عوارض جسمی استفاده از کامپیوتر و بهبود آن ها
عوارض جسمی استفاده از کامپیوتر و بهبود آن ها

 

نویسنده: فرود حمیدیان




 

مسائل مربوط به روان و جسم، کاملاً درهم تنیده و جداناشدنی اند، به طوری که اختلال هر یک، دیگری را هم متأثر و مختل خواهد کرد. با این مقدمه، اشاره ای هم به عوارض جسمی مصرف مفرط می کنم:
ساعت های متمادی فعالیت اینترنتی، طی روزها و هفته ها، به جز عوارض غیر مستقیم ناشی از عدم تحرک و تغییر الگوی خواب و خوراک (چاقی، سوء تغذیه و...) عوارض مستقیم و مشخصی نیز دارد، موسوم به «علائم تماشای کامپیوتر». این مجموعه علائم، نام کلی است که به عوارض ناشی از خیره ماندن به کامپیوتر به مدت زیاد و در وضعیت بدنیِ نامناسب گفته می شود و شامل عوارض زیر است (یک یا چند تا):

سردرد:

سردردهای ناشی از استفاده ی مفرط از اینترنت و کامپیوتر غالباً به علت خمیدگی سر به جلو ایجاد می شود. هنگامی که شما سرتان را به جلو خم می کنید، سر از محور تنه خارج می شود و وزن 7- 6 کیلوگرمی آن بر دوش عضلات متصل به عقب آن و عضلات گردن و پشت می افتد و فشار و انقباض ممتد و طولانی این عضلات سبب بروز احساس گرفتگی در عضلات پس سر و گردن و پشت و بروز سردردهای پس سر و یا یک نیمه ی سر می شود، که چون علتش گرفتگی عضلانی است معمولاً با مسکن نیز علاج نمی شود.
مصرف مفرط اینترنت و کامپیوتر به دلیل به هم زدن نظم خواب و خوراک (که در مبتلایان به میگرن رعایتش بسیار مهم است)، تحریکات مفرط بینایی و خستگی، می تواند باعث شعله ور شدن سردردهای میگرنی نیز بشود. نوع دیگری از سردرد موسوم به سردرد تنشی نیز در کار با کامپیوتر دیده می شود که دو طرفه و طولانی تر از میگرن است.

اختلال دید:

به خصوص در افرادی بروز می کند که سابقه ی اختلالات دید مثل آستیگماتیسم، دوربینی و یا ضعف عضلات چشم دارند و نتیجه ی خیره شدن به صفحه ی کامپیوتر از فاصله ای نامناسب و بدون پلک زدن است. علائم به صورت خستگی چشم، تاری دید، خشکی و سوزش و قرمزی چشم است.

درد ناحیه ی مچ و ساعد و انگشتان:

بر اثر فشار به عصب میانیِ دست و در نتیجه ی استفاده ی زیاد از صفحه کلید (برای تایپ کردن و به خصوص وقتی که دست از ناحیه ی مچ به طرف عقب خم شده) ایجاد می شود. علائم آن شامل احساس سوزش، کرختی یا خواب رفتگی در کف دست یا انگشتان (به ویژه سه انگشت اول) و گاهی ورم مچ است. نشانه ای مهم و جدی است و در صورت ادامه یا افزایش شاید نیاز به جراحی باشد.

کمردرد:

قرار گرفتن سر و تنه به مدت طولانی در وضعیتی نامناسب، فشاری مضاعف به عضلات کمر و همین طور دیسک های بین مهره ها و ریشه ی اعصاب کمر می آورد که نمود آن، گرفتگی و درد عضلات کمر و یا دردهای سوزشی و تیره کشنده در ستون مهره ها و در مسیر دنده ها به جلو است. رعایت وضعیت استقرار ستون مهره ها در هنگام استفاده، به خصوص در کودکان و نوجوانان، بسیار مهم است.

