آيا زمان ارتقاء كامپيوتر فرا رسيده است ؟
همه علاقه مندان به استفاده از كامپيوتر بر اساس نوع نياز خود و پس از تامين بودجه لازم ، اقدام به خريد يك دستگاه كامپيوتر می نمايند و شايد هم اين كار را تاكنون انجام داده باشند. خريد كامپيوتر سرآغاز و يا بهتر بگوئيم نقطه عطفی در زندگی كاربران است ، چراكه اين موجود خارق العاده می تواند درصورت استفاده مفيد ، هدفمند و غيرتجملی ، تاثيرات شگرفی را در زندگی آنان به دنبال داشته باشد .
در ابتدا همه چيز به خوبی پيش می رود : سيستم به سرعت راه اندازی می شود ، برنامه ها با سرعتی قابل قبول اجراء می شوند و همه شواهد نشاندهنده يك انتخاب مناسب است . پس از گذشت مدت زمانی ، مشكلات شروع می شود : سرعت سيستم در زمان راه اندازی همچون گذشته نمی باشد ، برنامه ها با سرعتی قابل قبول اجراء نمی شوند و واژه hang جايگاهی خاص را در زندگی روزمره كاربران پيدا می كند . به دنبال بروز اينگونه مشكلات، سوالات متعددی برای كاربران مطرح می گردد : چرا سرعت سيستم كاهش پيدا كرده است ؟ چرا سيستم بدفعات با مشكل مواجه می شود و مجبور می شويم آن را reset نمائيم و در نهايت اين كه آيا زمان ارتقاء كامپيوتر فرارسيده است؟ تائيد اين موضوع شايد ناگوارترين خبر! برای افرادی باشد كه قرار است هزينه ارتقاء را پرداخت نمايند چراكه آنان به خوبی می دانند وارد معركه ای می گردند كه امكان خروج از آن به اين آسانی وجود نخواهد داشت و هر از چند گاهی نيز تكرار خواهد شد .
كاهش كارائی يك كامپيوتر می تواند دلايل متعددی داشته باشد . در ادامه سعی خواهيم كرد به برخی از مهمترين آنها اشاره نمائيم با اين اميد كه بتوان برای حل مشكل و بهبود كارائی سيستم از روش هائی استفاده نمود كه هزينه ريالی و زمانی كمتری را در برداشته باشد.
• شناسائی و توقف پردازه های مشكوك در حال اجراء از طريق Windows Task Manager
• شناسائی و غيرفعال كردن سرويس های مشكوك از طريق Management Console
• شناسائی و غيرفعال كردن سرويس ها و آيتم هائی كه در زمان راه اندازی سيستم اجراء می شوند ( از طريق System Configuration Utility )
• جستجو و حذف آيتم ها و سرويس های مشكوك كه اطلاعات آنها در ريجستری درج شده است .
• شناسائی و حذف فايل های مشكوك
• نصب و استفاده از چندين نرم افزار تشخيص Spyware و ساير ابزارهای موجود به منظور حذف اينگونه برنامه های مخرب
در صورت عدم موفقيت آميز بودن موارد اشاره شده ، ويندوز را با Safe mode فعال و مجددا" عمليات فوق را تكرار نمائيد .
فن پردازنده ممكن است به دلايل متعددی با مشكل مواجه گردد :
• عدم چرخش مناسب و يكنواخت فن به دليل وجود گردو خاك
• بروز مشكل برای موتور فن
• بروز مشكل برای ياطاق های فن
در برخی حالات با گوش دادن به صدای كامپيوتر می توان از وضعيت عملكرد فن پردازنده آگاه گرديد . در صورت بروز مشكل برای فن ( خصوصا" ياطاق های آن ) ، سروصدای سيستم غيرعادی و حتی ممكن است باعث ايجاد لرزش در كيس گردد . در بسياری از موارد شايد نيازی به تعويض فن نباشد و بتوان با استفاده از هوای فشرده گردو خاك آن را پاك و زمينه استفاده مجدد از آن را فراهم نمود ( با در نظر گرفتن اين واقعيت كه عمرمفيد فن كاهش يافته است ) . به منظور مانيتورينگ آخرين وضعيت فن و حرارت پردازنده ، می توان از نرم افزارهای متعددی استفاده نمود .
