام برد . و جالب است بدانید که این گیاه یک تصفیه کننده ی هوای عالی برای منازل است.

طول این گیاه داردوست یا پیچک گاها به پنجاه مترهم می رسد. بعد از گذشت 8 تا 10 سال گیاه عشقه گل هایی به رنگ زرد مایل به سبزمی دهد و بدانید که میوه ی این گیاه به اندازه ی یک نخود کوچک و سمی است و باید از خوردن آن پرهیز کرد.

عمر گیاه عشقه یا پاپیتال از 400 سال تا 1000 سال هم رسیده است. زادگاه این گیاه آسیا، اروپا و شمال ایران است. و در ایران بیشتر در جنگل های شمالی از جمله آستارا، گرگان و تهران نیز دیده می شود. این گیاه اراضی مرطوب را خیلی دوست دارد و بیشتر درمناطق کوهستانی مرطوب و کنار جویبارها دیده می شود.

برگ های گیاه عشقه به شکل دایره وار به دور ساقه اش پیچیده. سن این گیاه را می توان از روی چین و چروک در گردنه ی این گیاه متوجه شد. و این مسأله را باید بدانیم که سن عشقه باید به چهار پنج سال رسد تا بتوان از آن بهره برداری کرد.

گیاه پاپیتال زمانی که روی زمین رشد کند هرگز بالغ نخواهد شد و تنها زمانی که به دور چیزی بپیچد و بالا برود به بلوغ می رسد ، برگهایی که بالغ ترهستند بدون گوشه دیده می شوند .

* نکته قابل توجه اینکه گیاه عشقه را هرگز کنار درختان میوه نکارید چون به درخت آسیب وارد می کند.

انواع گونه های گیاه عشقه عبارتند از

1ـ Hedera helix “Pedata”

این گونه، برگهای آن سبز ـ خاکستری با رگه های سفید ـ خاکستری است که و نسبت به سرما مقاومت زیادی از خود نشان می دهدو تا دمای 15ـ درجه سانتیگراد را تحمل می کند و رشدش برای روی زمین چندان مناسب نیست و این گیاه در محیطی سایه آفتاب و خاکی که زهکشی خوبی داشته باشد رشد خوبی خواهد داشت و در مواقعی رشدش به 4 متر نیز می رسد.

2ـ Hedera helix “Gracilis”

این گونه، برگهای آن به شکل نوک تیز به رنگ سبز تیره است این گونه رشدش برای روی زمین چندان مناسب نیست و در زمستان رنگ برگ های آن تا حدودی ارغوانی می شود. و این گیاه در محیطی سایه آفتاب و خاکی که زهکشی خوبی داشته باشد رشد خوبی خواهد داشت و در مواقعی رشدش به 5 متر نیز می رسد.

3ـ Hedera helix “Woener”

این گیاه برگهای ضخیم سبز خاکستری با رگه های کمرنگی دارد که در فصل سرما به رنگ ارغوانی می شود و این گیاه در محیطی سایه آفتاب و خاکی که زهکشی خوبی داشته باشد رشد خوبی خواهد داشت و در مواقعی رشدش به 4 متر نیز می رسد و نسبت به سرما مقاومت زیادی از خود نشان می دهدو تا دمای 15ـ درجه سانتیگراد را تحمل می کند. رشد این گونه بر روی دیوارهای شمالی و شرقی بیشتر است.

4ـ Hedera helix“ Nigra”

این گیاه برگهای کوچک و به رنگ سبز تیره دارد که درفصل سرما به رنگ ارغوانی مایل به سیاه می شود و این گیاه در محیطی سایه آفتاب و خاکی که زهکشی خوبی داشته باشد رشد خوبی خواهد داشت و در مواقعی رشدش به 2/1 متر نیز می رسد و نسبت به سرما مقاومت زیادی از خود نشان می دهدو تا دمای 15ـ درجه سانتیگراد را تحمل می کند. رشد این گونه بر روی دیوارهای شـمالی کوتاه بیشتر است.

5ـ Hedera helix “Atropurpurea”

این گیاه برگهایی به رنگ سبز تیره و متراکم دارد که درفصل سرما به رنگ ارغوانی درمی آید. و این گیاه در محیطی سایه آفتاب و خاکی که زهکشی خوبی داشته باشد رشد خوبی خواهد داشت و در مواقعی رشدش به 5 متر نیز می رسد و نسبت به سرما مقاومت زیادی از خود نشان می دهدو تا دمای 15ـ درجه سانتیگراد را تحمل می کند. رشد این گونه بر روی دیوارهای سایه بیشتر است.

6ـ Hedera helix “Adam”

این گیاه برگهایی به رنگ سبز روشن دارد که کناره های آن به رنگ کرم مایل به زرد است. و این گیاه در محیطی کاملا آفتابی و خاکی که زهکشی خوبی داشته باشد رشد خوبی خواهد داشت و در مواقعی رشدش به 2/1 متر نیز می رسد و نسبت به سرما مقاومت کمتری از خود نشان می دهدو تا دمای 0 درجه سانتیگراد را تحمل می کند. این گیاه در گلخانه رشد بهتری نسبت به فضای باز دارد و امکان آسیب دیدنش در فصل سرما خیلی زیاد است.

