صدمات ورزشي در بچه ها و بزرگسالان

آسيب هاي رايج درخردسالان ورزشکار

توسعه ورزش هاي قهرمان سازمان يافته براي جوانان و افراد بالغ مسائلي را به وجود آورده که مورد بحث محافل ورزشي قرار گرفته است. يکي از اين مسائل صدمات ورزشي مي باشد.متأسفانه آمار دقيقي براي علت شناسي صدمات ورزش سازمان يافته در مقايسه با ورزش هاي آزاد وجود ندارد و ضمناً آمارهايي که در اين رابطه وجود دارد نتايج مشاهدات شخصي است. شرکت کودکان در ورزش هاي سازمان يافته به اين علت توصيه مي شود که آنان به مربي، تمرين صحيح و يادگيري مهارت ها به طور صحيح دسترسي پيدا کنند. به علاوه خطر صدمه در اين نوع ورزش ها کمتر است. شرکت در اين نوع بازي و ورزش ها براي کودکان بسيار لذت بخش مي باشد. البته مربي و سرپرستان تيم ها بايد توجه داشته باشند که اين نوع ورزش ها را تبديل به مسابقات قهرمان سطح بالا نکنند. اغلب عدم مديريت صحيح، اين مسابقات را به رقابت هاي قهرماني سطح بالا تبديل کرده که همراه با فشار رواني زياد در جوانان مي باشد. علاوه بر آن مفاصل نوجوانان که بيشتر صدمه پذيرند در معرض قرار مي گيرند.در ورزش هايي که ارتباط جسمي وجود ندارد (دو استقامت، ژيمناستيک، پرتاب ها...)احتمال صدمات شديد کم مي باشد، ولي آسيب هاي ميکرو (microtrauma) در طولاني مدت ممکن است ضايعاتي را همراه داشته باشند. در ورزش هايي که ارتباط جسمي وجود داشته باشد، خطر صدمات ورزشي بيشتر است. (به خصوص صدمات غير قابل برگشت به غضروف رشد استخوان) اضافه بر اين، همراه با بالا رفتن شدت تمرين درصد صدمات ورزشي افزايش مي يابد، خوشبختانه شواهدي دال بر اينکه شرکت کودکان و نوجوانان در ورزش هاي سازمان يافته با صدمات کمتري همراه است، موجود مي باشد از آن جمله مي توان به تحقيقاتي که توسط popwarner clowsoon،Rose صورت گرفته است اشاره کرد.نتايج تحقيقات افراد فوق نشان داد صدمات ورزشي در کودکان وجواناني که در فعاليت يا ورزشي سازمان يافته شرکت مي کردند، در مقايسه با گروهي که در ورزش هاي آزاد شرکت داشتند به مراتب کمتر بود. کاهش صدمات در اين گونه ورزش ها را به تغييراتي که در قوانين آنها صورت مي گيرد نسبت مي دهند.به هر حال بايد متذکر شد که صدمه در ورزش غير قابل اجتناب است، به خصوص غضروف يا صفحه رشد در کودکان و نوجوانان.

انواع صدمات:

به لحاظ اينکه در سنين بلوغ، کودکان هنور در حال رشد مي باشند، به خصوص اين مهم در استخوان هاي دست و پا بيشتر محسوس مي باشد بنابراين خطر، اين قسمت ها را بيشتر تهديد مي کند. تمام صدماتي که بزرگسالان را تهديد مي کند کودکان و نوجوانان را نيز تهديد مي کند، از آن جمله استرين. (strain)، کشيدگي و يا پارگي تار عضلاني و تندون)، اسپرين. (sprain) (کشيدگي يا پارگي ليگامنت)، خون مردگي (contusion) کبود شدن قسمتي از سطح بدن. به علت خونريزي از رگهاي شکسته شده، در داخل بافت ها، شکستگي استخوان هاي دست و پا، کشيدگي زائده اي و يا کشيدگي عضلاني وتري (Apophyseal avuisoin) و شکستگي غضروف مفصلي را مي توان اشاره کرد. به علاوه استفاده بيش از حد از دست و پاها صدمات استخواني، عضلاني ـ وتري، و غضروفي را مي تواند سبب شود. غضروف رشد (Growth cartilage) بافتي است که مسئوليت رشد طولي دوران نوجواني استخوان هاي دست و پا را در کودکان به عهده دارد. در افراد بالغ اين غضروف نهايتاً تبديل به استخوان مي شود ولي به مراتب نرم تر از استخوان بوده و صدمه پذير مي باشد. صدمات صفحه رشد:صفحه يا غضروف رشد، ديسک غضروفي مي باشد که در دو انتهاي استخوان هاي دراز قرار دارد. رشد طولي استخوان ها به وسيله اين ديسک هاي غضروفي صورت مي گيرد. صفحه رشد شامل ستونهايي از سلول هاي غضروفي مي باشد که در مراحل گوناگون تکامل مي يابد و نهايتاً تبديل به سلول هاي استخواني مي شوند. در مقايسه با تنه استخوان و ليگامنت هاي اطراف آن صفحه رشد در مقابل فشارهايي که باعث تغيير شکل اندام مي شوند، کمتر مقاوم مي باشد. بنابراين يک ضربه ي شديد و يا پيچيدگي در دست و پاها باغث شکسته شدن و يا جدا شدن صفحه رشد شده و خطرات ناگواري را به همراه خواهد داشت. صدمات غضروف مفصلي:دو انتهاي استخوان دراز که قسمتي از مفصل را تشکيل مي دهد اپي فيز ناميده مي شود در بچه ها (Epiphysis) به وسيله ي يک لايه غضروفي که دو عمل مهم انجام مي دهد پوشيده شده لايه ي غضروفي يک سطح لغزنده اي را براي مفصل فراهم مي آورد. چنين به نظر مي رسيد که سطح غضروف مفصلي در کودکان صدمه پذيرتر است اين استعداد در افراد بالغ وجود ندارد بنابراين اگر دو انتهاي استخوان با شدت و تکرار کافي با يکديگر برخورد کنند مي تواند به غضروف مفصلي صدمه زده حتي قسمتي از غضروف جدا شده و به طور آزاد در مفصل قرار گيرد مفاصل مچ، زانو، ران و آرنج مستعد چنين صدماتي هستند اگر اين صدمات زود تشخيص داده شود با استراحت، گچ گرفتن و بي حرکت کردن مفصل جهت برگردانيدن سلامتي به مفصل صدمه ديده کافي است.در مواقعي که تشخيص داده شود که قسمتي از غضروف در داخل مفصل رها شده است، براي خارج کردن آن احتياج به عمل جراحي مي باشد. اگر کودکان مدام از درد مفاصل اصلي شکايت داشته باشند امکان وجود صدمه غضروف مفصلي وجود دارد.
کشيدگي زائده اي يا کشيدگي عضلاني وتري (Appophyseal Avuision) عضلات اصلي اندامهاي پاييني و اندامهاي بالايي به وسيله تندون به استخوان ها اتصال پيدا مي کنند. محل نشست عضلات نزديک مفاصل و يا بر روي استخوان هاي پهن بدن، مثل کتف و لگن خاصره است هنگامي که غضروف رشد قسمتي از محل نشست عضله بر روي استخوان را تشکيل دهد به اين مجموعه اپافيز (Apophysis) يا واحد عضلاني ـ وتري اطلاق مي شود.در کودکان هنگامي که اين واحدهاي عضلاني ـ وتري به سختي کشيده شوند، اپافيز (واحد عضلاني وتري) به طول جزيي از بقيه ي استخوان جدا مي شود و غضروف رشد را صدمه مي زند.به چنين صدمه اي کشيدگي زائده اي و يا کشيدگي عضلاني ـ وتري و يا (Appophys Avulsion) مي گويند. شکستگي تحت فشار(stress franctares) نوعي از صدمات که در نتيجه فشارهاي طولاني مدت و مداوم بر روي استخوان اتفاق مي افتد شکستگي ناشي از فشار ناميده مي شود در اين نوع صدمات بر اثر ضربات پي در پي و نزديک به حداکثر قسمتي از بافت استخوان از بين مي رود و مواقعي که فشار به مدت کافي بر روي استخوان باشد شکستگي به شکستگي کامل تبديل مي شود.
/خ