سوء تغذيه و عوارض آن در کودکان
 سوء تغذيه و عوارض آن در کودکان

 

نويسنده: دکتر محمد جواد قاسم زاده




 

خرابي و پوسيدگي دندان ها

غذاهاي كربوهيدرات دار ( شيرين ) كه به سطح دندان مي چسبند، به راحتي باعث پوسيدگي دندان مي شوند. كودك بعد از مصرف اينگونه غذاها بايد دهان خود را با آب بشويد يا دندان هاي خود را مسواك كند تا امكان خرابي دندان كاهش يابد. نگذاريد كودكتان مُدام چيزي بخورد يا نوشيدني شيرين بنوشد تا زمان تماس مواد غذايي با دندان ها كاهش پيدا كند. براي جلوگيري از پوسيدگي دندان، كودك بايستي مواد فلورايد دار استفاده كند. از 6 ماهگي تا 6 سالگي، اگر آب محل زندگي كودك كمتر از 3/0 PPM فلورايد دارد، بايد يك محلول فلورايد دار اضافي مصرف كند.
اين مشكل در بين كودكان شايع است. اگر رژيم غذايي كودك داراي فيبر كافي متناسب با سن او باشد، از يبوست جلوگيري مي شود. به همراه فيبر غذايي، بايد به مقدار كافي آب و مايعات نيز مصرف شود.
تعدادي از مواد غذايي كه براي رفع يبوست مناسب هستند شامل:
آلوي پخته
انجير تازه يا خيسانده يا به شكل كمپوت و مرباي انجير
خاكشير
گلابي با پوست
آناناس
انواع برگه ميوه ها مثل خيسانده برگه هلو يا زردآلو
خشكبار مثل انجير خشك، آلوي خشك و كشمش
آب پرتقال
انگور
تمشك
طالبي
روغن زيتون
پياز پخته
تره
چغندر
گوجه فرنگي
شاه توت رسيده
توت فرنگي و كيوي ( بالاي 2 سالگي )
خربزه
خوردن سيب با پوست به هنگام خواب و خوب جويدن آن
نان سبوس دار
حبوبات مخصوصاً لوبيا

چاقي

كاهش وزن در كودكان چاق بويژه زير 7 ساله توصيه نمي شود، زيرا كودك براي رشد و تكامل طبيعي نياز به دريافت كافي مواد مغذي دارد و در صورت كم خوري ممكن است دچار كمبود مواد مغذي شود. اگر كودك دچار اضافه وزن است، بايستي در همان وزن باقي بماند تا به اندازه كافي قدش رشد كند و بعد از اِتمام دوران بلوغ رژيم بگيرد. فعاليت بدني كم، اصلي ترين عامل بروز چاقي در كودكان است. روزانه حداقل 60 دقيقه تحرك بدني براي كودك لازم مي باشد.
براي جلوگيري از چاقي:
كودك نبايد پرخوري كند.
كودك خود را وادار به غذا خوردن نكنيد.
مقدار كافي و مناسب از واحدهاي غذايي را مصرف كنيد.
ميان وعده ها را با دقت تمام انتخاب كنيد تا پركالري و فاقد ارزش غذايي نباشند.
از مصرف زياد آب ميوه بويژه انواع صنعتي و گازدار پرهيز شود.
به عنون جايزه به كودكتان مواد خوراكي پُركالري ندهيد.
كودك خود را تشويق كنيد تا روزانه فعاليت بدني داشته باشند.
سعي كنيد بچه ها كمتر وقت خود را صرف تماشاي تلويزيون و بازي هاي كامپيوتري كنند.

مشاركت كودكان در انجام كارها

بچه ها دوست دارند مفيد واقع شوند و والدين خود را خشنود كنند. از اين فرصت مي توانيد استفاده كنيد و به كودك خود در مورد نحوه انتخاب صحيح غذاها و مشاركت آنها در تهيه و پخت غذاهاي ساده آموزش دهيد. كودك از سن دو سالگي به بعد مي تواند در آماده کردن غذا به شما کمک کند و به راحتي غذاهاي نرم را با چاقو ببرد. وقتي علاقه و توانايي او افزايش يافت، در خريد و تهيه غذا بيشتر شركت خواهد كرد.
همچنين مي تواند در چيدن غذا بر سر سفره، جمع كردن آن و تميز كردن سفره كمك كند. كودك با انجام اين كارها علاقه بيشتري به خوردن غذا پيدا خواهد كرد. البته اين كار نياز به صبر و حوصله فراوان و صرف وقت زيادي دارد.
اگر دوست داريد كودكتان در تهيه و آماده سازي غذا به شما كمك كند، موارد زير را در نظر داشته باشيد:
بر روي تمام كارهاي آنها نظارت كنيد.
وسايل مورد نياز او را فراهم كنيد و وقت كافي براي آن صرف كنيد.
قبل از شروع كار، به كودك خود نكات لازم را يادآوري كنيد.
با توجه به توانايي كودك، به او كاري دهيد.
شستن و تميز كردن وسايل و مواد غذايي را نيز به عنوان بخشي از كار به او ياد دهيد.

عامل قد كشيدن در كودكان چيست؟

اولين تحقيقات كمبود روي در انسان مربوط به اواخر دهه 1950 است كه نشان داد تأخير در رشد، ضايعات پوستي و نارسايي بلوغ در نوجوانان پسر ايراني و مصري مربوط به كمبود روي است. مقدار روي در بدن 5/1 تا 5/2 گرم است كه بيشتر آن در عضلات، استخوان ها و كبد جمع مي شود و مقداري هم در ناخن و پوست و مو يافت مي شود.
عنصر روي اساساً به سوخت و ساز مرتبط است. ديده شده است كه مكمل روي تأثير مثبتي بر رشد كودكان دچار كوتاه قدي تغذيه اي داشته است. كمبود روي يكي از مشكلات تغذيه اي شايع در كشور ما به شمار مي رود. تمام گروه هاي سني از جمله كودكان زير شش سال، نوجوانان دختر و پسر 20-14 ساله و همچنين زنان باردار از كمبود « روي » رنج مي برند. كمبود روي علاوه بر كاهش سرعت رشد در كودكان با تغييراتي در حس بويايي و چشايي همراه است و سبب بي اشتهايي و كاهش وزن مي شود.
تأخير در بلوغ جنسي از ديگر عوارض كمبود روي به شمار مي رود. كمبود روي در دوران بارداري مي تواند عوارضي همچون سقط جنين، نقص عضو مادرزادي، وزن كم در زمان تولد و زايمان دير يا زودهنگام را در پي داشته باشد.

