دو وقف نامه ی سنگی
کتیبه ی وقف نامه ی مسجد لبنان
مسجد لبنان از مساجد قدیم اصفهان است. در متون آمده که بنای اصلی این مسجد در قرن هشتم قمری ساخته، و در عهد صفویه، تعمیر و باز سازی شده است.
در کتیبه ی وقف نامه ی این مسجد که امروزه در موزه ی چهلستون اصفهان نگهداری می شود، به سال 1144 قمری و عهد حکومت شاه صفی صفوی اشاره شده است. کتیبه یازده سطر عمودی دارد و دور تا دور کادر اصلی نیز ادامه یافته است:
غرض نقشی است کز ما باز ماند
که هستی را نمی بینم بقایی
مگر صاحبدلی روزی به رحمت
کند در کار درویشان دعایی
1144 من شهور
در زمان دولت خاقان، جمشید رای، اسکندر صولت، سلطان فریدون فرداد حشمت / ابوالمظفر معزالدوله و عز نصره سلطان شاه صفی الحسینی الموسوی الصفوی بهادرخان خلدالله تعالی ملکه ابداً توفیق رفیق /
حال و قراین آمال کهف الحاج و المعتمرین و زایر رسول الثقلین، حاجی باربیک صباغ گشته احداث مسجد قوی البنیان بم / سلیم ارکان که نموده بود، به اتمام رساند واقع در جنب شارع درب طوقچی به ضلع شرقی و خالصا مخلصاً لوجه الله وقف نمود بر مسجد مزبور /
همگی و تمامی چهار باب دکان که یک بقالی است و همه بدان مر بوط است که احداث کرده، وقف مشار الیه است در مقابل مسجد مزبور به ضلع غربی که / در وقف نامه ثبت است و همگی و جملگی یک باب خانه ی معیّنه ی واقعه در جنب مسجد مزبور و همگی و به تمامی یک در خانه واقعه در باب سکه الریزنه /
مشهور به خانه فتح الله مسّاح به حدودی که در وقف نامه مسطور است و همگی و تمامی اعیان و عمارت دو در دکان معیّنه، یکی صباغی و یکی علافی که واقف / مزبور خود احداث نموده در عرصه ی معروفه که بر مزار است،
کثیرالانوار سلطان اسپند بن جنید متصل به یک دیگر واقع در محله ی طوقچی مزبور، به حدی که در وقف نامه / مذکور است با آلات و ادوات و خم صباغی و غیره که وقف نموده بر مسجد مزبور و مزار مذکورو در ووقف نامه شرط نموده که آن چه به علت نفع و اجاره ی عرصه ی مزبور و اعیان و اشیای مذکور....
کتیبه در سه حاشیه ی طرفین و زیرین نقر شده است:
- روی هم رفته شد منقسم به ده قسم نموده: سه قسم آن را صرف تعمیر و روشنایی مزار سلطان اسپند مزبور نموده. همه ی بقیه را صرف تعمیر و روشنایی و غیره مسجد مزبور نماید.
و شرط واقف
- و چون تولیت موقوفات مزبور متعلّق به واقف مشارُالیه و بعد از آن به اولاد او از دیوان الصداره و ناظران و متصدیا ن اوقاف اجاره ی نود ساله(1)نموده بود خانه به جهت... اولاد خود مشروط بعد از اخراجات تعمیر خانه
-هر چه اجاره باقی ماند، صرف تعمیر و فروش و روشنایی مسجد مزبور نماید. باز به همین دست دستور تولیت خانه ی مزبور متعاقباً واقف مشارالیه که بعداز تعمیر خانه ی مزبوره آن چه را واقف صرف تعمیر و فروش و روشنایی مسجد مزبور نماید، تغییر دهند، به لعنت خدا و نفرین رسول گرفتار باد.
