گیاه کاکوتی از گیاهان دارویی پر خاصیت بوده و در طب سنتی از آن استفاده های زیادی شده است، این گیاه در ضد عفونی کردن مجاری تنفسی و تقویت معده بسیار موثر می‌باشد. این گیاه از تیره نعنائیان و با آویشن هم خانواده است، عطر آن بسیار نزدیک به آویشن و کمی هم شبیه به پونه است و برای طعم دادن ماست و دوغ به کار می‌رود.

قسمت‌های مورد استفاده این گیاه شامل قسمت‌های هوایی (برگ و گل) می‌باشد و اسانس این گیاه دارای پولگون، منتون، ایزومنتون، منتول، تانن، فالونوئیدها و... است. طبیعت گیاه کاکوتی گرم و خشک است، اثرات و خواص عرق کاکوتی و خواص دارویی آویشن بسیار شبیه یکدیگر بوده، با این تفاوت که از خواص آویشن بیشتر برای درمان بیماری های تنفسی استفاده می‌شود اما کاکوتی اغلب در درمان اختلالات گوارشی نظیر اسهال و دل پیچه کاربرد دارد. خواص کاکوتی به طور خلاصه عبارتند از: قاعده آور، خلط آور، صفرابر، بادشکن، تقویت بدن و نیروی جنسی، تقویت معده و جذب غذا و ضد سرماخوردگی.

خواص عرق کاکوتی (طبیعت و خواص درمانی)

طبیعت عرق کاکوتی گرم و خشک است. برخی خواص دارویی عرق کاکوتی عبارتند از:

1- عرق کاکوتی ضد عفونی کننده مجاری تنفسی است.

2- استفاده از عرق کاکوتی خلط آور است.

3- یکی از خواص عرق کاکوتی خاصیت ضد قارچ و ضد انگل می‌باشد.

4- این عرق تقویت کننده بینایی است.

5- از خواص عرق کاکوتی تسکین درد ناراحتی‌های گوارشی به ویژه دل پیچه بوده، مصرف آن باعث تقویت معده می‌گردد.

6- عرق کاکوتی اشتها آور است.

7- عرق کاکوتی باعث جذب بهتر غذا شده و تاثیر منفی بر روی جذب آهن غذاها ندارد.

8- کاکوتی ضد اسپاسم، ضد باکتری، ضد قارچ و انگل و ضدعفونی کننده روده است.

9- از عرق و گیاه کاکوتی برای تسکین درد مفاصل و روماتیسم استفاده می‌شود.

10- در درمان سیاه سرفه و برونشیت موثر است.

11- استفاده از عرق و چای کاکوتی قاعده آور است.

خواص این گیاه خوش عطر و بو

• کاکوتی صفرا بر است اگر صبح و عصر به جای چای میل شود.

• گیاه کاکوتی بادشکن، خلط آور و قاعده آور است.

• کاکوتی تقویت کننده نیروی جنسی مردان است.

• یکی از خواص کاکوتی تقویت افرادی است که بدن ضعیفی دارند، این افراد بایستی از حمام کاکوتی استفاده کنند. به این صورت که ۱۰۰ گرم کاکوتی را در ۳ لیتر آب جوشانده،در وان ریخته و داخل وان بنشینید.

• کاکوتی به صورت جوشانده یا دم کرده برای درمان تب مالت استفاده می‌شود.

• از دیگر خواص کاکوتی تقویت معده است، چنانچه یک ساعت بعد از غذا دم کرده آن میل شود.

• برای جلوگیری از خونریزی بینی از دم کرده کاکوتی استفاده شود و پنبه‎ای را آغشته به کاکوتی در بینی بگذارید.

• گیاه کاکوتی ضد باکتری، ضد سرماخوردگی و ضد عفونی کننده روده است.

• کاکوتی باعث جذب غذا می‌شود و تاثیر منفی بر روی آهن غذا ندارد.

• در پاکستان از گیاه کاکوتی برای درمان بیماری تیفوئید استفاده می‌شود.

• کاکوتی اغلب در درمان اختلالات گوارشی نظیر اسهال و دل پیچه و ضداسپاسم نیز کار برد دارد.

• جوشانده کاکوتی در رفع رماتیسم و نرمی استخوان مفید است و غرغره جوشانده آن ورم لوزه را برطرف می‌کند.

◊ در تابستان یک نوشیدنی خوب جهت خنک شدن بدن است.

طریقه مصرف عرق کاکوتی

عرق کاکوتی را بعد از هر غذا همراه با نصف لیوان آب میل نمائید. همچنین در صورت دسترسی به گیاه تازه می‌توان آن را خشک و مانند چای دم کرده و مصرف نمود. برای تهیه چای کاکوتی، سه نوبت در روز در هر نوبت 1 قاشق چایخوری (2 تا 3 گرم) از پودر گیاه را در 1 فنجان آب جوش بریزید، پس از مدت 10 دقیقه آن را صاف و بعد از غذا میل کنید.