صبحانه نخوردن باعث خرابي دندان مي شود

كودكاني كه در سنين دو تا پنج سالگي صبحانه نمي خورند، در مقايسه با كودكاني كه هر روز صبحانه مي خورند، تقريباً چهار برابر بيشتر احتمال دارد تا مبتلا به پوسيدگي دندان شوند. كودكاني كه در خانواده هاي فقير زندگي مي كنند، كمتر احتمال دارد تا در صورت پوسيدگي دندان به پزشك مراجعه كنند و تعداد دندان هاي خراب درمان نشده در آنها بيشتر است. از سوي ديگر كودكاني كه در خانواده هاي فقير زندگي نمي كنند اما از صبحانه خوردن قرار مي كنند و همچنين ميوه و سبزي مصرف نمي كنند، بيشتر احتمال دارد تا نسبت به كودكان فقير دچار پوسيدگي شوند.
تنها 23 در صداز كودكاني كه هر روز صبحانه مي خورند، دچار پوسيدگي دندان مي شوند در حالي كه كودكاني كه از صبحانه خوردن فرار مي كنند 34 درصد آنها دچار پوسيدگي مي شوند، 18 درصد از كودكاني كه حداقل پنج وعده از ميوه و سبزي در روز استفاده مي كنند، داراي دندان هاي خراب هستند در صورتي كه 26 درصد از كودكاني كه كمتر از اين مواد استفاده مي كنند، به خرابي دندان مبتلا مي شوند.
محققان مي گويند نوجوانايي كه از صبحانه خوردن فرار مي كنند، بيشتر احتمال دارد تا در طول روز اسنك هايي ( اسنك ميان وعده اي است كه موقتاً گرسنگي فرد را برطرف مي سازد و انرژي مختصري براي انجام كار فراهم مي كند ) كه سرشار از قند است مصرف كنند.

اضافه وزن و چاقي در كودكان

در جامعه جهاني سالانه حدود 400000 نفر بعلت بيماري هاي ناشي از ابتلا به عوارض ناشي از چاقي و عدم فعاليت بدني كافي جان خود را از دست مي دهند.
- خيلي اوقات كودكان سنين 1 تا 5 سال نوشيدن نوشابه را بر آبميوه ترجيح مي دهند.
- كودكان حدود 5 تا 10 بار بيش از نياز روزانه نمك مصرف مي نمايند.
- 5 درصد از كودكان فشار خون بالاتر از حد طبيعي دارند.
- ميزان چاقي در كودكان در 2 دهه اخير 2 دهه اخير 2 برابر شده است.
- شير پرچرب
- پنير پرچرب ( پنير پيتزا )
- كالباس، سه نوع از بدترين غذاها از نظر چربي اشباع براي كودكان است.
- فقط يك نفر از هر پنج كودك فقط يك كودك 5 سهم وعده ميوه و سبزي توصيه شده روزانه مصرف مي نمايند.
- حدود 1/4 سبزي مصرف شده توسط كودكان را سيب زميني سرخ شده تشكيل مي دهد.
تعداد كودكان دچار اضافه وزن و چاق به ميزان محسوس در حال افزايش است.
كودكان زمان كمتري را به ورزش و تحرك اختصاص مي دهند و اغلب وقت خود را به تماشاي تلويزيون - بازي هاي كامپيوتري و.... اختصاص مي دهند. امروزه خانواده ها به دليل گرفتاري و مشغله روزانه زمان كمتري را براي طبخ غذا در منزل اختصاص مي دهند و مصرف غذاهاي آماده طبخ رو به افزايش است.
متأسفانه غذاهاي تهيه شده در كارخانه هاي موادغذايي مثل كنسروها، سوسيس، كالباس پيتزا، همبرگر، سيب زميني نيمه سرخ شده منجمد همه روزه جاي بيشتري در برنامه غذايي خانواده ها پيدا مي كنند. بيش از 10% كودكان 5-2 سال و %15 كودكان 6 تا 19 سال اضافه وزن دارند. مطالعات نشان مي دهد كه كودكان چاق % 80 بيشتر شانس ابتلا به چاقي در بزرگسالي دارند و اين نسبت زمانيكه پدر يا مادر دچار اضافه وزن باشند بيشتر مي شود. اضافه وزن و چاقي در فرزندان بستگي كامل به الگوي غذايي مصرفي خانواده و زمان اختصاص يافته به ورزش و فعاليت بدني دارد.
اگر شما نگران اضافه وزن و چاقي فرزند خودتان هستيد بايد راهكارهاي مناسب براي كنترل وزن را بيابيد. هيچگاه خودتان برنامه غذايي و رژيم لاغري به كودك ندهيد. حتماً با مشورت كارشناس تغذيه برنامه غذايي مناسب براي كنترل وزن را تهيه نماييد تا برنامه غذايي از نظر مواد مغذي لازم براي رشد كمبودي نداشته باشد و با توجه به سن و قد و ديگر فاكتورها تهيه شده باشد.
فرزندان والدين چاق بيشتر در معرض چاقي هستند. اغلب اين كودكان به نوجوانان چاق و نهايتاً به بزرگسالان چاق مبدل مي گردند. تشخيص و درمان چاقي در دوران كودكي بهترين روش براي پيشگيري از بيماري هاي مرتبط با چاقي و مرگ و مير ناشي از آن در بزرگسالي مي باشد.
ارتباط چاقي در بزرگسالي به چندين فاكتور بستگي دارد: سن شروع چاقي، ميزان چاقي، چاقي والدين از آن جمله اند از اضافه وزن در كودك زير 3 سال نمي توان احتمال چاقي در بزرگسالي را پيش بيني نمود مگر آن كه حداقل يكي از والدين چاق باشد. بعد از 3 سالگي چاقي با چاقي بزرگسالي ارتباط نزديك تري پيدا مي كند و با بالا رفتن سن كودك تشديد مي شود. اگر چاقي كودك تا 6 سالگي ادامه پيدا مي كند و با بالا رفتن سن كودك تشديد مي شود. اگر چاقي كودك تا 6 سالگي ادامه پيدا كند احتمال دوام آن %50 مي شود و 70 تا 80% از نوجوانان چاق به بزرگسالان چاق تبديل مي شوند اگر حداقل يكي از والدين چاق باشند احتمال ابتلا به چاقي در كودك با هر سني افزايش مي يابد.
نامتعادل بودن انرژي دريافتي و انرژي مصرفي مي تواند موجب به وجود آمدن اضافه وزن شود. ( انرژي دريافتي ناشي از غذاي مصرفي مي باشد )
توجه نمائيد هميشه پيشگيري مقدم بر درمان است لذا مراقب اضافه وزن كودك خود باشيد.
شير مادر مي تواند خطر ابتلا به چاقي در كودكان را كاهش دهد.
مادران بايد شيردهي را از نخستين ساعات تولد فرزند شروع نمايند.
در شيرخواران زير يكسال نخست نوزاد فقط بايد از شير مادر استفاده نمايد در اين دوران هرگز به كودك غذاي اضافي ندهيد.
شيردهي بايد يك سال يا بيشتر ادامه يابد