7ـ Hedera helix “Eva”

این گیاه برگهایش کوچک سبز رنگ مایل به خاکستری با حاشیه کرم است. این گیاه در گلخانه رشد بهتری نسبت به فضای باز دارد و امکان آسیب دیدنش در فصل سرما خیلی زیاد است. رشد این گونه بر روی دیوارهای گرم بیشتر است . و این گیاه در محیطی کاملا آفتابی و خاکی که زهکشی خوبی داشته باشد رشد خوبی خواهد داشت و در مواقعی رشدش به 2/1 متر نیز می رسد و نسبت به سرما مقاومت نسبی از خود نشان می دهد و تا دمای 5ـ درجه سانتیگراد را تحمل می کند.

8ـ Hedera helix “Anne Marie”

این گیاه برگهای متوسط، رنگ خاکستری مایل به سبز روشن با حاشیه کرم دارد. این گیاه را اغلب در آپارتمان یا گلخانه نگهداری می کنند زیرا فضای باز و هوای سرد باعث آسیب رسیدن به گیاه می شود. . رشد این گونه بر روی دیوارهای گرم بیشتر است و این گیاه در محیطی کاملا آفتابی و خاکی که زهکشی خوبی داشته باشد رشد خوبی خواهد داشت و در مواقعی رشدش به 2/1 متر نیز می رسد و نسبت به سرما مقاومت نسبی از خود نشان می دهد و تا دمای 5ـ درجه سانتیگراد را می تواند تحمل کند.

9ـ Hedera helix “Galcier”

این گونه برگهایی به شکل مثلث نقره ای رنگ و سبز مایل به خاکستری با یک حاشیه سفید باریک دارد. و این گیاه در محیطی کاملا آفتابی و خاکی که زهکشی خوبی داشته باشد رشد خوبی خواهد داشت و در مواقعی رشدش به 3متر نیز می رسد و نسبت به سرما مقاومت بیشتری از خود نشان می دهدو تا دمای 15 ـ درجه سانتیگراد را تحمل می کند و رشد این گونه بر روی دیوارها و زمین بیشتر است.

10- Hedera helix “Heise”

این گیاه برگهای کوچک ، رنگ سبز خاکستری با رگه های کرم رنگ دارد و این گیاه در محیطی سایه آفتاب و خاکی که زهکشی خوبی داشته باشد رشد خوبی خواهد داشت و در مواقعی رشدش به 30 سانتیمترنیزمی رسد و نسبت به سرما مقاومت نسبی از خود نشان می دهد و تا دمای 5ـ درجه سانتیگراد را می تواند تحمل کند.

مراحل کاشت گیاه پاپیتال

انتخاب محلی مناسب برای کاشت گیاه

گیاه پاپیتال در4 تا 6 ماه اول کاشت باید در سایه قرار بگیرد، این گیاه کلا مکان سایه افتاب را دوست دارد اما در جاهایی هم که کاملا سایه است، رشد خود را دارد. اما اگر این گیاه را در جایی بکارید که در طول روز آفتاب باشد باید برایش سایبان درست کنید.
نکته دیگر این است که این گیاه به علت تهاجمی بودنش فضای زیادی برای رشدش می خواهد تا با سایر گیاهان تداخل پیدا نکند. و حتی گیاه پاپیتال علفهای هرز را نیز از بین می برد.

قبل از کاشت گیاه باید خاک را از نظر میزان اسیدی بودن یا بازی بودن آن بررسی کنیم. گیاه پاپیتال در حدود پی اچ 7 رشد میکند .

در صورت نیاز افزایش قلیایی بودن خاک از آهک هیدراته وافزایش اسیدیته خاک از گوگرد، میزان اسیدی بودن یا بازی بودن سطح خاک را تنظیم و سپس سطح خاک را آزمایش کنید.

اصلاح خاک درعمق 25 تا 30 سانتیمتر برای گیاه پاپیتال توسط کمپوست آلی نیاز است زیرا این گیاه در خاک حاصلخیز و خشک خوب رشد می کند.

سوراخ باید نسبت به ریشه گیاه کمی بزرگتر، حدودا با عمق 10 تا 15 سانتیمتر باشد.

در این قسمت بهتر است برگ های پایین گیاه را جدا کنیم تا گیاه رشد بهتری داشته باشد

در اینجا ریشه ها را در داخل سوراخ می گذاریم و سوراخ را با خاک پر می کنیم. بعد از کاشت گیاه را آبیاری می کنیم.

دراین قسمت سطح خاک را با مالچ یا خاک پوش به اندازه 5 تا 7 سانتیمتر پوشش می دهیم. این پوشش سبک و نرم می تواند لایه‌ای از کاه، خاک‌ اره،خاک برگ باشد که برای حفظ رطوبت در خاک و از بین بردن علف‌های هرزاستفاده می‌شود.

