تیورینگ، الن متیسن

[alan matisen tiuring]
Alan Mathison Turing
(ت. لندن، انگلستان، 2 تیر 1291/ 23 ژوئن 1912؛ و. ویلمزلو، انگلستان، 17 خرداد 1333/ 7 ژوئن 1954)، ریاضیات، منطق ریاضی، فنّاوری رایانه (کامپیوتر).
تیورینگ پسر جولیئس متایس تیورینگ و اِتِل سَئرا استوونی بود. وی، پس از گذراندن مدرسه‌ی شربرن، در سال 1310 وارد کالج کینگِ کیمبریج شد. در 1314 برای مقاله اش تحت عنوان «درباره‌ی تابع خطای گاوسی» که سال بعد جایزه‌ی اسمیث به آن تعلق گرفت، به عضویت در کالج برگزیده شد. تیورینگ از 1315 تا 1317 در دانشگاه پرینستن با الونزو چرچ همکاری نمود.
تیورینگ در دانشگاه پرینستن یکی از مهمترین مقالاتش را در زمینه‌ی منطق ریاضی انتشار داد؛ نام این مقاله «درباره‌ی اعداد شمارش پذیر، با کاربرد آنها در مسأله تصمیم گیری» بود، که در سال 1316 منتشر شد و بی درنگ توجه عموم را به خود جلب کرد. وی در این مقاله عملیات انجام شده در محاسبه‌ی یک عدد را تحلیل کرد و به مفهوم ماشین محاسبه‌ی «جامع» نظری («ماشین تیورینگ») نایل آمد، که قادر به عمل بر هر دنباله‌ی «شمارش پذیر»- یعنی هر دنباله ای از صفرها و یکها- بود. این مقاله برهان تیورینگ را دایر بر این که «مسأله‌ی تصمیم گیریِ» هیلبرت با این ابزارها قابل حل نیست دربرمی گرفت. کمی پیش از این، چرچ مسأله‌ی هیلبرت را با بکاربردن یک تابع λ- تعریف پذیر به عنوان شکل دقیقی از مفهومِ شهودیِ تابع مؤثراً محاسبه پذیر حل کرده بود، در حالی که در سال 1315 کلین هم ارزی λ- تعریف پذیری و نظریه‌ی «بازگشتی بودن عامِ» هربرانت- گودل را اثبات کرده بود. تیورینگ در مقاله‌ی «شمارش پذیری و λ- تعریف پذیری»، که در 1316 منتشر شد، نشان داد که عقاید وی و چرچ معادل یکدیگرند.
تیورینگ در سال 1318 مقاله‌ی «دستگاههای منطق بر پایه‌ی اعداد اصلی» را انتشار داد. در این مقاله به بررسی موضوع تشکیل یک منطق Lα برای هر عدد اصلی α پرداخت، به گونه ای که هر مسأله را بتوان در یک Lα‌ی خاص حل کرد. این مقاله تأثیری بسیار گسترده داشت؛ در سال 1321 ا. ل. پوست در یکی از نظریه هایش برای طبقه بندی مسائل غیرقابل حل از این مقاله استفاده کرد، و کرایزل در سال 1327 استفاده از منطق اعداد اصلی را در مشخص کردن روشهای غیررسمی اثبات پیشنهاد نمود. در همان سال ففرمن نیز نظریات تیورینگ را، برای استفاده از منطق اعداد اصلی در ریاضیات حملی (predicative)، با تغییراتی بکار بست.
تیورینگ در سال 1318 به کالج کینگ برگشت و دوباره عضو آن شد. اما تحقیقات وی با وقوع جنگ جهانی دوم دچار وقفه گردید، و از پاییز 1318 تا 1327 وی در بخش ارتباطات وزارت خارجه استخدام شد؛ به پاسِ کاری که در آنجا انجام داد نشان امپراتوری انگلستان به وی اعطا گردید. بعد از جنگ، تدریس در کیمبریج را نپذیرفت و، در پاییز 1324، به جمع متخصصان «آزمایشگاه ملی فیزیک» پیوست تا در زمینه‌ی طرح یک ماشین محاسبه‌ی خودکار فعالیت کند.
تیورینگ در سال 1327 دانشیار دانشگاه منچستر و معاون مؤسسه‌ی «ماشینهای رقمیِ خودکار منچستر» (MADAM) شد. وی پژوهش در نظریه‌ی ریاضی را نیز ادامه داد، و اثباتی را که پوست برای وجود یک نیمگروهِ دارای مسأله‌ی واژه‌ی حل ناشدنی عرضه کرده بود از طریق نشان دادن یک نیمگروهِ دارای حذف، که مسأله‌ی واژه برای آن (به طور بازگشتی) حل ناشدنی است، اصلاح کرد. وی در نظریه‌ی گروهها پژوهشهای بیشتری کرد و در محاسبات مربوط به تابع زتای ریمان را انجام داد، و کار عملی خود درباره‌ی ماشینهای حساب را در آن گنجاند.
تیورینگ در سال 1329 به بررسی توانایی فکر کردن در یک ماشین پرداخت، موضوعی که در زمان علاقه‌ی همگان را همراه با افزایش کاربرد ابزارهای محاسبات ماشینی در زمینه های هرچه پیچیده تر جلب کرده بود، مقاله‌ی وی تحت عنوان «ماشین محاسبه و هوش»، که با شیوه‌ای گیرا و جذّاب و تقریباً برای عموم نوشته شده بود، در همان سال زیر نظر وی با عنوان The programmer"s Handbook for the Manchester Electronic Computer («راهنمای رایانه‌ی الکترونیک منچستر برای برنامه نویسان») انتشار یافت.
تیورینگ همچنین در طول حیات خود علاقه مند به کاربرد نظریه‌ی ریاضی و مکانیک در زیست شناسی شکلهای حیات بود. وی در مقاله‌ی «مبنای شیمیاییِ ریخت زایی»، که در 1331 منتشر شد، رهیافتی نویدبخش به این موضوع نشان داد. او در این کار از استدلال ریاضی بهره گرفت تا نشان دهد که تغییرات اندک در شرایط اولیه‌ی دستگاه های معادلات دیفرانسیل مرتبه‌ی اول ممکن است به انحرافهای محسوسی در رفتارِ مجانبیِ جوابهای آنها منجر شود؛ و، بر این اساس، کارکردهای ناشناخته ممکن است موجب پیدایش شکلهای گوناگون زیست شناسی شود؛ به این ترتیب وی توانست عدم تقارن ریاضی و زیست شناختی را توجیه کند. در هنگام مرگ، که احتمالاً معلول مسمومیتی تصادفی بود، داشت در زمینه‌ی یک نظریه‌ی عام کار می کرد.