كودكان و چاقي

- چگونه به فرزند خود در نگهداري وزن مطلوب كمك نماييم.
- چگونه بفهميم كودكمان اضافه وزن دارد.
با استفاده از نمودار مخصوص مي توان اضافه وزن كودك را مشخص نمود تعيين ميزان اضافه وزن در كودكان تنها با استفاده از نمودارهاي بخصوص امكان پذير است.
شما مي توانيد با مقايسه جثه فرزند خود با همسالان خودش تا حدودي به اضافه وزن مشكوك شويد ولي تعيين مقدار آن نياز به معاينه پزشكي دارد.
چگونه مي توانيم از اضافه وزن كودك جلوگيري نماييم.
مشكلات مربوط به وزن به سختي كنترل مي شود بنابراين پيشگيري از وقوع چاقي از ابتدا مهم است. نكات ذيل به شما كمك مي كند تا كودك با وزن مناسب داشته باشيد.
* هنگاميكه فرزندتان گرسنه نيست او را مجبور به خوردن و آشاميدن ننماييد.
* اجباري در به اتمام رساندن غذاي وي نداشته باشيد.
* غذا را به عنوان تهديد بكار نبريد.
* به عنوان پاداش اتمام غذا دسرهايي مثل شكلات و شيريني به كودك ندهيد.
اين عمل به كودك مي آموزد كه شيريني بيشتر از ديگر گروه هاي غذايي مصرف نمايد.
* از برنامه غذايي سالم استفاده نماييد بيش از 30 درصد كل كالري مورد نياز كودك نبايد از چربي باشد در اين مورد مي توانيد از مشاور تغذيه كمك بگيريد. فررزند شما نياز به مصرف فيبر غذايي حاصل از ميوه ها و سبزيجات و غلات دارد.
* تا جايي كه ممكن است از غذاهاي آماده ( پيتزا، همبرگر، مرغ سوخاري ) كمتر استفاده نماييد.
* تماشاي تلويزيون را براي فرزندتان محدود نماييد و فعاليت هايي چون دوچرخه سواري و توپ بازي را جايگزين كنيد.
* زماني را براي تحرك بدني با فرزندتان اختصاص دهيد.
* با هم به پياده روي برويد.
* به فرزندتان بياموزيد كه تعذيه خوب و عادات غذايي مناسب و فعاليت بدني مي تواند عمري طولاني و جسمي سالم را نويد دهد.
چگونه مي توانيم عادات غذايي سالم را در فرزندان خود پديد آوريم؟
بيشتر موادي كه كودك مصرف مي نمايد همان موادي است كه ما از سوپر ماركت و رستوران خريداري مي نماييم، سعي نماييم غذاهايي تهيه كنيم كه چربي و قند زيادي نداشته باشد. در عوض غذاهاي كم چربي و پر فيبر تهيه نماييم بعد از دو سالگي كودك مي توان شيركم چربي را بجاي شير كامل به او داد حتماً اطمينان حاصل كنيد كه غذا و يا تنقلات سر ميز يا سفره مصرف مي شود نه جلوي تلويزيون چرا كه در زمان تماشاي تلويزيون بر مقدار مصرفي غذا توجهي نمي شود.
سعي كنيم همه افراد خانواده از برنامه غذايي سالم استفاده كنند به اين ترتيب فرزندمان تنها نخواهد ماند.
چگونه مي توانيم به فرزندمان كمك نماييم تا فعاليت بدني بيشتري داشته باشد؟
يكي از بهترين اعمالي كه شما مي توانيد انجام دهيد محدود نمودن تماشاي تلويزيون و بازيهاي كامپيوتري و جايگزين كردن آنها با پياده روي، اسكيت و ديگر ورزش هاست. كودكان خود را تشويق كنيد كه در تيم ورزشي ثبت نام كنند. به همراه افراد خانواده، كودك را به پياده روزي و دوچرخه سواري ببريد.

تشخيص كودكان چاق

درصد كمي از چاقي كودكي متأثر از مسائل هورموني و ژنتيك مي باشد. كودكان چاق بايد توسط پزشك معاينه و بررسي شوند. اين بررسي شامل ارزيابي خطر ابتلا به بيماري هاي قلبي، مشكلات ارتوپدي مرتبط با وزن، بيماريهاي پوستي و مشكلات رواني مي باشد.
عوامل خطر بيماري هاي قلبي شامل سابقه فاميلي بيماري قلبي زودرس، كلسترول و فشار خون بالا، ديابت و فقدان تحرك بدني مي باشد.
كودكان چاق فشار خون بالا، ضربان قلب و برون ده قلبي بيشتر نسبت به كودكان غيرچاق دارند. نهايتاً استعداد بيشتر ابتلا به ديابت در كودكان چاق از عوامل نگران كننده در آينده به شمار مي رود.
هر چند افزايش ديابت نوع 2 در كودكي كمياب است ولي افزايش انسولين در خون و عدم تحمل به گلوكز مي تواند در سنين بالاتر به ديابت منجر مي شود. فعاليت بدني كودكان بايد ارزيابي شود. اين ارزيابي ها نه فقط به خاطر تخمين خطر بيماري قلبي - عروقي بلكه براي راهنمايي و درمان در آينده مي باشد. الگوي تماشاي تلويزيون بايد مورد بازبيني قرار گيرد.
از آنجا كه كودكان چاق وزن اضافه تحمل مي كنند در معرض خطر مشكلات ارتوپدي نيز مي باشند.
كودكان چاق بيشتر به عوارض پوستي دچار مي شوند
مشكلات رواني از قبيل افسردگي - عدم اعتماد به نفس - منفي بيني در كودكان چاق شايع تر است.
چه كودكي را بايد از نظر اضافه وزن مورد مشاوره ارزيابي قرار داد؟
1- هر كودكيكه از نظر ( BMI ) شاخص توده بدني بالاتر و داراي سابقه فاميلي مثبت مي باشد.
2- هر كودكي با افزايش سريع شاخص توده بدني

