معرفي کتاب « کفش هاي خدمتکار و داستان هايي ديگر »

نام اثر: کفش هاي خدمتکار و داستان هايي ديگر
نوينسده: برنارد مالامود
مترجم: امير مهدي حقيقت
ناشر: افق
تاريخ انتشار: 1392/ 232 صفحه

داستان هاي « برناردمالامود » بيشتر پيرامون گوشه گيري و درگيري بين طبقه بورژوا و ارزش هاي هنري در گردش است. او در طول 37 سال فعاليت، 8 رمان و 65 داستان کوتاه به نگارش در آورد. درون مايه اصلي رمان ها و داستان هايش را « مظلوم نمايشي از يهوديان » مي سازد و مي توان او را يکي از مهم ترين اشاعه دهنده گان مظلوميت ساختگي يهوديت صهيونيستي دانست. مهم ترين رمان هاي مالامود « استعداد طبيعي » و « کارساز » نام دارند و رمان « دلال » در 1966 جايزه « پوليتزر » و جايزه ملي « کتاب آمريکا » را به خود اختصاص داد. پس از مرگ اين نويسنده آمريکايي - يهودي در 71 سالگي، جايزه « قلم برنارد مالامود » به نام او راه اندازي شد که به وسيله « بنياد قلم فاکنر » در واشنگتن اداره مي شود. « فريب خوردگان بزرگ »، « قهرمانان واقعي »، « تاج نقره اي »، « فروشنده » و « بانوي درياچه » آثاري هستند که از مالامود به فارسي ترجمه شده اند.
« کفش هاي خدمتکار و داستان هايي ديگر » با ترجمه « امير مهدي حقيقت » توسط نشر « افق » در اواخر سال 1392 منتشر شد. اغلب داستان هاي اين کتاب براي اولين بار در ايران ترجمه شده است. « باران بهاري »، « بقالي »، « زندگي ادبي لبن گلدمن »، « اينجا ديگه عوض شده »، « خمره جادويي »، « عزادارها »، « کتاب خواني در تابستان »، « دلت بسوزد »، معذرت خواهي »، « مرگ من »، آسانسور »، « کفش هاي خدمتکار »، « خنگ ها اول »، « يادداشت هايي از يک بانو در ضيافت شام » و « قبر گمشده » داستان هايي هستند که در اين کتاب به چاپ رسيده اند. داستان هاي کوتاه مالامود در عين کوتاه بودن، سير مستقيمي را طي مي کند و ترجمه « اميرمهدي حقيقت » در برگردان فارسي قابل اعتماد است. محور اکثر داستان هاي اين کتاب، در حين و يا بعد از جنگ جهاني دوم رخ مي دهد. شخصيت هاي داستان ها همه به گونه اي از جنگ لطمه خورده و يا صدمه ديده اند و به آمريکا مهاجرت کرده اند. داستان ها درون مايه اي غمگين و خنده دار دارند که جزئيات زندگي را از حالت عادي خود خارج مي کند.
« برنارد مالامود » در داستان هايش فانتزي و حقيقت را ادغام مي کرد تا جهاني متفاوت و شبيه به حال کنوني را براي مخاطب به تصوير بکشد. در تمامي آثار مورد توجه اين نويسنده، شخصيت اصلي را يک فرد يهودي ايفا مي کرد که درکنار پناهندگي و يا مهاجرتش به کشوري مانند آمريکا، تلاش مي کند تا نمادي از مظلوميت در برابر ظلم زندگاني باشد. او به قدري در تبليغ رنج هاي ساختگي و مظلوم نمايي يهوديت پيش رفت که آثارش به اين موضوع محدود شد؛ چنان که « مرورين روثتين » سال 1986 پس از مرگ نويسنده در « نيويورک تايمز » نوشت « منتقدين براين باورند آثار يهودي مالامود مورد توجه بيشتري قرار گرفته است و در نقطه مقابل، آثاري که اثري از شخص يهودي در آن نيست سرد و بيهوده است. » مالامود خود را مطلع از اوضاع و مشکلات جامعه مي دانست و در داستان هايش عنصر هايي مثل بي ريشگي، کفر، خيانت و طلاق به چشم مي خوردند. يکي از عناصر اصلي داستان هاي اين نويسنده، دشمن تراشي براي شخصيت يهودي داستان و توصيف جريان مبارزات آن هاست و دو قطبيِ خير و شر در اکثر اين داستانها ديده مي شود. او با به کارگيري تخيل در داستان هايش انقياد به « منبع نويسي » را پس مي زند و فارغ از مستندات تاريخي، هميشه يهوديت را در جبهه خير قرار مي دهد. در اين ميان از ابزار احساس به خوبي استفاده مي کند تا مخاطب را در جريان خيال پردازي هاي خود همراه کند.
داستان هاي اين کتاب در رابطه با گروه هاي يهودي مستقر در آمريکا است که هويت، مذهب و بازسازي شبه مذهبي خودشان است و اخلاق و ارزش هايشان با ديگران در تعارض است و در اين تعارض، « ديگران » هميشه تقصير کارند. داستان هاي کوتاه « برنارد مالامود » وفادار به ساختار داستان هاي کوتاه کلاسيک است. مالامود از حوادث فرعي داستان در راستاي آماده سازي ذهن مخاطب براي پذيرش بيان صريح پيچيدگي هاي شخصيت ها استفاده مي کند و زماني که ذهن مخاطب آمادگي لازم را پيدا کرد گريزي جز پذيرش باقي نمي ماند.
آثار مالامود بخش مهمي از پروژه تلطيف چهره يهوديت صهيونيستي در سال هاي اخير و در اذهان عمومي است.
اين جريان از دو محور اساسي تشکيل مي شود؛ مظلوم نمايي تاريخي يهوديت و سياه نمايي در مورد موضع گيري ها عليه يهوديت صهيونيستي. مالامود از هر دو محور در آثارش استفاده کرد و به تدريج عضوي از اين جريان شد، به نحوي که « استوارت اورز » سال 2008 در « گاردين » مقاله اي با نام « مالامود را برگزدانيد » نوشت و ضمن اشاره به کمبود آثار مالامود در بازار نشر گفت: « نوشته هاي مالامود نمرده اند و بايد به سادگي در دسترس همگان باشد. »
اين جريان ادبي در ايران نيز ريشه دوانده و برخي ناشران و مترجمان خواسته يا ناخواسته به آن دامن مي زنند.
منبع مقاله : ماهنامه عصر انديشه، شماره ي 2، مهر 1393.