مذاهب فقهي انگلستان
 

اهل تسنن بيشترين جمعيت مسلمانان را تشکيل مي دهند و خود به فرقه هاي بزرگي تقسيم مي شوند؛
احناف: از آنجايي که اکثريت جمعيت مسلمانان انگلستان را مهاجران هندي تشکيل مي دهند و گرايش بيشتر مسلمين هند به مذهب حنفي است، در نتيجه بيشتر اهل تسنن هند از احناف مي باشند.
اهل حديث: بيشتر صبغه ي حنبلي دارند. بانيان اين جنبش در بريتانيا دو شخصيت مذهبي با نام هاي شاه ولي الله و محمد بن عبدالوهاب هستند از ديگر بنيانگذاران و پيش قراولان اهل حديث مي توان از سيد نظر حسين، بنيان گذار مدرسه اهل حديث در دهلي نام برد.(1)
شيعيان: اقليت کوچکي از مسلمانان هندي الاصل را تشکيل مي دهند. شيعيان در انگلستان تقريباً اقليت مطلق هستند. جداي از شيعيان هند و پاکستان بيش از 35000 ايراني شيعه در اين کشور زندگي مي کنند.(2)

جنگهاي صليبي
 

امپراطوري بيزانس از آغاز اولين جنگ صليبي در سال 1099 م، در مقابله با پيشرويها و کشور گشايي مسلمانان به حمايت و تأييد اروپاي لاتين پرداخت.(3) که خود سبب طولاني شدن اين جنگها و ريخته شدن خون هزاران انسان بيگناه گرديد.
جنگهاي صليبي سبب نوعي هراس از اسلام در بين مسيحيان اروپا گرديد، بعد از اين جنگها زعماي کليسا براي مقابله با نفوذ و گسترش اسلام در کشورهاي مسيحي دستور آشنا شدن کشيشان و همچنين دانشگاهيان با منابع اسلامي و همچنين زبان عربي را صادر کردند و از اين زمان به بعد است که کتابهاي متعددي بر عليه اسلام و مسلمين نوشته مي شود.
جنگ هاي صليبي سبب آشنايي اروپاييان با فرهنگ و تمدن مسلمين و در نتيجه بوجود آمدن عصر رنسانس مي شود، و اين جنگها نه تنها تأثير چنداني در گسترش اسلام در اروپا نداشته بلکه بر عکس باعث گسترش مسيحيت در شرق مي شود.(4)

امپراتوري عثماني
 

با قدرت يابي روز افزون دولت عثماني و با تصرف کشورهاي همجوار اين حکومت به امپراطوري عظيمي تبديل شد که حتي دامنه تصرفاتش به کشورهاي شرقي اروپا و بعضاً اروپاي مرکزي هم رسيد، با اين قدرت يابي و تسلط بر اعراب، سلاطين عثماني با ادعاي خلافت پيامبر (ص) سوداي حاکميت بر جهان اسلام را در سر مي پروراندند.
در هر کشوري که سپاه عثماني وارد آن مي شد، اسلام را نيز با خود به اين نواحي مي برد، و بدين وسيله امپراتوري عثماني باني گسترش اسلام در اروپاي شرقي و مرکزي شد. در سال 1453 م قسطنطنيه در برابر لشگريان انبوه سلطان محمد دوم سرنگون شد و به تصرف درآمد و در روز چهارم مؤذن سلطان محمد براي دعوت مسلمين به نماز از فراز بام اياصوفيه اذان سرداد.(5)
هجوم ترکان عثماني به قسطنطنيه و فتح برخي کشورهاي اروپايي سبب نوعي هراس از اسلام در بين مسيحيان اروپا گرديد. از اين تاريخ به بعد اسلام به عنوان رقيب ديني مسيحيت و همچنين قدرت نظامي و فرهنگي تنها به ترکان منسوب بود نه اعراب، و اينچنين بود که پيامبر اسلام (معاذ الله) به عنوان مظهر سرشت اهريمني ترک شناخته شد. تنها از يک جلد آثار گردآوري شده از لوتر 75 اشاره و ارجاع در مورد ترکان و 25 مورد و ارجاع درباره حضرت رسول اکرم يافت مي شود که تمامي آنها نيز در قالب اهريمن پنداري بيان شده اند.(6)