درمان

وقتي كودكي دچار چاقي شد برنامه دقيق براي درمان بايد طراحي شود. برنامه موفق بايد موارد ذيل را شامل شود:
راههاي رسيدن به وزن مناسب
اهداف كاهش وزن بايد دست يافتني باشد و براي رسيدن به وزن مناسب در كودك بايستي به موارد ذيل توجه نمائيد.
1- كنترل رژيم غذايي
كودك بايد به طور روزانه غذاي خود را براي ارزيابي ثبت نمايد. اين ثبت روزانه نبايد فقط شامل نوع و مقدار مصرف غذا باشد بلكه بايد دقيقاً مكان مصرف غذا، زمان و اينكه با چه كسي غذا خورده است را مشخص نمايد.
2- فعاليت بدني
ورزش براي برقراري كاهش وزن و نيز جايگزيني ماهيچه به جاي چربي لازم است. بنابراين در يك برنامه كنترل وزن فعاليت بدني جزئي جدايي ناپذير و ضروري است. توصيه هاي ورزشي بايد كوتاه باشد و شدت و زمان آرام آرام افزايش يابد، بهترين زمان 20 تا 30 دقيقه فعاليت بدني علاوه بر فعاليت معمولي روزانه و فعاليت كه كودك در مدرسه انجام مي دهد، مي باشد.
3- تغيير رفتار
كنترل شخصي: با اينكار كودك مصرف غذا و تحرك بدني خود را مثبت مي نمايد.
اين كار، را از آنچه مصرف كرده و انجام داده آگاه مي كند.
آموزش تغذيه: براي كودك و والدين در مورد تغذيه سالم و اهميت مصرف فيبر توضيح دهيد.
كنترل محرك ها: مصرف غذاهاي پرچربي را محدود نماييد. والدين نبايد فرزندان را وادار به اتمام غذا نمايند و فرزندانتان نبايد اجباري به اتمام غذا داشته باشند.
رفتار تغذيه اي: كودكان بايد در هنگام صرف غذا لقمه هاي كوچك تر بردارند و غذا را كاملاً بجوند.
فعاليت بدني: برنامه ورزشي طراحي كنيد و براي رسيدن به آنها پاداش تعيين نماييد.
تغيير نظرات: كودك را وادار به خوش بيني نماييد.
پاداش: براي رسيدن به وزن مطلوب و داشتن فعاليت بدني براي او پاداش در نظر بگيريد.
مشاركت خانواده: همكاري خانواده در كنترل چاقي كودك موثر است.

بي اشتهايي در كودكان

بي اشتهايي، بي قراري، بي خوابي، درد پهلو، سوزش در هنگام ادرار و بوي بد ادرار و تب هاي بي دليل از علايم عفونت ادراري در شيرخواران يا كودكان هستند اما گاهي اوقات اين عارضه هيچ علامت خاصي ندارد و به همين دليل الزامي است آزمايش ادرار بصورت دوره اي در كودكان انجام شود تا در صورت وجود عفونت ادراري به موقع تشخيص داده شود.
متاسفانه بر اثر عدم انجام آزمايش ادرار كه الزامي است به طور روتين در معاينات كودكان به ويژه شيرخواران لحاظ شود، در بسياري موارد عفونت ادراري در كودكان تشخيص داده نمي شود و در نتيجه اين عارضه درمان نشده و روي سلامت دستگاه ادراري كودك به ويژه كليه ها تاثيرات منفي به سزايي بر جاي مي گذارد و گاه حتي منجر به نارسايي شديد كليه در بزرگسالي نيز مي شود.
عدم تشخيص عفونت ادراري در موارد حاد منجر به عفونت كليه ها مي شود كه در اين موارد بيمار تب شديد كرده، بي حال و سست بوده و درد شديد كليه دارد كه بايد سريعا به بيمارستان منتقل شده و براساس كشت ادرار، آنتي بيوتيك مخصوص به بدن كودك تزريق شود كه به طور معمول دو هفته به طور مي انجامد تا علائم عفونت از بين رود.
كاهش شديد وزن در كودكان، عدم استراحت و فقدان خوب آرام از علائم اصلي عفونت ادراري در كودكان هستند كه اگر كودك به موقع به پزشك متخصص مراجعه كند پس از انجام آزمايش كشت ادرار، تزريق عضلاني و مصرف دارو اين عفونت از بين مي رود اما اگر تشخيص و درمان آن به تعويق مي افتد، عفونت دستگاه اداري به ويژه كليه ها از كمترين عوارض اين بيماري خواهد بود.

كودكم غذا نمي خورد

غذا نخوردن كودكان يكي از مشكلات رايج تغذيه اي موجود در خانواده هاست سوال اين است كه والدين در مقابل اين عمل چه مي كنند؟ تهديد و ارعاب؟ ضرب و شتم؟ مقايسه با ديگران؟ به زور خوراندن غذا؟ تطميع با خوراكي هاي بي ارزش يا به اصطلاح هله هوله؟ و.....؟ كدام يك از راه ها صحيح است؟
از نظر بنده هيچکدام
اگر كودكتان غذا نمي خورد بايد او را نزد يك متخصص كودك، كارشناس تغذيه و همچنين در صورت نياز نزد روانشناس ببريد.
بنظر من اگر از كودكتان - مخصوصا اگر دختر است - بخواهيد در بعضي از كارهاي بي خطر آشپزي به شما كمك كند هنگامي كه سفره را پهن كرديد به همه اعلام كنيد كه غذاي امروز را با كمك فلاني آماده كرده ايد و از اهل خانه هم بخواهيد - ولو اينكه از آشپزي شما ناراضي هستند - از غذا تعريف كنند مسلما اين برخورد باعث خواهد شد كه بچه نسبت به غذائي كه خودش تهيه كرده است رغبت نشان داده و مقدار بيشتري از آنرا بخورد.
راه ديگر اينست كه ببينيد كودكتان براي غذا خوردن چه شرايطي را براي شما در نظر مي گيرد و حتي الامكان آن را بپذيريد و فراموش نكنيد آنچه از نظر ما نامعقول است شايد براي كودكتان - در آن شرايط - كاملا معقول و پذيرفتني است و قبول آن باعث بهبود وضعيت روحي كودك مي شود.
حتما قضيه ابن سينا و شاهزاده اي را كه فكر مي كرد گاو است را مي دانيد. شاهزاده به هيچ وجه غذا نمي خورد و مي خواست تا قصابي را براي ذبح كردنش احضار كنند. ابن سينا در هيات قصاب نزد شاهزاده رفت و گفت، اين گاو لاغر است به او غذا بدهيد تا فربه شود. آنگاه او را قرباني خواهم كرد. آنوقت شاهزاده شروع به خوردن غذا كرد هنگاميكه كمي غذا خورد حالش بهبود يافت و سالم شد.
با كودكان هم بايد همين گونه برخورد كرد. يكي از اساتيدمان تعريف مي كرد: كودكي را براي رژيم درماني نزدش آورده بودند كه بشدت لاغر بود و به هيچ وجه حاضر به خوردن غذا نمي شود مگر اينكه خواسته اش را - كه از نظر خانواده غير معقول بود - عملي مي كردند. اين بچه از پدرش كه از قضا و قدر يك نظامي بوده مي خواست تا او را روي يخچال بگذارد و خودش به اتفاق همسرش ( مادر بچه ) دور ميز غذا خوري برقصند تا او غذايش را بخورد. خانواده از انجام اين كار طفره مي رفتند و بچه هم متقابلا از خوردن غذا سر باز مي زد.

