سلام و عرض ادب
001. در ابتدا خودتان را به طور کامل معرفی کنید و کمی درباره خودتان به صورت کلی بگویید. از اینکه در چه شهری متولد شدید؟ تحصیلات ابتدایی، دبیرستان و دانشگاه را کجا سپری کردید؟ اصالتا کجایی هستید و اینکه الان در چه شرایطی هستید؟ برای آشنایی ضمنی مخاطبان با خودتان.
_ «تو با لالایی خود خواب از چشمانم چنان بردی که من خورشید را بیدار، بالای سرم دیدم»
فاطمه ایبک آبادی هستم، در اراک به دنیا آمدم و تحصیلات ابتدایی و دبیرستان و دانشگاه در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد را در اراک گذراندم و بعد از آن برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری به تاجیکستان سفر کردم، سه سال دردانشگاه آکادمی علوم تاجیکستان دانشجو بودم و سپس به مدت 4 سال هم در دانشگاه رازی کرمانشاه، تحصیل نمودم. در حال حاضر ساکن تهران هستم و به مدت 12 سال است که درزمینه لالایی ها کار می کنم.
بیش از 25 مقاله در آی اس آی ((isi وآی اس سی (isc) با موضوع لالایی، داشتم. در سمینار بین المللی زن در جهان اسلام در یکصد سال اخیر، در مورد لالایی های ایران و تاجیکستان، مقاله ای ارائه دادم و جزء افراد برگزیده شدم. همچنین در دو دوره، جشنواره کشوری دانش آموزی فردا، به عنوان داور بخش لالایی ها، همکاری داشتم.
.jpg "مصاحبه با فاطمه ابیک آبادی نویسنده کتاب «تاثیر جادویی لالایی ها»")
002. پرسش بعدی من این است که از چه زمانی به تحقیق در حوزه لالایی ها علاقه مند شدید و احساس کردید که در این زمینه می توانید کار تحقیقی انجام دهید؟ بخش دیگر سوال من این است که اساسا تحقیقتان استوار بر چه فاکتورهایی بوده است؟ احیانا فاکتورهای جغرافیایی یعنی مثلا لالایی های گیلان و یا ...
_ بنده 3 سال در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان فعالیت داشته ام . در کانون، برای بچه ها شعر و قصه می خواندم و کار با بچه ها را خیلی دوست داشتم. در دوره کارشناسی ارشد نیز پایان نامه ام در حیطه شعر کودک و نوجوان بود.
شاید بتوانم بگویم استارت این کار زمانی خورده شد که برای ادامه تحصیل در رشته زبان شناسی (در مقطع دکتری) به تاجیکستان رفته بودم . در آنجا متوجه شدم که مادران تاجیکی برای خواندن لالایی برای فرزندانشان، اهمیت فراوانی قائل هستند؛ در تاجیکستان به هیچ وجه کودکی که به دنیا می آید تا دو سالگی بر روی زمین خوابانده نمی شود و هیچ کودکی بدون لالایی و گهواره به خواب نمی رود. مادران تاجیک لالایی را جزئی از تربیت بچه می دانند .
شاید احترام بسیار زیادی که تاجیکان برای پدر و مادرشان و حتی بزرگسالان و افراد سالخورده قائل هستند اثر همین لالایی هایی باشد که در دوران خردسالی، مادرانشان در گوششان زمزمه کرده اند . از طرف دیگر شاهد آن بودم که سنت زیبای لالایی خوانی مادران برای کودکاانشان در کشور خودمان به فراموشی سپرده شده و شاید کمتر خانواده ای باشد که برای بچه اش لالایی می خواند .
در حقیقت این نگرانی وجود دارد که با از دنیا رفتن مادر بزرگ های ما این لالایی ها هم کلا به فراموشی سپرده شوند و کودکان ما از اثرات جادویی لالایی ها محروم شوند و اینجا بود که استارت این کار را زدم و در اولین گام، موضوع رساله دکتریم را در مورد لالایی ها انتخاب و به صورت تطبیقی لالایی های ایران و تاجیکستان را از نظر محتوا و واژگانی مقایسه نمودم.
در دانشگاه رازی نیز این موضوع را با استاد راهنمایم در میان گذاشتم، ایشان از این موضوع استقبال کردند و باعث شد که رساله دکتریم را نیز به موضوع بررسی لالایی ها و ترانه های نوازشی طبق نظریه ادبی فرکلاف، اختصاص دهم. جامعه آماری مورد بحث من، لالایی های قدیمی بوده و از نظر جغرافیایی هم بیشتر روی لالایی هایی کار کردم که به زبان فارسی هستند و جغرافیای کل ایران که زبانشان عموما فارسی بوده، جزء این جامعه آماری بوده است.
