اعتياد به اينترنت
سعيد عبدالملکي
عضو هيئت علمي دانشگاه پيام نور
اينترنت ابزاري حيرت انگيز براي ارتباط است. گرچه مي تواند به عنوان گريزي از واقعيت براي ايجاد آرامش، صميميت وگم نامي باشد، استفاده از اينترنت براي انواع بازي ها ، قمار ، پيام ها ، مطالب هرزه و اعمال جنسي مجازي مي تواند مانند هر داروي ديگري تبديل به اعتياد شود.
اعتياد به اينترنت يا کامپيوتر چيست؟
بعضي از افراد که ساعت نه شب به اينترنت وصل مي شوند، ناگهان متوجه مي شوند بامداد است و آنان ها هنوز کامپيوتر را ترک نکرده اند.
يک همسر ناراحت است چون شوهر او رابطه ي جنسي شان را با مطالب هرزه ي اينترنتي واحساسات جنسي مربوط به آن تعويض کرده است.
جستجو براي اطلاعات، يافتن مقاله هاي خبري، گرفتن آهنگ هاي منتخب يا مزايده هاي اينترنتي و..گزينه هاي بي پاياني هستند که ما همگي از استفاده کردن از اينترنت لذت مي بريم، اما تا چه ميزاني از استفاده ي مکرر و فعاليت اتصال به شبکه، خيلي زياد وتبديل به منبع مشکلات معنا دار در زندگي افراد مي شود؟ اعتياد به اينتر نت عموما به عنوان سپري کردن مدت زمان طولاني در اتصال به شبکه واستفاده از اينترنت واثرات ناسازگارانه ي آن در روابط زناشويي و زندگي خانوادگي واجتماعي، کار و سلامت جسمي و رواني تعريف مي شود.
علامت ها ونشانه هاي اعتياد به اينترنت يا کامپيوتر:
احساسات آميخته با لذت وشادي و احساس گناه در حين استفاده از کامپيوتر.
از دست دادن کنترل زمان در هنگام استفاده از کامپيوتر، اراده کردن به ترک يا کم کردن آن، اما قادر نبودن به اين کار.
غفلت از دوستان وخانواده ويا مسووليت ها به دليل اتصال به شبکه.
دروغ گفتن به رييس وخانواده در مورد زمان سپري شده براي کامپيوتر و اين که در آن زمان چکار مي کرديد.
احساس اضطراب ، افسردگي وتحريک پذيري درمواقعي که زمان استفاده ي شما از کامپيوتر کوتاه يا ناتمام مي ماند.
استفاده ي مکرر از کامپيوتر به عنوان يک روش در مواقعي که غمگين يا ناراحت هستيد ويا جهت ارضاي جنسي.
افزايش مشکلات در مدرسه يا محل کار به عنوان پيامد زماني که سپري شده و نوع فعاليت هايي که براي دسترسي به کامپيوتر صورت گرفته است.
مشکلات مالي به دليل بدهي ناشي ازهزينه ي اتصال به شبکه يا قمار.
وسوسه شدن براي درگير شدن در روابط يا عواملي که احتمال دارد شما را در خطر قرباني شدن ويا تهديد آرامش قرار دهند.
اثرات بيماري زا مرتبط با اعتياد به کامپيوتر:
سندرم استخوان تونلي (درد، بي حسي وسوزش دردست ها که مي تواند به مچ دست، آرنج ها وشانه ها هم سرايت کند.).
- خشکي چشم.
- کمردرد.
- سردردهاي شديد.
- نامنظم شدن تغذيه مانند برگشت غذا از معده.
- کوتاهي درتوجه به بهداشت فردي.
- اختلالات خواب.
چه کساني بيشتر ازهمه در معرض خطر اعتياد به اينترنت هستند؟
طبق بررسي هاي صورت گرفته توسط محققان دراين اعتياد عوامل سن، زمينه ي فرهنگي، شغل و سطح تحصيلات موثر است، مسايل زير احتمالا در ايجاد اعتياد به اينترنت دخيل هستند:
منشا اعتياد به اينترنت:
اصل سو مصرف: بيش از نيمي از کساني که به اينترنت معتاد هستند از اعتيادهاي ديگر نظير داروها، الکل ، سيگار و عمل جنسي رنج مي برند.
بيماري هاي رواني: روندها نشان مي دهند که معتادين به اينترنت از مشکلات هيجاني مانند افسردگي و اختلالات اضطرابي مرتبط با آن رنج مي برند واين افراد اغلب از جهان مجازي اينترنت براي گريز رواني از احساسات ناخوشايند و يا موقعيت هاي پرتنش استفاده مي کنند.
مزاحمت هاي ارتباطي: در بيشتر از هفتاد و پنج درصد موارد، معتاد به اينترنت از برنامه هايي مانند اتاق چت، پيام هاي کوتاه يا بازي هاي اينترنتي به عنوان راهي امن براي انجام رابطه ي جديد وارتباط مطمئن تر با ديگران استفاده مي کند.
ترک واز بين بردن اعتياد به اينترنت:
گام اول دراين زمينه بازشناسي و پذيرش اعتياد به اينترنت است.
غلبه کردن بر انکار اين مشکل هم بايد ازگام هاي درماني ديگر پيروي کند:
- همسان سازي اختصاصي فضاي مساله.
- ساختن طرح تغيير رفتار مانند اختصاص زمان سنج براي استفاده از اينترنت، طرح ريزي برنامه ي روزانه، ثبت خلق و رفتار درهنگام اتصال به شبکه.
