زكات(قسمت دوم)
آثار پرداخت زكات
بخل عیبی است كه عیوب دیگری را به دنبال خواهد آورد: بی اعتنایی به مردم، سنگدلی، عذرتراشی، دروغ پنداشتن ادعای فقراء، از دست دادن دوستان خوب، گاوصندوقی برای وارثان، تنگ گیری نسبت به خود و بستگان، سوءظن به وعده های خداوند، تحقیر شخصیت خود در جامعه، اعتماد كردن بر مال خود به جای توكل بر خدا و... گوشه ای از آثار بخل است. از این روست كه افرادی كه به فكر خودسازی و اصلاح خویشتن هستند، باید خود را از این عیب دور بدارند:
«وَ مَنْ یُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ»[1]
«و هر كس را از خوی بخل و حرص دنیا نگاه دارند آنان به حقیقت رستگاران عالمند.»
یكی از امامان معصوم را دیدند كه از اول شب تا صبح، در حالی كه مشغول طواف كعبه بود، تنها یك دعا می كرد و آن این بود: خدایا، مرا از بخل دور بدار.[2]
شاید مراد از آیه 103 سوره توبه كه به پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله ـ دستور می دهد:
«خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَهً تُطَهِّرُهُمْ وَ تُزَكِّیهِمْ»[3]
«ای رسول ما تو از مؤمنان صدقات را دریافت دار تا بدان صدقات نفوس آنها را از(پلیدی و حب دنیا) پاك و پاكیزه سازی.»
زكات اموال مردم را بگیر و آنان را پاك كن؛ مراد پاك كردن مردم از مرض بخل و حب دنیا باشد.
امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود:
«من ادّی الزكوه... فقد وقی من الشح»[4]
هر كس زكات مال خود را بپردازد. قطعاً از بخل حفظ شده است.
بخل نادیدن بود اعواض را شاد دارد دید درّ خوّاض[5] را[6]
2. زكات كلید بركت و زیاد شدن رزق
«یَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبا وَ یُرْبِی الصَّدَقاتِ»[7]
خداوند ربا را محو می كند، ولی صدقات را رشد می دهد.
در روایات زیادی می خوانیم.
«الزكوه تزید فی الرزق»[8]
زكات روزی انسان را زیاد می كند.
جوشش و افزونی زر در زكات عصمت از فحشا و منكر در صلات[9]
3. زكات بیمه كردن مال است
«حصنوا اموالكم بالزكاه»[10]
اموال خود را از طریق زكات بیمه كنید.
امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود:
اگر حق خدا را بپردازید، من ضامن هستم كه اموال شما در دریا و خشكی تلف نشود.[11]
4. پرداخت كننده زكات محبوب ترین فرد نزد خداوند
محبوب ترین فرد نزد خداوند، سخاوتمندترین آنان است و سخاوتمندترین مردم كسی است كه زكات مال خود را بدهد و از آنچه كه خداوند بر مال او واجب نموده، در مورد مؤمنین بخل نكند. [12]
پس سخا از چشم آمد نه ز دست دید دارد كار، جز بینانرست[13]
5. زكات وسیله تقرب به خداوند
«ان الزكاه جعلت مع الصلاه قرباناً لاهل الاسلام»[14]
خداوند زكات را همراه با نماز، وسیله تقرب مسلمین به خود قرار داد.
6. راه رسیدن به رحمت های خاص الهی
«وَ رَحْمَتِی وَسِعَتْ كُلَّ شَیْءٍ فَسَأَكْتُبُها لِلَّذِینَ یَتَّقُونَ وَ یُؤْتُونَ الزَّكاهَ»[15]
رحمت پروردگار بر هر چیزی گسترده است، ولی دریافت قطعی آن، مخصوص كسانی است كه اهل تقوا و ایمان و زكات باشند.