• پائين بودن سرعت RAM نسبت به سرعت بهنيه ماشين
• وجود اشكالات جزئی در RAM كه صرفا" در موارد خاص خود را نشان خواهد داد .
• افزايش غيرقابل قبول حرارت RAM
در گذشته ای نه چندان دور ، خريد حافظه جديد برای كامپيوتر كار ساده ای بود و صرفا" لازم بود خريداران نسبت به سرعـتی كه مادربرد از آن حمايت می نمايد و حداكثر حافظه قابل قبولی كه می توان در يك اسلات مادربرد قرار داد ، آگاهی داشته باشند . امروزه حافظه هائی با فناوری های متفاوت و سرعت های مختلف ارائه شده است . برخی مادربردها به منظور نيل به حداكثر توانمندی خود ، نوع خاصی از حافظه را تجويز نموده و در مقابل ساير حافظه ها از خود مقاومت نشان می دهند . مثلا" يك مادربرد ممكن است از حافظه های ECC RAM حمايت نمايد ولی همچنان قادر به استفاده از حافظه های non-ECC RAM باشد و يا ممكن است از حافظه های PC3200 DIMMs و PC2700 حمايت نمايد .در چنين مواردی ، تنظميات BIOS می بايست تغيير داده شود . در صورت استفاده از حافظه ای كه قادر به تامين حداكثر مشخصات سيستم نمی باشد ، كارآئی سيستم كاهش خواهد يافت .
وجود اشكالات جزئی در تراشه های RAM می تواند ناپايداری و كاهش سرعت سيستم را به دنبال داشته باشد . برخی از تراشه های RAM به دليل كيفيت پائين ممكن است سرعت سيستم را كاهش داده و يا باعث نمايش صفحه معروف Blue Screen موسوم به "صفحه مرگ" گردند .
در گذشته ، كاربران نگران داغ شدن تراشه های RAM نبودند چراكه آنها حرارت بالائی را توليد نمی كردند . هم اينك اين وضعيت تغيير يافته و از انواع جديدی از حافظه های RAM خصوصا" SDRAM استفاده می گردد . در صورتی كه تراشه های RAM نصب شده بر روی سيستم حرارت بالائی را توليد می نمايند ، می بايست يك فن جداگانه برای خنك كردن حافظه خريداری گردد . در صورتی كه مادربرد از فن حافظه حمايت نمی نمايد ، می توان يك كارت فن جداگانه را تهيه و آن را در يكی از اسلات های PCI نصب نمود.
برخی مادربردها به كاربران امكان استفاده از حافظه هائی با سرعت های متفاوت را می دهند ولی به صورت پيش فرض با حافظه ای كه دارای پائين ترين سرعت است كار خواهند كرد .
از علائم اوليه زير می توان به منظور تشخيص مشكل يك هارد ديسك استفاده نمود :
• كند بودن سرعت دستيابی بر روی درايو آسيب ديده
• مشاهده تعداد قابل توجهی از سكتورهای بد در زمان استفاده از برنامه هائی نظير scandisk و chkdsk
• مشاهده بدون دليل Blue Screen
• بروز اشكال در راه اندازی سيستم بطور متناوب
تشخيص يك هارد ديسك معيوب به مهارت خاصی نياز ندارد و می توان با گوش دادن به كامپيوتر و شنيدن صدای هارد ديسك تا حدود زيادی نسبت به سالم بودن وضعيت آن آگاهی يافت . در صورت بروز مشكل برای هارد ديسك ، صدای آن غيرعادی و فرآيند نوشتن بر روی هارد ديسك طولانی تر می گردد ، چراكه زمان زيادی صرف يافتن سكتورهای سالم خواهد شد . وضعيت فوق در صورت استفاده از سيستم فايل های مطمئن تری نظير NTFS مشهودتر خواهد بود و ساير سيستم فايل ها ممكن است صفحه blue screen را نمايش دهند .