کتابشناسی

یکم. کارهای اصلی.

ویرایشی از آثار منتخب تیورینگ به همت پروفسور دکتر ر. ا. گندی در دست تهیه است. بویژه مقاله های تیورینگ: «on comutable Numers, with and Application to the Entscheidungs problem»، در PLMs، 42 (1937)، 230-265؛ «on Computable Numbers, with an Application on the Entscheidungsproblem. A Correnction»، همان، 43 (1937)، 544-547؛ «Computability and λ- Defianblity»، در JSL، 2 (1937)، 153-163؛ «Systems of Logic Based on Ordinals»، 45 (1939)، 161-228؛ «The Word Problem in Semigroups with Canellation»، در AMA، 52 (1950)، 491-505؛ «Computing Machinery and Intelligence»، در Mind، 59 (950)، 433-460، تجدید چاپ با عنوان «Can a Machine Think?»، در کتابی از ج. ر. نیومن با عنوان The world of Mathematics، چهارم (نیویورک، 1956)، 2099-2133؛ و «The Chemical Basis of Morphogenesis»، در PTRS، 237 (1952)، 37-72.

دوم. خواندنیهای فرعی.

کتاب Alan M. Turing، نوشته‌ی س. تیورینگ (کیمبریج، 1959) مشتمل است بر فهرست آثار تیورینگ و آثاری که درباره‌ی او نوشته شده است. نیز Computability and Unsolvability، از م. دیویس (نیویورک، 1958)؛ «Ordinal Logics Re- examined»، از ففرمن، در JSL، 23 (1958)، 105؛ «on the Strength of Ordinal Logics»، از همو، همان، 105-106؛ «Transfinite Recursive progressions of Axiomati Theories»، از همو، همان، 27 (1962)، 259-316؛ و «Autonomous Transfinite Progresions and the Extent of Predicative Mathematics»، در کتاب Logic, Methodology and philosophy of science، ویراسته‌ی ب. وان روستلار و ی. ف. استال، سوم (آمتسردام، 1968)، 121-135؛ Introduction to Metamatematics، از ک. کلین (آمستردام- خرونینگن، 1952)؛ و Matematical Logic، از همو، (نیویورک، 1967)، «Ordinal Logics and the Characterization of Informal Concepts of Proof»، از گ. کرایزل، در Proceedings International Congress of Mathematicians, 1958 (کیمبریج، 1960)، 289-299؛ و «Alan Mathison Turing»، از م. هـ. ا. نیومن، در BMFRS، یکم (لندن، 1955)، 253-263، که کتابشناسی هم دارد.
منبع مقاله :
گیلیپسی، چارلز کولستون؛ (1387)، زندگینامه علمی دانشوران، ترجمه: احمد آرام... [و دیگران]، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ نخست