خداوند می فرماید:
«إِنِّی مَعَكُمْ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلاهَ وَ آتَیْتُمُ الزَّكاهَ وَ آمَنْتُمْ بِرُسُلِی»[16]
اگر شما نماز را به پا دارید و زكات را پرداخت كنید و به پیامبران من ایمان آورید، قطعاً من با شما هستم.
7. وسیله باز شدن گره ها
«فَأَمَّا مَنْ أَعْطی وَ اتَّقی وَ صَدَّقَ بِالْحُسْنى فَسَنُیَسِّرُهُ لِلْیُسْری»[17]
هر كس بخششی نماید و پرهیزگار باشد و حقیقت را تصدیق نماید، ما كارهای مشكل او را آسان می كنیم.
8. مایه فرو نشاندن غضب الهی و كفاره گناهان
«الله الله فی الزكاه. فانها تطفیء غضب ربكم»[18]
شما را به خدا، شما را به خدا درباره زكات (دقت كنید)، كه البته زكات غضب پروردگار را فرو می نشاند.
خداوند می فرماید:
«اِنّی مَعَكُم لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلاهَ وَ آتَیْتُمُ الزَّكاهَ وَ آمَنْتُمْ بِرُسُلِی وَ عَزَّرْتُمُوهُمْ وَ أَقْرَضْتُمُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً لَأُكَفِّرَنَّ عَنْكُمْ سَیِّئاتِكُمْ»[19]
من با شما هستم، اگر نماز را برپا دارید و زكات را بپردازید و به رسولان من ایمان بیاورید و آنها را یاری كنید و به خدا قرض الحسنه بدهید (در راه او، به نیازمندان كمك كنید)، گناهان شما را می پوشانم (می بخشم)
9. ورود به باغ های الهی
اگر نماز را برپا دارید و زكات را بپردازید و به رسولان من ایمان بیاورید، قطعاً شما را در باغهایی از بهشت، كه نهرها از زیر درختانش جاری است، وارد می كنم.
10. سبب گشایش برای مردگان
برادرم از دنیا رفت در حالی كه زكات زیادی به عهده اش بود. من آنها را پرداخت كردم. امام فرمود: با این عمل مشكل او برطرف می شود.[21]
11. سبب استجابت دعا
هر كس می خواهد دعای او مستجاب شود، لقمه خود را حلال كند و یكی از راه های حلال كردن لقمه، پرداخت حق خدا (خمس و زكات) است.
12. شرط حلال شدن روزی
«فادّوا إلی اللهِ حقَّ ما رزقكم یطیب الله لكم بقیَّته»[22]
اگر حق آن چه را كه خداوند رزق شما قرار داده بپردازید، باقیمانده آن برای شما طیب و حلال است.
13. سبب قبولی نماز
زَكّوا اموالكم تقبل صلاتكم[23]
زكات اموال خود را بپردازید تا نمازتان قبول شود.
14. پس انداز مطمئن
«وَ أَقِیمُوا الصَّلاهَ وَ آتُوا الزَّكاهَ وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِكُمْ مِنْ خَیْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بِما تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ»[24]
نماز را به پا دارید و زكات را بپردازید. آنچه از عمل خیر كه برای خودتان از پیش فرستاده اید، نزد خداوند خواهید دید. به درستی كه خداوند به آنچه انجام می دهید آگاه است.
و نیز می فرماید:
«وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ خَیْرٍ فَلِأَنْفُسِكُمْ»[25]
آنچه كه انفاق كنید برای خود شماست.
و یا می فرماید:
«وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ خَیْرٍ یُوَفَّ إِلَیْكُمْ وَ أَنْتُمْ لا تُظْلَمُونَ»[26]
و آنچه كه انفاق می كنید به شما باز می گردد و به شما ظلم نمی شود.
چون زكات در حقیقت ذخیره قیامت انسان است، در حقیقت، مالی فانی با پرداخت زكات ابعادی جاودانه پیدا می كند. كامیابی های احتمالی و موقت و پر درد سر دنیا را می توان از طریق پرداخت زكات به كامیابی های قطعی و دائمی و بی دردسر تبدیل نمود.