کتیبه ی وقف نامه ی مدرسه ی مریم بیگم
موضوع: وقف نامه ی (سنگ نوشته ی) مدرسه ی مریم بیگم در اصفهان
نوع خط: نستعلیق
زمان: همزمان با دوره ی حکومت شاه عبّاس دوم صفوی (1069 ه.. ق)
خط: محمد رضا امامی
ابعاد قاعده: 157 سانتی متر، ارتفاع: 86 سانتی متر
محل کنونی: انبار موزه ی چهلستون
کتیبه ی مزبور درباره ی مدرسه ی مریم بیگم است. این مدرسه در نزدیکی محله ی خواجوی اصفهان و در مجاورت چهارسو نقاشی قرار داشته و تا چندین سال پیش از این، نیمه مخروب بوده است.
کتیبه ی وقف نامه ی مزبور به خط محمد رضا امامی، خوشنویس مشهور عهد صفوی، و دارای شش کادر افقی است:
در زمان دولت نواب کامیاب سپهر/ رکاب، اشرف اقدس همایون ارفع شاهی، مروج مذهب بحق حضرات ائمه ی معصومین صلوات الله علیهم اجمین، السلطان بن السلطان بن السلطان بن الخاقان بن الخاقان بن الخاقان، السلطان شاه عباس الثانی الصفوی الموسوی، بهادرخان، خلدالله ملکه و سلطانه /
و افاض علی العالمین بره و احسانه کمترین این آستان، حاجی کافور، صاحب جمع خزائن عامره خالصاً لله و مخلصاً لوجهه بنای این مدرسه ی عالیه کرد و وقف بر طلبه ی علوم... / نمود که طلبه ی علوم دینیه ی اثناعشریه،
در محل مزبور سکنی نموده، به افاده و استفاده ی علوم دینیه و معارف یقینیه مشغول شوند تا که ثواب آن به روح پر فتوح حضرات / ائمه ی معصومین صلوات الله علیهم اجمین و به روزگار فرخنده آثارصاحبقران ثانی عاید گردد بحق النبی و آله، فی شهر ربیع الثانی، سنه تسع و الف و ستین، کتبه العبد محمد رضا الامامی.
نویسنده: میترا شاطری
این مقاله در تاریخ 1402/6/26 بروز رسانی شده است
در کتیبه ی وقف نامه ی این مسجد که امروزه در موزه ی چهلستون اصفهان نگهداری می شود، به سال 1144 قمری و عهد حکومت شاه صفی صفوی اشاره شده است. کتیبه یازده سطر عمودی دارد و دور تا دور کادر اصلی نیز ادامه یافته است:
غرض نقشی است کز ما باز ماند
که هستی را نمی بینم بقایی
مگر صاحبدلی روزی به رحمت
کند در کار درویشان دعایی
1144 من شهور
در زمان دولت خاقان، جمشید رای، اسکندر صولت، سلطان فریدون فرداد حشمت / ابوالمظفر معزالدوله و عز نصره سلطان شاه صفی الحسینی الموسوی الصفوی بهادرخان خلدالله تعالی ملکه ابداً توفیق رفیق /
حال و قراین آمال کهف الحاج و المعتمرین و زایر رسول الثقلین، حاجی باربیک صباغ گشته احداث مسجد قوی البنیان بم / سلیم ارکان که نموده بود، به اتمام رساند واقع در جنب شارع درب طوقچی به ضلع شرقی و خالصا مخلصاً لوجه الله وقف نمود بر مسجد مزبور /
همگی و تمامی چهار باب دکان که یک بقالی است و همه بدان مر بوط است که احداث کرده، وقف مشار الیه است در مقابل مسجد مزبور به ضلع غربی که / در وقف نامه ثبت است و همگی و جملگی یک باب خانه ی معیّنه ی واقعه در جنب مسجد مزبور و همگی و به تمامی یک در خانه واقعه در باب سکه الریزنه /
مشهور به خانه فتح الله مسّاح به حدودی که در وقف نامه مسطور است و همگی و تمامی اعیان و عمارت دو در دکان معیّنه، یکی صباغی و یکی علافی که واقف / مزبور خود احداث نموده در عرصه ی معروفه که بر مزار است،
کثیرالانوار سلطان اسپند بن جنید متصل به یک دیگر واقع در محله ی طوقچی مزبور، به حدی که در وقف نامه / مذکور است با آلات و ادوات و خم صباغی و غیره که وقف نموده بر مسجد مزبور و مزار مذکورو در ووقف نامه شرط نموده که آن چه به علت نفع و اجاره ی عرصه ی مزبور و اعیان و اشیای مذکور....
