دین اسلام برای خوش اخلاق شدن کودکان از دوره بارداری و نوزادی برنامه دارد.
خدا نکند که کودک بداخلاق و به قول معروف بدقلق باشد؛ آن وقت است که هیچکس راضی نمی شود حتی چند دقیقه او را نگه دارد اما بالعکس کودکی که خوش اخلاق است همه برایش سرودست می شکنند تا با او بازی کنند. بدتر از همه اینکه گاهی اوقات این بداخلاقی در دوره نوجوانی و جوانی هم در افراد دیده می شود وانگار هرچه سن شان بالاتر می رود، این اخلاق بیشتر در آنها قرص و محکم تر می شود. اگر دوست دارید در این خصوص بیشتر بدانید، این مطلب را بخوانید.1. اخلاق هم ارثی می شود.
اخلاق هم ارثی می شود.ژن های مربوط به اخلاق و رفتار هم مانند بقیه ژن های مربوط به ظاهر و قیافه و اندام، از پدر و مادر به فرزند منتقل می شوند. طبیعی است که بسیاری از ژن ها حالت مخفی در انسان دارند. یعنی پدر و مادر ژن هایی را از والدین و اجداد خود دریافت کرده اند که به صورت مخفی در سلول های آنها وجود دارد و حالت آشکار پیدا نکرده. این ژن ها همراه با سایر ژن ها به جنین منتقل می شود و چه بسا در او به حالت بروز و ظهور دربیایند؛ یعنی همان جنین وقتی متولد شد، صفات و خصوصیات اخلاقی و رفتاری خانواده پدر و مادر را نشان بدهد، در حالی که آن رفتارها و اخلاق ها در پدر و مادر وجود نداشته باشد.
امیرالمومنین (ع) در «غررالحکم » حدیث 4855 می فرمایند: «خوش اخلاقی دلیل کرامت ریشه هاست». همچنین درحدیث دیگری می فرمایند: «هرگاه کسی از بزرگواری خانوادگی برخوردار باشد، برخورد او در پشت سر و پیش رو، بزرگوارانه است».
2. همسر خوب، نسل خوب
روزی پیامبر اسلام (ص) خطبه خواندند و ضمن آن فرمودند: «ای مردم! از سبزه های مزبله بپرهیزید.» مردم پرسیدند سبزه مزبله چیست؟ آن حضرت در پاسخ فرمودند: «زن زیبا صورت در خانواده بد». این روایت را امام صادق (ع) نیز نقل فرموده اند که در کتاب های «بحار الانوار» و «اصول کافی» آمده و تأثیرگذاری مادر بر فرزندان و نسل های بعدی را نشان می دهد. در عین حال باید توجه داشت که اهمیت انتخاب همسر خوب و دانا تا اندازه ای است که در روایات اسلامی به عنوان یکی از حقوق فرزند بر پدر معرفی شده.امام صادق (ع) در جلد پنجم «اصول کافی» می فرمایند: «سه چیز برای فرزند بر عهده پدر است؛ انتخاب مادر خوب برای او، نام نیک بر او نهادن و تلاش فراوان در تربیت او». بنابراین حواسمان جمع باشد اگر می خواهیم نوزاد بااخلاقی داشته باشیم تا این رفتار در دوران نوجوانی و جوانی هم در او نهادینه شود باید مادر خوش اخلاق باشد.
3. حلال بخورید
اینکه پدر ومادر از دوران کودکی تا زمان تولد فرزند خود چه غذاهایی می خورند وتا چه اندازه در مورد حلال بودن تغذیه خود اهمیت قائل می شوند، اثر بسیار زیادی بر خوش اخلاقی فرزندشان دارد. به طور کلی غذاهای پاک و حلال باعث می شوند که فرزند انسان خوش سیرت و خوش رفتار شود. خوردن کندر هم از مواردی است که به تأثیر آن در زیبایی ظاهری و باطنی کودک اشاره شده. از امام رضا (ع) نقل است که می فرمایند: «به همسران باردارتان کندر بدهید. اگر حمل آنها پسر باشد، پاکیزه قلب و دانشمند و شجاع خواهد شد و اگر دختر باشد، خوش اخلاق و زیبا می شود».پیامبر اسلام (ص) هم درمورد تأثیر کندر بر جنین در جلد اول «مکارم الاخلاق» فرموده اند: «به زنان باردار کندر بدهید، چون کندر بر خرد کودک می افزاید». آن حضرت درباره خوردن خربزه و پنیر هم در «بحارالانوار» توصیه فرموده اند: «هیچ زن بارداری نیست که خربزه با پنیر بخورد، مگر اینکه نوزادش خوش چهره و خوشخو شود».
