اصول نگهداري از لپ تاپ (1)

 اصول نگهداري از لپ تاپ (1)
اصول نگهداري از لپ تاپ (1)


 






 
پديده جهاني شدن و فناوري کامپيوتر در کنار هم، ما را به شدت به کامپيوترها وابسته کرده است. امروزه لپ تاپ ها از محبوبيت بسيار بالايي در بين کاربران رايانه برخوردار شده اند. نياز روزانه به مرور وب، فعاليت هاي تجاري وابسته به وب وظهور روز افزون آموزش هاي مبتني بر وب، از جمله عوامل ايجاد اين محدوديت مي باشند.
اين مشغله کاري قرن بيست و يکمي، اغلب ما را از برخي کارهاي ساده، روتين اما ضروري مثل رسيدگي و نگهداري از لپ تاپ خود باز مي دارد. نتيجه اين امر، کند شدن کار لپ تاپ، آلودگي به ويروس، و عملکرد غير نرمال سيستم عامل و نرم افزارهاي نصب شده روي لپ تاپ مي گردد.
فرايند نگهداري از لپ تاپ، شامل اقدامات اوليه و قبل از وقوع خرابي و نيز کارهايي است که پس از بروز خرابي بايد به آن ها بپردازيم. در اين مقاله، با فرض داشتن يک لپ تاپ سالم، به نکاتي مي پردازيم که به نوعي اقدامات پيشگيرانه محسوب مي گردند.

رعايت اصل پيشگيري قبل از درمان
 

اقدامات پيش وقوع خرابي لپ تاپ، کليد دستيابي به بهره برداري طولاني مدت و بدون دردسر از کامپيوترتان به شمار مي رود. سيستم هاي لپ تاپ در مقايسه با سيستم هاي دسک تاپ، بيشتر در معرض بروز خرابي و اشکال قرار دارند زيرا آن ها سيستم هاي قابل حمل هستند و به طور بالقوه در محيط هاي گوناگوني مورد استفاده قرار مي گيرند و در نتيجه در مقايسه با سيستم هاي دسک تاپ که معمولاً هميشه در يک مکان منفرد باقي مي مانند، در معرض خرابي بيشتري قرار مي گيرند. به عنوان مثال، افتادن لپ تاپ بر روي زمين، باعث صدها هزار تومان پول خواهد شد. پس به همين دليل بايد مراقبت بيشتري از آن ها به عمل آورد. کمي مراقبت به همراه اتخاذ روش هاي ساده نگهداري پيش گيرانه، مي تواند بروز اشکال در اين سيستم ها، از دست رفتن داده ها و اطلاعات و بروز خرابي در اجزاي مختلف را کاهش دهد و باعث عمر طولاني تر سيستم شود. در برخي از موارد، من سيستم هايي را که به طور بالقوه در معرض « بيمار شدن» قرار داشتند را با انجام چند روش ساده پيش گيرانه تعمير کرده ام. نگهداري پيش گيرانه همچنين مي تواند قيمت فروش مجدد سيستم شما را بالا ببرد زيرا هم از نظر ظاهري و هم از نظر کارآيي وضعيت م-ناسب سيستم شما حفظ مي شود.
اتخاذ و به کارگيري يک برنامه نگهداري پيش گيرانه براي هر کسي که از لپ تاپ استفاده مي کند، مهم و ضروري است. دو نوع اصلي از فرآيندهاي نگهداري پيش گيرانه عبارتند از Active يا فعال و Passive يا غيرفعال.
نگهداري غيرفعال، شامل اقدامات احتياط آميزي است که شما مي توانيد براي محافظت از سيستم در مقابل شرايط محيطي نظير استفاده از ابزار Power-Protection، اطمينان از قرار گرفتن لپ تاپ در يک محيط تميز و پاک با دماي کنترل شده و جلوگيري از لرزش هاي مداوم بکار گيريد. از سوي ديگر، روش نگهداري پيش گيرانه Passive يا غيرفعال به معناي رفتار مناسب با سيستم مي باشد.
يک برنامه نگهداري پيش گيرانه فعال يا Active شامل انجام روال هايي است که عمر طولاني و عاري از مشکل را براي لپ تاپ به ارمغان مي آورد. اين نوع از نگهداري پيش گيرانه اساساً عبارت است از تميز کاري نوبه اي سيستم و اجزاي آن، تهيه نسخه هاي پشتيبان، به کارگيري نرم افزار ضد ويروس و ضد اسپم و Spyware و ساير روال هاي نرم افزاري. بخش هاي زير به توضيح هر دو نوع روش نگهداري پيش گيرانه فعال و غيرفعال و روند انجام آن ها مي پردازد.

