مقدمه

یکی از دغدغه‌های این روزهای افراد بهداشت دهان است. بهداشت دهان علاوه بر سلامت دندان‌ها سلامت عمومی بدن را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. سفید شدن زبان یکی از مشکلات دهانی است که موجب بد بو شدن دهان گردیده و ظاهر آن را مشمئز‌کننده می‌نماید. در این مقاله به علل سفیدی زبان و روش‌های پیشگیری و درمان آن می‌پردازیم.

سفید شدن زبان تهدیدی برای سلامتی‌تان محسوب نمی‌شود
وقتی در آینه به زنانتان نگاه می‌کنید و متوجه سفید شدن آن می‌شوید، ممکن است برایتان ترسناک باشد، اما لازم است بدانید که سفید شدن زبان تهدیدی برای سلامتی‌تان محسوب نمی‌شود. در این شرایط، پوششی سفید بر روی زبان قرار می‌گیرد. این پوشش ممکن است کل زبان را در بر بگیرد و یا در قالب لکه‌هایی سفید بر روی زبانتان خود نمایی کند.

معمولاً صرف داشتان زبان سفید نگران‌کننده نیست؛ اما در برخی موارد نادر ممکن است منعکس کننده برخی بیماری‌ها جدی مانند عفونت و یا حتی سرطان باشد. برای همین است که باید به سفیدی زبانتان بی‌توجه نباشید و در صورتی‌که پس از 2 هفته بر طرف نشد، به پزشک مراجعه کنید.

برای این‌که از علت سفیدی زبان و چگونگی درمان آن مطلع شوید، این متن را تا انتها و با دقت مطالعه کنید.

علل سفیدی زبان چیست؟

در اکثر موارد سفیدی زبان به بهداشت دهان مربوط می‌شود. زمانی که پرزهایی که روی زبان را پوشانده‌اند، متورم و ملتهب شوند باکتری‌ها، قارچ‌ها، غذا، آلودگی و سلول‌های مرده، می‌توانند در بین این پرزهای ملتهب، جا خوش کنند. در حقیقت سفیدی زبان چیزی نیست به جز همین مواد باقیمانده بر روی زبان.

هر کدام از موارد زیر می‌توانند زمینه‌ساز سفیدی زبان گردند:
    • عدم استفاده از مسواک و نخ دندان
    • خشکی دهان
    • نفس کشیدن از طریق دهان
    • کم آبی بدن
    • زیاده روی در خوردن غذاهای نرم
    • تحریک زبان با چیزی مانند لبه‌های تیز دندان و یا ابزارهای دندانپزشکی
    • تب
    • مصرف دخانیات
    • مصرف الکل

بیماری‌های مرتبط با سفیدی زبان

بیماری‌های اندکی به سفید شدن زبان مرتبط هستند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

لوکوپلاکی

در این بیماری لکه‌هایی سفید در داخل دهان، روی لثه‌ها و گاه اوقات بر روی زبان، به‌وجود می‌آیند. یکی از علل ابتلا به این بیماری مصرف دخانیات است. مصرف الکل نیز از دیگر علل این بیماری محسوب می‌شود.

در بیشتر مواقع این لکه‌های سفید مشکل خاصی ایجاد نخواهند کرد، اما در برخی موارد نادر ممکن است لوکوپلاکی تبدیل به سرطان دهان شود.

لیکن پلان دهانی

در این بیماری، سیستم ایمنی بدن دچار مشکل شده و سبب ایجاد لکه‌هایی سفید در داخل دهان و بر روی زبان می‌گردد. علاوه بر سفید شدن زبان، لثه‌ها نیز ممکن است زخم شده و دردناک گردند.

برفک دهانی

برفک دهانی در حقیقت نوعی عفونت دهانی است که توسط قارچ کاندیدا ایجاد می‌شود. اگر دیابت دارید، مبتلا به ضعف سیستم ایمنی در اثر اچ آی وی، ایدز و یا کمبود آهن و یا ویتامین B هستید و یا از دندان‌های مصنوعی استفاده می‌کنید، بیشتر در معرض خطر ابتلا به برفک هستید.

سیفلیس

سفلیس یک بیماری عفونی است که از طریق مقاربت منتقل می‌شود. ابتلا به این بیماری ممکن است سبب بوجود آمدن زخم‌هایی در دهان گردد. اگر سیفلیس درمان نشود، ممکن است سبب بوجود آمدن لکه‌های سفید بر روی زبان گشته و در نهایت منجر به سفیدی کامل زبان شود.