گر بریزد برگ های این چنار برگ بی برگیش بخشد كردگار
گر نماند از جود در دست تو مال كی كند فضل الاهت پایمال؟
هر كه كارد گردد انبارش تهی لیك اندر مزرعه باشد بهی[27]
15. سبب زندگی شیرین
اگر مردم حقوق خود را ادا كنند، قطعاً در زندگیِ شرینی به سر خواهند برد. [28]
16. خواب راحت
این به خاطر آن است كه زكات خود را در راه صحیح مصرف نمی كند.[29]
17. نشانه بی نقص بودن و كمال اسلام و ایمان
ـ «... سبعه من كنّ فیه فقد استكمل حقیقه الایمان... و ادّی زكاه ماله...»[31]
«... هفت چیز است كه اكر در كسی باشند حقیقت ایمان در او كامل شده ... و پرداختن زكات مالش...»
ـ پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله ـ و حضرت علی ـ علیه السلام ـ فرمود: علامت و نشانه مؤمنان و شیعیان ما سه چیز است: نماز، روزه، زكات.[32]
18- آیین پایدار
«وَ ما أُمِرُوا إِلاَّ لِیَعْبُدُوا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ حُنَفاءَ وَ یُقِیمُوا الصَّلاهَ وَ یُؤْتُوا الزَّكاهَ وَ ذلِكَ دِینُ الْقَیِّمَهِ»[33]
و به آنها دستوری داده نشده بود جز اینكه خدا را بپرستند در حالی كه دین خود را برای او خالص كنند (و از شرك به توحید باز گردند) و نماز را برپا دارند و زكات را بپردازند و این است آیین مستقیم و پایدار.
پی نوشت:
[1] . سوره حشر، آیه 9، سوره تغابن، آیه16.
[2] . نورالثقلین،ج 5، ص 346.
[3] . سوره توبه، آیه 103.
[4] . جامع الاحادیث، ج 9، ص 48.
[5] . خواض به معنای فرو رونده می باشدو در قرآن به این معنا آمده «و كنّا نخوض مع الخائضین».
[6] . مثنوی معنوی، دفتردوم، بیت 896.
[7] . سوره بقره آیه 276.
[8] . جامع الاحادیث، ج 9، ص 52 و 69.
[9] . مثنوی معنوی. دفتر ششم، بیت 3577.
[10] . جامع الاحادیث، ج 9، ص 49.
11] . جامع الاحادیث، ج 9، ص 50.
[12] . جامع الاحادیث، ج 9، ص 65.
[13] . مثنوی معنوی دفتر دوم، بیت 900.
[14] . جامع الاحادیث، ج 9،ص 33.
[15] . سوره اعراف، آیه 156، سوره توبه، آیه 71.
[16] . سوره مائده، آیه 12.
[17] . سوره لیل، آیات 7-5.
[18] . وسایل، ج 6، ص 10.
19] . سوره مائده، آیه 12.
[20] . سوره مائده، آیه 12.
[21] . جامع الااحادیث، ج 9، ص 223.
[22] . جامع الاحادیث، ج 9، ص 53.
[23] . جامع الاحادیث، ج 9، ص 29.
[24] . سوره بقره، آیه 110.
[25] . سوره بقره، آیه 272.
[26] . همان.
[27] . مثنوی معنوی، دفتر اول، بیت 42-2237.
[28] . جامع الاحادیث، ج 9، ص 70.
[29] . همان، ص 273.
[30] . كنزالعمال، ج 6، ص 96.
[31] . جامع الاحادیث، ج 9، ص 45.
[32] . همان، ص 35.
[33] . سوره بینه، آیه 5.
.jpg "چرا پیامبر (ص) فرموده است که سوره هود مرا پیر کرده است؟")
