بسم الله الرحمن الرحیم
حجت الاسلام والمسلمین سید احمد سجادی از پیشگامان تحقیقات رایانه‌ای در کشور و فعالان عرصه فرهنگ می‌باشند که بیش از بیست سال است با مدیریت مدبّرانه مجموعه‌های فرهنگی و پژوهشی در اشاعه فرهنگ ناب محمدی و ارزش‌های انقلاب اسلامی ثابت قدم بوده‌اند.
مدیرعاملی موسسه فرهنگی هنری نور راسخون، عضویت در هیأت مدیره موسسه فرهنگی اطلاع رسانی تبیان، ریاست مرکز تحقیقات رایانه‌ای حوزه علمیه اصفهان، ریاست دانشگاه علوم قرآن اصفهان، مشاور پژوهشی سازمان اوقاف و امور خیریه از جمله سمت‌های ایشان است.
به مناسبت ششمین سالروز تأسیس سایت راسخون، با ایشان گفت‌وگویی داشته ایم که متن آن در ادامه می‌آید.
جناب آقای سجادی چی شد که به فکر راه اندازی سایت راسخون افتادید؟
بسم الله الرحمن الرحیمسایت های مختلفی در فضای سایبری بارگذاری شده بود. ولی آن زمان که ما سایت راسخون را راه اندازی کردیم سایت جامعی که یک بانک اطلاعات جامعی در زمینه علوم اسلامی و علوم انسانی و از آن طرف دسترسی آسان به مطالب در زمینه های نگارشی مقالات و صوت و فیلم و آنچه که یک نفر کاربر ایرانی مورد نیازش باشد، در فضای اینترنت نبود. البته سایت های متعددی مثل سایت تبیان یا نور پرتال یا سایت های مشابهی وجود داشت ولی ما فکر می کردیم که بعضی از این سایت ها اولاً جامعیت رو ندارند یا ثانیاً اگر جامعیت را دارد، دسترسی به مطالبش بسیار پیچیده است و یا از مطالبی استفاده کرده که بعضاً مطالب مفید و موثری در فضای جامعه نیست. به همین خاطر به فکر افتادیم که یک سایتی راه اندازی کنیم که دسترسی به مطالبش راحت تر و جامعیت داشته باشد. هنوزم به هدفی که مد نظرمان بوده نرسیدیم ولی امید داریم که تا چند سال آینده به این هدف دسترسی پیدا کنیم. إن شاءالله
چرا در سایت راسخون تبلیغات قبول نمی کنید؟
هر کاری لازمه اش یک سری امور است. وقتی که ما تبلیغات قبول کنیم، ممکن است آنقدر تبلیغات زیاد شود، چون همین الانم درخواست چنین کاری را زیاد داریم، که باعث دلزدگی مخاطبین شود و ما به احترام مخاطبین چنین کاری را نمی کنیم. ما با مشکلات فراوانی مواجه هستیم ولی الحمد لله رب العالمین توانستیم هزینه های خودمان را مخصوصاً از اوقاف فراهم کنیم و مطالب را بارگذاری کنیم و نیازی به تبلیغات نداشتیم. البته تبلیغات خوب است و می تواند بخشی از هزینه های سایت را تأمین کند ولی بسیاری از اوقات این تبیلغات به قدری زیاد می شود که اصل مطالب گم می شود یا ما از سیاست اصلی سایت فاصله می گیریم. مثلا در بعضی از سایت های مشابه یا تبلیغات از خود محتواها زیادتر شده یا بعضی از مطالب داخل تبلیغات میاد که این ها با سیاست های اولیه سایت خودشان منافات دارد. ما برای این که دچار این دو آفت نشویم، به سمت تبلیغات نرفتیم.بودجه و هزینه های سایت راسخون از کجا تأمین می شود؟
همانطور که در پایین سایت اعلام کرده ایم، این سایت زیر نظر سازمان اوقاف و امور خیریه است و سازمان اوقاف و امور خیریه در زمینه های مختلف موقوفات دارد و بودجه هایی را در زمینه تبلیغ دین، در زمینه امام حسین (ع)، در زمینه قرآن، در زمینه های مختلفی در رابطه با هزینه کرد امور اسلامی و دینی دارد. ما از این بودجه استفاده کردیم، بودجه ها را بعضاً با هماهنگی مسئولین سازمان اوقاف و امور خیریه به این طرف سوق دادیم و الحمد لله رب العالمین توانستیم که در قالب همان موقوفاتی که در رابطه با نیت های واقفین وجود دارد، این بودجه ها را به این طرف سوق دهیم و از این بودجه ها برای سایت راسخون استفاده کنیم. البته این هزینه کردهای ما با توجه به این که از پول موقوفات است، نسبت به سایت های مشابه بسیار پایین تر می باشد و الحمد لله رب العالمین، سایت راسخون نسبت به سایر سایت ها هم پیشروتر است و هم توانسته که از اتلاف بسیاری از هزینه ها جلوگیری کند.به نظر شما سایت های فرهنگی اطلاع رسانی باید دارای چه ویژگی هایی باشند؟
ویژگی اصلی و اولین ویژگی که باید این سایت ها داشته باشند، صداقت در گفتار است. اینکه واقعاً آن حرفی که می زنند برخواسته از دلشان باشد.دوم اینکه بتوانند مخاطبین را به سوی اهدافی که از پیش برای خودشون تعیین کرده بودند، جذب کنند. بسیاری از سایت ها هستند که اول برای خودشان یک اهدافی را تعیین کرده اند ولی وقتی کارشان رو شروع می کنند اهدافشان را فراموش می کنند، و برای جذب مخاطب بیشتر، اصلاً به طرف یکسری اموری می روند که نه جنبه عرفی دارد و نه جنبه شرعی.