اسلام در آلباني
 

آلباني کشوري است واقع در ساحل غربي شبه جزيره بالکان، اين کشور از شمال و شرق با يوگسلاوي و از جنوب با يونان همسايه است.(7)
در سال 789 ق ــ 1387 م ترکان عثماني اولين بار آلباني را تصرف کردند، عثماني ها در سال 1415 از اين کشور به عنوان پايگاه نظامي براي حمله به ديگر کشورها استفاده کردند.(8)
حدود 98 در صد از جمعيت اين کشور را آلباني ها تشکيل مي دهند، و اقليتهاي نژادي اين کشور عبارتند از: يونانيها، مقدونيها، و اهالي مونته نگرو که عمدتاً در نواحي مرزي سکونت دارند.(9)
از جمعيت 3 ميليون نفري آلباني دو ميليون و يکصد و بيست هزار نفر مسلمان و مابقي مسيحي مي باشند. در اين کشور اسلام و مسيحيت سالها در کنار هم در ميان مردم رواج داشته است، با وجود کمبود اطلاعات مي توان گفت انتشار اسلام در آلباني بدون هيچ گونه تحميل خارجي صورت گرفته است، و به تدريج افزايش و از سوي مردم پذيرفته شده است.(10) بنابراين آلباني تنها کشور اروپايي است که اکثريت جمعيت آن مسلمان و غير مسيحي است.
پايه اولين جمعيت مسلمان آلباني را ترکمنهايي که از آسياي صغير به اين کشور آمده بودند تشکيل مي داد از سوي ديگر فرقه عرفاني بکتاشيه که ظاهراً همراه سپاه سلطان مراد دوم و سلطان بايزيد براي تبليغ اسلام در ميان ترکان ساکن اين کشور و آلبانيها به اين کشور رفته بودند، در گسترش اسلام در آلباني بي تأثير نبوده اند.(11)

مذاهب فقهي آلباني
 

شافعي و حنفي
 

از 70 درصد جمعيت مسلمان موجود در آلباني 54 درصد اهل سنت مي باشند که حدود يک ميليون و پانصد و هشتاد هزار نفر است که گرايش به مذهب شافعي دارند و جمعيت اندکي از آنها حنفياني مي باشند که در ميان ترکمنها رايج است.

شيعه
 

16 در صد اين جمعيت 70 در صدي مسلمانان آلباني را شيعيان تشکيل مي دهند که حدود 540 هزار نفر مي باشد، که بيشتر جمعيت شيعيان را فرق صوفيه از جمله بکتاشيه، رفاعيه و...تشکيل مي دهند.
البته فرق ديگر صوفيه نيز در اين کشور وجود دارد که به اهل سنت منسوبند مانند قادريه و نقشبنديه.