نقش تغذيه در رشد قدي كودكان

كوتاهي قد كودكان ممكن است در دو مرحله قبل از تولد ( مرحله جنيني ) و پس از تولد يا در هر دو مقطع اتفاق بيفتد. در دوران بارداري، مادر نقش مهمي در اين زمينه ايفا مي كند، به نحوي كه مصرف ناكافي ريز مغذي ها به همراه استعمال دخانيات در دوران بارداري به رشد ناكافي و كم وزني كودك در هنگام توليد مي انجامد، بنابراين مكمل ياري غذايي و اجتناب از سيگار براي چنين مادراني ضروري خواهد بود. علاوه بر انرژي، وجود چندين اسيد چرب ضروري به همراه اسيد آمينه ضروري ( كه در ساختمان پروتئين ها وجود دارند ) براي رشد و نمو كافي كودكان لازم است.
مصرف طولاني مدت غذاهايي كه پروتئين آنها كيفيت پائيني داشته و در نتيجه همه اسيدهاي آمينه ضروري را به حد كافي براي بدن كودك تأمين نمي كند، به كندي يا توقف رشد كودك مي انجامد. البته مصرف غذاهايي كه چربي زيادي داشته باشند نيز موجب مي شود كه پروتئين ها در حد نياز، به بدن كودكان نرسند و همين براي رشد مشكل ساز خواهد بود. علاوه بر انرژي و چربي و پروتئين دريافت كافي ريز مغذي هاي مختلف يعني ويتامين ها و املاح نيز براي رشد كافي و مناسب كودكان ضروري است.
نقش چند ريزمغذي در تأمين رشد كافي كودكان شناخته شده است.
اما اين كه كدام يك از آنها بيشترين تأثير را در تأخير و كندي رشد كودكان دارد، هنوز مشخص نيست.
كمبود روي، در كاهش رشد قدي كودكان نقش دارد. كمبود متوسط تا شديد ويتامين A، آهن، كلسيم و يد نيز در تأخير رشد كودكان نقش مهمي دارند. كمبود روي، تا حدود زيادي به ناكافي بودن آن در رژيم غذايي، جذب ناكافي آن از رژيم غذايي با اختلال جذب و از دست دادن روي با فعل و انفعالات، بدن ( مثلا در هنگام اسهال ) بستگي دارد.
خوردن غذاهاي حيواني به همراه مكمل هاي غذايي ديگر در مقابله با كاهش رشد كودكان مؤثر است. در بعضي شرايط مصرف شير ( بهترين منبع كلسيم ) ميزان رشد كودكان را بهبود مي بخشد.
كمبودهاي غذايي در دوران كودكي، حتي در صورتي كه مكمل هاي ويتاميني و غذايي در ابتداي خردسالي كودك به او داده شود باز هم نمي تواند از كوتاهي قد كودك جلوگيري كند. در كودكان « از رشد مانده »، دادن يكي با برخي از مكمل ها تأثير چنداني نخواهد داشت، بلكه توصيه مي شود از مخلوط مكمل ها استفاده شود.
بر اين اساس مصرف غذا در حد متعادل، مناسب و از تمام گروه هاي غذايي همراه با مكمل هاي غذايي توصيه شده از سوي پزشك، بسيار مهم است. بايد توجه داشت استفاده از مكمل هاي غذايي حاوي ريزمغذي ها به خصوص در كودكان بايد با نظر پزشك متخصص انجام شود.

گرسنگي زياد

كودكان گاهي در سن چهار ماهگي و گاهي در ماه هاي ديگر دچار جهش هاي ناگهاني رشد مي شوند. آنها هر چه شير مي خورند انگار سير نمي شوند و مادران از شيردهي به آنان خسته مي شوند.
جهش ناگهاني در اشتها مهم ترين علامت جهش رشدي در نوزادان است.
او دوست دارد از شير مادرش در فواصل كوتاه بخورد. اين تغذيه زياد، از دو نظر مورد توجه متخصصان قرار مي گيرد.
نخست اين كه كوچولو در حال رشد، گرسنه است و احتياجات خود را از طريق كالري هاي موجود در شير دريافت مي كند و از سوي ديگر مكيدن هاي متوالي سينه مادر توسط نوزاد باعث توليد شير بيشتر مي شود.
در ماه هاي بعد كوچولو گاهي چنان بي قراري مي كند كه بدخلق و نا آرام مي شود كه مادران فكر مي كنند كوچولو غيرقابل تحمل شده است و هيچ چيز نمي تواند او را آرام كند.
بيدار شدن هاي متوالي كوچولو براي شير خوردن و رفع
گرسنگي باعث مي شود كه او نتواند خواب كافي داشته باشد؛ به اين علت است كه او در طول روز بي قراري و ناآرامي مي كند.
براي اين كه كوچولو رشد كافي كرده و سلامتي اش را از دست ندهد، والدين با به كار بستن ترفندهاي بيشتر و صبوري در اين زمان با كوچولو كنار بيايند.

ميزان شكر دريافتي كودك

احتمالاً كودك شما نيز جزو آن دسته كودكاني است كه از خوردن قند و شكر لذت مي برند. حتي اگر مصرف مستقيم شكر نيز كاهش يابد، آن قدر خوراكي ها و نوشيدني هاي شيرين وجود دارند كه ميزان زيادي از شكر را وارد بدن او كنند، بايد تا حد امكان ميزان شكر موجود در برنامه غذايي كودكان كاهش يابد زيرا پاسخ بدن در مقابل قند و شكر زياد، به صورت افت فشار، آغاز واكنش هاي ديابتيك و چاقي بروز مي كند. بايد به ياد داشت در كنار قند و شكر غذاهايي مانند آب ميوه هاي مصنوعي، ژله، شكلات، شيريني و حتي سس حاوي مقادير زيادي شكر هستند كه بايد سعي شود مصرف آن ها نيز محدود شود.
راهكارهايي براي كاهش شكر دريافتي كودكان
- مصرف غلات شيرين مانند كورن فلكس را محدود كنيد و به جاي آن از آب ميوه طبيعي براي شيرين كردن غلات استفاده كنيد.
- كودك را تشويق كنيد كه مواد مغذي و منبع انرژي خود را به جاي نوشيدني هاي شيرين و شكلات از آجيل و ميوه تأمين كند.
- در زمان خريد آب ميوه پاكتي، به دنبال اجناسي باشيد كه داراي برچسب صددرصد آب ميوه طبيعي هستند، بعداً مي توانيد آنها را با آب رقيق كنيد. زيرا معمولاً آب ميوه هاي رقيق نشده حاوي مقادير زيادي نگهدارنده هستند.