4. خرما بچه را صبور می کند
از میان تمام خوراکی ها که خوب است در دوران بارداری خورده شود، بر خوردن خرما تأکید بسیاری شده. حضرت امیرالمومنین (ع) از پیامبر اکرم (ص) روایت کرده که آن حضرت فرموده اند: «رطب باید اولین چیزی باشد که زائو می خورد چرا که خداوند متعال به حضرت مریم (س) بعد از تولد حضرت عیسی (ع) فرمودند: «تنه درخت خرما را به سوی خود تکان ده. بر تو خرمای تازه فرو می ریزد». (سوره مریم، آیه 25) مردم از آن حضرت پرسیدند «ای رسول خدا! اگر فصل رطب نباشد چه کار کنیم؟» پیامبر اکرم (ص) پاسخ دادند: هفت خرما از خرمای مدینه را به او بدهید. اگر نبود، هفت خرما از خرمای شهرهایتان چرا که خداوند متعال می فرماید به عزت و جلال و عظمت و والایی جایگاهم سوگند، زائو، روز زایمان رطب نمی خورد مگر اینکه فرزند او پسر یا دختر بردبار خواهد شد». این روایت در جلد ششم «اصول کافی» و جلد دوم «المحاسن» نوشته شده است. جالب اینکه روایت شده اگر زن باردار خرما بخورد، فرزند او دانا و حکیم می شود. امام علی (ع) هم در «تهذیب الاحکام» فرموده اند: «بهترین خرمای شما، خرمای برنی (نوعی خرمای مرغوب به شکل دایره و به رنگ سرخ مایل به زرد) است. از آن به زنانتان در دوران نفاسشان بدهید تا فرزندانتان حکیم شوند».5- خوردن میوه «به» در دوران بارداری یادتان نرود.
از خوارکی هایی که باعث خوش اخلاق شدن کودک می شود. میوه «به» است. در واقع این میوه، علاوه بر اثر گذاشتن بر زیبایی صورت جنین، او را خوش سیرت هم می کند. در همین مورد پیامبر اسلام (ص) فرموده اند: «به زنان باردار «به» بدهید چرا که اخلاق فرزندان را نیکو می کند». (مکارم الاخلاق، ج اول)آن حضرت در حدیث دیگری که در «جامع الاحادیث» و «بحارالانوار» آمده، فرموده اند: «میوه «به» را بخورید و به زنان باردارتان بدهید که فرزندانتان زیبا می شود و اخلاقشان نیکو می شود.»
6. سرسفره خاله، دایی، عمو، عمه
خانواده و ریشه پدر و مادر یکی از موارد بسیار مهمی است که در اخلاق و رفتار هرکسی اثر می گذارد. در جلد اول کتاب «مسند الشهاب» روایتی به نقل از پیامبر اسلام (ص) وجود دارد مبنی بر اینکه آن حضرت به یکی از اصحاب جوان خود که قصد ازدواج داشت. فرمودند: «دقت کن فرزندت را در کدام رحم قرار می دهی چرا که رگ و ریشه بر اخلاق و رفتار فرزند تو تأثیرگذار است».در کتاب «کنزالعمال» و «مکارم اخلاق» هم روایتی در همین زمینه از پیامبر اسلام (ص) روایت شده «با خانواده های شایسته ازدواج کنید چرا که رگ و ریشه، تأثیرگذار است». آن حضرت درباره به ارث بردن خصوصیات اخلاقی از خانواده مادر تأکید بسیاری داشته اند که هر کس صفات اخلاقی خودش را از خاله و دایی خود به ارث می برد». ایشان فرموده اند: «برای نطفه های خود بهترین رحم ها را انتخاب کنید چرا که زنان، فرزندانی همانند برادران و خواهران خود به دنیا می آورند». (تاریخ دمشق و کشف الخفاء)
حضرت امیرالمؤمنین (ع) هم در خصوص اهمیت ازدواج با زنان دانا و خودداری از ازدواج با زنان کم خرد و نادان فرموده اند: «از ازدواج با زن کم خرد بپرهیزید چرا که همراهی او بلاست و فرزندانش تباه». (اصول کافی ج 5)
ممنبع: همشهری آیه 7