مترجم: وحید کرمی
زنان مسلمان در روز بین المللی زنان
من امروز می‌خواهم درباره پنج زن مسلمان که از زنان صدر اسلام هستند با شما صحبت کنم. می‌خواهم درباره ارزش و پتانسیلی که آنان نسبت به زنان گفته‌اند، با شما سخن بگویم.البته این درس‌ها برای همه زنان و مردان جهان است، اما فکر کنم برای مردم، مخصوصا غیر مسلمانان بسیار مهم‌تر است؛ چراکه آنان می‌فهمند زنان مسلمان، چه تعالیم خوب و چه الگوهای کامل و جامعی دارند.
حضرت خدیجه، همسر پیامبر اسلام(ص)، از او بزرگتر بود. وی معروفترین کارآفرین زمان خود و یک تاجر ثروتمند و موفق بود. ازدواج و نیز زندگی پیامبر(ص) با خدیجه، پر از عشق و محبت و صفا بود. خدیجه اولین زنی بود که به پیامبری محمد امین ایمان آورد. آری، اولین مسلمان یک زن بود!
اصل و نسب پیامبر نیز از طریق یک زن است؛ دخترش فاطمه. امروز روز تولد او، بهترین و مناسب‌ترین زمان برای «روز جهانی زن» است.
زنان مسلمان در خط مقدم جنگ بودند. مانند نسیبه بنت کعب[1] که در جنگ احد برای کمک به جنگجویان و زخمیان در کنار پیامبر حضور داشت و در همان جنگ در دفاع از پیامبر (ص) مجروح شد.
اولین شهید و شهیده اسلام یک زن بود. هنگامی که حضرت محمد (ص) نخستین بار به طور عمومی دعوت خود را آشکار کرد، آزار و اذیت جامعه کوچک مسلمانان به سرعت شروع شد. سمیه و خانواده‌اش مورد هدف قرار گرفتند. هنگامی که او امتناع کرد که از ایمانش دست بردارد، او را دست و پا بسته و مورد ضرب و شتم قرار دادند و به قتل رساندند.
زنان در مقابل استبداد ایستادگی کردند و نقش اصلی و رهبری مقاومت بودند- حتی زمانی که طرف دیگر مسلمان بودند. پس از مرگ پیامبر(ص) رهبری مسلمانان به دست افراد فاسد افتاد. حکومت وحشی و فاسد یزید، مردان و پسران خانواده پیامبر(ص) را محاصره کرده و آنها به قتل رساند.
یزید زنان را به اسارت برد. او حتی به نوه پیامبر(ص)، زینب کبری(س) هم رحم نکرد و او را به اسارت برد. اما این اسارت به یک جنگ و تبلیغ علیه یزید تبدیل شد و ایشان در کاخ یزید شروع به افشاگری کرد و آنچه را که بر آنان و بر سنت‌های پیامبر(ص) گذشته بود، برای ثبت در تاریخ، بازگو کرد.
این یعنی زن در اسلام جایگاه ویژه‌ای دارد. این چیزی است که اسلام به عنوان یک زن به ما آموزش می‌دهد. کار کنید، موفق می‌شوید. رئیس باشید. شما می‌توانید رهبری کنید یا اولین حرکت را انجام دهید و محدودیتی در سن، جنسیت و یا طبقه اجتماعی ندارید. مبازه کنید. خسته نشوید. سیاست‌مدار باشید. در مقابل بی‌عدالتی برای جامعه مسلمان خود قیام کنید. شنیده شوید. هادی و رهبر باشید.
