نویسنده: حر منصوری
راهنمای پرنده نگری در تالاب میانکاله
اولین تالاب بین المللی ثبت شده ایران، یکی از 9 ذخیره گاه زیست کره و یکی از پناهگاه های حیات وحش ایران؛ همین صفات کافی است تا هر علاقه مند طبیعتی را به تالاب «میانکاله» بکشاند که با حدود 280 هزار هکتار وسعت، انواع گونه های وطنی و مهاجر را درونش جا داده است. اما آنچه بیشتر از اینها باعث شهرت میانکاله شده، پرندگان متنوع و فراوانش است. این زیستگاه، پاییز و زمستان بیش از یک میلیون پرنده را در خودش جای می دهد؛ چه آنهایی که میانکاله خانه دائمی شان است و چه پرندگانی که این سرزمین پر برکت منزلگاه زمستانه شان محسوب می شود. روزگاری نه چندان دور گربه سان بزرگی مثل ببر مازندران و پلنگ ایرانی هم در بیشه های این منطقه قدم می زدند، اما این روزها آنچه از میانکاله باقی مانده، صدای هزاران هزار پرنده ساکن و مهاجری است که هر قدر سرمای هوا بالاتر می رود، تعداد آنها هم در این زیستگاه معتدل بیشتر می شود.مهمان میانکاله
کجا بمانیم؟
در غرب میانکاله، دهستانی به نام «میانکاله» وجود داشته که 4 روستای «زاغمرز»، « زینوند»، « امیرآباد» و «حسین آباد» آن را ساخته اند و به «چهار قلعه عبدالملکی» معروف است. می توانید در همین منطقه اقامت کنید.جنوب شرقی خزر
چطور برسیم؟
برای رسیدن به تالاب میانکاله باید تا شهر زاغمرز در شمال شهرستان نکا بروید.
وارد استان مازندران شوید، اگر از شرق می آیید باید به بهشهر و اگر از ساری و تهران می آیید باید به نکا برسید. از آنجا هم باید به سمت «زاغمرز» و بعد به سمت «لَپوی» زاغمرز بروید. بعد از زاغمرز به یک سه راهی می رسید که باید سمت راست را ادامه دهید. تا به میانکاله برسید، سمت چپ هم به سمت نیروگاه برق شهید سلیمی نکا می رود.
تالاب دریایی
چطور بگردیم؟
تالاب میانکاله یکی از بهترین نقاط برای تماشای پرندگان کمیاب و مهاجر است.در جوار میانکاله:
پناهگاه حیات وحش میانکاله حدود 68 هزار هکتار مساحت دارد که حدود 40 هزار هکتار از آن پهنه آبی است. برای تماشای بیشترین تعداد پرندگان نزدیک همین پهنه شوید.گردش در تالاب:
اگر می خواهید از تمام فرصت تان برای پرنده نگری بیشترین استفاده را ببرید، بهتر است طوری برنامه ریزی کنید که ساعت 6:30 صبح در ورودی میانکاله باشید که تا بعد از ظهر گشت و گذارتان تمام شود. اگر شب را در خانه های محلی منطقه «چهارقلعه عبدالملکی» بمانید، حدود نیم ساعت تا ورودی میانکاله فاصله دارید. پس از آنکه از دروازه ورودی گذشتید، اگر در سمت راست تان بروید، به منطقه ای به نام «پروانه بادی» می رسید و از آنجا 5 دقیقه ای که پیاده روی کنید به تالاب خواهد رسید و می توانید انبوهی از پرندگان بومی و مهاجر را تماشا کنید که به حدود 280 گونه می رسد.پرندگان تالاب:
عقاب دریایی دم سفید، غاز پیشانی سفید کوچک، قوی گنگ، قوی فریادکش، اردک تاجدار و با کلان کوچک از پرنده های کمیاب این تالاب و زنبورخوار گلوخرمایی، سار صورتی، کوکو، انواع سنگ چشم و سبزقبا از پرندگان خشکی زی بومی یا مهاجر میانکاله اند.زیستگاه شور و شیرین:
تالاب میانکاله از غرب به تالاب پلنگان - واسط تالاب به لپوی زاغمرز که تامین کننده آب شیرین میانکاله است - می رسد و از شرق به کانال «چُپُقلی» - واسط تالاب به دریای خزر- در بندر ترکمن وصل می شود؛ به همین دلیل هر قدر به سمت شرق بروید، آب تالاب شورتر می شود و در نهایت شوری اش با شوری آب دریا برابری می کند، اگر به دنبال دیدن پرنده ای خاص هستید، باید بدانید که آن پرنده کدام زیستگاه آبی را بیشتر دوست دارد:
زیستگاه آب شیرین:
این زیستگاه در غربی ترین قسمت تالاب است و پرندگانی مثل حواصیل سفید بزرگ، اِگرت کوچک، حواصیل خاکستری و بسیاری اردک های «روی آبچَر» را در اینجا می توانید ببینید.زیستگاه لب شور:
این زیستگاه تقریباً در میانه تالاب قرار دارد و بیشتر محل حضور انواع آبچلیک، سلیم، تَلیله و مخصوصا فلامینگو است.زیستگاه آب شور:
این زیستگاه در شرقی ترین بخش تالاب است و برای تماشای انواع کَشیم، باکلان بزرگ، پرستوهای دریایی و انواع کاکایی مناسب است.مجوز بگیرید
نکات طلایی
*برای ورود به میانکاله باید از اداره کل محیط زیست استان مازنداران مجوز بگیرید، برای این کار با شماره تلفن 2258813-5 (0151) تماس بگیرد.* به هیچ وجه بدون راهنمای محلی وارد تالاب نشوید؛ چون خطر گم شدن هست.
* برای پیاده روی در تالاب، به خصوص در فصول بارش، حتماً چکمه همراه داشته باشید.
* دوربین چشمی یا دیگر ابزار پرنده نگری و کتاب های راهنمای شناخت پرندگان را فراموش نکنید.
* وقت ورود به تالاب حتماً از لباس های همرنگ تالاب و نیزار استفاده کنید.
منبع مقاله: مجله ی سینمایی 24، شماره هشتم، آذر 1391