«حُرّه»/ زنِ نمونه

حرّه، دختر حلیمه‌ی سعدیه و از دوستداران حضرت علی (علیه السلام) است. وی، روزی بر حجاج بن یوسف ثقفی وارد شد. حجاج از نوع نشستن وی، فهمید كه او از بزرگان است. رو به حرّه كرد و از او پرسید: «شما حرّه، دختر حلیمه هستی؟»
حرّه گفت: «آری.»
حجاج گفت: «مدت‌هاست كه انتظار دیدارت را داشتم. به من گزارش داده‌اند كه تو «علی» را از ابوبكر و عمر و عثمان برتر می‌دانی؟»
حرّه گفت: «دروغ گفته‌اند، چون عقیده‌ی من در این باره بالاتر از این حرف‌هاست. من علی (علیه السلام) را نه بر اصحاب، بلكه بر كسانی كه افضل از آنها هستند، ترجیح می‌دهم.»
حجاج گفت: «سخنان خود را روشن بگو، از چه كسانی دیگر او را برتر می‌دانی؟»
حرّه ادامه داد: «آنها بسیارند، مانند حضرت آدم، نوح، لوط، ابراهیم، داود، سلیمان، موسی و عیسی بن مریم (علیه السلام).»
حجاج كه از این سخنان تعجب كرده بود، گفت: «وای بر تو! اگر برای ادعای خود، دلیل اقامه نكنی، با این شمشیر سر از تنت جدا خواهم كرد.»
حرّه جواب داد: «فضیلت او را خداوند عطا كرده است و دلیل و برهان بر گفته‌ام این است كه خداوند در قرآن، درباره‌ی آدم، می‌گوید: آدم نافرمانی و ترك اولی كرد، پس گمراه شد. (1) و در حق علی (علیه السلام) می‌فرماید: كوشش و سعی علی (علیه السلام) در راه ما قابل تشكر و تمجید است. »(2)
حجاج بی اختیار گفت: «آفرین بر تو ای حره! حالا بگو ببینم، به چه دلیل علی را بر نوح و لوط ترجیح می‌دهی؟»
حرّه پاسخ داد: «قرآن می‌فرماید: خداوند برای كافران، زن نوح و زن لوط ر مثال آورد كه تحت فرمان دو بنده صالح ما بودند و به آنها خیانت كردند و آن دو شخص نتوانستند آن زنان را از قهر خدا برهانند و حكم شد آن دو زن را با دوزخیان به آتش درافكنید (3)؛ اما همسر علی (علیه السلام) فاطمه سلام الله علیه كه خداوند با خشنودی او خشنود و با خشم او، خشمگین می‌شود.»
حجاج گفت: «آفرین! حال بگو ببینم، به چه دلیل علی را برتر از ابراهیم می‌دانی؟»
حرّه لب به سخن گشود: «خداوند در قرآن كریم از گفته‌ی ابراهیم چنین حكایت می‌كند. چون ابراهیم گفت: پروردگارا! به من نشان بده كه چگونه مردگان را زنده می‌كنی، خداوند فرمود: مگر باور نداری؟ گفت: چرا، لیكن می‌خواهم با مشاهده‌ی آن، دلم آرام بگیرد (4)؛ امّا مولایم امیرالمؤمنان گفت: اگر تمام پرده‌های آسمان‌ها و زمین كنار برود، بر یقین من افزوده نخواهد شد.»
حجاج گفت: «آفرین بر تو ای حره! چرا او را بر موسی ترجیح می‌دهی؟»
حره گفت: «به گفته‌ی خداوند، موسی از شهر مصر با ترس و نگرانی از دشمن به جانب شهر مدین بیرون رفت (5)؛ ولی علی بن ابیطالب در لیلةالمبیت جای پیغمبر (صلی الله علیه و آله و سلم) خوابید و در بستر رسول اكرم آرمید و جان خود را فدای آن حضرت كرد، بدون آن كه ترس و وحشتی او را فرا گیرد.»
حجاج گفت: «مرحبا! حالا بگو بدانم چرا او را بر داود ترجیح می‌دهی؟»
حرّه گفت: «خداوند او را برتر دانسته است. در كتابش می فرماید: ای داود ما تو را خلیفه در زمین قرار دادیم، پس میان مردم به حق قضاوت كن و از هوا پیروی نكن تا تو را از راه خدا گمراه كند (6)؛ ولی علی (علیه السلام) فرمود: از من بپرسید از مطالب فوق عرش، از من سؤال كنید درباره‌ی زیر عرش، سؤال كنید از من قبل از آن كه مرا از دست بدهید. و نیز روز فتح خیبر؛ به حضور پیامبر اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم) رسید، رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) به حاضرین فرمود: «بهترین شما، داناترین شما و بهترین قضاوت كننده «علی» است.»
حجاج گفت: «آفرین، چرا او را از سلیمان برتر می‌دانی؟»
حرّه پاسخ داد: «سلیمان به خداوند عرض كرد: پروردگارا! به من ملكی عطا كن كه بعد از من سزاوار كسی نباشد. (7)؛ ولی علی (علیه السلام) فرمود: ای دنیا! من تو را طلاقه كردم، دیگر حق رجوع به من را نداری.»
حجاج گفت: «احسنت! چرا علی را از عیسی بالاتر می‌دانی؟»
حرّه پاسخ گفت: «خداوند بزرگ درباره‌ی عیسی (علیه السلام) گفته است:
یاد كن آن گاه كه خداوند به عیسی بن مریم می‌گوید: آیا تو به مردم گفتی كه من و مادرم را دو معبود - غیر از خدا - انتخاب كنید؟ او می‌گوید: خدایا! تو منزهی، من حق ندارم آنچه را كه شایسته‌ی من نیست بگویم، اگر چنین سخنی را گفته باشم تو می‌دانی، تو از آنچه در روح و جان من است آگاهی و من از آنچه در ذات تو است آگاه نیستم، زیرا تو با خبر از تمام اسرار و پنهانی‌ها هستی. (8) عیسی، قضاوت درباره‌ی كسانی كه او را خدا دانستند به قیامت واگذاشت، امّا علی (علیه السلام)، كسانی را كه درباره‌ی او غلو كردند و قائل به خدایی وی شدند، محاكمه كرد و به قتل رسانید.»
حجاج او را تحسین كرد و گفت: «خوب پاسخ گفتی، و گرنه تو را مجازات می‌كردم!» (9)

پی‌نوشت‌ها:

1. طه(20) آیه‌ی 121.
2. دهر (76) آیه‌ی 22.
3. تحریم (66) آیه‌ی 10.
4. بقره (2) آیه‌ی 260.
5. قصص (28) آیه‌ی 21.
6. ص (38) آیه‌ی 26.
7. همان، آیه‌ی 35.
8. مائده (5) آیه‌ی 116.
9. اعلام النساء، ص 295.

منبع مقاله :
شیرازی، علی؛ (1394)؛ زنان نمونه، قم: مؤسسه بوستان كتاب (مركز چاپ و نشر تبلیغات اسلامی)، چاپ هشتم.