در قرآن کریم در سوره احزاب خداوند متعال می‌فرماید: «همانا همه مردان و زنان مسلمان، مردان و زنان معتقد و باایمان، مردان و زنان اهل طاعت و عبادت، مردان راستگوی و زنان راستگوی، مردان و زنان صابر، مردان و زنان خداترس خاشع، مردان و زنان خیرخواه مسکین‌نواز و مردان روزه‌دار و زنان روزه‌دار و مردان و زنانی که عفت خود را حفظ می‌کنند و مردان و زنانی که بسیار به یاد خدا هستند، خداوند برای همه آنها آمرزش و مغفرت و پاداش عالی را آماده کرده است.[2]»
از اصول بنیادی اسلام این است که نزد خدا، مردان و زنان برابر هستند. بی‌شک زن و مرد از نظر جسم طبیعی و برخی روحیات و عاطفهها تفاوت‌هایی دارند، اما این دلیل بر تفاوت شخصیت انسانی آنها یا مقامشان در پیشگاه خداوند متعال نیست و از این جهت هر دو برابرند و معیارهای شخصیت معنوی آنها یکی بوده و آن تقوا، ایمان و عمل صالح است. پس زن و مرد در شخصیت انسانی و عمل صالح مساوی هستند[3]. غیر از این مبانی قرآنی و حقیقی، چیزی است که ما آن را ساخته‌ایم. اگر چیزی با آن مبانی مطابقت نداشته باشد؛ اگر ناعادلانه باشد، اگر ستمگرانه و از روی ظلم باشد، پس نمی‌تواند بر مبانی اسلامی و قرآنی منطبق باشد.
قانون ممکن است بگوید ما باید از دستمزد برابر برخوردار شویم. اما ما می‌دانیم که در عمل اینگونه نیست. قانون ممکن است بگوید ما برابریم، اما در حقیقت می‌دانیم که اینگونه نیست. نمی‌خواهیم حرف‌های فمینیستی و حق‌به‌جانب بزنیم. ما در واقع می‌خواهیم با منطق و استدلال حرف بزنیم و هیچ جایگاه والاتر و یا ویژه‌ای برای خود در نظر نمی‌گیریم و فقط به دنبال استقرار در جایگاه خودمان هستیم، به‌خلاف فمینیست‌ها که در مواردی به سمت افراط یا تفریط گرایش پیدا می‌کنند. جوامع بشری، فرهنگ و تاریخ در سراسر جهان، مجبور به مبارزه با عدم تعادل و استبداد ناشی از مردان بد و زورگو هستند. امروزه جوامع و فرهنگ‌های مختلف با شیوه‌های منطقی در حال روبرو شدن با آن هستند. اما اغلب اوقات، حتی در فضاهای فمینیسم غربی و سکولار، صداهای دیگر زنان از بین می‌روند و صدای ما نیز شنیده نمی‌شود.
اغلب، زنانی که رنگ چهره‌شان متفاوت است(و سفید نیستند) و یا مسلمان هستند، اصلا به حساب نمی‌آیند و مورد تبعیض هستند و صد تاسف برای کسانی که هم رنگ چهره‌شان سفید نیست و هم مسلمان هستند، این‌ها مورد «تبعیض مضاعف[4]» واقع می‌شوند و گویی که صدایشان به سرقت رفته است!
پارادایم‌های سیاسی که در جهان بر علیه تبعیض فعالیت می‌کنند، کارساز نیستند. ما از رفتار جنبش‌هایی که به ظاهر می‌گویند «ما به شما امکان نفس کشیدن می‌دهیم!» احساس خفگی می‌کنیم.
و در مورد زنان مسلمان، لطفا صدای صدها میلیون زن مسلمان را که به اختیار خود، مذهب، لباس و اعتقاداتشان را انتخاب می‌کنند، خاموش نکنید.
حق زنان در روزی که فقط عده‌ی خاصی از زنان موقعیت و فضا دارند و می‌خواهند برخی از خواسته‌هایشان را به زنان دیگر تحمیل کنند، به دست نمی‌آید. این در اصل روز جهانی زن نیست یا حداقل آن روز نباید باشد.
زنان به عدالت نیاز دارند. اما اجازه ندهید که در پیشرفتمان، پسرفت کنیم. یک جور فکر کنیم و به یک چیز اعتقاد داشته باشیم.