پس از اطمينان از اين موضوع كه سرعت سيستم كاهش يافته است ، می توان با توجه به نوع سيستم فايل نصب شده بر روی كامپيوتر از برنامه هائی نظير scandisk و يا chkdsk استفاده نمود . در صورتی كه در مكانی از هارد ديسك يك سكتور بد مشاهده گرديد كه قبلا" فاقد مشكل بوده است ، اين احتمال وجود دارد كه عمر مفيد هارد ديسك رو به اتمام است و می بايست پس از تهيه backup از اطلاعات مهم موجود بر روی سيستم ، آن را تعويض نمود .
صدای هارد ديسك و عملكرد برنامه های scandisk و يا chkdsk بهترين علائم به منظور تشخيص بروز مشكل در يك درايو آسيب ديده ای می باشد كه ممكن است در ادامه باعث از كارافتادن سيستم گردد . در صورت مديريت يك سيستم از راه دور و يا عدم امكان خاموش نمودن سيستم به منظور بررسی مشكل ، می توان از برنامه هائی كه وضعيت هارد ديسك را مانيتور می نمايند ، استفاده نمود ( نظير Executive Software's DiskAlert ) .
به منظور آگاهی از تنظيمات بهينه BIOS با توجه به نوع مادربرد ، يك بانك اطلاعاتی خاص وجود ندارد ولی با يك جستجوی ساده بر روی نام مادربرد و BIOS می توان به تنظميات صحيح دست يافت . همچنين ، با بهنگام سازی BIOS نصب شده بر روی مادربرد می توان وضعيت آن را بهبود بخشيد. بدين منظور لازم است پس از مراجعه به سايت توليد كننده مادربرد و دريافت نرم افزار و دستورالعمل های مربوطه ، اقدام به ارتقاء BIOS نمود .
استفاده از كابل های نامطلوب و گاها" فرسوده نيز می تواند يكی از دلايل عدم افزايش كارآئی هارد ديسك های جديد نصب شده بر روی يك سيستم باشد . در بسياری از موارد ممكن است با تغيير كابل های درايو شاهد افزايش و يا بهبود كارآئی سيستم باشيم .
فناوری توليد هارد ديسك ها معمولا" در بازه های زمانی يك سال تا 18 ماه تغيير و بهبود پيدا می نمايد و علاوه بر اين كه ظرفيت آنها بطرز قابل توجهی افزايش می يابد ، سرعت و كارآئی آنها نيز افزايش چشمگيری پيدا می نمايد . با استفاده از هارد ديسك های جديد ، سرعت سيستم بطرز كاملا" ملموسی افزايش خواهد يافت . ديسك های سريال جديد SATA ( برگرفته از Serial ATA ) ، بمراتب سريعتر از ديسك های موازی قديمی از نوع ATA می باشند .
برای آشنائی با سرويس های در حال اجراء از روش های متعددی استفاده می گردد . استفاده از از Service Applet ( دستيابی از طريق منوی Administrative Tools ) ، يكی از امكانات موجود در اين رابطه است . با استفاده از برنامه فوق می توان اطلاعات مناسبی در خصوص نام سرويس ، وضعيت آن و اين كه در زمان راه اندازی به چه صورت فعال و اجراء می گردد را مشاهده نمود . به منظور مشاهده جزئيات مربوط به يك سرويس می توان با كليك ( سمت راست ) بر روی سرويس مورد نظر ، صفحه Properties آن را فعال و جزئيات سرويس را مشاهده نمود .
برای توقف يك سرويس می توان از دكمه Stop استفاده نمود . در صورت عدم نياز به اجرای يك سرويس می توان از طريق گزينه Startup type آن را غيرفعال نمود.در صورت عدم اطمينان از ضرورت اجرای يك سرويس در زمان راه اندازی، می توان وضعيت اجرای آن را در زمان راه اندازی از طريق گزينه Startup type به Manual تغيير داد . در صورتی كه پس از راه اندازی سيستم به خدمات سرويس فوق نياز باشد ، می توان آن را به صورت دستی فعال نمود .
يكی ديگر از روش های تشخيص و مديريت سرويس های در حال اجراء ، استفاده از برنامه MsConfig است . برای اجرای برنامه فوق پس از فعال كردن جعبه محاوره ای Run ، از دستور MsConfig استفاده می گردد . ستون essential ضروری بودن وجود سرويس را برای سيستم نشان می دهد . توجه داشته باشيد كه تعداد زيادی از سرويس ها به عنوان سرويس های ضروری در پنجره System Configuration Utility نشان داده نمی شوند .