تأثير تماشاي تبليغات مواد غذايي در چاقي كودكان

تماشاي آگهي هاي بازرگاني كه مواد غذايي را در تلويزيون تبليغ مي كنند كودكاني را كه مشكل چاقي و اضافه وزن دارند را به پرخوري تشويق مي كند، آگهي هاي تبليغاتي مواد غذايي تأثير عميقي بر عادات غذايي همه كودكان دارد و تمايل آنها را براي مصرف غذا دو برابر مي كند.
رابطه تنگاتنگي بين وزن و پرخوري به هنگام تماشاي آگهي هاي تبليغاتي مواد غذايي وجود دارد. پزشكان سراسر جهان ضمن ابراز نگراني از افزايش آمار چاقي در بين بزرگسالان و به ويژه كودكان، اعلام كردند در صورت ادامه روند چاقي جهان، مردم را با بحران اجتماعي و سلامتي عمده اي روبه رو خواهد شد.

ايجاد عادات خوب و پسنديده غذا خوردن در كودكان

به كودكان اجازه دهيد تا در چيدن و آماده سازي ميز و سفره غذا با شما همكاري كنند، گاه به كودكان فرصت دهيد تا غذا را خود در بشقاب هايشان بريزند و براي دوستان خود نيز غذا بكشند،
- در فرصتهايي از كودكان بخواهيد تا شاهد طبخ غذاها باشند. همچنين آنان مي توانند در آماده سازي مواد غذايي براي طبخ از قبيل تميز كردن پاره اي مواد مثل حبوبات، سبزيجات، يا... به شما كمك كنند.
- براي ايحاد تنوع در هنگام خوردن گاه محل خوردن را تغيير دهيد. براي مثال در يك هواي خوب و آفتابي مي توانيد ميز يا سفره غذا را داخل حياط مهد كودك و يا خانه آماده كنيد. در روزهايي كه غذاهايي چون ساندويج داريد، مي توانيد با يك صحنه اي نمايشي كودكان را به يك پيك نيك خيالي دعوت كنيد. آنها از اين كار بسيار لذت مي برند.
- انتظار براي خوردن را به كودكان بياموزيد و اينكه همه بايد با هم غذا بخوريم. ما منتظر مامان يا بابا هستيم تا با هم بخوريم و يا منتظر بقيه دوستان خواهيم ماند.
- براي يك هفته برنامه غذايي داشته باشيد. برنامه را با علائم و يا نشانه هايي بر ديوار كلاس يا اتاق در خانه مشخص كنيد.
- از كودكان در تنظيم برنامه هاي غذايي كمك بگيريد و سليقه ها و انتخابهاي آنان را نيز مورد توجه قرار دهيد.
- پخش يك موسيقي ملايم و آرام در هنگام غذا خوردن به ايجاد آرامش در خوردن كمك مي كند، از پخش موسيقي تند و پر سرو صدا اجتناب كنيد.
- در هنگام خوردن با كودكان رابطه عاطفي خوبي بر قرار كنيد و در يك مهد كودك كودكان كوچكتر ميل دارند غذاي خود را با مربي مورد علاقه خود بخورند.
- از كودكان بزرگتر بخواهيد تا به كودكان كوچكتر در هنگام خوردن كمك كنند.
اين مسأله سبب مي شود كه كودكان بزرگتر نيز به دليل احساس مثبت در خود بهتر و راحتتر بخورند. ضمن اينكه كودكان كوچكتر هم عادات خوردن بزرگترها را آموخته و در كنار آنها بهتر مي خورند.
- كودكان را تشويق كنيد تا از وسايل مخصوص خود در هنگام خوردن استفاده كنند و توجه آنان را به تأمين سلامت و بهداشت در اين امر جلب كنيد.
- با كودكان درباره انواع غذاها گفتگو كنيد. در صورت امكان با طبخ غذاهايي محلي و بومي ذائقه كودكان را به مواد غذايي متفاوت با آنچه مي خورند عادت دهيد.
اين كار ضمن تربيت ذائقه آنان را با فرهنگهاي متفاوت تغذيه در ميان مردم آگاه كرده و سبب ايجاد حس احترام در كودكان نسبت به ساير فرهنگها و عادات مي شود.
- به كودكان سخت غذا فرصت دهيد تا ابتدا شاهد غذا خوردن ديگران باشند سپس به آنها در خوردن كمك كنيد. و در آخر اينكه به غذا خوردن به عنوان پاسخ به يكي از نيازهاي اساسي انساني اهميت بدهيد. براي طبخ آن با علاقه همراه با مواد و زمان مناسب اقدام كنيد و آن را با لذت بخوريد و بگذاريد تا كودكان هم الگوهاي فراتري را در اين باره به ديگران ارائه دهند.

راه داشتن قلب سالم را به كودكان خود آموزش دهيد

هرگز براي آموزش و داشتن رژيم غذايي مناسب دير نيست، امروزه بسياري از كودكان با مشكل چاقي و اضافه وزن مواجه هستند و اين معضل باعث افزايش ميزان كلسترول آنها مي شود، حتي آن دسته از كودكاني كه سابقه كلسترول در خانواده آنها وجود ندارد نيز اين مشكل وجود دارد. بنابراين به كودكان خود داشتن رژيم غذايي سالم به منظور كنترل ميزان كلسترول را آموزش دهيد.
1) غذاي آنها را خودتان آماده كنيد:
كمترين كاري كه شما در اين زمينه مي توانيد انجام دهيد اين است كه غذا و ناهار كودك خود را خودتان آماده كنيد تا آنها به جاي اينكه در بوفه مدرسه از غذاهاي نشاسته اي و سرخ كردني استفاده كنند، غذاهاي خانگي و سالم بخورند.
( غذاهاي رايج در بوفه مدارس، شامل همبرگر، سيب زميني سرخ شده، ناگت مرغ و .... است. )
2) خوردن « فست فود » را محدود كنيد:
با كودكان خود صحبت كنيد و آنها را قانع كنيد تا در ماه بيش از 1 تا 2 وعده غذاي بيرون و « فست فود » نخورند. اگر هم مجبور شويد آنها را بيرون ببريد و براي آنها همبرگر بدون پنير، سالاد، سيب زميني پخته شده و مرغ آب پز شده سفارش دهيد.
3) رنگ سفيد را فراموش كنيد:
نان سفيد، برنج سفيد و پاستاي سفيد را كمتر مصرف كنيد و به جاي آن كودك خود را خوردن تركيباتي با غلات مثل نان گندم و ترجيحاً سبوس دار عادت دهيد.
4) كارها را آسان كنيد:
ظرف بزرگي پر از ميوه آماده كنيد و جلوي تلويزيون قرار دهيد و كودكان خود را تشويق كنيد تا به جاي استفاده از ذرت و تنقلات از ميوه استفاده كنند. حتي وقتي كه آنها از ورزش يا دوچرخه سواري بر مي گردند با بشقابي ميوه به استقبالشان برويد.