زنان عقایدی دارند که مختص به خودشان است و نباید به آنها دیکته شود. برای بسیاری از زنان مسلمان، اسلام چیزی است که آنها با میل و رغبت آن را انتخاب کرده‌اند و فمینیسم[5] غربی چیزی است که به آن مجبور شده‌اند و این همان ناعدالتی در عین عدالت است! این نمی‌تواند معنای حق زن باشد.
بحث‌های زیادی وجود دارد. بسیاری از زنان مسلمان می‌توانند به بحث و گفتگو راجع به تنوع دیدگاه‌ها و نظرات خود بپردازند.
ما نمی‌خواهیم از درون ما افرادی را گلچین کنند و به عنوان نمایندگان ما معرفی کنند و این برای زنان اقلیت‌های دیگر نیزهست و صدای اقلیت‌ها در واقع مثل صدای اکثریت در سایر نقاط جهان است.
ما هنوز زمینه‌ی اخلاقی یا فکری این مباحث را ایجاد نکرده‌ایم. به نظر من، حتی ما این بحث را شروع هم نکرده‌ایم.
پس بیایید از امروز شروع به شمارش روز بین المللی زنان کنیم.
نمایش پی نوشت ها:
[1]. نَسیبَه (نَسَیبَه) بنت کعب (درگذشت پس از ۱۳ق)، مشهور به ام عُماره، از زنان صحابی پیامبر(ص) است. ام عماره، از نخستین گروندگان به اسلام در مدینه و یکی از دو زنی بود که در بیعت دوم عقبه مسلمان شد. وی در چند غزوه، به‌‌ویژه در غزوه احد برای کمک به جنگجویان و زخمیان حضور داشت.او در غزوه احد در دفاع از پیامبر (ص) مجروح شد. ام عُماره یکی از ناقلین احادیث پیامبر(ص) است. به تاریخ وفات او در منابع اشاره‌ای نشده است، اما از متن یک روایت چنین برمی‌آید که وی تا دوره خلافت عمر بن خطاب زنده بوده است.
[2]. سوره احزاب، آیه35.
[3]. البته تساوی‌های دیگری هم در اسلام مورد بحث قرار می‌گیرند که از جمله آنها: تساوی در ارتکاب اعمال ناپسند، تساوی در برخی مجازاتها، تساوی در مالکیت اقتصادی و مالی، تساوی در طبیعت و خصوصیات انسانی، تساوی در سرشت و طینت، تساوی در تأثیر پذیری از سوی دشمنان درونی و بیرونی، تساوی در برابر فرمان خدا و رسول، تساوی در نگاهبانی یکدیگر ازعیوب، تساوی در خطاب و اشتراک در تکلیف، تساوی در رعایت حقوق دیگران.
[4]. double discrimination
[5]. فمینیسم (به انگلیسی: Feminism) گستره‌ای از جنبش‌های سیاسی، ایدئولوژی‌ها و جنبش‌های اجتماعی است که هدفی مشترک را دنبال می‌کنند: تعریف، برقراری و دستیابی به سطحی از حقوق زنان که در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، شخصی و اجتماعی، با مردان برابر باشد. این هدف شامل تلاش برای برقراری فرصت‌های برابر برای زنان در آموزش و پرورش و اشتغال می‌شود. بخشی از حقوقِ زنان دربرگیرندهٔ این موارد می‌شود: تمامیتِ بدنی و خودمختاری، حقِ رأی، حقِ کار، حقِ دستمزدِ برابر به‌خاطرِ کارِ برابر، حقِ مالکیت، حقِ تحصیل، حقِ شرکت در ارتش، حقِ مشارکت در قراردادهای قانونی و در نهایت؛ حقِ سرپرستیِ فرزندان، حقِ ازدواجِ آزادانه و آزادیِ مذهبی.
برگرفته از سایت: www.moballeghi.com
منبع: راسخون
بیشتر بخوانید:
نقش زنان مسلمان درجنگهای صدر اسلام
مشارکت زنان صدر اسلام در عرصه های مختلف اجتماع
زنان فعال صدر اسلام چطور بودند؟
