ديدار روساي جمهور آمريكا و روسيه در سوچي
نويسنده:دكتر بهرام احمديان
در ساحل درياي سياه
رييس جمهور آمريكا از موضعي بالاتر با رييس جمهور روسيه برخورد مي كرد. اما امروز جورج بوش دركنار درياي سياه در سوچي، در سطحي برابر با رييس جمهور روسيه ديدار مي كند. اعتراض روسيه به برقراري سيستم دفاع موشكي غرب در لهستان و سيستم راداري پيشرفته در جمهوري چك، از هم پيمانان سابق شوروي در پيمان ورشو و تهديد كشورهاي ميزبان اروپايي اين سيستم، نشان از موضع تند و قدرتمند روسيه در اين عرصه دارد. پرواز دوباره هواپيماهاي استرات‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍ژيك، آ‍‍‍زمايش بمب خلابر، اعلام خروج از پيمان CFE، تهديد اوكراين و گرجستان در صورت پيوستن به ناتو و اعطاي پايگاه نظامي به غرب، همه از جدي بودن تصميمات مسكو در دفاع از امنيت و ثبات خود است.
ايالات متحده سيستم دفاع موشكي را به بهانه ي تهديد اروپا از سوي ايران مي خواهد در اروپا و در جوار مرزهاي غربي روسيه مستقرسازد، موردي كه هم ايران و هم روسيه آن را قويآ رد مي كنند. ايران اعلام داشته است كه سيستم دفاع موشكي ايران فقط براي دفاع است و تهاجمي نيست و كارشناسان روسي و مقامات اين كشور از جمله پوتين اظهار داشته اند كه ايران تهديدي براي اروپا نيست و برد موشكهاي بالستيك ايران طوري نيست كه بتواند اروپا را تهديد كنند. اما ايالات متحده با اين وجود مصمم به استقرار سيستم دفاع موشكي در اروپاست و علاوه بر دو كشور ياد شده، گويا تركيه و چند كشور ديگر را نيز وارد اين بازي خواهد كرد.
پس از پايان جنگ جهاني دوم نيز سواحل درياي سياه، شاهد ديدار سران كشورهاي شوروي و آمريكا (معروف به كنفرانس يالتا) بود كه براي تقسيم جهان نقشه اي را ترسيم كردند. اما اين بار در كنار درياي سياه "نقشه ي راه" مورد نظر، بيشتر براي همكاري است تا رويارويي نظامي و مسابقه تسليحاتي زيرا:
تهديد روسيه به شناسايي استقلال جمهويهاي خودخوانده قفقاز از جمله آبخازيا و اوستيا در گرجستان در پاسخ به پيوستن گرجستان به ناتو و شناسايي استقلال كوزوو از سوي اروپا و نيز قطع صدور گاز به اوكراين و افزايش بهاي گاز تحويل در برابر پيوستن اوكراين به ناتو و نيز تهديد به تجزيه اوكراين با تحريك روس تباران شرق اوكراين و ادعاي حاكميت دوباره شبه جزيره كريمه (كه در دوره خروشچف در دهه 50 از روسيه منتزع و به اوكراين پيوست) از ابزارهاي سياسي و اقتصادي كارآمد براي رويارويي با تهديدات از مرزهاي خود برخوردار است.
با درنظر گرفتن آنچه گفته شد، مي توان نتيجه گرفت كه در مذاكرات سوچي هر دو طرف ناگزير به دادن امتيازاتي به يكديگر شده اند و روسيه بر اين امر پافشاري خواهد كرد كه همكاري با ايران در زمينه هاي اقتصادي و فني، به ويژه فعاليت هاي صلح آميز هسته اي را ادامه خواهد داد (هر چند به قطع نامه هاي شوراي امنيت راي مثبت داده است). از طرفي روسيه، آمريكا را متوجه اين مساله خواهد كرد كه استقرار هر نوع سيستم سپر دفاع موشكي بدون حضور و همكاري روسيه در اروپا ميسر نخواهد بود.
ايالات متحده قصد آن را دارد كه با پيوستن گرجستان و اوكراين به ناتو، خطر تجزيه ارضي اين دو كشور را به حداقل برساند و در صورت هر گونه حمايت روسيه از مناطق جدايي طلب، با استفاده از بند منشور پيمان آتلانتيك شمالي (ناتو) وارد نبرد مستقيم اعضاي ناتو با روسيه شود، اوكراين در غرب و گرجستان در جنوب غربي در همسايگي بلافصل با روسيه مي توانند در تنگ تر كردن حلقه محاصره روسيه از سوي غرب و جنوب غربي نقش اساسي داشته باشند، اما از ديگر سو خود گرفتار تنگناهايي خواهند شد كه از سوي غرب و خود، بدان گفتار آمده اند. حاصل اجلاس ناتو در بخارست و مذاكرات دو جانبه روسيه و آمريكا در سوچي، نشان خواهد داد كه اروپا و غرب و روسيه ناگزير به همكاري و تعامل با يكديگر هستند و نيازي به رويارويي نظامي، مسابقه تسليحاتي و جنگ ديگري ندارند.