003. سؤال دیگری که مایل هستم از شما بپرسم این است که برای ما تعریف کنید لالایی ها چگونه در طول تاریخ شکل گرفتند و اگر می توانید مقایسه ای تطبیقی درباره لالایی ها، تفاوت ها و شباهت هایش در ملل مختلف و کشورهای همسایه و حتی اقلیم های گوناگون مثلاً تفاوت لالایی ها در آسیا، آفریقا، اروپا، شرق آسیا و غرب آسیا، در شمال یا جنوب ایران و یا غرب یا شرق ایران هر نوع مقایسه ای که به نظرتان می رسد درباره اش برای ما توضیح دهید؟
_ لالایی ها، بخشی از ترانه های عامیانه کودکانه هستند که مملو از خلق و خوی مادرانه هستند. در واقع، لالایی ها جزء اولین اشعاری هستند که کودک با آنها آشنا می شود و یک خواب خوب و خوش و شیرین را برای او به ارمغان می آورد و کودک را با موسیقی و آهنگ آشنا می کند.
شاید بتوانیم بگوییم مضمون و محتوای بیشتر لالایی های دنیا از هر زبان و هر فرهنگی که باشند این است که «ای جان مادر بخواب! مادرت اینجاست و تو سالم و تندرست هستی و هیچ دلیلی برای بی تابی و گریه کردن وجود ندارد». در تمامی مناطق و فرهنگ ها و قبیله ها، لالایی وجود دارد؛ مادران برای کودکانشان آرزوهای خیلی زیبایی می کنند، آنها فرزندشان را همچون گل و موجودات زیبا می دانند، برای آو آرزوی خوشبختی دارند و کودک زیبای خودشان را دعوت به آرامش و خوابیدن می کنند.
مثلا در کشور تاجیکستان، به لالایی «اَلَه» می گویند؛ تاجیک ها گهواره را بسیار مقدس می دانند و بر این اعتقاد و باور هستند که اگر کودک روی زمین قرار بگیرد، آسیب می بیند؛ بخاطر همین، بی درد و بی نقصان بزرگ شدن کودک را به گهواره وابسته می دانند. مادران جوان برای اولین طفلشان، گهواره ای پرنقش و نگار همراه با مخمل و تزیینات بسیار زیبا آماده می کنند و اصلاً بر این اعتقاد هستند که تربیت کودک از روزهای اول تولد و با «اَلَه» گفتن و با گهواره آغاز می شود.
لالایی در مناطق مختلف ایران هم، وابستگی ها و پیوستگی های معناداری را از نظر فرهنگی، قومی و اجتماعی و حتی باورهای دینی، نشان می دهد. سراینده های لالایی و تاریخ سرودن آنها بر هیچ کس معلوم نیست چون این سروده ها به صورت شفاهی، سینه به سینه نقل شده اند؛ ولی ما می توانیم با استفاده از واژگانی به کار رفته در لالایی، متوجه شویم که این سروده، مربوط به کدام محل یا منطقه است و موقعیت جغرافیایی آن را مشخص کنیم.
حال و هوای لالایی ترکی با یک لالایی کرمانی تفاوت زیادی دارد؛ در لالایی ها می توانیم تفاوتهای فراوانی را در عناصر بومی، روابط خانوادگی، سنت ها، پوشش های گیاهی، جانوری و... مشاهده کنیم. مثلا موقعی که در یک لالایی کلمه زیره به کار رفته، متوجه می شویم که این لالایی، مربوط به منطقه کرمان است. «لالا لالا گل زیره، چرا خوابت نمی گیره» یا اینکه مثلا در لالایی دیگری، اسم سیستان آمده است و ما متوجه می شویم که این لالایی مربوط به منطقه سیستان است: «الا لالا ملوسْ ململ ، که گهوارت چوب صندل، لحافت چیت هندستون، که بالشتت پَر سیستون» چون در سیستان، پر قو و مرغابی زیاد بوده است، مادر برای کودکش آرزو می کند که بالشش از پر قو باشد.