تکثیر

بهترین زمان برای تکثیر گیاه پاپیتال نیمه فصل بهار تا اواخر تابستان است. برای این کار با یک چاقوی تیز قلمه و یا انتهای ساقه ی رونده را که به طول 10تا 12 سانتیمتراست جدا می کنیم و به روش کشت مستقیم آنها را درگلدانی که قطردهانه ی آن 9 سانتیمترباشد و دارای خاک کمپوست باشد می کاریم. در این قسمت خاک را مرطوب می کنیم و با یک کیسه پلاستیکی شفاف روی آن را می پوشانیم. بعد از گذشت یک ماه کیسه پلاستیکی را برمی داریم و دور از نورمستقیم خورشید قرارمی دهیم. در طول تکثیرسعی کنید دمای محیط را بین 18 تا 20 درجه سانتیگراد نگه دارید.

شرایط نگهداری

انواع گیاه پاپیتال معمولا مکان های سایه آفتاب را دوست دارند و بر روی دیوارهای شمالی و شرقی رشد بهتری دارند تا دیواره های جنوبی آفتابگیر. عشقه هایی که برگ سبز دارند محیط های سایه را نیز تحمل می کنند ولی گونه های ابلق آن طالب نور زیادتری هستند.

این گیاه در خاک های حاصلخیز که دارای زهکش خوبی باشد رشد بهتری خواهد داشت. این گیاه میتواند درجه حرارت بالا یا کم آبی را خوب تحمل کند ولی اگر آبیاری به صورت عمیقی انجام شود گیاه رشد بهتری خواهد داشت.

غبارپاشی

گیاه عشقه را در تابستان معمولا هر روز غبارپاشی می کنند اما در زمستان یا فصل سرما هفته ای 1 بار کفایت می کند.

اما اگر در گلدان نگهداری می کنید به وسیله سنگریزه در زیر گلدان رطوبت آن را حفظ کنید.

نور

گیاه پاپیتال یا عشقه مکان های خنک را بیشتراز مکان های گرم دوست دارد این گیاه عاشق نوراست اما نورغیرمستقیم را ترجیح می دهد به همین خاطردرمکان های سایه روشن رشد خوبی دارد.

آبیاری

این گیاه هم مثل گیاهان دیگراگر کم آبیاری شود برگهایش زرد می شود و اگر زیاد آبیاری شود باعث ایجاد لکه های قهوه ای روی برگ ها می شود ولی در کل این گیاه خاک مرطوب را دوست دارد.

در جاهای گرم و خشک می توان از خاک رس منبسط به نام لیکا هم استفاده کرد زیرا رس آب را در خود نگه می دارد و به عنوان ذخیره کننده آب برای گیاهان عمل کند.

با روش لمس کردن خاک هم به راحتی میتوان متوجه شد که سطح خاک خشک است و به آبیاری نیاز دارد . اگر گیاه را در گلدان نگهداری می کنید بعد از آبیاری حتما آب اضافی در زیرگلدانی را خالی کنید.

دما

دمای مناسب برای گیاه پاپیتال بین16-25 درجه سانتی‌گراد است البته کمی رطوبت هوا و نورمناسب نیز لازم است. این گیاه را حتی می توان در حمام نیز قرار داد. اما این گیاه در گرمای زیاد دچارسوختگی برگها میشود ودر دمای زیرصفر درجه هم تحمل ندارد و از بین می رود.

خاک

گیاه عشقه گیاهی است که با انواع خاک معمولی سازگاری دارد منجمله کمپوست لیمونی و پیت و یا خاک برگ و برای تقویت این گیاه می توان از کود تراشه شاخ حیوانات نیز استفاده کرد و یک خاک خوب خاکی است که آب را در خود نگه ندارد و از خود عبور دهد.

کود

کوددهی به گیاه پاپیتال گلدانی بعد از گذشت مدتی لازم است . اگر بخواهیم گیاهمان رشد خوبی داشته باشد باید از اواخر فروردین تا اوایل مهر ماه گیاه را کود دهی کنیم و اگر بخواهیم به صورت محلول گیاه گلدانی را تقویت کنیم 3گرم در لیتر هر 2 هفته 1 بار لازم است و باید همراه یا بعد از آبیاری خاک صورت بگیرد.

اما اگر از کودهای دیگر استفاده می کنیم باید طبق همان دستورالعمل پیش برویم، این کودها تا مدتها نیاز گیاه ما را برطرف می کنند. توجه داشته باشید که به خاکی که خشک است هرگز کود ندهید.

هرس کردن

برای هرس کردن این گیاه از یک قیچی تیز و مخصوص استفاده کنید و مرتبا این گیاه را هرس کنید تا رشد بهتری داشته باشد در غیر این صورت در سال فقط 20 سانتی متر رشد می‌کند.

منبع: خانه وخانواده راسخون