Index Service يكی از سرويس هائی است كه دارای نقشی غيرقابل انكار بر روی سرعت سيستم است . سرويس فوق محتوای هارد ديسك را به منظور جستجو و يافتن سريعتر فايل ها ايندكس می نمايد . در مواردی كه استفاده از فرآيند جستجو به منظور بازيابی اطلاعات يك امر حياتی باشد ( نظير وجود وب سايت ) ، استفاده از سرويس فوق توجيه پذير است و در غير اينصورت پيشنهاد می گردد كه به منظور بهبود كارآئی سيستم آن را غيرفعال نمود .
برخی از سيستم های عامل دارای امكانات مناسبی برای defrag كردن فضای ذخيره سازی می باشند . به عنوان نمونه در ويندوز xp می توان از برنامه defrag.exe استفاده نمود . يكی از مشكلاتی كه ممكن است باعث عدم اجرای موفقيت آميز فرآيند فوق گردد ، عدم وجود ظرفيت خالی بر روی رسانه ذخيره سازی است . بديهی است در چنين مواردی نمی توان انتظار انجام عمليات defrag موفقيت آميزی را داشته باشيم . برای استفاده از برنامه defrag می بايست بين 20 تا 25 درصد از فضای رسانه ذخيره سازی خالی باشد تا برنامه های defrag بتوانند پس از بررسی وضعيت موجود ، آن را بهينه نمايند . بنابراين در صورتی كه ظرفيت يك رسانه ذخيره سازی تكميل شده باشد و عملا" بر روی آن فضای خالی چندانی وجود نداشته باشد ، می بايست برخی از فايل های موجود را حذف و يا به مكان ديگری منتقل نمود .
برای آگاهی از اينگونه برنامه ها می توان فولدر Startup ( دستيابی از طريق منوی Start ) را بررسی نمود . تعداد زيادی از برنامه ها عناصر مورد نياز خود را در اين فولدر قرار می دهند تا به صورت background اجراء شوند . برخی از برنامه ها نظير Microsoft office FindFast بطرز قابل ملموسی باعث كاهش سرعت سيستم می گردند . پيشنهاد می گردد هر يك از آيتم های موجود در فولدر Startup بررسی و موارد غيرضروری حذف گردد .
توجه داشته باشيد كه تمامی برنامه هائی كه در زمان راه اندازی سيستم اجراء می گردند صرفا" در فولدر Startup نمايش داده نخواهند شد . يكی ديگر از مكان هائی كه با استفاده از آن می توان از وجود چنين برنامه هائی آگاهی يافت ، بررسی كليد های ريجستری زير می باشد :
به منظور حل مسائل فوق می توان از روش های متعددی استفاده نمود . استفاده از كلاسترهائی با ظرفيت بيشتر يك نمونه در اين زمنيه است . بدين ترتيب ، ذخيره و بازيابی يك فايل با سرعتی بيشتر انجام خواهد شد . با اين كه استفاده از كلاسترهائی با ظرفيت بالا ، تعداد كلاسترهای موجود بر روی رسانه ذخيره سازی را كاهش خواهد داد ولی با توجه به ابن كه معيار اختصاص فضاء به فايل ها بر اساس كلاستر می باشد ،همواره اين احتمال وجود خواهد داشت كه درصد زيادی از فضای ذخيره سازی بلااستفاده باقی بماند، خصوصا" در مواردی كه فايل هائی با ظرفيت اندك ايجاد شده باشد .
بررسی و تجديد نظر در برخی مقادير ريجستری می تواند در كيفيت ارائه خدمات سيستم فايل تاثير مستقيمی را به دنبال باشد .
پيكربندی و تنظيمات NtfsDisable8dot3NameCreation : اطلاعات مربوطه در كليد ريجستری زير ذخيره شده است و زمانی كه مقدار آن صفر در نظر گرفته شود، سيستم فايل از توليد اسامی فايل تابع قانون 3 . 8 به منظور سازگاری با نسخه های پيشين ، پيشگيری می نمايد . در صورت عدم ضرورت استفاده از اسامی فايل قديمی ، می توان با پيشگيری از ايجاد آنها كارآئی سيستم فايل NTFS را بهبود بخشيد .
تصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله
در ابتدا همه چيز به خوبی پيش می رود : سيستم به سرعت راه اندازی می شود ، برنامه ها با سرعتی قابل قبول اجراء می شوند و همه شواهد نشاندهنده يك انتخاب مناسب است . پس از گذشت مدت زمانی ، مشكلات شروع می شود : سرعت سيستم در زمان راه اندازی همچون گذشته نمی باشد ، برنامه ها با سرعتی قابل قبول اجراء نمی شوند و واژه hang جايگاهی خاص را در زندگی روزمره كاربران پيدا می كند . به دنبال بروز اينگونه مشكلات، سوالات متعددی برای كاربران مطرح می گردد : چرا سرعت سيستم كاهش پيدا كرده است ؟ چرا سيستم بدفعات با مشكل مواجه می شود و مجبور می شويم آن را reset نمائيم و در نهايت اين كه آيا زمان ارتقاء كامپيوتر فرارسيده است؟ تائيد اين موضوع شايد ناگوارترين خبر! برای افرادی باشد كه قرار است هزينه ارتقاء را پرداخت نمايند چراكه آنان به خوبی می دانند وارد معركه ای می گردند كه امكان خروج از آن به اين آسانی وجود نخواهد داشت و هر از چند گاهی نيز تكرار خواهد شد .
كاهش كارائی يك كامپيوتر می تواند دلايل متعددی داشته باشد . در ادامه سعی خواهيم كرد به برخی از مهمترين آنها اشاره نمائيم با اين اميد كه بتوان برای حل مشكل و بهبود كارائی سيستم از روش هائی استفاده نمود كه هزينه ريالی و زمانی كمتری را در برداشته باشد.
وجود Spyware و يا ويروس بر روی كامپيوتر
• شناسائی و توقف پردازه های مشكوك در حال اجراء از طريق Windows Task Manager
• شناسائی و غيرفعال كردن سرويس های مشكوك از طريق Management Console
• شناسائی و غيرفعال كردن سرويس ها و آيتم هائی كه در زمان راه اندازی سيستم اجراء می شوند ( از طريق System Configuration Utility )
• جستجو و حذف آيتم ها و سرويس های مشكوك كه اطلاعات آنها در ريجستری درج شده است .
• شناسائی و حذف فايل های مشكوك
• نصب و استفاده از چندين نرم افزار تشخيص Spyware و ساير ابزارهای موجود به منظور حذف اينگونه برنامه های مخرب
در صورت عدم موفقيت آميز بودن موارد اشاره شده ، ويندوز را با Safe mode فعال و مجددا" عمليات فوق را تكرار نمائيد .
حرارت و دمای پردازنده
فن پردازنده ممكن است به دلايل متعددی با مشكل مواجه گردد :
• عدم چرخش مناسب و يكنواخت فن به دليل وجود گردو خاك
• بروز مشكل برای موتور فن
• بروز مشكل برای ياطاق های فن
در برخی حالات با گوش دادن به صدای كامپيوتر می توان از وضعيت عملكرد فن پردازنده آگاه گرديد . در صورت بروز مشكل برای فن ( خصوصا" ياطاق های آن ) ، سروصدای سيستم غيرعادی و حتی ممكن است باعث ايجاد لرزش در كيس گردد . در بسياری از موارد شايد نيازی به تعويض فن نباشد و بتوان با استفاده از هوای فشرده گردو خاك آن را پاك و زمينه استفاده مجدد از آن را فراهم نمود ( با در نظر گرفتن اين واقعيت كه عمرمفيد فن كاهش يافته است ) . به منظور مانيتورينگ آخرين وضعيت فن و حرارت پردازنده ، می توان از نرم افزارهای متعددی استفاده نمود .
استفاده از حافظه های نامناسب
• پائين بودن سرعت RAM نسبت به سرعت بهنيه ماشين
• وجود اشكالات جزئی در RAM كه صرفا" در موارد خاص خود را نشان خواهد داد .
