جان ویدال، رئیس شبکه لرزه‌ای شمال‌غرب پاسیفیک (PNSN) و استاد لرزه‌شناسی دانشگاه واشنگتن، در گفت‌وگویی در سال 1389 در باره‌ی خطر وقوع زمین‌لرزه در تهران سخن گفت. به گفته‌ی او: «خطر بزرگی که پس از یک زمین‌لرزه بزرگ منطقه‌ای را تهدید می‌کند، پس‌لرزه‌های آن زمین‌لرزه هستند. پس‌لرزه‌ها پدیده‌های اجتناب‌ناپذیرند و کم پیش می‌آید شدت آنها از زمین‌لرزه اصلی بیشتر باشد. با این همه، پیش‌بینی خسارت چنین زمین‌لرزه‌ای در تهران قابل بیان نیست، به دلیل این که به تازگی هیچ زمین‌لرزه بزرگی تهران را تحت تاثیر خود قرار نداده است.» (1)
البته ویدال تأکید کرد که پیش‌بینی زمین‌لرزه امکان‌پذیر نیست، و همه‌ی روش‌های کنونی برای پیش‌بینی زمین‌لرزه، غیرعلمی هستند. در مناطقی لرزه‌خیز مانند کالیفرنیا و ژاپن که پیچیده‌ترین شیوه‌های محاسباتی مورد استفاده قرار می‌گیرند، بر اساس میزان خطر وقوع یک زمین‌لرزه در بخشی خاص از یک گسل در دوره‌ای 30 ساله تخمین زده می‌شود، شیوه‌ای که به هیچ وجه مبنایی کاربردی در پیش بینی زمین‌لرزه‌های آینده به شمار نمی‌رود. پس نمی‌توان در باره‌ی زمین‌لرزه تهران نیز اظهار نظری کرد.
بهرام عکاشه، پدر لرزه‌شناسی ایران و رییس دانشکده علوم پایه دانشگاه آزاد در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت بر خطر چنین زمین‌لرزه‌ای تأکید کرد. به گفته‌ی او: «وقوع زمین‌لرزه در تهران حتمی است و این مسأله، سال‌ها است که اعلام می‌شود و تازگی ندارد؛ اما آنچه که نگرانی‌ها را بیش از پیش می‌کند، بزرگ شدن شهر، گسترش حاشیه‌نشینی، ساخت و ساز روی گسل‌ها و افزایش بیش از حد جمعیت در آن است.» (2)
بدین ترتیب، روشن است که نمی‌توان گفت چه زمانی تهران گرفتار زمین‌لرزه‌ای بزرگ خواهد شد، اما روشن است که چنین زمین‌لرزه‌ای، پیامدهای پرآسیبی برای این کلان‌شهر خواهد داشت. بزرگ شدن پایتخت ایران، حاشیه‌نشینی را در این شهر افزایش داده و انبوه جمعیت، به انبوه سازه‌ها انجامیده است. این سازه‌های انبوه، در زمان لرزه‌ی احتمالی، آسیب‌های فراوان به دنبال خواهد آورد. عکاشه در همین باره، با اعلام این که خیابان‌های تهران ظرفیت 500 هزار دستگاه خودرو را دارد اما در حال حاضر بیش از 5/3 میلیون دستگاه وسیله نقلیه در معابر پایتخت وجود دارد، افزود: «جمعیت تهران باید بین یک تا 5/1 میلیون نفر باشد اما می‌بینیم که حدود 12 میلیون نفر در این شهر ساکن هستند.»
پی‌نوشت‌ها:
(1) نظر رئیس یک شبکه جهانی لرزه‌نگاری درباره زلزله تهران، گفتگوی ویژه مهر با جان ویدال، خبرگزاری مهر، یکشنبه ۵ اردیبهشت ۱۳۸۹.
(2) خطر همیشگی زمین‌لرزه تهران، پایگاه www.salamat.com.
البته ویدال تأکید کرد که پیش‌بینی زمین‌لرزه امکان‌پذیر نیست، و همه‌ی روش‌های کنونی برای پیش‌بینی زمین‌لرزه، غیرعلمی هستند. در مناطقی لرزه‌خیز مانند کالیفرنیا و ژاپن که پیچیده‌ترین شیوه‌های محاسباتی مورد استفاده قرار می‌گیرند، بر اساس میزان خطر وقوع یک زمین‌لرزه در بخشی خاص از یک گسل در دوره‌ای 30 ساله تخمین زده می‌شود، شیوه‌ای که به هیچ وجه مبنایی کاربردی در پیش بینی زمین‌لرزه‌های آینده به شمار نمی‌رود. پس نمی‌توان در باره‌ی زمین‌لرزه تهران نیز اظهار نظری کرد.
بهرام عکاشه، پدر لرزه‌شناسی ایران و رییس دانشکده علوم پایه دانشگاه آزاد در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت بر خطر چنین زمین‌لرزه‌ای تأکید کرد. به گفته‌ی او: «وقوع زمین‌لرزه در تهران حتمی است و این مسأله، سال‌ها است که اعلام می‌شود و تازگی ندارد؛ اما آنچه که نگرانی‌ها را بیش از پیش می‌کند، بزرگ شدن شهر، گسترش حاشیه‌نشینی، ساخت و ساز روی گسل‌ها و افزایش بیش از حد جمعیت در آن است.» (2)
بدین ترتیب، روشن است که نمی‌توان گفت چه زمانی تهران گرفتار زمین‌لرزه‌ای بزرگ خواهد شد، اما روشن است که چنین زمین‌لرزه‌ای، پیامدهای پرآسیبی برای این کلان‌شهر خواهد داشت. بزرگ شدن پایتخت ایران، حاشیه‌نشینی را در این شهر افزایش داده و انبوه جمعیت، به انبوه سازه‌ها انجامیده است. این سازه‌های انبوه، در زمان لرزه‌ی احتمالی، آسیب‌های فراوان به دنبال خواهد آورد. عکاشه در همین باره، با اعلام این که خیابان‌های تهران ظرفیت 500 هزار دستگاه خودرو را دارد اما در حال حاضر بیش از 5/3 میلیون دستگاه وسیله نقلیه در معابر پایتخت وجود دارد، افزود: «جمعیت تهران باید بین یک تا 5/1 میلیون نفر باشد اما می‌بینیم که حدود 12 میلیون نفر در این شهر ساکن هستند.»
پی‌نوشت‌ها:
(1) نظر رئیس یک شبکه جهانی لرزه‌نگاری درباره زلزله تهران، گفتگوی ویژه مهر با جان ویدال، خبرگزاری مهر، یکشنبه ۵ اردیبهشت ۱۳۸۹.
(2) خطر همیشگی زمین‌لرزه تهران، پایگاه www.salamat.com.
تهیه و تنظیم: راسخون