برخی بیمارهای دیگری که ممکن است موجب سفیدی زبان گردند عبارتند از:
    • زبان جغرافیایی: این بیماری به شکل جزیره‌هایی سفید بر روی زبان خود را نشان می‌دهد. به همین دلیل به نقشه جغرافیایی شباهت دارد.
    • داروهایی مانند آنتی بیوتیک
    • سرطان دهان یا دندان

گزینه‌های درمانی

لازم است سفیدی زبان را مورد توجه قرار داده و برای درمان آن اقدام نمایید. البته معمولاً این مشکل به خودی خود و به مرور زمان حل می‌شود.

شما می‌توانید مسواکی نرم را به آرامی روی زبانتان بکشید تا پوشش سفید روی زبانتان کاملاً از بین برود؛ و یا با یک تمیز‌کننده مخصوص زبان (اسکرپر) این پوشش سفید را پاک کنید. در ادامه تصویری از انواع تمیز کننده‌های زبان را مشاهده می‌کنید. نوشیدن مقدار زیادی آب نیز می‌تواند باکتری‌ها و دیگر ذرات باقیمانده از غذا را از دهان شما خارج نماید.

اما در صورتی‌که علت سفیدی زبانتان به علت بیماری خاصی باشد، نوع درمان لازم به مشکل زیربنایی ایجاد سفیدی زبان بستگی خواهد داشت:

لوکوپلاکی به درمان خاصی نیاز ندارد. با این‌حال لازم است به صورت منظم به دندان‌پزشک مراجعه کنید تا خدای ناکرده به مشکلی جدی تبدیل نگردد. برای پاک‌سازی لکه‌های سفید روی زبانتان، بهتر است بی‌خیال مصرف دخانیات و الکل شوید.

لیکن پلان دهانی نیز نیازی به درمان ندارد. در صورتی‌که بیماری شما شدید باشد، ممکن است پزشک برایتان یک اسپری استروئید و یا دهان شویه‌ای که در آن قرص‌های استروئید حل شده‌اند را تجویز نماید.

برفک دهانی را می‌توان با داروهای ضد قارچ درمان کرد. این داروها در اشکال مختلف موجودند: ژل یا مایعی که به صورت موضعی استفاده می‌شود، قرص‌های مکیدینی و قرص‌های خوراکی.

سیفلیس با یک دوز پنی‌سیلین درمان خواهد شد. این آنتی‌بیوتیک باکتری‌های مسبب سفلیس را از بین می‌برد. اگر بیش از یک سال است که سفلیس دارید، ممکن است برای درمان آن به بیش از یک دوز پنی‌سیلین نیاز داشته باشید.

چه موقع باید به پزشک مراجعه کنم؟

اگر به جز سفیدی زبان هیچ مشکل دیگری ندارید، مراجعه به پزشک ضرورت نخواهد داشت؛ اما در صورتی‌که سفیدی زبانتان تا دو هفته از بین نرفت، بهتر است برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید.

اگر علائم زیر را مشاهده کردید، موضوع را جدی گرفته و هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید:
    • احساس درد و یا سوزش بر روی زبان
    • مشاهده زخم‌های باز بر روی زبان
    • مشکل در جویدن، بلع و یا صحبت کردن
    • مشاهده علائمی دیگر همچون تب، کاهش وزن و بثورات پوستی

چگونه از سفید شدن زبان پیشگیری نمایم؟

پیشگیری از سفید شدن زبان همیشه ممکن نیست؛ اما روش‌هایی وجود دارد که با به کار‌گیری آن‌ها می‌توان احتمال این مشکل را کاهش داد:
    • کشیدن مسواک نرم بر روی زبان
    • استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید
    • مسواک زدن دندان‌ها، دوبار در روز
    • استفاده از دهان‌شویه حاوی فلوراید به صورت روزانه
    • نخ کشیدن دندان‌ها یک بار در روز

در ادامه به برخی نکات دیگر جهت پیشگیری از سفید‌شدن زبان اشاره می‌کنیم:
    • هر 6 ماه یک بار برای چک‌آپ و تمیز کردن دندان‌ها به دندان‌پزشک مراجعه کنید.
    • از مصرف دخانیات و الکل اجتناب کنید.
    • میوه‌های تازه و سبزیجات را بیشتر مصرف کنید.

منبع: www.healthline.com