كودكان در گروههاي دسته جمعي تغذيه بيشتري مصرف مي كنند.

كودكان در گروه هاي بزرگ تقريبا يك سوم بيشتر از زماني كه با دو يا سه دوست خود هستند علاقه به استفاده از مواد غذايي و خوردن تغذيه دارند.
رفتار تغذيه 54 كودك دو تا شش ساله را در زماني كه در يك گروه 9 نفري بسر مي بردند و زماني كه در يك گروه سه نفره بودند، را مورد تجزيه و تحليل قرار داديم. در اين مطالعه به هر كودك يك تغذيه استاندارد داديم و ميزان مصرف را در هر وضعيت ارزيابي كردند.
همچنين زمان غذا خوردن كودك نيز محاسبه كرديم.
بر اساس اين مشاهدات كه در كلاس درس صورت گرفت. هنگاميكه زمان تغذيه كمتر از 11 دقيقه بود كودكان در گروه هاي بزرگتر اندكي بيشتر غذا مي خوردند. اما طبق مطالعه، زمانيكه مدت تغذيه طولاني تر مي شد كودكاني كه در گروه هاي بزرگتر
قرار داشتند، 30 درصد بيشتر از كودكاني كه در گروه هاي كوچك قرار داشتند، تغذيه مي خوردند.

خوراكي هاي ممنوعه براي كودكان

مهمترين دوره بروز حساسيت هاي غذايي در محدود 1 تا 3 سالگي است. در واقع در اين دوره سني است كه كودك غذاهاي گوناگون تركيبي را براي نخستين بار مي چشد و احتمال بروز حساسيت در آنان نيز به همين دليل است.
ماده حساسيت زا يا آلرژن ماده اي است كه در تعامل با دستگاه ايمني بدن فرد باعث بروز پاسخ هاي حساسيتي در وي به صورت علايم گوارشي ( نظير نفخ، دردهاي شكمي، تهوع، و....) علايم پوستي ( نظير كهير، خارش، برافروختگي پوست و.... ) علايم تنفسي ( نظير سرفه، آسم و....) مي گردد.
مهم ترين آلرژن هاي غذايي عبارتند از: شيرگاو، تخم مرغ، بادام زميني، سويا، مغزدانه هاي درختي و ماهي.
توصيه مي شود اين مواد غذايي را به مقادير اندك و به صورت مجزا به برنامه هاي غذايي كودك بيافزاييد تا در صورت وجود حساسيت به هر يك از آنها، به سهولت بتوان ماده اي كه كودك شما به آن حساسيت دارد را شناسايي كرد. در صورت ظاهر نشدن علايم حساسيت، به تدريج مقدار آن ماده غذايي را در غذاي كودك افزايش دهيد.

صبحانه و يادگيري

دانش آموزاني كه صبحانه نمي خورند حتما نياز به ميان وعده هاي غذايي دارند.
خوردن صبحانه، نقش مهم و اساسي در افزايش قدرت يادگيري، خلاقيت و ابتكار دانش آموزان دارد.
دانش آموزان مقاطع مختلف تحصيلي 7 تا 8 ساعت پس از خوردن شام، در ناشتايي بسر مي برند، كه با مصرف صبحانه، مغز از قند كافي به عنوان غذا و منبع انرژي استفاده مي كند.
اگر مدت زمان ناشتايي طولاني تر باشد، نگهداري قند خون در سطحي كه مغز قادر به فعاليت طبيعي خود باشد، دشوارتر و يادگيري و تمركز حواس مختل مي شود.
اين مساله موجب كمبود دريافت مواد مغذي روزانه مورد نياز فرد مي شود كه در وعده هاي ديگر جايگزين نخواهد شد.
غذاهايي مثل فرني، شيربرنج، حليم و عدسي كه بيشتر كودكان به آن علاقه دارند، ارزش غذايي بالايي دارد.
نان، پنير و گردو، نان و تخم مرغ، نان، كره، مربا يا خرما همراه با يك ليوان شير را صبحانه اي سالم و مغذي براي كودكان سنين مدرسه است. در اين حال براي افزايش اشتهاي دانش آموزان در خوردن صبحانه، توصيه كرده اند: شام را در ساعات ابتدايي شب ميل كنند و در ساعت معيني از شب، بخوابند تا صبح زود بيدار شوند و وقت كافي براي خوردن صبحانه داشته باشند.
بهتر است دانش آموزان، لقمه هاي خانگي حاوي نان، پنير، گردو، تنقلات سنتي مانند انواع مغزها و خشكبار و همچنين شير را به عنوان ميان وعده غذايي استفاده كنند.

فقط يك قاشق ديگر!

يكي از شايع ترين مشكلات فرزندان، به ويژه در سنين قبل از دبستان، بي اشتهايي است. عوامل بسياري مي تواند در روش غذايي و اشتهاي كودك تأثير بگذارد و ما فقط در صورتي مي توانيم به او كمك كنيم كه دليل واقعي مشكل او را دريابيم و آن را برطرف كنيم.
در عين حال توجه به اين نكته ضروري است كه پيدايش مشكل يا ناراحتي، يكي از بخشهاي غيرقابل اجتناب در سير رشد بچه هاست.
قبل از هر چيز بهتر است تعريفي از اشتها ارائه كنيم.
اشتها يعني ميل خاص دستگاه هاي بدن كه فرد را به سوي انتخاب غذاي مورد نياز و لازم هدايت مي كند.
اشتها نيز حالتي شبيه نفس كشيدن، بلعيدن و ساير برنامه هاي بدن انسان است و بي اختيار و غيرارادي است.
بديهي است كه تمايل نداشتن كودكان به غذا، والدين را نگران مي كند، اما بايد به ميل آنها احترام گذاشت و در ضمن به حل مسأله پرداخت.
لازم نيست كه اوقات غذا خوردن به ساعت جدال و درگيري تبديل شود. غذا نخوردن كودكان را به بدخلقي آنها نسبت ندهيد. نوع بيماري، هر چند خفيف و جزيي، ايجاد شود و پزشك با معاينات دقيق فرزندتان اين موضوع را روشن خواهد كرد.

