نویسنده: صمصام صانعی
نام علمی:
Pistacia vera L.، نام فرانسه Pistachier و نام انگلیسی آن Pistachio می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، پسته، پسته ایرانی و فستق نامیده شده است.تیره گیاه:
پسته Anacardiaceaeنوع گیاه:
درخت یا درختچهمشخصات ظاهری:
درختی است به ارتفاع حدود 3 متر گاهی موارد بیشتر با برگ‌هایی متناوب و مرکب از حدود 5 برگچه‌ی بیضوی، چرمی، صاف و نوک تیز، سطح تحتانی برگ به رنگ سبز مات و در پاییز قرمز رنگ و سطح فوقانی برگ به رنگ سبز روشن می‌باشد. گل‌های گروهی و خوشه‌ای پانیکولی دارد. گل‌های نر آن قرمز رنگ و گل‌های ماده آن سفید هستند. میوه‌اش تخم مرغی شکل و نوکدار، دارای پوست خارجی نرم و سبز مایل به بنفش و زیر آن پوست سخت سفیدی است که همان پوست پسته‌ی خشک است. داخل آن مغز پسته قرار دارد و سطح مغز را پوسته‌ی بسیار نازکی پوشانیده است.طبیعت مغز پسته:
طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن گرم و خشک است و بعضی از حکما طبیعت آن را گرم و تر می‌دانند.رویش جغرافیایی:
اغلب در ایران، نواحی مدیترانه‌ای و در برخی از نقاط کشورهای افغانستان، ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان، عراق، سوریه، ترکیه و اخیراً در آمریکا کاشته می‌شود.بیشتر بخوانید: دانستنی های پسته
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در مغز پسته:
انرژی، قند، فیبر غذایی، سدیم، منیزیم، مس، روی، فولات، آب، پروتئین، مواد چربی، هیدارت‌های کربن، خاکستر، کلسیم، فسفر، آهن، پتاسیم، تیامین، نیاسین و ویتامین‌های E, B2, B1, A در آن تشخیص داده شده است.بخش مورد استفاده:
مغز پسته. در ضمن پوست نرم خارجی آن نیز خواص دارویی دارد.نحوه مصرف:
مغز پسته مصرف خوراکی داشته و در صنایع غذایی و شیرینی‌سازی نیز کاربرد دارد.خواص درمانی مغز پسته:
تقویت کننده ذهن و قوای فکری و سرشار از مواد غذایی فراوان، آنتی‌اکسیدان و تقویت کننده عمومی بدن، خون‌ساز و جلوگیری کننده از تصلب شرائین، آرام‌بخش قلب و شاداب کننده، تقویت کننده معده و استحکام‌بخش دندان‌ها، بازکننده انسداد مجاری کبد و برطرف کننده ضعف نیروی جنسی، کاهنده کلسترول بد (LDL) و افزاینده کلسترول خوب (HDL)، ضد اسهال و مفید برای دوره نقاهت بیماران، تسکین دهنده درد کبد و صفرابر می‌باشد. زیاده‌روی در مصرف پسته خون را اسیدی کرده، اسید اوریک خون را بالا برده، نفخ شکم ایجاد کرده و سبب خارش پوست و پیدایش دانه‌های قرمز یا کهیر روی پوست بدن می‌شود در ضمن برای سرفه‌های مقاوم، خفقان و سردی کبد نیز مفید است. مغز پسته به دلیل داشتن ویتامین‌های مختلف غذایی کامل می‌باشد.خواص درمانی پوست سبز خارجی میوه:
جوشانده پوست سبز خارجی پسته ضد اسهال و آرام کننده سکسکه و در استعمال خارجی جویدن آن استحکام‌بخش دندان‌ها، تقویت کننده لثه، خوشبو کننده دهان و التیام‌بخش زخم داخل دهان می‌باشد. نشستن در جوشانده پوست سبز خارجی پسته و برگ درخت، رفع کننده درد مقعد، درد رحم، خارش اعضای تناسلی خانم‌ها و خارش مقعد و برای جرب نیز مفید است.تذکر:
اشخاص مبتلا به فشار خون بالا پسته را به صورت خام استفاده نمایند و از مصرف نمک زده آن پرهیز کنند. افرادی که مبتلا به نارسایی کبد، نقرس، دیابت و ناراحتی‌های کلیه می‌باشند باید از مصرف پسته خودداری کنند زیرا بیماری‌های ذکر شده را تشدید می‌کند. زیاده‌روی در مصرف پسته خون را اسیدی کرده، اسید اوریک خون را بالا برده، نفخ شکم ایجاد کرده و سبب خارش پوست و پیدایش دانه‌های قرمز یا کهیر روی پوست بدن می‌شود.منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.