نکاتي ارزشمند در نگه داري از لپ تاپ
 

نگهداري پيش گيرانه غيرفعال، عبارت است از مراقبت از سيستم از طريق فراهم نمودن بهترين محيط ممکن براي آن ( هم از نظر فيزيکي و هم از نظر الکتريکي).
مسائل فيزيکي شامل شرايط و موقعيت هايي نظير دماي محيط اطراف، شوک دمايي حاصل از استارت مجدد لپ تاپ، گرد و غبار و دود و مزاحمت هايي نظير شوک الکتريکيي و لرزش است. مسائل الکتريکي شامل آيتم هاي نظير الکتريسيته ساکن، نويز منبع تامين انرژي ( وقتي که سيستم به پريز برق ديوار يا ساير منابع تامين انرژي برق وصل مي شود) و تداخل هاي فرکانس راديويي مي شود. هر يک از اين مسائل محيطي به طور جداگانه و در فصل هاي مربوط به خود مورد بررسي قرار خواهند گرفت.
کامپيوترهاي لپ تاپ، سيستم هاي گران قيمتي هستند که در مقايسه با همتاهاي دسک تاپ خود به مراقبت و نگهداري بيشتر نياز دارند. اگر رفتار شما با اين سيستم ها به گونه اي باشد که گويا آن ها يک قطعه فوق العاده با ارزش الکترونيکي هستند، تا حد چشمگيري مي توانيد خطر بروز مشکلات را در آن ها کاهش دهيد.
به جاي اين که بگوئيد براي مراقبت از سيستم خود چه کاري "بايد" انجام دهيد، گفتن اين که چه کارهايي"نبايد" بکنيد شايد ساده تر باشد. من اغلب مشاهده مي کنم که مردم کارهايي با لپ تاپ هاي خود انجام مي دهند که اصلاً شايسته نيست و به شدت باعث عصبانيت من مي شود. در اين جا به بعضي از کارهايي که "نبايد" با کامپيوتر لپ تاپ خود انجام دهيد اشاره مي کنم:
* تکان دادن، يا رفتار فيزيکي نامناسب خصوصاً وقتي سيستم در حال کار است.
* انداختن سيستم روي زمين. حتي اگر داخل کيف حمل لپ تاپ قرار داشته باشد، به هيچوجه نبايد اين کاررا بکنيد. بسياري از کيس ها به اندازه کافي محکم ومناسب نيستند.
* بسته بندي لپ تاپ در داخل چمدان هايي که در فرودگاه کنترل خواهند شد، زيرا اين کار باعث تکان هاي شديد آن مي شود.
* گذاشتن جعبه هاي سنگين يا ساير اشياء بر روي يک لپ تاپ، حتي اگر در داخل کيس حمل قرار داشته باشد.
* قرار دادن سيستم در محيط هايي با درجه حرارت کمتر از 41 درجه فارنهايت (5 درجه سانتيگراد) و يا بالاتر از 95 درجه فارنهايت (35 درجه سانتيگراد)
* استفاده از کامپيوتر بر روي پتو يا ساير سطوحي نرمي که نسوخ آن ها مي تواند به داخل فن هاي خنک کننده نفوذ کند که اين امر باعث بالا رفتن بيش از حد دماي سيستم مي شود
