اگر آن طایر قدسی ز درم باز آید
 اگر آن طایر قدسی ز درم باز آید

 

به کوشش: رضا باقریان موحد




 

اگر آن طایر قدسی ز درم باز آید *** عمر بگذشته به پیرانه سرم باز آید
دارم امید بر این اشک چو باران که دگر *** برق دولت که برفت از نظرم باز آید
آن که تاج سر من خاک کف پایش بود *** از خدای می طلبم تا به سرم باز آید
خواهم اندر عقبش رفت به یاران عزیز *** شخصم ار باز نیاید خبرم باز آید
گر نثار قدم یار گرامی نکنم *** گوهر جان به چه کار دگرم باز آید
کوس نو دولتی از بام سعادت بزنم *** گر ببینم که مَهِ نو سفرم باز آید
مانعش غُلغل چنگ است و شکر خواب صبوح *** ورنه گر بشنود آه سحرم باز آید
آرزومند رخ شاه چو ماهم حافظ *** همّتی تا به سلامت ز درم باز آید

تفسیر عرفانی
1.اگر آن یار فرشته سیرت بهشتی به سویم باز آید و او را ببینم، عمر و فرصت از دست رفته ی دوران جوانی من نیز دوباره به هنگام پیری باز می گردد.
2.به اشک های جاری چون قطره های بارانم دل بسته ام تا شاید دوباره برق بخت موافقم و اقبال دیدار یار که از مقال چشمانم دور شده است، به سویم باز گردد.
3.از خدا می خواهم و تمنا می کنم که آن معشوق -که خاک کف پای او همچون تاجی برای سر من بود -دوباره به سویم باز گردد و به دیدار بیاید.
4.می خواهم در جستجوی یار باشم و به دنبال او بروم و اگر این تن خاکی عاشق به سوی این دوستان عزیزتر از جان بازنگردد، خبر جانسپاری من را به آنها برسانید.
5.چنانچه این گوهر جان عاشقم را در کف پای یار قرار ندهم و فدای او نکنم، دیگر این جان چه ارزشی دارد و به چه کاری خواهد آمد؟
6.اگر بدانم و مشاهده کنم که یار مسافر من از سفر طولانی خود باز می گردد، طبل بازآمدن بخت خود را بر بام سعادت و خوشبختی خواهم زد؛ از باز آمدن بخت موافق و نیک خود اظهار غرور و سر بلندی خواهم کرد و این نیکبختی را به همگان اعلام خواهم کرد.
7.آنچه مانع از بازگشت یار به سوی من عاشق می شود، صدای خوش و آرامش بخش چنگ و خواب نوشین صبحگاهی است، در غیر این صورت اگر صدای آه و ناله ی سحرگاهی مرا بشنود، آن قدر نسبت به من محبت و عشق دارد که به خاطر من از سفر بازگردد.
8.ای حافظ!در اشتیاق دیدار روی ماه گونه ی شاه هستم، دعا کن و از خدا بخواه تا از سفر بازگردد و به خانه من بیاید.

منبع مقاله :
باقریان موحد، رضا؛ (1390)، شرح عرفانی دیوان حافظ بر اساس نسخه دکتر قاسم غنی و محمد قزوینی، قم: کومه، چاپ اول



 

 

نسخه چاپی