سوم اینکه بتوانند یک بخش فنی قوی برای سایت داشته باشند. برنامه نویسان قدری داشته باشند تا از جهت فنی سایتشان دچار مشکل نشود.
این هزینه کردهای ما با توجه به این که از پول موقوفات است، نسبت به سایت های مشابه بسیار پایین تر می باشد و الحمد لله رب العالمین، سایت راسخون نسبت به سایر سایت ها هم پیشروتر است و هم توانسته که از اتلاف بسیاری از هزینه ها جلوگیری کند.
پس از گذشت شش سال از تأسیس سایت راسخون، چه مقدار به اهدافی که ترسیم کرده بودید رسیده اید؟
من فکر می کنم که به بیشترش دسترسی پیدا کردیم ولی این به این معنا نیست که امروز دیگر دست نگه داریم چون به اهدافمون رسیدیم. اگر ما هر روز فعالیت نکنیم از اهدافی که ترسیم کرده ایم عقب می افتیم. لذا من فکر می کنم که به 75 درصد اهدافمان رسیدیم. البته باید تلاش بکنیم که این 75 درصد، 74 درصد نشود چون هر روز که شما روی سایت تلاش نکنید و سایت را به پیش نبرید، از اهدافی که از قبل برای خودتان تعیین کردید، عقب می افتید.ویژگی اصلی و اولین ویژگی که باید این سایت ها [سایت های فرهنگی اطلاع رسانی] داشته باشند، صداقت در گفتار است. اینکه واقعاً آن حرفی که می زنند برخواسته از دلشان باشد.
چقدر تعامل و همکاری با سایر سایت های فرهنگی کشور دارید؟
من عضو هیئت مدیره سایت تبیان هستم و از ابتدا هم همراه سایت تبیان بودم و سمت های مختلفی را در سایت تبیان داشتم، بنابراین با یکی از سایت های قوی کشور که سایت تبیان است، در ارتباط تنگاتنگ هستیم. از دیگر سایت ها هم بی خبر نیستیم و با مسئولینشان ارتباط های مختلفی داریم. البته همه این سایت هایی که با آن ها ارتباط داریم جزو سایت های مذهبیه فرهنگی هستند. با سایت هایی که شعار فرهنگی می دهند دورتر بودیم و شاید از این جهت که سنخیتی با اینها نداشتیم، ارتباطی هم با همدیگر نداشتیم ولی تقریباً با سایت های فرهنگی، هم تلفنی هم حضوری هم در جلسات مختلف ارتباط وجود دارد.
سایت مورد علاقه تان چیست؟
دو سایت مورد علاقه خودم است. اولینش راسخون و دوم تبیان.راسخون می خواهد به کجا برسد؟
راسخون به اینجایی که هست میخواهد برسد یعنی سایتی است برای همه ایرانی ها. سایتی است که بتوانیم ادعا بکنیم که هر ایرانی که بیاید و هر خواسته ای که داشته باشد، از جهت محتوایی و بالابردن فکر و معنویت خودش، ما می توانیم جوابگو باشیم و پشتیبانی کنیم. من فکر می کنم سایت راسخون یک سایتی است برای همه خانواده های سالم، که سالم هستند و می خواهند که در فضای سایبری هم سالم بمانند. شعار ما هم همین بوده، راسخون سایتی است برای همه خانواده های سالمنظرتان را در مورد فیلترینگ بفرمائید.