* قراردادن سيستم در فاصله کمتر از 15 اينچي (13 سانتيمتري) هر نوع وسيله الکترونيکي، نظير موتورهاي الکتريکي، تلويزيون ها، يخچال ها و اسپيکرهاي بزرگ؛ زيرا اين کار باعث ايجاد يک ميدان مغناطيسي قوي مي شود.
* استفاده از کامپيوتر در زماني که تا نصفه در داخل يک کيس حمل قرار گرفته است. اين کار باعث بلوکه شدن سيستم خنک کنندگي و در نتيجه بالا رفتن حرارت مي شود.
* استفاده از فرستنده هاي راديويي دو جهته در فاصله نزديک از سيستم که مي تواند باعث ايجاد جريان هاي ناخواسته و در نتيجه بروز خرابي در سيستم شود.
* ريختن هر نوع مايع بر روي لپ تاپ که مي تواند باعث تخريب اجزاي داخلي لپ تاپ و ايجاد اتصال کوتاه شود.
* گذاشتن اشياي سنگين بر روي سيستم و قراردادن آن در داخل چمداني که درب آن به سختي بسته شده است. اين کار مي تواند باعث وارد آمدن فشار زيادي به صفحه نمايش LCD شود.
* قراردادن يک شيء بين صفحه کليد و سرپوش صفحه نمايش. اين کار مي تواند هنگام بستن lid باعث بروز خرابي شود.
* برداشتن يا در دست گرفتن سيستم با استفاده از پانل LCD که مي تواند باعث خراب شدن LCD و قطعات آن شود.
* خراشيدن و يا فشار آوردن بر پانل LCD.
* حرکت دادن يا کشيدن آداپتور AC در زماني که آداپتور به برق متصل است که مي تواند باعث خراب شدن يا از بين رفتن socket شود.
* اتصال کابل مودم به درگاه اترنت ( و بالعکس) که مي تواند باعث خرابي کانکتورها و اتصالات مربوطه شود.
* استفاده از سيستم درمکان هايي با لرزش هاي بسيار زياد.
* شکستن، انداختن يا فشار وارد آوردن بر پوشش يک درايو ديسک در حالي که آن را از سيستم خارج مي کنيد.
* قرار دادن يک ديسک فلاپي داخل درايو فلاپي به شکل بر عکس که مي تواند باعث از کار افتادن درايو شود.
* چسبانيدن بيش از يک ليبل بر روي يک فلاپي که ممکن است باعث شود تا فلاپي در داخل درايو گير کند.
* لمس لنز CD-ROM وقتي که در آن باز است که مي تواند باعث آلوده شدن لنز و يا خارج شدن آن از حالت تراز شود.
* وصل کردن مودم داخلي سيستم به يک PBX(‏‎ (Private Branch Exchange يا ساير خطوط تلفن ديجيتال که مي تواند باعث رسيدن ولتاژ نامناسب به مودم و در نتيجه خرابي دائمي آن مي شود.
* فراموش کردن کلمه هاي عبور: اگر شما کلمه عبور supervisor يا ديسک سخت را فراموش کنيد هيچ راه ساده اي براي بازيابي آن وجود ندارد و ممکن است مجبور به عوض کردن ديسک سخت با برد مادر شويد.
اگر شما مسائلي را که در بالا به آن ها اشاره شد رعايت کنيد، سيستم شما عمر بسيار طولاني تري خواهد داشت.