احساس ضعف و خستگی:

همان طور که گفتیم استفاده از اینترنت فعالیتی پر تنش و استرس زاست و نه بر خلاف تصور عده ای، فعالیتی آرامش بخش. احساس ضعف و خستگی، جزء لاینفک کار با کامپیوتر (چه در محل کار و چه در منزل) و ساعت های طولانی آن لاین بودن است.

توصیه های پیشگیرانه

- سر را بالای تنه و عمودی نگه دارید، نه خمیده به جلو یا عقب.
- هر چند وقت یک بار تغییر وضعیت دهید و سر را در وضعیت تکیه به صندلی و ریلکس قرار دهید.
- به تناوب از نرمش و حرکات کششی سر و گردن استفاده کنید. از ورزش هایی که عضلات پس گردن و پشت را تقویت می کند، بهره بگیرید.
- معمولاً افراد مایلند که از بالا به نوشته نگاه کنند. پس بهتر است سر شما مختصری بالاتر از صفحه ی کامپیوتر باشد (صفحه ی مانیتور 20- 15 درجه پایین تر از امتداد افقی نگاه شما قرار گیرد) فاصله ی صفحه تا چشم تان حدود 50 تا 70 سانتی متر باشد.
- خواندنی های ضمن کار با کامپیوتر، بین مانیتور و صفحه کلید قرار گیرد (به طوری که نیاز به چرخش مکرر یا خم شدن سر نباشد).
- نور محیط (از پنجره و لامپ) آن قدر زیاد نباشد که چشم تان را دچار خیرگی کند. اگر چنین است از پرده ی ضخیم و لامپ های ضعیف تر استفاده کنید. به علاوه در تاریکی کامل هم با کامپیوتر کار نکنید تا ناچار نشوید دائم به صفحه خیره شوید. می توانید از فیلترهای ضد خیرگی چشم، که انعکاس های اضافی نور را جذب می کنند، استفاده کنید.
- پلک زدن را فراموش نکنید تا دچار خشکی و قرمزی چشم نشوید. هر نیم ساعت یک بار، ده بار پشت سر هم پلک بزنید و یا چشمان تان را برای مدتی ببندید. اگر هوای اتاق خشک است به طریقی رطوبت آن را زیاد کنید.
- برای جلوگیری از خستگی چشم، 15 دقیقه در هر 2 ساعت به چشمان تان استراحت دهید. به علاوه هر 20 دقیقه به مدت 20 ثانیه به منظره ای دور از کامپیوتر نگاه کنید تا عضلات چشم تان استراحت کند.
- اگر زیاد تایپ می کنید، قبل و ضمن کار با کامپیوتر از نرمش های مچ دست استفاده کنید.
- بهتر است مچ دست در امتداد محور ساعد باشد. مچ دست را ضمن تایپ به عقب خم نکنید.
- در صورت بروز گزگز و کرختی، درد و سوزش در انگشتان و مچ و ساعد، تایپ کردن را قطع کنید و به مچ تان استراحت دهید.
- در صورت ادامه ی درد می توانید از محافظ های طبیِ مچ (به خصوص هنگام خواب که کنترلی نسبت به وضعیت استقرار مچ ندارید) استفاده کنید اگر درد باز هم ادامه داشت حتماً به ارتوپد مراجعه کنید.
- از صندلی های با قابلیت تنظیم ارتفاع استفاده کنید، به طوری که کف پای تان کاملاً روی زمین قرار گیرد. اگر صندلی دسته دارد، بهتر است موقع کار با صفحه کلید (تایپ) دسته های صندلی زیر ساعدها قرار بگیرد تا تحمل وزن دست ها بر عهده ی شانه و کتف نیفتد.
- کف صندلی سفت باشد تا ستون مهره ها دچار انحراف جانبی نشود.
منبع مقاله :
حمیدیان، فرود، (1387)، اعتیاد به اینترنت و موبایل(بررسی عوارض وابستگی به اینترنت، موبایل و بازی های کامپیوتری)، تهران: نشر قطره، چاپ دوم



 

 

نسخه چاپی