• افزايش غيرقابل قبول حرارت RAM
در گذشته ای نه چندان دور ، خريد حافظه جديد برای كامپيوتر كار ساده ای بود و صرفا" لازم بود خريداران نسبت به سرعـتی كه مادربرد از آن حمايت می نمايد و حداكثر حافظه قابل قبولی كه می توان در يك اسلات مادربرد قرار داد ، آگاهی داشته باشند . امروزه حافظه هائی با فناوری های متفاوت و سرعت های مختلف ارائه شده است . برخی مادربردها به منظور نيل به حداكثر توانمندی خود ، نوع خاصی از حافظه را تجويز نموده و در مقابل ساير حافظه ها از خود مقاومت نشان می دهند . مثلا" يك مادربرد ممكن است از حافظه های ECC RAM حمايت نمايد ولی همچنان قادر به استفاده از حافظه های non-ECC RAM باشد و يا ممكن است از حافظه های PC3200 DIMMs و PC2700 حمايت نمايد .در چنين مواردی ، تنظميات BIOS می بايست تغيير داده شود . در صورت استفاده از حافظه ای كه قادر به تامين حداكثر مشخصات سيستم نمی باشد ، كارآئی سيستم كاهش خواهد يافت .
وجود اشكالات جزئی در تراشه های RAM می تواند ناپايداری و كاهش سرعت سيستم را به دنبال داشته باشد . برخی از تراشه های RAM به دليل كيفيت پائين ممكن است سرعت سيستم را كاهش داده و يا باعث نمايش صفحه معروف Blue Screen موسوم به "صفحه مرگ" گردند .
در گذشته ، كاربران نگران داغ شدن تراشه های RAM نبودند چراكه آنها حرارت بالائی را توليد نمی كردند . هم اينك اين وضعيت تغيير يافته و از انواع جديدی از حافظه های RAM خصوصا" SDRAM استفاده می گردد . در صورتی كه تراشه های RAM نصب شده بر روی سيستم حرارت بالائی را توليد می نمايند ، می بايست يك فن جداگانه برای خنك كردن حافظه خريداری گردد . در صورتی كه مادربرد از فن حافظه حمايت نمی نمايد ، می توان يك كارت فن جداگانه را تهيه و آن را در يكی از اسلات های PCI نصب نمود.
برخی مادربردها به كاربران امكان استفاده از حافظه هائی با سرعت های متفاوت را می دهند ولی به صورت پيش فرض با حافظه ای كه دارای پائين ترين سرعت است كار خواهند كرد .
ايجاد مشكل برای هارد ديسك
از علائم اوليه زير می توان به منظور تشخيص مشكل يك هارد ديسك استفاده نمود :
• كند بودن سرعت دستيابی بر روی درايو آسيب ديده
• مشاهده تعداد قابل توجهی از سكتورهای بد در زمان استفاده از برنامه هائی نظير scandisk و chkdsk
• مشاهده بدون دليل Blue Screen
• بروز اشكال در راه اندازی سيستم بطور متناوب
تشخيص يك هارد ديسك معيوب به مهارت خاصی نياز ندارد و می توان با گوش دادن به كامپيوتر و شنيدن صدای هارد ديسك تا حدود زيادی نسبت به سالم بودن وضعيت آن آگاهی يافت . در صورت بروز مشكل برای هارد ديسك ، صدای آن غيرعادی و فرآيند نوشتن بر روی هارد ديسك طولانی تر می گردد ، چراكه زمان زيادی صرف يافتن سكتورهای سالم خواهد شد . وضعيت فوق در صورت استفاده از سيستم فايل های مطمئن تری نظير NTFS مشهودتر خواهد بود و ساير سيستم فايل ها ممكن است صفحه blue screen را نمايش دهند .
پس از اطمينان از اين موضوع كه سرعت سيستم كاهش يافته است ، می توان با توجه به نوع سيستم فايل نصب شده بر روی كامپيوتر از برنامه هائی نظير scandisk و يا chkdsk استفاده نمود . در صورتی كه در مكانی از هارد ديسك يك سكتور بد مشاهده گرديد كه قبلا" فاقد مشكل بوده است ، اين احتمال وجود دارد كه عمر مفيد هارد ديسك رو به اتمام است و می بايست پس از تهيه backup از اطلاعات مهم موجود بر روی سيستم ، آن را تعويض نمود .
