اگر به باده ی مُشکین دلم کَشَد شاید
 اگر به باده ی مُشکین دلم کَشَد شاید

 

به کوشش: رضا باقریان موحد




 

اگر به باده ی مُشکین دلم کَشَد شاید*** که بوی خیر ز زهد ریا نمی آید
جهانیان همه گر منع من کنند از عشق*** من آن کنم که خداوندگار فرماید
طمع ز فیض کرامت مَبُر که خُلق کریم*** گنه ببخشد و برعاشقان ببخشاید
مقیم حلقه ی ذکر است دل بدان امید *** که حلقه ای ز سر زلف یار بگشاید
تو را که حُسن خدا داده هست و حجله ی بخت*** چه حاجت است که مشّاطه ات بیاراید
چمن خوش است و هوا دلکش است و می بی غش*** کنون به جز دل خوش هیچ در نمی باید
جمیله ای است عروس جهان ولی هش دار*** که این مُخدّره در عقد کس نمی آید
به لابه گفتمش ای ماهرخ چه باشد اگر*** به یک شِکَر ز تو دلخسته ای بیاساید
به خنده گفت که حافظ خدای را مپسند*** که بوسه ی تو رخ ماه را بیالاید

تفسیر عرفانی
1.اگر دلم به نوشیدن شراب خوشبو و معطر تمایل دارد، شایسته است؛ زیرا انتظار خیر و نیکی از زهد ریاکارانه و دروغین نمی رود.
2.اگر همه ی مردم دنیا مرا از عشق ورزیدن و عاشق بودن منع کنند و مرا سرزنش نمایند، به آن توجهی نمی کنم و کاری را انجام می دهم که خواست پروردگار است.
3.از بهره ی کرامت و بخشندگی و بزرگواری دوست چشم مپوش و ناامید مشو؛ زیرا خلق و خوی بخشنده و کریمانه ی او گناهان را می بخشد و بر عاشقان رحم می کند.
4.دل عاشق به امید اینکه حلقه ای از گیسوی تابیده و گره گیر معشوق باز کند و به وصال او برسد، در حلقه ی ذکر و عبادت نشسته است و از خدا چنین امید و انتظاری دارد.
5.ای معشوق!تو که از زیبایی و جمال ذاتی بهره مند هستی و بخت موفق هم همراه تو است، دیگر چه نیازی به آرایشگر و رنگ و آب او داری؟
6.حال که باغ سبز و پر گل و هوای دلپذیر و شراب صاف و خالص مهیّا است، به غیر از یک دل عاشق آسوده و آرام چیز دیگری لازم نمی باشد.
7.دنیا همچون عروس زیبایی است که اگر چه فریبنده و دلربا است، ولی هوشیار باش که این دوشیزه به عقد هیچ کس در نمی آید و او را کامیاب نمی سازد.زندگی دلفریب این دنیا پایدار نیست و گذر عمر کوتاه است و هیچ کس در آن جاودان نخواهد ماند.
8.با گریه و زاری و آه و ناله به معشوق گفتم که ای ماه رو!چه می شود اگر با بوسه ای شیرین از جانب تو، عاشق دلخسته ای آرام گیرد؟
9.معشوق در پاسخ با خنده گفت:ای حافظ!به خاطر خدا راضی مشو که بوسه ی تو چهره ی زیبای چون ماه معشوق را آلوده کند.

منبع مقاله :
باقریان موحد، رضا؛ (1390)، شرح عرفانی دیوان حافظ بر اساس نسخه دکتر قاسم غنی و محمد قزوینی، قم: کومه، چاپ اول



 

 

نسخه چاپی