نگاهي به بازار داغ يادگيري زبان و انواع و اقسام روش ها براي آموزش زبان در کوتاه ترين مدت
اين روزها با تبليغات مختلفي در مجلات واينترنت مواجه مي شويم که ادعا مي کنند زبان دوم را به طور معجزه آسا و در مدتي کوتاه آموزش مي دهند. انگليسي در خواب، آموزش به ايکس و امواج آلفا، روش ام جي ام و ده ها اسم ناآشنا و عجيب و غريب ديگر...
دراين آگهي ها در اغلب موارد از تمايل افراد براي يادگيري سريع و بي دردسر زبان ، سوءاستفاده تبليغاتي مي شود. برخي مي خواهند در کوتاه ترين زمان، به نتيجه برسند؛ حال آنکه شيوه هاي سنتي آموزش همچنان به قوت خود باقي هستند و هيچ خبري از موفقيت اين شيوه ها در اخبار و تحقيقات پژوهشي يافت نشده است. در واقع يادگيري يک زبان به آن آساني اي که در برخي آگهي ها ادعا مي شود، نيست.
کارشناسان مي گويند چگونگي فرايند يادگيري از خود فرايند يادگيري مهم تر است و از اين رو بايد به روش آموزشي اي که انتخاب مي کنيم توجه ويژه اي داشته باشيم.
به گفته بسياري از زبان شناسان، زبان يک مهارت است که براي يادگيري آن بايد تمرين زيادي کرد. ازآنجا که فرايند يادگيري زبان بسيار کند است، اين تمرين بايد متناوب ، مستمر و طولاني باشد درغير اين صورت اثر بخشي آن کم مي شود. در نتيجه به سراغ هر روش يا نرم افزاري که مي رويد، اين نکته را در نظر بگيريد.
دراين مطلب به بررسي چند مورد از روش هاي يادگيري زبان که نامشان را در اينترنت و تبليغات زياد مي بينيم، مي پردازيم:

نمونيک
 

روش هايي وجود دارند که به وسيله آنها مي توان همه لغات، اعداد و حتي مفاهيم غير شهودي(مانند ديدن، گرفتن، دوست داشتن و ...) را به صورت تصوير واضح در ذهن خود درآورد، به اين روش ها در اصطلاح «نمونيک» گفته مي شود که شامل تکنيک هايي براي به خاطر سپاري کلمات است و تنها به تکرار مطالب اکتفا نمي کند، بلکه با ايجاد رابطه بين مفاهيم تازه و اطلاعات قبلي موجود در مغز که به راحتي يادآوري مي شوند(تصاوير، ريتم، آهنگ و ...) در به خاطر سپاري و يادآوري مطالب کمک مي کند.
با اين روش با حداقل تکرار مي توان دايره لغات خود را تا حد زيادي افزايش داد و به نسبت روش هاي ديگر سرعت بالاتري دارد . تقريباً اغلب کساني که داراي حافظه خارق العاده هستند با توانايي صحبت کردن به چندين زبان مختلف را دارند. به نوعي از اين تکنيک ها بهره مي برند و بدون استفاده از اين تکنيک ها شايد حافظه آنها از افراد عادي هم ضعيف تر باشد.

274ENGLISH
 

دراين روش ادعا مي شود که در ماه اول تلفظ و معناي 700 کلمه، املاء 250 کلمه، با 5 ساعت زمان تلاش به دست مي آيد که البته در کنار آن تکرار شنيداري 20 هزار جمله و 55 ساعت زمان براي آن در نظر مي گيرند. همراه با نقشه ذهني و فيلم آموزش و ... اين روش آمريکايي بيشتر با بازي با عددها و جذابيت هاي نمايشي تبليغات درگير است تا آموزش زبان و به جاي تمرکز بر يک برنامه يادگيري موثر، هجوم ابزار و ادوات حاشيه اي را بر سر زبان آموز فرود مي آورد!

Plspictologics System
 

در اين روش فرد به وسيله عکس ها وتصاوير، زبان دومش را تقويت مي کند.اوجملات و کلمات زايدي که به ذهنش مي رسد را به يک تصوير نسبت مي دهد. اين روش خلاقيت و جمله سازي را تقويت مي کند اما همان طور که گفته شد، راهکاري براي تقويت است نه يادگيري اوليه.

Rosetta Stone
 

اين نرم افزار از ابزارهاي مناسب آموزش زبان به شمار مي رود. دراين شيوه زبان آموز فعالانه درگير آموزش مي شود. آموزش دراين روش به شيوه يادگيري زبان مادري و از طريق نشان دادن عکس و بيان لغات و جملات مربوط به آن عکس مي باشد.
اين نرم افزار در 210 جلسه به آموزش مکالمات روزمره، اعداد، رنگ ها، فصول، ماه ها، آدرس دهي، ساعت و ... مي پردازد که ميانگين زماني آن 450 ساعت است.
دراين نرم افزار از افراد بومي براي صحبت کردن استفاده شده است و در نتيجه مهارت شنيداري و مکالمه فرد طبيعي تر است.

