محدوده طبیعی تری گلیسرید

میزان تری گلیسرید موجود در خون شاخص مهمی از سلامت قلب و همچنین برخی اختلالات کبدی و غدد درون ریز است. این مقاله در خصوص محدوده طبیعی سطوح تری گلیسرید در خون اطلاعاتی را در اختیارتان قرار می‌دهد. و در مقاله‌ای تحت عنوان « پیامدهای سطوح غیر طبیعی تری گلیسرید » به علل، اثرات و گزینه‌های درمانی سطوح بالا و پایین تری گلیسرید پرداخته شده است.

آیا می‌دانستید؟

محتوای تری گلیسرید موجود در خون در زمستان کمتر از تابستان است.‏
سنتز تری گلیسرید در انسان عمدتاً در کبد و همچنین در مقادیر کم در بافت چربی رخ می‌دهد. کربوهیدراتهای مازاد به اسیدهای چرب تبدیل شده و سپس به تری گلیسریدها تبدیل می‌شوند که از طریق خون به بافتهای چربی انتقال می‌یابند. منابع غذایی تری گلیسریدها، روغن گیاهی و چربی حیوانی را شامل می‌شود.
تری گلیسریدها در آب نامحلول بوده و از طریق خون به شکل لیپوپروتئین‌ها، عمدتاً لیپوپروتئین‌های با چگالی بسیار کم (VLDL) و چیلومیرون‌ها انتقال داده می‌شوند. در ادامه گزارش مختصری در خصوص سطوح تری گلیسرید در خون در حالت ناشتا برای کودکان و بزرگسالان و همچنین اختلالات و خطرات ایجاد شده در اثر سطوح غیرطبیعی آنها آورده شده است.
* اصطلاح «سطح تری گلیسرید» بکار رفته در این مقاله، سطوح تری گلیسرید درحالت ناشتا (fasting triglyceride levels) را نشان می‌دهد مگر آنکه به مورد دیگری اشاره شود.

سطوح تری گلیسرید در حالت ناشتا

سطوح تری گلیسرید خون پس از صرف غذا بسیار بیشتر خواهد بود. از اینرو توصیه می‌شود که 8 تا 12 ساعت پیش از نمونه گیری خون جهت آزمایش پروفایل لیپید، از خوردن خودداری نمایید. در ادامه محدوده طبیعی سطوح تری گلیسرید در حالت ناشتا در کودکان و بزرگسالان مطابق با برنامه ملی آموزش کلسترول ایالات متحده نشان داده شده است.

محدوده تری گلیسرید	کودکان (19-2 سال)	بزرگسالان
نرمال	< 100	< 150
در مرز	130-100	199-150
بالا	150-130	499-200
بسیار بالا	> 150	> 500

* مقادیر فوق به میلی‌گرم در دسی‌لیتر نشان داده شده‌اند.
نکته: محدوده نرمال یا مرجع برای تری گلیسریدهای سرم ممکن است برای کشورها و آزمایشگاه‌های تشخیصی مختلف، تفاوت نماید.

سطوح تری گلیسرید در حالت غیر ناشتا

مصرف چربی منجر به افزایش 4 تا 5 برابر میزان تری گلیسریدها در جریان خون می‌شود. علاوه بر آن، روشهای اندازه‌‌گیری نیاز به مقدار سطوح کلسترول در حالت ناشتا به منظور محاسبه مقدار تری گلیسرید در خون را دارند. از اینرو، محتوای تری گلیسرید به وسیله پردازش نمونه‌های خون بدست آمده پس از حفظ حالت ناشتا فرد به مدت 8 تا 12 ساعت اندازه گیری می‌شود. ترکیبی از رژیم غذایی متعادل و سالم همراه با ورزش منظم کلید حفظ سطوح کلسترول و تری گلیسرید در سطح نرمال و نیز دور نگاه داشتن مشکلات قلبی است. با این حال، تکنیک‌های نوین، اندازه‌گیریهای پس از صرف غذا را ممکن می‌سازد و مطالعاتی که اخیراً صورت گرفته مفید بودن چنین سطوح پس از صرف غذا را در ارزیابی خطر ابتلاء به بیماریهای قلبی نشان می‌دهند. مقادیر تری گلیسرید جریان یافته در خون تقریباً در تمام طول روز، تحت تأثیر مصرف غذا قرار می‌گیرد. از اینرو، سطوح واقعی تری گلیسرید‏های موجود در خون روزانه با اندازه‌گیریهای پس از صرف غذا دقیق‌تر خواهد بود. علاوه بر آن، آترواسکلروز و سایر بیماریهای قلبی عروقی با اثراتی که پس از صرف غذا در بدن رخ می‌دهند در ارتباط می‌باشند.
چنین تحقیقاتی جهت درک قابلیت تغییر سطوح تری گلیسرید پس از مصرف غذا و وقایع دقیق متابولیک که بدنبال آن می‌آید، اهمیت دارد. با در اختیار داشتن این دانش، گزینه درمانی مناسب‌تری را می‌توان به منظور پایین آوردن محتوای تری گلیسرید در خون بکار برد. با این وجود، محدوده مرجع استانداردی برای سطوح تری گلیسرید پس از صرف غذا تعیین نشده است و ممکن است در هر فرد تفاوت نماید.