یا اینکه با خواندن یک لالایی، پی می بریم که مادر، فرد خاصی را مخاطب قرار داده است: «لالا لالا گل پسته ، بابات اومد قطاربسته، قبای زرد زنگاری بَرَش بود، تفنگ لوله مرواری کولش بود ، عرق بر زیر زلفش دونه دونه ، که گل بر زیر زلفش کرده خونه»؛ با شنیدن این لالایی که حال و هوای ایلیاتی دارد، درمی یابیم که مادر به فرزندش، نوید آمدن پدرش را از جنگ یا شکار می دهد. در واقع به علت مهاجرت، سفر، ازدواج، جنگ و یا بردگی، شاهد کوچ لالایی ها از یک منطقه ای به منطقه دیگر و از یک جغرافیا به یک حوزه جغرافیایی دیگر هستیم.
.jpg "مصاحبه با فاطمه ابیک آبادی نویسنده کتاب «تاثیر جادویی لالایی ها»")
004. سؤال دیگری که به نظرم سؤال مهمی است شاید این نکته است که بپردازیم اساساً در حوزه لالایی ها در زمینه مکتوب چه فعالیت هایی انجام شده است؟ نقاط ضعف و قدرتش را بگویید و البته فکر می کنم خوب است که خودتان هم اگر در این زمینه یعنی کتاب فعالیت هایی دارید توضیحاتی را برای ما و شنوندگان‌مان یا خوانندگان‌مان بفرمایید.
_ در این زمینه، جا دارد اول یادی کنیم از زنده یاد، بانو پروین بهمنی که لقب مادر لالایی های ایل قشقایی را داشتند. ایشان لالایی های مختلف منطقه قشقایی را گردآوری کردند و چون خودشان هم در زمینه موسیقی و آواز، دستی داشتند، به زیبایی لالایی ها را می خواندند. بیشتر کارهای تحقیقی که در رابطه با این موضوع، انجام شده، جنبه گردآوری داشته و کمتر به تحلیل لالایی ها پرداخته شده است.
تالیف و گردآوری دو کتاب در زمینه لالایی ها، نتیجه بیش از یک دهه تحقیق و پژوهش اینجانب بر روی لالایی ها بوده است؛ اول کتابی با عنوان «بررسی ساختار واژگانی و محتوایی لالایی های ایران و اله های تاجیکستان» که به دستور سفیر ایران در تاجیکستان، به زبان سرلیک چاپ شد.
کتاب دوم هم با نام «تاثیر جادویی لالایی ها و ترانه های نوازشی و قصه ها بر تربیت کودک» که شامل سه بخش است : در بخش اول به لالایی ها، در بخش دوم به ترانه های نوازشی و در بخش سوم به قصه ها پرداخته می شود. سپس در هر بخش به صورت جداگانه، فواید و تاثیرات آنها، تحلیل می شود. در پایان کتاب نیز لالایی هایی از ایران و دیگر کشورها به همراه ترانه های نوازشی دخترانه و پسرانه و همچنین چندین قصه بیان شده است.
005. درباره اهمیت لالایی برای ما بگویید و آیا تحقیق و پژوهشی انجام شده است بین کودکانی که لالایی شنیده اند و یا نشنیده اند مخصوصاً از لحاظ روحی، روانی، تربیت، رشد، جامعه پذیری و حتی تفاوت هایی که در دوره بزرگسالی احیاناً می شود تصور کرد؟ لالایی ها چه اثری دارند بر روی نوزادان و خردسالان؛ آیا کارکردی درباره لالایی ها به طور مستند وجود دارد که بتوانید درباره آن توضیح دهید؟
_ شاید این سؤال خیلی از مادرها باشد که اصولاً خواندن لالایی، چه فایده ای برای کودک دارد؟ و آیا بر آینده کودک می تواند تأثیر داشته باشد یا اینکه یک سری کلمات موزون است که صرفاً کودک با آن به خواب می رود؟
یکی از مهمترین اثرات لالایی، آرامش کودک است. زمانی که لالایی برای کودک خوانده می شود در واقع کودک، سنگ صبور مادر است. مادر، آرزوها و خواسته هایش را بیان می کند و کودک هم با شنیدن این آهنگ دلنواز، زیباترین اصول هستی را که شامل نیک سیرتی، خیرخواهی و مهربانی است، فرا می گیرد. تکرار مداوم ریتم لالایی برای او خوشایند است، تپش قلب او را کوتاه تر و منظم تر می کند و به آرامش می رسد. زمانی هم که کودک آرام باشد مطمئناً مادرش هم، احساس آرامش می کند «لالا لالا گل بادوم، بخواب آروم بخواب آروم».