بچه هاي بدغذا

بدغذايي كودكان، مشكل مشترك بسياري از پدر و مادرهايي است كه نگران نرسيدن موادغذايي لازم و كافي به فرزندانشان هستند. كودكاني كه با وسواس و ديرپسندي غذا مي خورند به دو گروه تقسيم مي شوند:
عده اي ميل ندارند غذاهاي ناآشنا را امتحان كنند.
عده اي ديگر حتي با خوردن بسياري از غذاهاي معمولي مشكل دارند.
كودكاني كه به امتحان غذاهاي جديد تمايل ندارند و به عبارت ديگر نوگريز هستند، معمولاً به درجات بالاتري از اضطراب دچارند. اغلب مادران اين بچه ها هم ميل چنداني به امتحان غذاهاي جديد ندارند.
محققان معتقدند كه اين نوگريزي غذايي، با يك ويژگي شخصيتي نسبتاً ثابت است و يا تا حدودي جزو خصيصه هاي طبيعي دوران كودكي است كه كودكان با بزرگ شدن و مواجهه با غذاهاي متنوع از آن دست برمي دارند، اما گروه ديگر، مشكل پسندان هستند كه نسبت به خوردن بسياري از غذاهاي آشنا هم بي ميل اند.
معمولاً اين ويژگي از خصوصيات شخصيتي آنها نيست و با افزايش تجارب زندگي، امكان تعديل آن وجود دارد. مشكل پسندي در غذا مي تواند بازتابي از يك دلزدگي و بي علاقگي ديرين نسبت به غذا باشد. اين دسته كودكان، معمولاً مادراني دارند كه احساس مي كنند زمان كافي براي صرف غذاي كامل ندارند و در رژيم غذايي شان موادغذايي گياهي به اندازه كافي وجود ندارد.
پدر و مادرها نبايد تصور كنند كه با افزايش سن كودكان، عادت بدغذايي از سر آنها مي افتد. از سنين 2 و 3 سالگي تا 8 سالگي، تعداد غذاهايي كه كودك به خوردن آنها تمايل ندارد، تغيير نمي كند. در واقع، غذاهاي جديد در سنين پايين تر بسيار راحت تر از سنين 4 تا 8 سالگي پذيرفته مي شوند. پس با گمان اينكه فرزندانتان هنوز خيلي كوچك هستند، نبايد آنها را از خوردن گستره وسيعي از غذاها باز داريد. براي اين كه بتوانيد عادت خوب خوردن را در فرزندتان پايه گذاري كنيد، بايد غذاهاي سالم گوناگوني براي او آماده كنيد. شگفت آور اين كه شيرخواران كوچك معمولاً سبزي ها و موادغذايي گياهي بيشتري نسبت تبه كودكان نوپا دريافت مي كنند. همان طور كه كودكان بزرگتر مي شود، ميزان سبزي هاي دريافتي او نيز بسته به علايق مادر و ساير افراد خانواده دستخوش تغيير مي شود. اگر تهيه سبزي ها دشوار و زمان بر باشد و يا مورد علاقه ديگر اعضاي خانواده نباشد، از چرخه غذايي حذف مي شود. در نتيجه مصرف برخي غذاهاي ضروري براي كودك محدود و محدودتر مي شود.
يافتن راه هاي سريع طبخ و آماده سازي سبزي ها براي همه سودمند است و بايد به عنوان اولويت در برنامه رژيم غذايي قرار گيرد.
براي اينكه بتوانيد ذائقه كودكتان را نسبت به غذاهاي متنوع علاقه مند كنيد، بايد به او نشان دهيد كه چقدر از خوردن غذاهاي سالم و گوناگون لذت مي بريد.
كودكان، معمولاً غذاهايي را انتخاب مي كنند كه نزديكانشان آن غذاها را با شور و شوق مي خورند. مادراني كه در سكوت محض و بدون هيچ توضيحي به كودك غذا مي دهند، نسبت به آنها كه با شور و شوق و علاقه به كودك غذا مي دهند، اثر بسياري كمتري بر نوع تغذيه فرزندانشان دارند.
براي اينكه بتوانيد اخلاق بدغذايي را كاهش دهيد، هرگز غذا خوردن را به صحنه جنگ قدرت تبديل نكنيد، پزشكان و متخصصان تغذيه معتقدند پيامد چنين رفتار خشك باعث تشديد بدغذايي خواهد بود.
در زمينه تغذيه كودك كمي با او راه بياييد. بهتر است والدين و پرستار تصميم بگيرند چه غذايي و در چه زماني صرف شود و از سوي ديگر به كودك نيز چنين اجازه اي داده شود كه خودش تصميم بگيرد چه اندازه غذا بخورد. به اين ترتيب، كودك ياد مي گيرد چگونه به پيام هاي گرسنگي داخل بدن، براي خوردن مقدار مورد نيازش پاسخ دهد.
قانون بايد ته بشقابت را پاك كني را كنار بگذاريد. با به كار بستن همه اين تدابير كمي بردباري مي توانيد اميدوار باشيد كه بر بدغذايي فرزندتان غلبه خواهيد كرد.

افزايش سرطان سينه با مصرف چيپس در كودكي

دختراني كه در كودكي چيپس يا سيب زميني سرخ كرده مي خورند در بزرگسالي بيشتر به سرطان سينه مبتلا مي شوند. به ازاي مصرف هر وعده چيپس در هفته در سنين پيش دبستاني خطر ابتلا به سرطان سينه در سنين بالاتر افزايش مي يابد. در يك مطالعه اطلاعات مربوط به 582 زن مبتلا به سرطان سينه با 1569 زن سالم با هم مقايسه شد. بررسي رژيم غذايي اين زنان در سنين سه تا پنج سالگي نشان داد خوردن چيپس يك بار در هفته قبل از پنج سالگي خطر ابتلا به سرطان سينه در 60 سالگي 27 درصد افزايش مي دهد. مصرف سيب زميني اين خطر را افزايش نمي دهد، اما سيب زميني سرخ شده در روغن هاي سرشار از چربي هاي اشباع و اسيدهاي چرب خطر سرطان سينه را بالا مي برد.
تغذيه در سالهاي اوليه زندگي تاثير چشمگيري در بروز بيماريها در سنين بالاتر دارد. مطالعه جديد شواهدي ارايه مي كند كه سرطان سينه از مرحل اوليه زندگي ريشه مي گيرد و عادات غذايي زنان در خردسالي خطر ابتلا به بعضي انواع بيماريها را در بزرگسالي تعيين مي كند.
با وجود اين تفسير و تكيه بر نتايج اين مطالعه جاي احتياط دارد زيرا بر اساس حافظه مادران از رژيم غذايي كودكانشان استوار است. از ديگر مواد غذايي مضر براي سلامت در سال هاي اوليه زندگي سوسيس و بستني است، هر چند اين مواد نقشي در ابتلا به سرطان سينه در زنان ندارند. اين مطالعه زنان را در هر سني به مصرف غذاي سالم و سرشار از ميوه و سبزيجات دعوت مي كند.
منبع مقاله :
قاسم زاده، محمد جواد؛ (1389)، تغذيه کودکان، قم: انتشارات شميم قلم، چاپ دوم



 

 

نسخه چاپی