سطوح تری گلیسرید در طول بارداری

بارداری با تغییرات پیچیده‌ای در متابولیسم لیپید به منظور برآورده ساختن نیازهای ثابت انرژی جنین توصیف می‌شود. برای این منظور ذخایر چربی بدن مورد استفاده قرار می‌گیرند و از اینرو در مقادیر تری گلیسرید‏ها و لیپوپروتئین‌های خون شاهد افزایش خواهیم بود.
در سه ماهه نخست بارداری، سطوح تری گلیسرید افت کرده و سپس به تدریج تا رسیدن به حداکثر مقدار خود در سه ماهه سوم افزایش می‌یابند. سطوح مشاهده شده در طول سه ماهه سوم 2 تا 3 برابر بیشتر از سطوح معمول است. پس از وضع حمل، مقدار تری گلیسرید به تدریج کاهش یافته تا به سطوح معمول برسد. زمان مورد نیاز برای این کاهش بسیار متغیر است (8 تا 14 هفته پس از زایمان) بطوریکه شیردهی مهمترین عامل تأثیر گذار در این امر به حساب می‌آید.

سطوح تری گلیسرید و کلسترول

کلسترول مجموعه مهمی از لیپیدهای خونی است که به تشخیص چندین بیماری کمک کرده و نشان دهنده خطر ابتلاء به بیماری‌های قلبی است. مولکولهای کلسترول همچنین در قالب لیپوپروتئین‌ها انتقال داده شده و به عنوان کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL-C) و یا کلسترول خوب و کلسترول لیپوپروتئین با چگالی پایین (LDL-C) و یا کلسترول بد طبقه بندی می‌شوند.
افزایش سطح تری گلیسرید معمولاً با افزایش مجموع سطح کلسترول خون همراه است. با این حال برخی شرایط و عوارض ممکن است با پاتولوژی‌های متضاد مشخص شوند. از اینرو، سطوح هم تری گلیسرید و هم کلسترول به منظور تشخیص صحیح مورد آزمایش قرار می‌گیرند. در ادامه چند تفسیر از ترکیبات مختلف سطوح کلسترول و تری گلیسرید نشان داده شده است.

بیماری یا عارضه	TG	HDL-C	LDL-C	TC
سندرم نفروتیک	↑	↑	↑	↑
عفونت و التهاب	↑	↓	N	↓
سیروز کبد	↓	↓	↓	↓
سندرم متابولیک	↑	↓	↑	V
هیپوتیروئیدی	↑	↑ یا ↓	↑	↑

TG: تری گلیسرید؛ HDL-C: کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا؛ LDL-C: کلسترول لیپوپروتئین با چگالی پایین؛ TC: مجموع کلسترول؛ N: نرمال یا طبیعی؛ V: متغیر
محدوده‌های طبیعی که به طور معمول برای انواع مختلف کلسترول بکار برده می‌شوند عبارتنداز:
» HDL-C: 40 تا 60 میلی‌گرم در دسی‌لیتر
»LDL-C: کمتر از 130 میلی‌گرم در دسی‌لیتر
» TC: کمتر از 200 میلی‌گرم در دسی‌لیتر
اطلاع از سطوح تری گلیسرید به ارزیابی عادات غذایی و شیوه زندگی و همچنین تشخیص بیماریهای مرتبط با شیوه زندگی کمک می‌کنند. سطوح به طور قابل توجه بالاتر از 100 تا 150 میلی‌گرم در دسی‌لیتر حاکی از متابولیسم غیر طبیعی لیپید است. ترکیبی از رژیم غذایی متعادل و سالم همراه با ورزش منظم کلید حفظ سطوح کلسترول و تری گلیسرید در سطح نرمال و نیز دور نگاه داشتن مشکلات قلبی است.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه‌های پزشک متخصص در نظر گرفته شود.