یادگیری زبان هم یکی دیگر از اثرات بسیار عالی لالایی است. زمانی که ما با تکرار مداوم، لالایی را برای کودک می خوانیم، باعث می شود که زمینه یادگیری زبان را برای او فراهم کنیم. در واقع می توانیم بگوییم اولین مرحله زبان آموزی کودک، همین لالایی خوانی است.
زمانی که مادر، آهنگ نرم، مهربان و نوازشگر لالایی را برای کودک خودش می خواند، کودک، موسیقی و ریتم و آهنگ آن را در ذهن و حافظه خودش جای می دهد و باعث می شود که از شنیدن آواز، هم لذت ببرد و هم به یک خواب آرام و عمیق فرو برود و اثر عجیب دیگری هم که دارد این است که در یادگیری سریع و نگهداری طولانی مدت مطالب در مغز کودک به او کمک می کند «بخواب ای گل بخواب ای گل، بخواب ای خرمن سنبل، گلم در خواب گلم بیدار، گلم هرگز نشه بیمار، اگر خواهد شود بیمار، خداوندا نگاهش دار».
یکی دیگر از اثرات لالایی که می تواند در دوران بزرگسالی کودک خیلی مهم باشد، انتقال فرهنگ و اجتماعی شدن کودک است. کودکی که در سال های نخستین زندگی اش لالایی را شنیده است، بسیاری از معانی و مفاهیم ارزشمند اجتماع، هنجارها و مقرررات اجتماعی را در قالب لالایی یاد گرفته است و می تواند در دوران بزرگسالی زمینه های اجتماعی شدن آنها بهتر فراهم گردد.
بر این اساس اعتقادم بر این است که لالایی، صرفاً برای خواباندن و یا سرگرم کردن کودک نیست و محدود به این دو نمی شود؛ بلکه در پرورش استعداد، خلاقیت و درک مفاهیم و عواطف و ذوقیات او بسیار تأثیرگذار است. کودک می تواند در همان روزهای اول زندگی، با فرهنگ پربار سرزمین مادری خودش آشنا شود و احساسات، اندیشه و فرهنگ سرزمینش را در قالب لالایی از مادرش بشنود «لالا لالا عسل باشی، نیت کردم پسر باشی، به هر مجلس بنشینی، دعاگوی پدر باشی».
یکی دیگر از کارکردهای لالایی که می تواند خیلی مهم باشد، غنی کردن و پررنگ کردن ارتباط مادر و فرزند در قالب لالایی است. زمانی که مادر لالایی را با نوای دلنشین و گرم و گیرای خودش برای کودک می خواند، آنچنان عشق و احساسی بین کودک و مادر به وجود می آید که کودک از شنیدن آن به وجد می آید و در جان او اثر می کند و او را آرام آرام در یک خوابی آسوده و عمیق فرو می برد. در واقع می توانیم بگوییم لالایی ها اولین نغمه های زبانی هستند که کودک با آنها آشنا می شود و می شود گفت بهترین راه پیوند زبانی است که مابین کودک و مادر به وجود می آید «لالا لالا گل زیره، چرا خوابت نمی گیره، همون دردی که تو داری، به جان دشمنت گیره».
.jpg "مصاحبه با فاطمه ابیک آبادی نویسنده کتاب «تاثیر جادویی لالایی ها»")
یکی دیگراز تأثیرات بسیار مهمی که لالایی بر روی کودک دارد، تأثیر و کارکرد تربیتی اوست. ما اگر بخواهیم کتابی برای پرورش و تربیت کودک، تهیه کنیم به نظر بنده، مقدمه آن را باید با لالایی شروع کنیم و مقدمه آن باید با لالایی زینت داده شود. این سروده ها آنچنان با ارزش و بااهمیت هستند که می توان با آن بهترین خصلت های اخلاقی و انسانی را به زیبایی و با نغمه های دلنشین و دل انگیز به کودک انتقال داد و بر جان و دل او اثر گذاشت.
خلاصه اینکه، تکرار مداوم کلمات و مفاهیم در لالایی ها باعث می شود که کودک ما مفاهیم و معانی و ارزش های جامعه را یاد بگیرد و از شنیدن این نغمه های دلنشین، هم به خواب شیرین فرو رود و هم ذهنش آمادگی داشته باشد که با این ارزش ها در دوران بزرگسالی همسو باشد و به عنوان هنجار و ارزش های اجتماعی و فرهنگی آنها را رعایت کند.
