آقا رضا کاشاني

آقا رضا کاشاني (970-ب1030ق)، فرزند مولانا علي اصغر، از استادان معروف نقاشي اواخر قرن دهم و اوايل قرن يازدهم هجري و از کارکنان کتابخانه‌ي سلطنتي در زمان شاه اسماعيل دوم. آقا رضا از کودکي
شنبه، 7 مرداد 1396
تخمین زمان مطالعه:
پدیدآورنده: علی اکبر مظاهری
موارد بیشتر برای شما
آقا رضا کاشاني
 آقا رضا کاشاني



 
آقا رضا کاشاني (970-ب1030ق)، فرزند مولانا علي اصغر، از استادان معروف نقاشي اواخر قرن دهم و اوايل قرن يازدهم هجري و از کارکنان کتابخانه‌ي سلطنتي در زمان شاه اسماعيل دوم. آقا رضا از کودکي زيردست پدر و ساير استادان آن زمان از جمله عبدالصمد شيرازي پرورش يافت. وي در دربار شاه عباس اول (996-1037ق) با عزت و حرمت تمام زندگي مي‌کرد. مهارت و استادي او در چهره‌سازي به حدي بود که پادشاه صفوي طي فرماني او را مصور خانه‌ي خود تعيين نمود. درباره‌ي ويژگيهاي جواني وي در کتاب گلستان هنر، تأليف قاضي مير احمد منشي قمي که همعصر نقاش نوشته شده چنين مي‌خوانيم: «اگر زمانه بوجود با وجود او افتخار کند مي‌شايد، چون در تصوير و چهره‌گشايي و شبيه کشي نظير و عديل ندارد و اگر ماني زنده بودي و استاد بهزاد حيات يافتي روزي يکي صدآفرين بر وي نمودي و ديگري بوسه بر دست وي نهادي. همگي استادان و مصوران نادره‌ي زمان او را به استادي مسلم دارند و هنوز ايام ترقي و جواني او باقيست وي در خدمت اشرف شاه کامياب... شاه عباس خدالله ملکه مي‌باشد اما به غايت کاهل طبيعت افتاده و اختلاط نامردان و لوندان اوقات او را ضايع مي‌سازد و ميل تمام به تماشاي کشتي‌گيران و وقوف در تعليمات آن دارد. يک مرتبه صورتي ساخته و پرداخته بود که شاه عالميان به جايزه‌ي آن بوسه بر دست او نهادند». پس از چندي به علت پريشان‌حالي از خدمت دربار طرد گرديد. آخرالامر هنرمند گرانمايه و پراحترام که روزي پادشاه مغرور صفوي با احترام بوسه بر دستش زده بود رسوا و در بدر گشته مجبور به ترک ايران گرديد. وي به دربار پادشاه هند روي آورد و در آنجا با خلق اثر پرارزشي (تصوير شاه سليم در 1008ق) خود را شناساند. آقارضا و فرزندش ابوالحسن مورد توجه خاص و نوازش جلال الدين اکبر و پس از آن جهانگير قرار گرفتند. آقارضا با القاب و اسامي آقا رضا، آقارضا مصور، آقا محمدرضا، کمترين آقارضا و آقارضا مريد با اخلاص جهانگير پادشاهي نيز معروف مي‌باشد. شيوه‌ي کار استاد در ايران و هند متفاوت است. آثار پيش از سفرش به هند که دلربا و فريبنده است نشان مي‌دهد که پيرو مکتب استاد محمدي هراتي و عبدالصمد شيرازي بوده است. شيوه‌ي کار آقارضا تمايل به طبيعت پردازي را نشان مي‌دهد. از معروفترين کارهاي منسوب به او دو مينياتور در موزه‌ي هنرهاي زيباي بستن و موزه‌ي هنرهاي اسلامي برلين و پنج مجلس در نسخه‌اي از انوار سهيلي در موزه‌ي بريتانيا مي‌باشد که دو تاي آنها داراي رقم تاريخ 1013ق است. آقارضا و پسرش ابوالحسن با لياقت و کارداني و با بسط و تلفيق هنر عصر صفوي موفق به ايجاد مکتبي پرغنا و پرمايه شدند که ريشه‌ي ايراني داشت و ساليان متمادي در هند اشاعه يافت و دلخواه علاقمندان بود. از تاريخ وفات و سن حقيقي استاد اطلاع دقيقي در دست نيست ولي از ماده‌ي تاريخ امضاي يکي از آثار وي مي‌توان دريافت که در سال 1030ق حدود 60 سال داشته است اما اينکه چند سال بعد از آن تاريخ زندگي کرده است معلوم نيست.
کتابنامه: گلستان هنر، 149-151؛ آثار ايران، 5/1-10؛ کارنامه‌ي بزرگان ايران، 234-235، احوال و آثار نقاشان قديم ايران، 200/1-205؛ دائرة المعارف فارسي، 1087/1.
منبع مقاله :
گروه نويسندگان، (1391) دائرةالمعارف تشيع، تهران: حکمت، چاپ اول
 


ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
مقالات مرتبط
موارد بیشتر برای شما
لحظه تیراندازی دو مرد نقابدار به سوی عابران در بلژیک
play_arrow
لحظه تیراندازی دو مرد نقابدار به سوی عابران در بلژیک
شفا یافتن سریع متکدی معلول بعد از ترس از کتک‌های پلیس!
play_arrow
شفا یافتن سریع متکدی معلول بعد از ترس از کتک‌های پلیس!
توضیحات وزیر نفت برای دبیر اوپک به زبان انگلیسی
play_arrow
توضیحات وزیر نفت برای دبیر اوپک به زبان انگلیسی
واکنش عارف به احتمال دیدار ترامپ و پزشکیان
play_arrow
واکنش عارف به احتمال دیدار ترامپ و پزشکیان
لحظه خودکشی یک سرباز اسرائیلی در ایستگاه مترو تلاویو
play_arrow
لحظه خودکشی یک سرباز اسرائیلی در ایستگاه مترو تلاویو
غفوریان: می‌خواهیم حال مردم را عوض کنیم
play_arrow
غفوریان: می‌خواهیم حال مردم را عوض کنیم
کیایی: اگر فیلم‌های کمدی نباشند سینماها بسته می‌شوند
play_arrow
کیایی: اگر فیلم‌های کمدی نباشند سینماها بسته می‌شوند
ویدیوی باشگاه النصر برای جشن تولد ۴۰ سالگی کریستیانو رونالدو
play_arrow
ویدیوی باشگاه النصر برای جشن تولد ۴۰ سالگی کریستیانو رونالدو
واکنش سخنگوی دولت به تشکیل پرونده قضایی برای مرضیه برومند و رضا بابک و مشکل صیانت برای تینا پاکراون
play_arrow
واکنش سخنگوی دولت به تشکیل پرونده قضایی برای مرضیه برومند و رضا بابک و مشکل صیانت برای تینا پاکراون
ویدیوی سفارت روسیه از تحویل جنگنده‌های سوخو ۳۵ به ایران
play_arrow
ویدیوی سفارت روسیه از تحویل جنگنده‌های سوخو ۳۵ به ایران
عارف: مسئول پرونده هسته‌ای وزارت خارجه است نه آقای شمخانی
play_arrow
عارف: مسئول پرونده هسته‌ای وزارت خارجه است نه آقای شمخانی
ملاقات فرمانده با مادر پس از ۲۲ سال اسارت
play_arrow
ملاقات فرمانده با مادر پس از ۲۲ سال اسارت
عامریان: خودم سانسورچی هستم
play_arrow
عامریان: خودم سانسورچی هستم
پزشکیان: دیگر مازوت نمی‌سوزانیم
play_arrow
پزشکیان: دیگر مازوت نمی‌سوزانیم
دستور ترامپ براندازان را به جان هم انداخت
play_arrow
دستور ترامپ براندازان را به جان هم انداخت