محافظت از سخت افزار در مقابل شرايط بد محيطي
 

يکي از عمده ترين مسائلي که در مورد روش نگهداري پيش گيرانه مورد بي مهري واقع شده و ناديده گرفته شده است، محافظت از سخت افزار در مقابل ناملايمات محيطي است. کامپيوترها معمولاً در محيط هايي که براي افراد مناسب هستند، ايمن مي باشند. هر چند اغلب اوقات با کامپيوترهاي قابل حمل به شکل ماشين حساب هاي بي ارزش رفتار مي شود. نتيجه اين نوع عدم استفاده صحيح مي تواند باعث بروز خرابي ها و کژي هاي متعددي در سيستم شود.
تمام کامپيوترها براي عمل در محدوده خاصي از درجه حرارت، رطوبت و ارتفاع طراحي شده اند. افزايش دامنه مجاز اين عوامل مي تواند باعث از کارافتادن يا بروز اشکال در سيستم شود. بنابراين، تحت نظر داشتن شرايطي که شما از کامپيوتر خود استفاده مي کنيد يا کامپيوترتان را تحت آن شرايط نگهداري مي کنيد براي عملکرد موفقيت آميز سيستم امري بسيار ضروري و حياتي است.
تغييرات دما، رطوبت و ارتفاع مي تواند منجر به بروز مشکلات جدي شود. اگر تغييرات شديد دما و درجه حرارت طي مدت زمان کوتاهي رخ مي دهند، انبساط و انقباض حاصل از آن مي تواند بر روي مدارات سيستم تاثير بگذارد. رطوبت بسيار بالا نيز مي تواند باعث خوردگي قسمت هاي الکترونيکي و تاثير بر درايوها شود. هواي بسيار خشک نيز مي تواند باعث بروز مشکلات حاصل از الکتريسيته ساکن شود. کار در ارتفاع بسيار زياد نيز براي سيستم خنک کنندگي دردسر ساز مي شود زيرا چگالي پائين هوا در ارتفاع زياد باعث کاهش کارايي سيستم خنک کنندگي مي شود.
براي حصول اطمينان از اين که سيستم شما مي تواند در شرايط دما، رطوبت و ارتفاعي که براي آن طراحي شده است کار کند، من پيشنهاد مي کنم براي آگاهي از دامنه شرايط محيطي سيستم خود با افراد متخصص مشورت کنيد. اغلب توليد کنندگان اطلاعاتي را در مورد محدوده مناسب دماي سيستم هايي که توليد مي کنند در دفترچه راهنماي سيستم ها ذکر مي کنند. در اين دفترچه ها معمولاً دو سري مشخصات درج مي شود: يکي مربوط به زماني است که سيستم در حال کار است و ديگري در ارتباط با زمان خاموش بودن سيستم مي باشد.
به عنوان مثال، IBM محدوديت هاي محيطي زير را براي اغلب سيستم هاي قابل حمل ThinkPad خود ارائه مي کند. توجه داشته باشيد که حداکثر دماي مجاز محيط، معادل 88 درجه فارنهايت (31 درجه سانتيگراد ( در ارتفاع 8000 فوتي (2438 متري) است. اين بواسطه چگالي پائين تر هوا در ارتفاع هاي بالا است که کارآيي سيستم خنک کننده کامپيوتر را پائين مي آورد. همچنين توجه داشته باشيد که حداقل دماي عملياتي و غير عملياتي، معادل 41 درجه فارنهايت (5 درجه سانتيگراد) پيش بيني شده است. اين بدان معنا است که در اکثر مناطق کشور، نبايد لپ تاپ را براي بيشتر از يک محدوده زماني کوتاه در اتوموبيل رها کرد يا سيستم را با استفاده از پست يا بسته بندي در فصل زمستان جابه جا کرد. همان گونه که در جدول بالا ذکر شده است اغلب شرايط محلي مناسب براي انسان ها، براي لپ تاپ ها نيز مناسب هستند.