Tell me More
 

دراين روش تنوع تمرين ها و فعاليت هاي آموزشي زياد است؛ و علاوه بر آموزش زبان، فرد با فرهنگ کشور مربوط هم آشنا مي شود. اين نرم افزار برنامه تصحيح خطاي گفتاري زبان آموز و يک ديکشنري را دارد که از مزيت هاي آن به شمار مي روند. تنوع در اين نرم افزار بالاست ولي روش آموزش زبان به همان روش هاي مرسوم است که فقط با تنوع بيشتري همراه شده است و البته براي افرادي که قصد مهاجرت به کشور ديگري را دارند کاربرد بيشتري دارد زيرا در کنار آموزش زبان، حساسيت هاي فرهنگي کشور مربوط را هم آموزش مي دهد.

ارتباطي (C.L.T)
 

اين روش براساس تفکر عمل مي کند و هدف نهايي از آموزش را برقراري ارتباط متقابل با ديگران مي داند و تأکيدش برفراگيري صحبت کردن و شنيدن است. از مشخصات اصلي اين روش، مي توان به تقويت روحيه ارتباطي و بيان افکار در زبان اشاره کرد.

شنيداري -زباني (Audio-Lingual)
 

از مشخصات اصلي اين روش، يادگيري طوطي وار و مصنوعي زبان آموز و استفاده از کتاب هاي خشک و با آموزه هاي تکراري مي باشد و از اولين روش هاي آموزش زبان به شمار مي رود که تقريبا منسوخ شده است!

26 اپيزودي Magic English
 

اين روش ساخت کمپاني والت ديسني آمريکااست که حتماً با کارتون هاي معروف آن از کودکي تا به حال آشنايي داريد.شخصيت هاي معروف کارتون هاي اين کمپاني با حرکات و داستان ها و شعرهاي خود براي آموزش زبان انگليسي به کودکان طراحي شده اند. اين مجموعه از 26 عنوان آموزشي تشکيل شده که در هر عنوان يکسري کارتون هاي محبوب کمپاني والت ديسني به نمايش درمي آيد که نکات مربوط به موضوع درس در آن کارتون ها تأکيد مي شوند و در مورد آن سوال و جواب مي شود.
بعضي از قسمت هاي اين مجموعه عبارتند از:

 

سلام و احوالپرسي، خانواده، دبستان، دوستي حيوانات، تولدت مبارک، وقت گويي، روز و شب، بازي کردن، اعداد، اعضاي بدن ، مهماني، سفرکردن، غذا، جنگل، چهره هاي خندان، رنگ ها، حيوانات وحشي، موسيقي ،سرزمين پريان و... اين روش براي کودکان در سنين پايين در کنار آموزش هاي ديگر مي تواند موثر باشد.

استفاده از سايت هاي خبري
 

يکي از روش هاي يادگيري سريع زبان استفاد از سايت هاي خبري است؛ فرد به موضوع مورد علاقه خود متصل مي شود و در صورتي که سايت متعلق به شبکه تلويزيوني يا راديويي هم باشد، زبان آموز مي تواند ضمن داشتن متن خبر صداي گوينده را هم بشنود.
دراين روش ريتم جملات و کلمات بعد از يک مدتي تکراري و در نتيجه آسان تر خواهد شد. البته اين روش کاملي براي آموزش نيست ولي مکمل خوبي براي يادگيري محسوب مي شود.

(TASK Based Language Teaching:T.B.L.T)
 

دراين روش آموزش بر مبناي زندگي واقعي زبان آموز انجام مي شود و چهار مهارت زبان همزمان از بستر واقعيت هاي زندگي شخص و دنيايش فرا گرفته مي شوند. احساسات و فرايندهاي ارتباطي درآن اهميت دارد. دراين روش آموزش از هدف زبان آموز در زندگي آغاز مي شود. البته براي يادگيري اين روش وجود مدرس لازم است تا روش کار را با ويژگي هاي شخصيتي زبان آموز منطبق کند. مزيت اين روش در درگيري فرد با زبان همراه زندگي اش است به اين معنا که درگيري با يادگيري به ميزان بالايي اتفاق مي افتد.

هيپنوتيزم تصويري
 

اين روش مدعي است که فرد را در جاي خود ميخکوب مي کند! اين روش به اين صورت است که فرد در حين شنيدن هر جمله، بلافاصله آن را روي صفحه مونيتور مي بيند و معناي فارسي آن را هم مي شنود. مفاهيم به صورت رگباري وارد مغز زبان آموز مي شوند و ذهن او دچار سردرگمي مي شود. هيپنوتراپي و هيپنوتيزم روي ضمير ناخودآگاه فرد تاثير مي گذارد اما حتي با روش هاي درست آن، تاثيرش دائمي نخواهد بود چه برسد به ادعاي آموزش به روش هيپنوتيزم! در روش هاي مصنوعي اين چنين، حرکت يادگيري دريک مسير خطي افتاده و معمولا بازگشتي به عقب وجود ندارد و ناپايداري در فراگيري روي مي دهد. نمونه هاي بالا، توضيحات مختصري درباره چند نوع روش آموزش زبان است، ولي واقعيت امر اين است که هر فرد، با توجه به تيپ شخصيتي خودش و مدلي که براي زيست خود برمي گزيند، روش يادگيري متناسب با خود از بين روش هاي عرضه شده انتخاب مي کند. در نتيجه توصيه مي شود حتما قبل از آموختن، تحقيق کنيد و با توجه به علايق و عاداتتان روشي متناسب را بيابيد.
منبع: نشريه همشهري مثبت، شماره مسلسل 182.