006. یکی دیگر از نکاتی که وجود دارد این است که معمولاً لالایی ها را تا آنجا که من می دانم سینه به سینه نقل کردند اساساً شرایط و اوضاع و احوال لالایی ها چگونه است و در دوره معاصر هم کسانی اقدام به سرودن لالایی می کنند و چنین چیزی موجه است یا نه و اگر چنین کاری انجام می شود باید بر چه معیارهایی استوار باشد؟
_ لالایی های اصیل ما مربوط به هزاران سال پیش بوده که سینه به سینه نقل شده است و اصولاً سراینده های لالایی مادران هستند. شاید ما در زمان های گذشته، سراینده های آقا هم داشتیم، مثل نسیم شمال و اقبال لاهوتی و در زمان حاضر هم افرادی هستند که مرد هستند و لالایی می سرایند؛ ولی اصولا لالایی، به اسم بانوان شناخته شده و یک سروده زنانه است. از دوران قدیم تا زمان حال، لالایی، سینه به سینه نقل شده و اصالت خودش را با اینکه مکتوب نشده بوده، حفظ کرده است.
ما در زمان معاصر هم شاعران کودک و نوجوانی داریم که لالایی را طبق زمان و شرایط حال جامعه می سرایند و آنها را برای کودکان به صورت مکتوب در قالب کتاب ارائه می دهند؛ ولی اعتقاد من این است که لالایی همانطور که چندین صد سال بوده و به جز حالت آهنگین بودن، کارکردهایی را داشته، اگر لالایی های در حال حاضر هم به صورت غیر مستقیم بتواند مفاهیم تربیتی، اجتماعی، اخلاقی، مذهبی و فرهنگی را به کودکان جامعه ما انتقال بدهند، می توانیم آن مدینه فاضله را داشته باشیم. می توانیم جامعه ای را داشته باشیم که نوجوانان ما هنجارها و ارزش ها را رعایت کنند و نکات تربیتی در دوران کودکی در ذهن و مغز آنها جای گرفته باشد و خانواده ها در دوران نوجوانی و بزرگسالی با فرزندانشان کمتر به مشکل بربخورند.
اگر مادران ما به لالایی خوانی روی بیاورند و به نوعی وقت بگذارند و برای کوکانشان، لالایی بخوانند، نتیجه اش این می شود که ارتباط عاطفی بسیار صمیمی با همدیگر خواهند داشت، فرزندان آنها نکات تربیتی را به راحتی فرا می گیرند و ارزش ها را رعایت می کنند و هنجارها را زیر پا نمی گذارند.
ابوعلی سینا چندین سال پیش در کتاب قانون، در مورد نقش تربیتی لالایی آورده که: «برای قانع کردن خواهش کودک به کار بردن دو وسیله لازم است، یکی گهواره آن را جنباندن و دیگر اینکه تا کودک خوابش ببرد، برای آن لالایی بخوانیم که بعد از آن، وابسته به قابلیتش، در ضمیر کودک میل و رغبت به ورزش و موسیقی به وجود می آید». که این خود نشان از اهمیت بسیار این سروده ها برای کودکان است. اثر لالایی در روح بعضی از انسان ها به قدری زیاد بوده که در بزرگسالی هم دوست داشتند با لالایی به خواب شیرین فرو روند؛ از مصادیق چنین اشخاصی می توانیم به مظفرالدین شاه اشاره کنیم. او شاهی بوده که شب ها با لالایی غلام و خدمتکارش، اتابک به خواب می رفته است.
.jpg "مصاحبه با فاطمه ابیک آبادی نویسنده کتاب «تاثیر جادویی لالایی ها»")
007. یک بررسی ای داشتم روی لالایی ها به زبان آلمانی و انگلیسی که در کشور آلمان و انگلیس روی آن کارهای مختلفی شده حتی آلبوم هایی در این زمینه برای نونهالان، نوزادان و خردسالان همان منطقه جغرافیایی منتشر شده است که به این معناست آنها به اهمیت این بخش واقف هستند؛ وضعیت ما در ایران در این زمینه چگونه است و ما چه فعالیت هایی انجام دادیم؟ خود شما در این زمینه فعالیتی انجام دادید یا نه؟
_ کشورهای دیگر به لالایی، بسیار اهمیت می دهند؛ یک نمونه کوچکش را از کشور تاجیکستان مثال می زنم که سه سال با مردم آنجا زندگی کردم و می دیدم که برایشان لالایی خواندن و گهواره چقدر مهم است. زمانی که کودک به دنیا می آمد، مراسمی داشتند به اسم مراسم «گهواره بندان». مادربزرگ برای کودک تازه به دنیا آمده، گهواره ای تهیه و آن را تزیین می کرد و پارچه مخمل روی آن می انداخت. در این مراسم دوستان و آشنایان و فامیل، دعوت می شدند.