صدای هارد ديسك و عملكرد برنامه های scandisk و يا chkdsk بهترين علائم به منظور تشخيص بروز مشكل در يك درايو آسيب ديده ای می باشد كه ممكن است در ادامه باعث از كارافتادن سيستم گردد . در صورت مديريت يك سيستم از راه دور و يا عدم امكان خاموش نمودن سيستم به منظور بررسی مشكل ، می توان از برنامه هائی كه وضعيت هارد ديسك را مانيتور می نمايند ، استفاده نمود ( نظير Executive Software's DiskAlert ) .
تنظيمات BIOS
به منظور آگاهی از تنظيمات بهينه BIOS با توجه به نوع مادربرد ، يك بانك اطلاعاتی خاص وجود ندارد ولی با يك جستجوی ساده بر روی نام مادربرد و BIOS می توان به تنظميات صحيح دست يافت . همچنين ، با بهنگام سازی BIOS نصب شده بر روی مادربرد می توان وضعيت آن را بهبود بخشيد. بدين منظور لازم است پس از مراجعه به سايت توليد كننده مادربرد و دريافت نرم افزار و دستورالعمل های مربوطه ، اقدام به ارتقاء BIOS نمود .
سازگاری كنترل كننده و نوع ديسك
استفاده از كابل های نامطلوب و گاها" فرسوده نيز می تواند يكی از دلايل عدم افزايش كارآئی هارد ديسك های جديد نصب شده بر روی يك سيستم باشد . در بسياری از موارد ممكن است با تغيير كابل های درايو شاهد افزايش و يا بهبود كارآئی سيستم باشيم .
فناوری توليد هارد ديسك ها معمولا" در بازه های زمانی يك سال تا 18 ماه تغيير و بهبود پيدا می نمايد و علاوه بر اين كه ظرفيت آنها بطرز قابل توجهی افزايش می يابد ، سرعت و كارآئی آنها نيز افزايش چشمگيری پيدا می نمايد . با استفاده از هارد ديسك های جديد ، سرعت سيستم بطرز كاملا" ملموسی افزايش خواهد يافت . ديسك های سريال جديد SATA ( برگرفته از Serial ATA ) ، بمراتب سريعتر از ديسك های موازی قديمی از نوع ATA می باشند .
سرويس های ويندوز
برای آشنائی با سرويس های در حال اجراء از روش های متعددی استفاده می گردد . استفاده از از Service Applet ( دستيابی از طريق منوی Administrative Tools ) ، يكی از امكانات موجود در اين رابطه است . با استفاده از برنامه فوق می توان اطلاعات مناسبی در خصوص نام سرويس ، وضعيت آن و اين كه در زمان راه اندازی به چه صورت فعال و اجراء می گردد را مشاهده نمود . به منظور مشاهده جزئيات مربوط به يك سرويس می توان با كليك ( سمت راست ) بر روی سرويس مورد نظر ، صفحه Properties آن را فعال و جزئيات سرويس را مشاهده نمود .
برای توقف يك سرويس می توان از دكمه Stop استفاده نمود . در صورت عدم نياز به اجرای يك سرويس می توان از طريق گزينه Startup type آن را غيرفعال نمود.در صورت عدم اطمينان از ضرورت اجرای يك سرويس در زمان راه اندازی، می توان وضعيت اجرای آن را در زمان راه اندازی از طريق گزينه Startup type به Manual تغيير داد . در صورتی كه پس از راه اندازی سيستم به خدمات سرويس فوق نياز باشد ، می توان آن را به صورت دستی فعال نمود .
يكی ديگر از روش های تشخيص و مديريت سرويس های در حال اجراء ، استفاده از برنامه MsConfig است . برای اجرای برنامه فوق پس از فعال كردن جعبه محاوره ای Run ، از دستور MsConfig استفاده می گردد . ستون essential ضروری بودن وجود سرويس را برای سيستم نشان می دهد . توجه داشته باشيد كه تعداد زيادی از سرويس ها به عنوان سرويس های ضروری در پنجره System Configuration Utility نشان داده نمی شوند .
Index Service يكی از سرويس هائی است كه دارای نقشی غيرقابل انكار بر روی سرعت سيستم است . سرويس فوق محتوای هارد ديسك را به منظور جستجو و يافتن سريعتر فايل ها ايندكس می نمايد . در مواردی كه استفاده از فرآيند جستجو به منظور بازيابی اطلاعات يك امر حياتی باشد ( نظير وجود وب سايت ) ، استفاده از سرويس فوق توجيه پذير است و در غير اينصورت پيشنهاد می گردد كه به منظور بهبود كارآئی سيستم آن را غيرفعال نمود .