- مقايسه ي زمان سپري شده درحين اتصال به شبکه با زمان سپري شده در روابط اجتماعي رو در رو فعاليت هاي تعاملي بدون حضور کامپيوتر.
- تمرکز بر تقويت موارد ديگري که نياز به مهارت دارد . مانند حل مساله، جرات آموزي، مهارت هاي اجتماعي ، غلبه بر کم رويي وکنترل خشم.
- سنجش ساير اختلالات مثل افسردگي يا اضطراب که شايد نيازمند درمان هاي پزشکي باشد.
- رسيدگي به تعيين يا شکل دادن گروه هاي حمايتي براي ساير افرادي که تلاش مي کنند تا دوباره کنترل استفاده ي درست از کامپيوتر خود را به دست آورند.
اگر مشکوک هستيد که به شبکه ي اينترنتي اعتياد داشته باشيد . با يک درمانگر که ترجيحا داراي تخصص در زمينه ي اعتياد است مشورت کنيد. درمورد اعتياد، شما بايد به يک گروه حمايتي وصل شويد، يک گروه اينترنتي که به اين منظور تاسيس شده است ، مرکز بهبود اعتياد به اينترنت است.
دکتر ديويد گرين فيلد پيشنهاداتي براي کمک به مديريت استفاده از اينترنت قبل از اين که تبديل به يک مشکل شود، ارايه کرده است:
1- مديريت دربهره بردن از تعطيلات.
2- يافتن علايق ديگر.
3- ورزش.
4- تماشاي تلويزيون.
5- صحبت با دوستان وخانواده درمورد چيزهايي که در زندگي تان اتفاق افتاده است.
6- سعي کنيد براي کمک به خود در روش درست برخورد با رفتار اعتياد آميز، يک مشاوره يا روان درماني انجام دهيد.
7- به يک گروه حمايتي فکر کنيد.
8- روابط و دوستي هاي جديدتان را افزايش دهيد.
9- درمورد استفاده ي زيادتان از اينترنت با سايرين صحبت کنيد.
10- جلسات استفاده ي خود از اينترنت را کوتاه کنيد.
چگونه مي توانم به دوستاني که دچار وسواس به اينترنت هستند کمک کنم؟
- تبديل شدن به يک الگوي رفتاري خوب: استفاده از اينترنت را در زندگي خودتان به خوبي مديريت کنيد.
- آشناکردن آن ها با ساير افرادي که جالب وجذاب هستند و استفاده ي آن ها از اينترنت درحد معقول است.
- آن ها را در برخي فعاليت هاي بدون کامپيوتر وجالب درگير کنيد.
- درصورتي که فکر مي کنند داراي مشکل هستند از تمايل آن ها به تغيير حمايت کنيد.
- آن ها را به پيدا کردن مشاوره ي تخصصي تشويق کنيد.
چه کارهايي براي پدر ومادراني که با اعتياد فرزندشان به اينترنت سر وکار دارند مهم است؟
اگر فرزند شما نشانه هاي اعتياد به اينترنت رانشان مي دهد کارهاي زيادي وجود دارد که شما به عنوان پدر ومادر براي کمک به آن ها مي توانيد انجام دهيد.به فهرست زيرتوجه کنيد تا با مهم ترين برنامه ها آشنا شويد:
کمک به فرزند مبتلا به اعتياد اينترنت:
تشويق به انجام فعاليت هاي اجتماعي: استفاده ي بيش از حد از کامپيوتر مي تواند سبب گوشه گيري شود. به فرزندانتان کمک کنيد تا با بچه هاي ديگر ملاقات کنند ودوستان جديد پيدا کنند. اين گزينه ها مي توانند شامل تيم هاي ورزشي ، گروه هاي پيشاهنگي دختران يا پسران و کانون هاي خارج از مدرسه باشد.
قوانين وحدود روشني وضع کنيد: ايجاد قوانيني درمورد اين که چه وقت وبراي چه مدت فرزند شما مي تواند در محدوده ي اتصال به شبکه بماند ، محدود کردن مدت زمان استفاده از اينترنت که فرزند شما درهر روز مجاز به آن است ومحدود کردن استفاده از اينترنت تا زماني که تکاليف مدرسه و کارهاي انجام شده باشند.
نظارت بر استفاده از کامپيوتر: مطمئن شويد کامپيوتر درناحيه اي عمومي از خانه قرار گرفته که شما مي توانيد بر فعاليت اتصال به شبکه ي فرزندتان نظارت کنيد. گرچه سرپرستي شخصي ضروري است اما نرم افزار کنترل نظارت هم مي تواند ابزار تکميلي مفيدي باشد.
- يک الگوي نمايشي خوب باشيد: فرزندتان به شما به عنوان يک الگو نگاه مي کند. مطمئن شويد که استفاده ي خودتان از کامپيوتر خارج از کنترل نيست. پيشبرد وتأکيد براحکام مربوط به اينترنت سخت خواهد بود اگر کودکتان ببيند که شما خود آن را نقض نمي کنيد.
- به دنبال مشاوره ي تخصصي باشيد: اگر فرزرند شما به اينترنت اعتياد دارد اين مي تواند نشانه اي از مشکلي عميق تر مانند اضطراب وافسردگي باشد. اگر نشانه ها شديد باشد ويا درمورد سطح هيجانات فرزندتان نگران هستيد برنامه ي قرار ملاقات با يک روان شناس يا مشاوره را بگذاريد.
منبع: gro.ediugpleh:ptth
منبع:فصلنامه بهداشت روان 32 پاييز 89