نویسنده: دکتر شکوفه موسوی
راه کارهای موفقیت تحصیلی
ما از لحظه تولد به بعد هر قدر توانایی هایمان بیشتر می شود، مسئولیت های مان هم بیشتر می شوند: غذا خوردن، راه رفتن، ارتباط برقرار کردن، از خطر دوری کردن و ....
ارزشمندترین درسی که ممکن است از زندگی بیاموزیم این است: « مهمترین وظیفه ی من مراقبت از خود است و مهمترین کسی که باید از من مراقبت کند خودم هستم».
شاید باورمان نشود که همین باور بدیهی و واقعی، در زندگی بسیاری از نوجوانان و بزرگسالان وجود ندارد. آنها مسئولیت نگه داری از خود را نپذیرفته اند و به دیگران وابسته هستند، یعنی از دیگران توقع دارند از آن ها مراقبت کنند. این باور باعث می شود آنها رشد نکنند، انسان های متوقعی باشند، لجوجانه عمل کنند و شرایطی به وجود بیاورند تا دیگران تسلیم خواسته های آنان شوند ناگفته پیدا است که چه مشکلاتی برای این گونه افراد و اطرافیان شان به وجود می آید: مداخله جویی در کار دیگران، درگیری های مداوم، اعتراض ها، نارضایتی ها، خستگی ها و ....
شاید یکی از مهمترین عوامل شخصیتی که برای موفقیت تحصیلی لازم است، مسئولیت پذیری باشد. یعنی این که بدانید چه وظایفی دارید و چگونه باید به وظایف خود عمل کنید. در این صورت نیازی به دلیل تراشی ندارید، دیگران را برای مشکلات خود سرزنش نخواهید کرد، برای لجبازی با دیگران از درس خواندن دست نخواهید کشید و در مجموع تکلیفتان با خودتان روشن است.
حتماً با افسانه ها و اسطوره ها آشنایید. مثلاً شخصیت « رستم» قهرمان اسطوره ای ایرانیان را در نظر بگیرید، سراسر زندگی او جدال با سختی ها، مشکلات، دشمنان و غول ها است. او از مبارزه ای به مبارزه ای دیگر و از مشکلی به مشکل دیگر می رود. مهمترین اتفاق زندگی او پیروزی های درخشانش نیست، مسئولیت پذیری شگفت انگیزش است که برای پشت سر گذاشتن موانع و مشکلات سهمگین به او انگیزه می دهد. مسئولیت هایی مثل حفظ کشور، اتحاد ملی، ارزش های اصیل و .... مسئولیت او ایجاب می کند که سختی ها را به جان بخرد و گله ای نکند.
مشخص کنید که به عنوان دانش آموز و دانشجو چه مسئولیتی دارید. این طور بگویید: « درس خواندن مسئولیت من است. عملکرد من است و متعلق به من است من باید انجامش بدهم و اگر کسی در این جهت کمکی به من بکند، باید از او سپاسگزار باشم».
مسئول بودن نشانه ی قدرتمند بودن فرد است، اما متأسفانه چه در میان دانش آموزان یا حتی دانشجویان به باورهای دیگری برمی خوریم:
این استاد، این معلم، همه اش اذیت می کنه.
پدر و مادرم برای درس خوندن گیر می دن.
استاد رو پیچوندم.
به معلم کلک زدم.
پدر و مادرم رو سر کار گذاشتم.
و استنباط مثبت و قابل قبولی از باور و رفتارهای خود دارند، حتی فکر می کنند اگر این گونه رفتار کنند، زرنگ تر و باحال تر هستند!
در همه ی این موارد، باوری که در لایه های زیرین ذهن آنها وجود دارد این است که:
« درس خواندن مسئولیت من نیست و توسط والدین و معلمان به من تحمیل شده است». یا « مسئولیت پذیری و وظیفه شناسی کار بچه ننه ها و جوجه هاست!» یا « هر کسی که از زیرکار در برود ناقلا و باهوش است».
این باورها به شدت به فرد آسیب می رسانند نه فقط در زمینه عملکرد درسی بلکه در کل زندگی.
برای کمک به خود:
1- سهم خود را مشخص کنید.
2- با روش هایی که بلدید برای انجام مسئولیت خود رفتار کنید ( هویت گذاری، برنامه ریزی و ...)
3- در صورت لزوم از دیگران کمک بگیرید.
4- اگر کسی به شما کمک کرده، سپاسگزار او باشید.
5- به وظیفه شناسی و مسئولیت پذیری خود افتخار کنید. چون وظیفه شناسی از خصوصیات پهلوانان و مایه ی افتخار آن ها است.
/م