پردازه ها ی ناقص و يا دارای مشكل
تكه تكه شدن ديسك
برخی از سيستم های عامل دارای امكانات مناسبی برای defrag كردن فضای ذخيره سازی می باشند . به عنوان نمونه در ويندوز xp می توان از برنامه defrag.exe استفاده نمود . يكی از مشكلاتی كه ممكن است باعث عدم اجرای موفقيت آميز فرآيند فوق گردد ، عدم وجود ظرفيت خالی بر روی رسانه ذخيره سازی است . بديهی است در چنين مواردی نمی توان انتظار انجام عمليات defrag موفقيت آميزی را داشته باشيم . برای استفاده از برنامه defrag می بايست بين 20 تا 25 درصد از فضای رسانه ذخيره سازی خالی باشد تا برنامه های defrag بتوانند پس از بررسی وضعيت موجود ، آن را بهينه نمايند . بنابراين در صورتی كه ظرفيت يك رسانه ذخيره سازی تكميل شده باشد و عملا" بر روی آن فضای خالی چندانی وجود نداشته باشد ، می بايست برخی از فايل های موجود را حذف و يا به مكان ديگری منتقل نمود .
برنامه های background
برای آگاهی از اينگونه برنامه ها می توان فولدر Startup ( دستيابی از طريق منوی Start ) را بررسی نمود . تعداد زيادی از برنامه ها عناصر مورد نياز خود را در اين فولدر قرار می دهند تا به صورت background اجراء شوند . برخی از برنامه ها نظير Microsoft office FindFast بطرز قابل ملموسی باعث كاهش سرعت سيستم می گردند . پيشنهاد می گردد هر يك از آيتم های موجود در فولدر Startup بررسی و موارد غيرضروری حذف گردد .
توجه داشته باشيد كه تمامی برنامه هائی كه در زمان راه اندازی سيستم اجراء می گردند صرفا" در فولدر Startup نمايش داده نخواهند شد . يكی ديگر از مكان هائی كه با استفاده از آن می توان از وجود چنين برنامه هائی آگاهی يافت ، بررسی كليد های ريجستری زير می باشد :
HKEY_LOCAL_MACHINE\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Run
HKEY_LOCAL_MACHINE\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\RunOnce
مسائل مربوط به سيستم فايل
به منظور حل مسائل فوق می توان از روش های متعددی استفاده نمود . استفاده از كلاسترهائی با ظرفيت بيشتر يك نمونه در اين زمنيه است . بدين ترتيب ، ذخيره و بازيابی يك فايل با سرعتی بيشتر انجام خواهد شد . با اين كه استفاده از كلاسترهائی با ظرفيت بالا ، تعداد كلاسترهای موجود بر روی رسانه ذخيره سازی را كاهش خواهد داد ولی با توجه به ابن كه معيار اختصاص فضاء به فايل ها بر اساس كلاستر می باشد ،همواره اين احتمال وجود خواهد داشت كه درصد زيادی از فضای ذخيره سازی بلااستفاده باقی بماند، خصوصا" در مواردی كه فايل هائی با ظرفيت اندك ايجاد شده باشد .
بررسی و تجديد نظر در برخی مقادير ريجستری می تواند در كيفيت ارائه خدمات سيستم فايل تاثير مستقيمی را به دنبال باشد .
پيكربندی و تنظيمات NtfsDisable8dot3NameCreation : اطلاعات مربوطه در كليد ريجستری زير ذخيره شده است و زمانی كه مقدار آن صفر در نظر گرفته شود، سيستم فايل از توليد اسامی فايل تابع قانون 3 . 8 به منظور سازگاری با نسخه های پيشين ، پيشگيری می نمايد . در صورت عدم ضرورت استفاده از اسامی فايل قديمی ، می توان با پيشگيری از ايجاد آنها كارآئی سيستم فايل NTFS را بهبود بخشيد .
HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Control\Filesystem
HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Control\Filesystem
تصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله