معرفی رسالة أجوبة مسائل ميرزا حفيظ

معرفى اجمالى‌
 

« رسالة أجوبة مسائل ميرزا حفيظ» از جمله رساله‌هاى فارسى عالم بزرگوار ملا محمد بن حسين مشهور به اسماعيل مازندرانى خواجويى( م 1173 ق) است كه در پاسخ به سؤال‌هاى يكى از فضلاى هم‌عصر خود، به نام ميرزا محمد حفيظ تبيين شده است. اين رساله از روى نسخه خطى مؤلف، موجود در كتاب‌خانه آستان قدس رضوى، توسط سيد مهدى رجايى تصحيح گرديده و به همّت مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بيت (عليهم السلام) در مجموعه «رساله‌هاى خطى فقهى» به چاپ رسيده است. اين نوشتار، گر چه از نظر محتوا مسايل مهمى را مطرح نكرده است; ولى از آن جهت كه از نخستين استفتائات فارسى تدوين شده به شمار مى‌آيد از اهميت خاصى برخوردار است.

انگيزه تأليف‌
 

نگارنده پاسخ‌گويى به سؤال‌هاى شرعى را بر خود لازم مى‌داند و به درخواست يكى از فضلاى هم‌عصر خود به جواب اين سؤال‌ها همت نموده است.

ساختار‌
 

بدون ذكر مقدمه و طرح سؤال‌ها به پاسخ‌گويى پرداخته و فتاواى خود را در باره آداب و واجبات و مستحبات نماز و برخى از ابواب فقهى ديگر بيان كرده است. متن ارائه شده به شيوه نثر قرن يازدهم نوشته شده است.

گزارش محتوا‌
 

در اين رساله مختصر چند مسئله فقهى متفرقه در باره نماز، زكات، غسل و خمس بيان شده است. نگارنده برخلاف فقهاى عصر حاضر معتقد است همان‌طور كه استغفار بعد از تسبيحات اربعه واجب نيست، قرائت سوره بعد از حمد و سلام آخر نماز نيز واجب نمى‌باشد; ولى احتياط در قرائت سوره و سلام آخر نماز است. مسئله ديگر در باره مسايل اختلافى بين فقهاست كه از نظر ايشان بر مقلدان لازم است به مرجع تقليد خود مراجعه كنند و حتى اگر دست‌رسى نداشتند عده‌اى بايد سفر كنند و مسايل را بپرسند و به ديگران نيز ابلاغ نمايند.
در باب تيمم اختلاف است كه آيا دو بار بايد دست بر خاك زد; يا يك بار كفايت مى‌كند؟ ايشان فتوا مى‌دهد دو بار بايد دست به صورت كشيده شود; ولى بدين شكل كه در مرتبه اول به نيت كشيدن به صورت و در مرتبه دوم به نيت استحباب دست به زمين مى‌زند. مسايل ديگر در باره نحوه شكل‌گيرى صفوف نماز جماعت، غسل ارتماسى، شيوه تطهير گردى كه از عين نجاست برمى‌خيزد، تعريف حق سلطان در باب زكات، تأكيد بر پرداخت خمس به فقيه جامع الشرايط و برى‌ء الذمه نشدن در صورت پرداخت به غير و لو اينكه از سادات باشند.
منبع:نرم افزار جامع فقه اهل بیت2
ارسال توسط کاربر محترم سایت :zolgadri