من موافق نیستم که همه سایت ها به صورت لجام گسیخته در جامعه وجود داشته باشد. من موافق نیستم که به همه سایت ها دسترسی داشته باشیم. یعنی ما باید یک الگوی جدید برای فضای سایبری تعریف کنیم و برای هر گروه و دسته ای هم، یک محدوده دسترسی تعیین بکنیم. ولی با این فکر که هم اکنون در جامعه مطرح است که همه را با یک چوب می راند و همه را فیلتر می کند، ما با اینم موافق نیستیم. بلکه من فکر می کنم که ما زیرساخت خوبی برای فضای سایبریمان از ابتدا تعریف نکردیم. نشانه اش هم این که همین الان هم متکفّلین کار سایبری در کشور معلوم نیستند. یا وزارت فناوری اطلاعات، یا دبیرخانه فضای مجازیه، یا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یا صدا و سیماست یعنی واقعا ما نتوانستیم یک تعریفی برای این کار بکنیم که واقعاً چه کسی در کشور متکفل این است. لذا چون متکفّل کار معلوم نیست، هر کسی عنان این کار فضاهای اینترنتی را به سوی خودش کشیده و یک ناهمگونی های شدیدی به وجود آمده. لذا در این ناهمگونی های شدید، انتظاری غیر از این فیلترینگی که حالا هست، نمیشود داشته باشیم.من فکر می کنم سایت راسخون یک سایتی است برای همه خانواده های سالم، که سالم هستند و می خواهند که در فضای سایبری هم سالم بمانند. شعار ما هم همین بوده، راسخون سایتی است برای همه خانواده های سالم
چرا شبکه اجتماعی در راسخون ایجاد نمی کنید؟
شاید در آینده چنین کاری را کردیم. فکر می کنم فعلا تا رسیدن به یک شبکه جامع اجتماعی بازم ما راه زیادی باید طی کنیم. البته من با این شبکه های اجتماعی که حالا وجود دارد موافق نیستم چون اینها فکر می کنند که شبکه های اجتماعی هستند. بعضی از این شبکه های اجتمای محلی هستند برای اینکه انسان وقتش را در اینترنت هدر دهد. بعضی از آن ها هم فقط یک جامعه هدف خاص را هدفگذاری کرده اند. مثلا فقط مسائل ورزشی را پشتیبانی می کنند، یا فقط مسائل جوانان یا مثلاً مسائل مذهبی. لذا این سایت هایی هم که وجود دارند، به نظرم یک شبکه اجتماعی نیستند، یا محلی هستند برای گذراندن بیهوده وقت جوانان، یا محلی هستند که نتوانستند مخاطبین فراوانی را جذب کنند. شبکه های اجتماعی در دنیا اینطور نیستند. در دنیا مثلاً یک شبکه اجتماعی برای طبیعت هست. روزانه مثلاً بالغ بر 8 میلیون نفر بازدید دارد. یا شبکه اجتماعی برای مطالب علمی دیگر وجود دارد. بعضی از این سایت ها را نمیخواهم اسم ببرم ولی در دنیا این طور که ما با شبکه های اجتماعی برخورد می کنیم، آن ها اینطور برخورد نمی کنند و شبکه های اجتماعی را نوعاً برای هدر دادن وقت خودشان قلمداد نمی کنند. چون ما تعریفی برای شبکه اجتماعی نداریم. إن شاءالله بتوانیم در آینده به یک تعریف شبکه اجتماعی برسیم و در راسخون هم یک شبکه اجتماعی ایجاد کنیم.به نظر شما بزرگترین مشکل در حوزه اینترنت و سایت های اینترنتی چیست؟
عرض کردم بزرگترین مشکل، این است که در کشور تعریف جامعی برای اینکه از کجاییم و به کجا می خواهیم برسیم نشده است. این که برخورد ما با این فضا چگونه باشد، یک تعریف جامعی نشده. لذا می بینیم که بعضی وقت ها دولت مردان می آیند و شدیداً موافق هستند که همه چیز را فیلتر کنیم، دولت مردان بعدی می آیند و موافق هستند که همه چیز را باز کنیم. لذا من با این برخورد ها با فضای اینترنت، موافق نیستم. بزرگترین مشکل هم همین است که ما تعریفی برای این فضاها در کشور نکرده ایم.چرا راسخون زبان عربی را پوشش می دهد ولی از سایر زبان های خارجی خبری نیست؟
به این خاطر که ما یا کاری را نمی خواهیم بکنیم، یا میخواهیم یک کاری را قوی جلو ببریم. به اندازه بودجه ای که داشتیم همین زبان را توانستیم اداره کنیم. البته در سال 93 إن شاءالله یک زبان خارجی دیگر راه اندازی می کنیم و ببینیم مخاطبانمان آن طرف مرزها استقبال می کنند یا نه. حالا که از زبان عربی استقبال خوبی شده إن شاءالله بعداً در آینده بتوانیم یک زبان خارجی دیگر راه اندازی کنیم.راز موفقیت و پیشرفت خود را در چه می دانید؟
من فکر کنم انسان موفقی نباشم ولی اگر موفقیتی باشد بخاطر این است که من پشتکار زیادی دارم و کارها را خیلی پیگیری می کنم و خودم فکر می کنم که پشتکارم زیاد است و بتوانم امور مراکزی که در دستم می باشد را با همین پشتکار و پیگیری ها به پیش ببرم.در پایان ضمن تشکر از شما، اگر توصیه ای برای کاربران سایت راسخون دارید، بفرمائید.
توصیه من به کاربران سایت راسخون، اول این است که این سایت راسخون را از خودشان بدانند و برای پویا شدن و پیشرفت سایت راسخون إن شاءالله تلاش کنند.دوم، انتظارم از آن ها در زمینه محتوا است. در اینکه ما بتوانیم به غنای سایت بیشتر اضافه کنیم، ما را یاری کنند.
مصاحبه: رضا جمشیدکیانی
/ج