مضرات مصرف عرق کاکوتی

مصرف عرق کاکوتی نباید به صورت مستمر و زیاد باشد و بهتر است پس از هر 6 روز مصرف مداوم، یک روز و پس از هر 3 هفته مصرف، یک هفته از مصرف آن خودداری شود. همچنین مصرف عرق کاکوتی در دوران بارداری بر جذب آهن بدن تاثیر منفی ندارد

دیگر فواید کاکوتی برای بدن

1. درد قاعدگی

در طب سنتی، گیاه کاکوتی یک بادشکن طبیعی است و به دلیل خواص ضد درد که دارد برای درمان کمرد درد و دل درد شدید در دوران قاعدگی و ی ن استفاده می شود.کاکوتی کوهی به عنوان یک گیاه قاعده آور شناخته می شود و می تواند به درمان قاعدگی نامنظم کمک کند.

برگ این گیاه علاوه بر طعم و مزه دلنشین و عالی، خواص درمانی بسیار زیادی دارد و رایجترین نوع استفاده از آن هم به صورت دم کرده همراه با چای و یا حتی بدون چای و فقط آنخ و دقیقا با همان روش دم کردن چای است.

البته در لبنیات هم برای طعم دار کردن ماست و در دوغ برای کم کردن اثرات گوارشی دوغ استفاده میشود. این گیاه هم خانواده ی گیاه آویشن می باشد و از تیره ی نعنائیان می باشد .گیاه کاکوتی که کردهای خراسان به آن آنخ یا آنوخ میگویند ، در شمال خراسان در بین ترک ها و فارس ها ی این استان هم با نام کردی آن یعنی آنخ شناخته شده است.

آنخ در بسیاری از کوهستان های شمال خراسان به وفور یافت می شود و مردمان زیادی را در فصل بهار به کوهستان ها برای جمع آوری آنخ می کشاند .این گیاه هم خاصیت داروئی دارد و هم خاصیت غذایی .

کاکوتی اغلب در درمان اختلالات گوارشی نظیر اسهال و دل پیچه کار برد دارد .در شمال خراسان بیشتر آنخ را به همر اه چای دم میکنند و اینگونه طعم خوبی را به چای اضافه میکند و بعضی اوقات هم آنخ را به تنهایی دم میکنند.که این روش هم بسیار مورد استقبال است. و آب جوش ، رنگ سبز و خوش بویی را به خود میگیرد.

2. مردان

کاکوتی یکی از بهترین گیاهان دارویی برای تقویت قوای جنسی در مردان بوده و به درمان ناتوانی جنسی و ناباروری مردان کمک می کند.

گیاه کاکوتی، خلط آور است که باعث سم زدایی و پاک سازی دستگاه تنفسی شده و به درمان سرفه و برونشیت کمک می کند.

3. روماتیسم و سیاتیک

گیاه کاکوتی کوهی به دلیل خواص ضد التهابی و ضد درد، می تواند به درمان روماتیسم و سیاتیک کمک کند.

پیشنهاد می شود که 100 گرم کاکوتی را در 3 لیتر آب بجوشانید و به آب وان اضافه کنید و به مدت 20 دقیقه در آن بنشینید تا درد ناشی از روماتیسم و سیاتیک درمان شود.

4. سرطان

یک تحقیق در سال 2013 نشان داده که کاکوتی خواص ضد سرطانی دارد و یکی از بهترین گیاهان دارویی برای پیشگیری و درمان سرطان معده می باشد.

5. فواید روغن کاکوتی برای پوست

توجه : پیش از گذاشتن هرگونه ماسک یا روغن بر روی صورت و نواحی حساس بدن، با مالیدن مقداری کمی از آن بر روی پوست دست خود به مدت حداقل 20 دقیقه، از نداشتن حساسیت نسبت به آن اطمینان حاصل نمایید.

6. روشن کننده پوست صورت

روغن کاکوتی یکی از بهترین روش ها برای پاک سازی پوست از آلودگی هاست که به روشن تر و سفید تر شدن پوست صورت کمک می کند.

7. معده و دستگاه گوارش

کاکوتی دارای خواص ضد التهابی و آرام بخش طبیعی است که به درمان معده درد، نفخ شکم، دل پیچه و سلامت دستگاه گوارش کمک می کند.

علاوه بر این کاکوتی به دلیل خواص ضد می که دارد، خطر ابتلا به زخم معده ناشی از هلیکو باکتر پیلوری را کاهش می دهد.

توصیه می شود که برای بهبود هضم غذا و درمان معده درد، یک فنجان دمنوش کاکوتی را بعد از غذا بنوشید تا تاثیر بیشتری داشته باشد.

8. اسهال

در طب سنتی از کاکوتی برای درمان اسهال استفاده می شود؛ کاکوتی دارای خواص ضد عفونی کننده قوی است که روده را پاک سازی کرده و اسهال را درمان می کند.

9. دیابت و قند خون

یک تحقیق اولیه در ایران نشان می دهد که عصاره کاکوتی بر روی سلول های بتای پانکراس اثر گذاشته و با افزایش ترشح انسولین، باعث کاهش قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 می شود.

10. سرماخوردگی و آنفلونزا

در طب سنتی از کاکوتی برای پیشگیری و درمان سرماخوردگی و آنفلونزا استفاده می شود؛ کاکوتی دارای خواص ضد باکتریایی قوی بوده و خطر ابتلا به سرماخوردگی و آنفلونزا را کاهش می دهد.