کتیبه در سه حاشیه ی طرفین و زیرین نقر شده است:
- روی هم رفته شد منقسم به ده قسم نموده: سه قسم آن را صرف تعمیر و روشنایی مزار سلطان اسپند مزبور نموده. همه ی بقیه را صرف تعمیر و روشنایی و غیره مسجد مزبور نماید.
و شرط واقف
- و چون تولیت موقوفات مزبور متعلّق به واقف مشارُالیه و بعد از آن به اولاد او از دیوان الصداره و ناظران و متصدیا ن اوقاف اجاره ی نود ساله(1)نموده بود خانه به جهت... اولاد خود مشروط بعد از اخراجات تعمیر خانه
-هر چه اجاره باقی ماند، صرف تعمیر و فروش و روشنایی مسجد مزبور نماید. باز به همین دست دستور تولیت خانه ی مزبور متعاقباً واقف مشارالیه که بعداز تعمیر خانه ی مزبوره آن چه را واقف صرف تعمیر و فروش و روشنایی مسجد مزبور نماید، تغییر دهند، به لعنت خدا و نفرین رسول گرفتار باد.
کتیبه ی وقف نامه ی مدرسه ی مریم بیگم
موضوع: وقف نامه ی (سنگ نوشته ی) مدرسه ی مریم بیگم در اصفهان
نوع خط: نستعلیق
زمان: همزمان با دوره ی حکومت شاه عبّاس دوم صفوی (1069 ه.. ق)
خط: محمد رضا امامی
ابعاد قاعده: 157 سانتی متر، ارتفاع: 86 سانتی متر
محل کنونی: انبار موزه ی چهلستون
کتیبه ی مزبور درباره ی مدرسه ی مریم بیگم است. این مدرسه در نزدیکی محله ی خواجوی اصفهان و در مجاورت چهارسو نقاشی قرار داشته و تا چندین سال پیش از این، نیمه مخروب بوده است.
کتیبه ی وقف نامه ی مزبور به خط محمد رضا امامی، خوشنویس مشهور عهد صفوی، و دارای شش کادر افقی است:
در زمان دولت نواب کامیاب سپهر/ رکاب، اشرف اقدس همایون ارفع شاهی، مروج مذهب بحق حضرات ائمه ی معصومین صلوات الله علیهم اجمین، السلطان بن السلطان بن السلطان بن الخاقان بن الخاقان بن الخاقان، السلطان شاه عباس الثانی الصفوی الموسوی، بهادرخان، خلدالله ملکه و سلطانه /
و افاض علی العالمین بره و احسانه کمترین این آستان، حاجی کافور، صاحب جمع خزائن عامره خالصاً لله و مخلصاً لوجهه بنای این مدرسه ی عالیه کرد و وقف بر طلبه ی علوم... / نمود که طلبه ی علوم دینیه ی اثناعشریه،
در محل مزبور سکنی نموده، به افاده و استفاده ی علوم دینیه و معارف یقینیه مشغول شوند تا که ثواب آن به روح پر فتوح حضرات / ائمه ی معصومین صلوات الله علیهم اجمین و به روزگار فرخنده آثارصاحبقران ثانی عاید گردد بحق النبی و آله، فی شهر ربیع الثانی، سنه تسع و الف و ستین، کتبه العبد محمد رضا الامامی.
پی نوشت :
1- صفحه = 52منبع:
نویسنده: میترا شاطری
این مقاله در تاریخ 1402/6/26 بروز رسانی شده است
