اختلال شخصیت وسواسی با اختلال وسواس فکری- عملی چه تفاوت هایی دارد؟

خیلی ها ممکن است اختلال شخصیت وسواسی را با اختلال وسواسی یکی بدانند، در حالی که این دو فرق می کنند. گر چه ممکن است برخی از بیماران هم زمان به هر دو اختلال مبتلا باشند، اما لزوما مبتلایان به اختلال وسواسی شخصیت وسواسی- جبری نیز ندارند.
در اختلال وسواسی، وسواس ها یا اجبارهای مکرر مانند شست و شو، وارسی، نظم و تقارن آن قدر شدید است که رنج و عذاب قابل ملاحظه ای برای فرد به بار می آورد. وسواس ها یا اجبارها سبب اتلاف وقت می شوند و اختلال قابل ملاحظه ای در روند معمولی و طبیعی زندگی، کارکرد شغلی، فعالیت های معمول اجتماعی یا روابط فردی ایجاد می کنند. وسواس ها به دو دسته ی فکری و عملی تقسیم می شوند.
در وسواس فکری، فکر، احساس یا اندیشه ی مزاحمی، ذهن فرد را به خود مشغول می کند و برای فرد رنج و عذاب زیادی ایجاد می کند. فرد تلاش می کند، اما نمی تواند از این افکار مزاحم رها شود. افکاری مانند ناسزاگویی به مقدسات، افکار پرخاشگرانه (مانند صدمه زدن به خود یا کسی)، افکار جنسی (مانند دیدن تصاویر یا صحنه های جنسی) مربوط به آلودگی، از جمله افکار وسواسی به شمار می روند.
وسواس عملی مواردی مانند شست و شو و آبکشی مکرر، وارسی، نظم و ترتیب، و تأکید بر تقارن در چیدمان اشیا را در بر می گیرد.وسواس ها اغلب تحت تأثیر رویدادی استرس زا و اضطراب ناشی از آن، به وجود می آیند و ممکن است به مرور زمان تشدید یا کم رنگ شوند، اما اغلب دیده شده است که وسواس ها بدون درمان، مزمن می شوند. فرق بین اختلال شخصیت وسواسسی با اختلال وسواس در این است که اختلا شخصیت وسواسی در سال های نوجوانی شروع می شده، در حالی که، اختلال وسواسی ممکن است در هر سنی شروع شود. سیر اختلال شخصیت وسواسی یکنواخت است و اغلب در برگیرنده ی ویژگی های شخصیتی ای مانند محدودبودن هیجانات، نظم و ترتیب، مداومت و پافشاری، سرسختی و یکدندگی است.
بی تصمیمی، کمال طلبی و انعطاف ناپذیری نیز خصیصه ی محوری افراد مبتلا به این نوع اختلال شخصیت به شمار می رود. بیماران مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی رفتاری شق و رق، رسمی و خشک دارند. سوالات عاطفی محدودی دارند و در پاسخ به سوالات توضیحی مشروحی ارائه می دهند. این افراد مهارت های بین فردی چندانی ندارند. رسمی، جدی و فاقد شوخ طبعی هستند.
آن ها مردم را از خود فراری می دهند، زیرا به اصرار می خواهند دیگران را تحت سلطه ی خواسته های خود در آورند؛ اما اگر کسی به نظرشان مقتدرتر از آن ها باشد، خواسته های او را به نحوی امرانه برآورده می کنند. از آن جا که از اشتباه کردن می ترسند، نمی توانند به تصمیم قاطعی برسند و دایم درباره ی تصمیمی که می خواهند بگیرند، فکر می کنند. آن ها دوستان زیادی ندارند و هر چیزی که بخواهد روال زندگی شان را به هم بزند، آن ها را برآشفته می کند.در حالی که ویژگی های شخصیتی نامبرده در بالا در مبتلایان به اختلال وسواسی دیده نمی شود.
منبع مقاله: قهاری، شهربانو؛ (1390)، اختلال شخصیت وسواسی- جبری (راهنمای بیمار و خانواده)، تهران: نشرقطره، چاپ اول