اسلام در بلغارستان
 

بلغارستان کشوري است در جنوب شرقي اروپا که واقع در شرق شبه جزيره بالکان است.(12)
جمعيت بلغارستان را 85 درصد بلغاريها و 9 در صد ترکها و مابقي را گروه هايي از روس ها، روماني ها تشکيل مي دهند.(13)
آغاز تاريخ اسلام در اين کشور را سده 8 ق دانسته اند.(14) سپاه عثماني در زمان سلطان مراد در سال 764 ق شهر فيليپوليس (پلوديو کنوني) را پس از محاصره طولاني تصرف کردند.(15) با سقوط دولت بلغارستان مهاجرت شهروندان مسلمان آناتولي به اين سرزمين آغاز شد، که گروه کثيري از اين مسلمانان از جمله کارمندان، سربازان، کشاورزان، دامپروران و عشاير ترکمن، تاتار را به اين کشور کوچ کردند و در شهرها و شهرکهايي چون کارنوبات، پازاجيک و نوويخان مستقر شدند که در اين شهرها به احداث مساجد، کاروان سراها و...دست زدند که سبک بناي آنان متأثر از شيوه معماري اسلامي عهد سلجوقي است.(16)
بعد از مدتي که تمامي عراضي اين کشور تحت سيطره عثماني در آمد، مالک اين اراضي سلطان عثماني شناخته مي شد، که کشاورزان رعاياي وي محسوب مي شدند، آن گروه از رعايا که مسلمان نبودند جزيه مي پرداختند در نتيجه گروه کثيري از مردم به اسلام روي آوردند.(17)
جمعيت بلغارستان 500000/8 مي باشد که از اين مقدار حدود 2 ميليون نفر مسلمان است که 17 درصد از جمعيت اين کشور مي باشد و مابقي مسيحي هستند.

مذاهب فقهي بلغارستان
 

حنفي و شافعي:
 

بيشترين جمعيت اهل سنت بلغارستان را احناف تشکيل مي دهند. مذهب شافعي نيز در اين سرزمين نمودي دارد.
عمدتاً مذاهب اهل سنت موجود در کشورهاي شرق اروپا که توسط امپراتوري عثماني فتح شدند مذهب حنفي و شافعي است که مذاهب رايج در ترکيه کنوني هستند.

شيعه
 

بر اساس آمار رسمي دولت بلغارستان، تعداد 150 هزار شيعه نيز در اين کشور ثبت شده است.(18)

پي‌نوشت‌ها:
 

* دانشجوي رشته اديان و مذاهب.
1.همان 34 .
2.همان 39 ــ 35 .
3.محمد (ص) در اروپا 206.
4.علل و آثار جنگهاي صليبي 213 .
5.محمد (ص) در اروپا 206 .
6.همان 209 .
7.دايرة المعارف بزرگ اسلامي ج 579 ــ 1 .
8.تاريخ امپراتوري عثماني 290 .
9.Cxi-Europ
10.تاريخ گسترش اسلام 129 ــ 128 .
11.همان 129.
12.دايرة المعارف بزرگ اسلامي ج 428 ــ 12 .
13.تاريخ گسترش اسلام 320.
14.اسلام در بلغارستان 120.
15.همان 111 .
16.همان 118.
17.اقليت هاي مسلمان در جهان امروزه 215 .
18.سايت شيعه نيوز .
 

منابع و مآخذ
1.آرنولد، توماس، تاريخ گسترش اسلام، ترجمه ابوالفضل عزتي، دانشگاه تهران، 1358 ش
2.آيتي، ابراهيم، آندلس يا تاريخ حومت مسلمين، دانشگاه تهران، 1371 ش
3.آل علي، نورالدين، اسلام در غرب، دانشگاه تهران، 1374 ش
4.دايرة المعارف بزرگ اسلام، جلد 1 و 12
5.صميمي، مينو، محمد (ص) در اروپا، ترجمه عباس مهر پويا، اطلاعات،1382 ش
6.کتاني، علي، اقليتهاي مسلمان در جهان امروز، ترجمه محمد حسين آريا، تهران، 1368 ش
7.لويس، استفان، اسلام در بلغارستان، ترجمه اعظم هدايتي، تهران، 1382 ش
8.ناصري طاهري، عبدالله، علل و آثار جنگهاي صليبي، دفتر نشر اسلامي، تهران، 1373 ش
9.نگاهي به فرهنگ آلباني، وزارت امور خارجه، تهران 1370 ش
10.ووسيچ، تاريخ امپراتوري عثماني، ترجمه سهيل آذري، کتابفروشي تهران 1346 ش
11.وزيري، فهيمه، اسلام و مسلمانان در انگلستان، بوستان کتاب قم، 1383 ش
12.mLehman - Herbert -"Europ"- Munchen
نشريه فكر و نظر شماره 10-11