مترجم: سهیلا حاجی زاده
مطالعات نشان می دهد که سیستم ایمنی با شروع بارداری تضعیف شده که این امر باعث می شود مادر مستعد ابتلا به عفونت ها و بیماری های مختلفی گردد. این مقاله اطلاعاتی را درباره ی علل، علائم و درمان تضعیف سیستم ایمنی در طول بارداری ارائه می دهد.
بارداری یکی از هیجان انگیزترین و همچنین بحرانی ترین مرحله ی زندگی زنان بوده که نه تنها باعث شادی آن ها می گردد، بلکه باعث ایجاد تغییرات غیر منتظره ی زیادی در بدن او می گردد. این یک مرحله ی طبیعی بوده که در آن بدن دستخوش تغییرات هورمونی متنوعی به منظور حمایت از رشد و توسعه ی جنین می گردد. این تغییرات هورمونی منجر به برخی تغییرات فیزیولوژیکی و همچنین فیزیکی در بدن می گردد که برخی از این تغییرات طبیعی بوده در حالی که برخی از آن ها ممکن است باعث ایجاد نگرانی گردند. یکی از چنین تغییراتی که تقریبا 90 درصد زنان باردار در طول 9 ماه بارداری خود تجربه می کنند، ضعف سیستم ایمنی بدن می باشد. این موضوع هر چند طبیعی می باشد، اما ضعف سیستم ایمنی در زمان بارداری می تواند باعث افزایش خطرات ابتلاء بیماری در این مرحله شده که نتیجه ی برخی عفونت های ویروسی یا باکتریایی در بدن می باشد. از این رو، دانستن عوامل مختلفی که در طول دوران بارداری باعث ضعف سیستم ایمنی می شود و روش های غلبه بر این مشکل، ضروری می باشد.
علائم و نشانه ها
همانطور که قبلا ذکر شد، دلیل اصلی ضعف سیستم ایمنی، عدم تعادل هورمونی در بدن می باشد. اساسا، بعد از القاء تخم بارور شده که معمولا 6 تا 7 روز بعد از لقاح صورت می گیرد، جفت (بافت اطراف جنین در حال رشد) شروع به انتشار هورمون گلیکوپروتئینی به نام hCG (گنادوتروپین جفتی انسان) می کند. تولید hCG در بدن همزمان با پیشرفت بارداری افزایش می یابد که باعث تغییرات غیر منتظره ی زیادی در بدن شده و به ایجاد علائم مختلف بارداری مانند دوره ی از دست رفته، تغییرات در خلق و خو، تهوع، خستگی و غیره کمک می کند. بدن تا حدودی با افزایش تغییرات هورمونی که مکانیزم دفاعی بدن را تحت تاثیر قرار می دهد و منجر به پایین آمدن سیستم ایمنی بدن می شود، این تغییرات را کنترل می کند.
به غیر از این، کمبود تغذیه نیز می تواند باعث نقص سیستم ایمنی بدن گردد. از آن جا که بدن از مادر و جنین توسط ارائه ی مواد غذایی ضروری و مواد معدنی به آن ها حمایت می کند، کمبود مواد غذایی نیز هنگام بارداری می تواند منجر به تضعیف سیستم ایمنی بدن گردد. از این رو، از آن جا که مکانیزم دفاعی بدن تضعیف می گردد، به غیر از علائم معمول بارداری، انتظار می رود که مادر ضعف بیش از حد، خستگی و تهوع را تجربه کرده و مستعد ابتلا به بیماری های مختلف در طول این دوره گردد.
درمان و پیشگیری
بهترین روش درمان ضعف سیستم ایمنی به جای استفاده از آنتی بیوتیک های مختلف در طول دوران بارداری تلاش به منظور استفاده از برخی روش های سالم و ساده بوده که می تواند باعث افزایش ایمنی بدن گردد. ساده ترین روش جهت بهبود ایمنی داشتن شیوه ی زندگی سالم بوده که می تواند خطرات ناشی از عفونت ایجاد شده توسط هر گونه بیماری را به حداقل برساند.
اولین و مهم ترین آن ها این است که مادر تغییراتی را در رژیم غذایی خود ایجاد کند از جمله این که میوه ها و سبزیجات که غنی از ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها هستند را در رژیم غذایی خود قرار دهد. همچنین، تا جایی که ممکن است باید از خوردن غذاهای حاضری که دارای چربی و کالری بوده و فاقد مواد تغذیه ای مفید می باشد، خودداری کند. ازا ین رو، داشتن یک رژیم غذایی متعادل در هنگام بارداری همراه با حفظ بهداشت مناسب مانند شستن دست ها قبل و بعد از خوردن غذا قطعا می تواند باعث افزایش سیستم ایمنی مادر گردد.
علاوه بر این ها، انتظار می رود که مادر برخی مکمل های ویتامینی یا ویتامین های مربوط به دوران بارداری به ویژه ویتامین هایی که حاوی کلسیم، آهن و اسید فولیک بالایی هستند را مصرف کند. با این حال، قبل از استفاده از هر گونه مکمل های سالم، به منظور جلوگیری از هر گونه عوارض غیر منتظره ی دوران بارداری با پزشک و یا مامای خود مشورت کنید. انجام برخی تمرینات خفیف در دوران بارداری نیز می تواند به تقویت سطح ایمنی بدن کمک کند چون این تمرینات بدن را قوی تر کرده و باعث بهبود گردش خون و مواد غذایی در بدن شده و به دفع سموم مختلف از بدن نیز کمک می کند.
همراه با این اقدامات پیشگیرانه، اجتناب از غذاهای حساسیت زا، نوشیدن مقدار زیاد آب، داشتن خواب کافی و استراحت و تقویت بدن که منجر به یک زندگی عاری از استرس می گردد و غیره، نیز می تواند به بهبود این شرایط کمک کند. با این حال، اگر کسی ضعف و خستگی بیش از حد را بعد از انجام اقدامات پیشگیرانه ی فوق تجربه کرد، باید برای روشن شدن قضیه با پزشک خود مشورت کند.