سپس کودک، همراه با دایره زدن و شادی کردن، در گهواره خوابانده می شد و مادربزرگ، که در آنجا به او «بی بی» می گفتند، به همراه تکان دادن گهواره، شروع به خواندن لالایی برای کودک می کند. سپس، سفره و یا به قول تاجیکی ها، دستارخوانی گسترده شده و پذیرایی مفصلی از میهمانان انجام می شد. در پایان مراسم هم هدایایی را که میهمانان برای کودک و مادرش به همراه آورده بودند به آنها می دهند.
این گونه مراسم، نشانگر اهمیتی است که کشورهای دیگر به لالایی می دهند؛ چرا که آنها دریافته اند که این سروده ها می تواند بسیار به خانواده ها، کمک کند. در واقع این لجام گسیختگی ها، ناهنجاری ها، مشکلات و مشاجره هایی که در خانواده ها با فرزندان وجود دارد، نشان از دوری این فرهنگ اصیل خودمان است. امید که این فرهنگ زیبا، غنی شود و به آن اهمیت داده شود.
در این زمینه خیلی به صورت محدود کار انجام شده است ولی جای کار بسیاراست که می توانیم حتی از قومیت های مختلف استفاده کنیم که با زبان و لهجه محلی خودشان، لالایی ها را بخوانند و آلبوم تهیه شود. بنده هم این آمادگی را دارم که با دوستانی که می خواهند آلبوم تهیه نمایند، همکاری لازم را داشته باشم.
008. در پایان نکته ای که به نظرم می آید این است که به هر حال ماجرای لالایی ها یک دریاست و بسیار وسعت دارد و طبیعی است که پرسش های من ناقص بوده و آنچنان که باید همه بخش ها را دربرنگرفته باشد. با این توضیح از شما می خواهم که هر نکته و موضوعی که از قلم انداخته ام که حتماً این چنین بوده خودتان درباره اش توضیح داده و اشاراتی بفرمایید.
_ در پایان باید این نکته را یادآوری کنم که امروزه کمتر مادری برای کودک دلبندش لالایی می خواند در حالی که با قاطعیت می توانم بگویم که تربیت صحیح نسل های بعدی در گرو این تقویت رابطه عاطفی بین مادر و فرزند است. با کمک گرفتن از این نغمه های مادرانه می توانیم نکته های تربیتی، اعتقادات مذهبی و اخلاقی را در جان و روح فرزندمان نهادینه کنیم.
به نظر من این فراموشی سنت دیرینه و زیبای ما باعث شده که این ارتباط عاطفی بین مادر و فرزند کمرنگ شود و بدون تردید بخش عمده ای از آشفتگی ها و سردرگمی ها و ناهنجاری های رفتاری موجود بین نسل جدید ما، به خاطر فاصله گرفتن از این سنت است. می توانم این نکته را با اعتقاد و قاطعیت عرض کنم که این نغمه های سحرانگیز و دلنشین مادر در دوران کودکی می تواند تأثیر بسیار شگرف و ماندگاری بر روان کودک به جای بگذارد.
همچنین با نگاه کردن و خواندن این سروده ها، می توانیم جلوه های زیبای عشق و عاطفه مادران را در آن به عینه احساس کنیم و در این احساسات پاک و صادقانه می بینیم که مادر چه درخواستهای زیبا و قشنگی از خداوند متعال و ائمه اطهار (ع) برای کودکش دارد و خواهان سلامتی، خوشبختی، سعادت، طول عمر و خیرخواهی برای فرزندش است. به امید روزی که تمام مادران سرزمینم در گوش جان فرزندان نازنین و دلبندشان، نغمه های شیرین لالایی را سر بدهند.
برای تهیه کتاب «تاثیر جادویی لالایی ها» می توانید از طریق ایمیل: f.eybakabadi@yahoo.com و یا شماره همراه ۰۹۱۹۴۱۰۷۱۲۸ تماس حاصل فرمایید.