پرهيز از تغييرات سريع در دما
 

علاوه بر محدوديت هاي دمايي که اشاره کرديم، پرهيز از تغييرات سريع در دما نيز ايده خوبي است. به عنوان مثال اگر دما به طور ناگهاني افزايش پيدا کند، وقتي يک سيستم در زمستان از يک مکان به مکان ديگر حمل مي شود و سپس در داخل اطاق از جعبه خارج مي گردد، شما بايد قبل از استفاده از سيستم به آن اجازه دهيد با دماي اطاق سازگار شود. در مواقع حاد، ميعان مي تواند بر روي قطعات الکترونيکي داخلي و همچنين بر روي Platter هاي درايو ديسک سخت (HDA) تاثير بگذارد و چنانچه شما قبل از اين که ميعان شانس بخار شدن پيدا کنند سيستم را روشن کنيد با يک فاجعه واقعي روبرو خواهيد شد.
اغلب ديسک هاي سخت داراي يک filltered port هستند که باعث جريان يافتن هوا به داخل و خارج دهد ديسک سخت (HDA)مي شوند بنابراين رطوبت مي تواند وارد درايو شود و در نتيجه پس از مدت زمان کوتاهي مي توان در نظر گرفت که رطوبت داخل ديسک سخت با رطوبت بيرون از آن برابر است. اگر به رطوبت اجازه داده شود به شکل ميعان در آيد، مي تواند تبديل به يک مشکل جدي شود خصوصاً اگر شما سيستم را زماني روشن کنيد که چگالي زياد مايع هنوز وجود داشته باشد. اکثر سازندگان ديسک هاي سخت داراي روال هاي خاصي براي سازگار نمودن ديسک سخت با محيط جديدي که داراي درجه حرارت و رطوبت متفاوتي مي باشد هستند خصوصاً هنگام انتقال يک ديسک سخت به يک محيط گرم تر که در چنين محيطي امکان بروز ميعان بيشتر است. اين وضعيت بايد مورد توجه خاص کاربران سيستم هاي لپ تاپ و قابل حمل قرار گيرد. اگر شما در زمستان يک سيستم قابل حمل را در صندوق عقب يک اتومبيل رها کنيد وقتي آن را به داخل منزل ببريد و بدون اين که به آن اجازه دهيد با دماي داخل اطاق سازگار شود از آن استفاده کنيد اين کار مي تواند بلايي غيرقابل جبران بر سر سيستم بياورد. مثلاً Seagate مي گويد:"اگر شما اين يونيت را از شرايط آب و هوايي با دماي زير 50 درجه فارنهايت (10 درجه سانتيگراد) دريافت کرده ايد، تا زماني که شرايط زير مهيا نشده است از باز کردن اين بسته بندي خودداري نماييد، در غير اين صورت، امکان بروز ميعان بر روي قطعات داخلي سيستم وجود دارد و اين موضوع مي تواند باعث خرابي آن شود. اين بسته را بر اساس جدول دمايي ارائه شده و به مدت قيد شده در محيط عملياتي قرار دهيد و پس از مدت زمان قيد شده از آن استفاده کنيد.
شما بايد يک سيستم قابل حمل را که درايو ديسک سخت آن در دمايي سردتر از محيط نرمال آن قرار داشته است براي مدت زمان معيني در محيط عملياتي نرمال آن قرار دهيد تا قبل از روشن کردن، امکان سازگاري آن با دماي جديد فراهم شود. سازندگان، معمولاً پيشنهاد مي کنند که شما سيستم را تا زماني که با دماي جديد سازگار شود در داخل جعبه حمل نگه داريد و آن را بيرون نياوريد. هنگامي که دماي هوا به شدت سرد مي شود خارج کردن سيستم از کارتن حمل مي تواند باعث شکل گرفتن ميعان و بالا رفتن چگالي آب بر روي قطعات الکترونيکي سيستم شود. البته، ميعان مي تواند بر ساير قطعات کامپيوتر، خصوصاً بر مدارات و کانکتورها نيز تاثير بگذارد و باعث ايجاد اتصال کوتاه و در نتيجه افت کارآيي شود.

الکتريسيته ساکن
 

الکتريسيته ساکن يا تخليه الکترواستاتيک (ESD) مي تواند مشکلات متعددي را در داخل سيستم ايجاد کند. اين مشکلات معمولاً در ماه هاي فصل زمستان و زماني که رطوبت اندک است و يا در آب و هواي فوق العاده خشک با رطوبت پائين بروز مي کنند. در چنين مواردي شما ممکن است مجبور به اتخاذ روش هاي پيش گيرانه بيشتري باشيد تا اطمينان پيدا کنيد که به کامپيوتر شما لطمه اي وارد نشده است. براي کسب اطلاعات بيشتر در مورد ESD به بخش "ابزار و تجهيزات جلوگيري از ايجاد ESD" در همين مقاله مراجعه نمائيد.
تخليه هاي استاتيک که در محيط خارج از کيس يک سيستم رخ مي دهند، به ندرت عامل بروز مشکلات دائمي در داخل سيستم ها هستند. معمولاٌ، بدترين تاثير ممکن حاصل از يک تخليه الکترونيکي بر روي کيس، صفحه کليد يا حتي مکاني نزديک به کامپيوتر، قفل شدن سيستم (system lockup) است که مي تواند منجر به از دستش رفتن داده ها و اطلاعات شود. اگر از اين نکته آگاه هستيد که بدنتان داراي بار الکتريکي است، قبل از لمس صفحه کليد يا سيستم، بهتر است با دست زدن به ساير اشياء فلزي، بار الکتريکي بدن خود را تخليه کنيد. هر بار که يک سيستم را باز مي کنيد و يا قطعاتي را که از سيستم خارج کرده ايد حمل مي نماييد بايد مراقب ايجاد الکتريسيته ساکن باشيد.
منبع: بزرگراه رايانه، شماره ي 137 .



 

نسخه چاپی